A Transcription of Romans in 91

Unit	Page	Verses	Attributions	Biblical	Comment
1		Rom.1.1
1ex	69r	Rom.1.1		Παῦλος δοῦλος Ἰησοῦ Χριστοῦ ^*	Τὸ ἑξῆς Παῦλος ἀπόστολος πᾶσι τοῖς ἐν Ῥώμηι ἀγαπητοῖς θεοῦ κλητοῖς ἁγίοις χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη οἷον ὁ δεῖνα τῶι δεινι χαίρειν συμφαινει δὲ μεταξὺ τὸν περὶ τοῦ Εὐαγγελίου λόγον καὶ ἑαυτοῦ τὸ μὲν Εὐαγγέλιον μηδὲ κατὰ χρόνον είναι νεωτερον ἀλλὰ προκαταγγελθαι μὲν διὰ προφητῶν νυν δὲ πεφανερῶσθαι φάσκων ἐπεμνήσθη δὲ καὶ τοῦ Δαυὶδ πρὸ ὃν ἡ ὑποσχεσις καὶ ἑαυτὸν εἶπε τούτου κήρυκα προβεβλησθαι ὡς ἂν μὴ προπετως μετὰ τὸν τοῦ Πέτρου διδασκαλίαν πρὸ τὸ επιστελλειν εληλυθεναι δοκοιη θεῖον δὲ μᾶλλον ἐπίταγμα εκπληρων
1Ph	69r	Rom.1.1	Φωτι(ου) ^*		Προταττει δὲ τὸ οἰκεῖον ὄνομα ἡ κατὰ συνήθειαν αρχαιαν οἷον Κλαύδιος Λυσίας τῶι κρατίστωι ἡγεμόνι Φιλεκι χαίρειν Προέταξε τὸ Παῦλος μηδὲ διαίρειν στόμα ἄνευ τοῦ μεμνῆσθαι τῆς δεσποτικῆς οἷον Παῦλος φησὶν ὁ καὶ αὐτὴν τὴν κλῆσιν ἐξ εὐεργεσίας ὁ καὶ φιλοτιμίας ἔχων δεσποτικῆς Παῦλος ὁ πάντα φέρων ἀπὸ Χριστοῦ τὴν κλῆσιν τὴν χάριν τὴν πολιτείαν ἡ ἀποῦσι γραφῶν εἰκοτως αὐτοῦ τὸ ὄνομα προέταξε διὰ τοῦτο δὲ ἀπὸ Σαύλου εἰς Παῦλον μετεσθη ἵνα μὴ δ' ἐν τοῦτω φανῇ ἡ ἔλαττον εχωντων ἀποστόλων μηδ αὐτοῦ τοῦ κορυφαίου Πέτρου
2	69r	Rom.1.1		δοῦλος	Πολλοὶ δουλείας τρόποι εἰς ὁ τῆς δημιουργίας εἰς ὁ τῆς πίστεως ἄλλος ὁ τῆς ἀποστολῆς ἕτερος ὁ ἀπὸ τῆς πολιτείας καὶ πάντας ἔσχεν ὁ Παῦλος ειωθως δὲ συνάπτειν τῶι οἰκείωι ὀνόματι τὸ ἀπόστολος νυν τὸ δοῦλος προτεταχεν εἰς εὐλάβειαν Ῥωμαίους εναγων οὕτως γὰρ ἦσαν πεφρονηματισμενοι ὡς ψηφισματι θεοὺς αναγορευειν οὓς βουληθειεν ὅθεν ὡς λόγος γνωρισαντος αὐτοῖς τοῦ κατὰ Ἰουδαίαν ἄρχοντος περὶ Χριστοῦ ὅτι Ἰησοῦν τινα γενόμενον ἐνταῦθα θαυματοποιον μετὰ θάνατον ἐγηγέρθαι λέγουσι καὶ θεὸν κηρυττουσιν αποψηφιθσασθαι τοῦτο διὰ τὸ παρὰ γνώμην αὐτῶν τετολμησθαι ἦν δὴ θείας οἰκονομίας ὡς ἂν μὴ δόξηι κατὰ ἀνθρωπίνην καὶ τοῦτο κεκρατηκέναι σπουδήν
3	69r	Rom.1.1		Ἰησοῦ Χριστοῦ	Τὸ Ἰησοῦς τὸ ἀνθρώπινον δηλοῖ τὴν δὲ τοῦ πνεύματος χρίσιν τὸ Χριστός
4	69r	Rom.1.1		κλητὸς ἀπόστολος	ευγνωμονως ὁμολογεῖ ὅτι οὐχ ἑκὼν προσῆλθεν ἀλλὰ κληθεὶς κληθεὶς δὲ οὐκ εἰς πίστιν μόνον ἀλλὰ καὶ εἰς ἀποστολήν
5	69r	Rom.1.1		ἀφωρισμένος εἰς εὐαγγέλιον θεοῦ ^*	Άλλος μέν φησιν ἐν ἄλλοις ἐγὼ δὲ εἰς εὐαγγέλιον ἀφώρισμαι
5Ph	69r	Rom.1.1
6	69r	Rom.1.1	^*		ὅπερ θεὸν ὄντα τὸν Χριστὸν εὐηγγελίζετο τὸν γὰρ πατηρα προηδεσαν ἐκ τῆς παλαιᾶς οὐδὲν δέ φησιν ἐρῶ σκυθρωπὸν ὡς οἱ προφῆται ἂλλ εὐαγγελίζομαι θεὸν ἐνηνθρωπηκότα
7	69r	Rom.1.1-Rom.1.2		ὁ προεπηγγείλατο ^*	Μηδείς φησι καινοτομεῖν με νομίσῃ πάλαι ἐπήγγελτο τοῦτο τὸ Εὐαγγέλιον τὸ δὲ ἐν Γραφαῖς δηλοῖ ὅτι οὐ μόνον ἔλεγον οἱ προφῆται ἀλλὰ καὶ ἔγραφον
7ex	69r	Rom.1.2	^*		οὐκ εἶπεν περὶ υἱοῦ αὐτοῦ ἀλλὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ τὸν φύσει καὶ ένα καὶ κυρίως υἱῶν καὶ μονογενῆ δηλῶν
8	69r	Rom.1.2		κατὰ σάρκα ^*	κατὰ γὰρ πνεῦμα υἱος θεοῦ ἦν
9	69r	Rom.1.2-Rom.1.4		τοῦ ὁρισθέντος ^*	τοῦ ἀποδειχθέντος καὶ ἀποφανθέντος διά τε τῶν προφητῶν διά τε τῶν τοσούτων θεοσημειῶν διά τε τῆς ἀναστάσεως
9Ph	69r	Rom.1.4	^*		τούτων γὰρ ἡ συνδρομὴ διορίζει αὐτὸν ἐκ τῶν ἄλλων ἁπάντων τῶν κατὰ χάριν κληθέντων υἱῶν διὸ καί τις τοῦ ὁρισθέντος ἐπιγνωσθέντος φησι καὶ εἰς γνῶσιν ἀνθρώποις ἐλθοντος εἰώθαμεν γὰρ δι' ὁρισμῶν τινων ἐπιγινώσκειν ἃ βεβαίως καὶ οὐκ ἐν δισταγμῷ ἐπιστάμεθα
10	69r	Rom.1.4		ἐν δυνάμει	τουτέστιν οὐ χάριτι ὡς οἱ πολλοὶ ἀλλὰ δυνάμει οἰκεία ἦν ἐνήργει ἐν ταῖς θεοσημείαις
11	69r	Rom.1.4		κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης ^*	καὶ ἐκ τοῦ ἁγίου πνεύματός φησιν ὁ παρέχει τοῖς εἰς αὐτον πιστεύουσιν
12	69r	Rom.1.4		ἐξ ἀναστάσεως ^*	καὶ ἐκ τῆς ἀναστάσεώς φησι καὶ τῆς τοῦ θανάτου καταλύσεως ἀναστάσεως δὲ ἧς αὐτος ἀνέστη ὁ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός
13	69r	Rom.1.4-Rom.1.5		δι' οὐ ἐλάβομεν χάριν ^*	οὐκ ἐξ οἰκείων φησι κατορθώματα ἐλάβομεν τὴν ἀποστολὴν ἀλλὰ τὸ πᾶν χάριτος καὶ δωρεᾶς ἐστι
12Ph	69r	Rom.1.5	^*		χάριν καὶ ἀποστολὴν ἀντὶ τοῦ χάριν εἰς ἀποστολήν
14	69r	Rom.1.5	^*		καίτοι τοῦ πνεύματος ἡ ἀποστολὴ αὐτοῦ ὡς ἐν ταῖς πράξεσι κεῖται ἀλλὰ πάντα κοινὰ οἱ δὲ τὰ τῆς ἁγίας τριάδος
15	69r	Rom.1.5		εἰς ὑπακοὴν πίστεως ^*	καὶ γὰρ οὐ δεῖ πολυπραγμονεῖν γέννησιν καὶ οὐσίαν θεοῦ ἀλλὰ μόνον ὑπακούειν
16	69r	Rom.1.5		ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνησιν ^*	εἰ γὰρ καὶ μὴ αὐτος πάντα περιῆλθεν ἀλλὰ καὶ οὕτως πάντες ευγγελισθησαν διὰ τῶν λοιπῶν ἀποστόλων
14Ph	69r	Rom.1.5	^*	ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ^*	ἡ πίστις εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ γέγονεν αὐτὸν γὰρ τὰ ἔθνη οὐκ ἐθεάσαντο ἀλλὰ μόνου κηρυττομένου τοῦ ὀνοματος ἐκεῖνοι ἐπίστευον ὄντως πλήρης ἦν χάριτος ἡ ἀποστολὴ τῶν μαθητῶν ὅτι ἔπεισαν ὑπακοῦσαι καὶ πιστεῦσαι τὰ ἔθνη τῷ Χριστῷ καὶ τό τε ἄνθρωποι καὶ ἁλιεῖς καὶ ἀγράμματοι
17	69r	Rom.1.5
18	69v	Rom.1.5-Rom.1.6		ἐν οἷς ἐστε καὶ ὑμεῖς ^*	τουτέστι μεθ' ὧν ἐθνῶν καὶ ὑμεῖς ἐκλήθητε οὐ γὰρ ἀφ' ἑαυτῶν ηκετε καταστέλλει δὲ αὐτῶν τὸ φρόνημα ὡσεὶ ἔλεγεν μὴ νομίσητε ὡς βασιλεύουσα πόλις πλέον τι τῶν ἄλλων ἔχειν ἀλλὰ μετὰ τῶν λοιπῶν ἐθνῶν ἐκλήθητε
19	69v	Rom.1.6-Rom.1.7		πᾶσι τοῖς οὖσιν ἐν Ῥώμῃ ^*	Οὐ γὰρ ἐστι παρ' αὐτῶι διαστολὴ πλουσίου καὶ πένητος
21Phb	69v	Rom.1.7	^*		εἶτα ἐπειδὴ εἶπεν ἵνα μὴ εἴπωσιν τὶ οὖν πάντας ὁμοτίμους ἡγῇ καὶ ἀγαθοὺς καὶ φαύλους καὶ πιστοὺς καὶ ἀπίστους ἐπισυνῆψε κλητοῖς ἁγίοις ἅπαντες γὰρ αὐτῷ οἱ ἅγιοι ὁμοτιμοι καὶ διαστολὴ οὐκ ἔστιν ἐν αὐτοῖς
20	69v	Rom.1.7	^*		πρῶτον δὲ τὸ ἀγαπητοῖς θεοῦ τέθεικε εἶτα τὸ κλητοῖς ἁγίοις
21Pha	69v	Rom.1.7	^*		πόθεν ἐκλήθητε φησιν ἐκ ποίων πόνων ἐκ ποίων κατορθωμάτων πόθεν ἐστὲ ἅγιοι ἀλλ' ἢ ἐκ μόνης τῆς ἀγάπης θεοῦ αὐτὸς γὰρ δωρεὰν ἀγαπήσας ὑμᾶς καὶ τὸ αἷμα αὐτοῦ ὑπὲρ ἡμῶν ἐκχέας ἐκάλεσεν ἡμᾶς εἰς ἁγιασμὸν καὶ κληρονομίαν τῆς βασιλείας αὐτοῦ
21	69v	Rom.1.7	^*		διὸ καὶ πανταχοῦ κλητοῖς λέγων τῆς τοῦ θεοῦ ἡμᾶς εὐεργεσίας ἀναμιμνήσκει
22	69v	Rom.1.7		χάρις ὑμῖν ^*	οὐδεὶς γάρ φησιν ἐξ ἔργων δύναται σωθῆναι
23	69v	Rom.1.7		ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ^*	ἡ γὰρ ἀπὸ θεοῦ χάρις καὶ εἰρήνη τὸ βέβαιον ἔχει τὸ δὲ ἀπὸ πατρὸς τὴν υἱοθεσίαν ἐνδείκνυται
24	69v	Rom.1.7-Rom.1.8		πρῶτον μὲν εὐχαριστῶ ^*	ἔδει γὰρ ἐξ εὐχαριστίας προοιμιάσασθαι εὐχαριστεῖν δὲ οὐ μόνον ὑπὲρ τῶν ἰδίων κατορθωμάτων ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ τῶν τοῦ πλησίον τοῦτο γὰρ ἀγάπης
25	69v	Rom.1.8		τῶι θεῶι μου ^*	ἀγάπης σημεῖον τὸν γὰρ ἁπάντων θεὸν ἰδιοποῖεται
26	69v	Rom.1.8		διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ^*	αὐτος γὰρ ἡμῖν αἴτιος τῆς εἰς τὸν πατέρα εὐχαριστίας ὁ καὶ προσλαβόμενος ἡμᾶς καὶ τῶι ἰδίωι αἵματι πρὸς ἐκεῖνον καταλλάξας
27	69v	Rom.1.8		ὅτι ἡ πίστις ὑμῶν ^*	τὴν γὰρ τῶν Ῥωμαίων πίστιν οὐκ ἀπεικὸς ἦν λαλεῖσθαι παρὰ πάντων
28	69v	Rom.1.8-Rom.1.9		μάρτυς γὰρ μου ἐστιν ὁ θεὸς ^*	εἰκοτως τὸν θεὸν ἄγει μάρτυρα ἀγνώστους ἀνθρώπους πείθειν βουλόμενος
29	69v	Rom.1.9		ὧι λατρεύω ^*	οἷον δουλεύω πολλὰ γὰρ εἴδη λατρείας καὶ γὰρ καὶ ὁ προσευχόμενος καὶ ὁ νηστείαι χρώμενος καὶ ὁ τοῖς θείοις λόγοις προσέχων καὶ μέντοι καὶ ὁ τῆς τῶν ξένων θεραπείας επιμελουμενος θεῶι λατρεύει ὁ δέ γε θεῖος ἀπόστολος λατρεύειν ἔφησε θεῶι τὸ τοῦ υἱοῦ προσφέρων τοῖς ἔθνεσιν εὐαγγέλιον καὶ λατρεύειν ἐν τῶι πνεύματι τουτέστιν ἐν τῶι διδομένω χαρίσματι
30	69v	Rom.1.9	^*		ἡ ὅτι οὐ τῆι ἐμῆι σπουδῆι υπερξε μοι τὸ λατρεύειν θεῶι ἀλλὰ τῆι τοῦ πνεύματος χάριτι ἡ ὅτι οὐ σαρκική μου ἐστι ἡ λατρεία ἀλλὰ πνευματική
29	69v	Rom.1.9	^*		ἐκ τούτου δείκνυσι κατὰ τὸ ἀναγκαῖον μεριμνῶν ὑπὲρ αὐτῶν ὡς τὸν λόγον δεξαμένων καὶ δέχεσθαι μελλόντων
31	69v	Rom.1.9		ἐν τῶι εὐαγγελίωι τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ^*	ὁρᾷς ὅτι ἄνω εἰπὼν εἰς εὐαγγέλιον θεοῦ τοῦ Χριστοῦ ἔλεγεν
32	69v	Rom.1.9		ὡς ἀδιαλείπτως μνείαν ὑμῶν ^*	ἀγάπης εἰλικρινοῦς τὸ καὶ μεμνῆσθαι καὶ ἀδιαλείπτως τοῦτο ποιεῖν καὶ μάλιστα ἐν προσευχαῖς
33	69v	Rom.1.9-Rom.1.10		δεόμενος εἰ πως ἤδη ποτε ^*	καὶ γὰρ ἐλθεῖν ἠπείγετο καὶ περὶ τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ τοῦτο πρᾶξαι οὐκ ἐβούλετο τὸ δὲ ἤδε ποτε ἀντὶ τοῦ ὀψέ ποτε ὅπερ ἐστι σφόδρα επειγομένου
34	69v	Rom.1.10		εὐοδωθήσομαι ^*	εὐκολίαν φησι σχοίην καὶ ἐπὶ καλῷ τὴν πρὸς ὑμᾶς ὁδόν
35	69v	Rom.1.10-Rom.1.11		ἐπιποθῶ γὰρ ἰδεῖν ὑμᾶς ^*	οὐχ ἁπλῶς δέ φησι καὶ ανονητως ἰδεῖν ὑμᾶς σπουδάζω ἂλλ ώστε χάρισμα μεταδοῦναι λέγει δὲ τὴν διδαχὴν καὶ τὴν κατήχησιν τοῦτο γὰρ τὸ στηριχθῆναι ὡς εἰκὸς ἀκμὴν σαλευομένων αὐτῶν
36	69v	Rom.1.11	^*		τὸ δὲ ἵνα τι μετριάζοντος ἐστιν ὡσεὶ εἶπεν ἵνα μικρόν τι τὸ δὲ μεταδῶ δηλοῖ ὅτι οὐκ ἐμόν τι δώσω ἂλλ ὅπερ καὶ ἐγὼ ἔλαβον
37	69v	Rom.1.11		εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς ^*	οὐ γὰρ μικρὸν χάρισμα τὸ μὴ σαλεύεσθαι τῆι πίστει
38	69v	Rom.1.11-Rom.1.12		συμπαρακληθῆναι ἐν ὑμῖν ^*	ἐπειδὴ στηριγμοῦ ἐμνήσθη ἵνα μὴ λυπήση αὐτοὺς ὡς ὅτι σαλεύονται ἐπάγει τὸ συμπαρακληθῆναι τουτέστιν ἵνα καὶ ἐγὼ ὑμᾶς καὶ ὑμεῖς ἐμε περικαλεσητε τῆς γὰρ ἀλλήλων φησι δεόμεθα παρακλήσεως διὰ τῆς ἐνούσης ἡμῖν πίστεως σφόδρα δὲ μετριάζει ἑνὶ δὲ καὶ οὕτως νοῆσαι τὴν παράκλησιν ἵνα φησιν ὑμεῖς μὲν παρ' ἐμοῦ εἰς τὴν πίστιν παρακληθῆτε ἐγὼ δὲ εἰς εὐφροσύνην ὁρῶν ὑμᾶς πεπιστευκότας
37Ph	69v	Rom.1.12	^*		ἡ οὕτως Τὸ μεταδοῦναι ὑμῖν χάρισμα οὐκ ἔστιν ἐμὸν μόνον ἢ τῆς ἐμῆς προαιρέσεως καὶ διακονίας ἀλλὰ κοινὸν ἐμοῦ τε καὶ ὑμῶν τῆς διακονίας μὲν τῆς ἐμῆς τῆς δὲ ὑπουργίας τῆς ὑμετέρας καὶ οὐδὲ τό τε ἁπλῶς ἀλλὰ διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως πῶς καὶ τίνα τρόπον ἐὰν αὐτοὶ ἔχητε φησὶ πίστιν τοῦ λαβεῖν τὸ χάρισμα ἐγώ τε πάλιν πίστιν τοῦ δοῦναι ὑμῖν τότε δὴ καὶ τὸ χάρισμα πνευματικὸν ὑπάρχον διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ἐνεργεῖται καὶ δίδοται ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὲν πίστιν ἔχω τοῦ δοῦναι καὶ πολὺν ἀγῶνα καὶ σπουδὴν ὑμεῖς δὲ οὐκ ἔχητε πίστιν τοῦ λαβεῖν οὐδ' ἐπιθυμίαν καὶ ἐπιμέλειαν περὶ τὸ λαβεῖν οὐ παραγίνεται ὑμῖν κἂν ἐγὼ βούλωμαι τὸ χάρισμα τὸ πνευματικὸν δεῖ οὖν ἀμφοτερα συνδραμεῖν καὶ τὸ ἐξ ἐμοῦ καὶ τὸ ἐξ ὑμῶν τότε γὰρ αὐτοὶ πίστιν ἕξετε τοῦ λαβεῖν καὶ ἐπιθυμίαν ὅτε ἀξίους ἑαυτοὺς παρασκευασετε τῆς δωρεᾶς δι' ἔργων ἀγαθῶν λαμβανόντων δὲ ὑμῶν τὸ χάρισμα δῆλον ὅτι παρακαλούμεθα καὶ εὐφραινομεθα ἐν ἀλλήλοις κοινὸν γὰρ τὸ κέρδος πολλῶν γὰρ πιστῶν συνοδος μεγίστην ἐργάζεται παράκλησιν
38Ph	69v	Rom.1.12	^*		ἢ ὑμῶν μὲν ἀξιοπιστον εἰς τὸ κηρύξαι καὶ διδάξαι με ὑπολαμβανοντων ἐμε ἐμε δὲ πάλιν ἀξιοπίστους εἰς τὸ ἐμπιστευθῆναι τὰ λόγια τοῦ θεοῦ καὶ τὴν τελειοτέραν κρίναντος διδασκαλίαν ἢ ἐμοῦ μὲν ὁρῶντος προθύμως ὑποδεχομένους ὑμᾶς καὶ ἐξ ἑτοίμου τὸ κήρυγμα ὑμῶν δὲ πάλιν ορωντων τὴν ἐμὴν περὶ αὐτὸ ἐπιμέλειαν καὶ σπουδὴν συντελεῖ δὲ τοῦτο καὶ εἰς μείζονα πληροφορίαν τῆς πίστεως ἑκατέροις ὅταν ὁ μὲν κηρύσσων ὁρᾷ τὰς τῶν ἀνθρώπων ψυχὰς παραδόξως εἰς ὑπακοὴν ἑλκομένας μᾶλλον γὰρ ῥώννυται εἰς τὸ κηρύσσειν καὶ ὅταν πάλιν ὁρῶσιν οἱ μαθηταὶ σὺν ἐλπίδι βεβαίᾳ τὸν κήρυκα τὴν πίστιν παραδιδόντα μᾶλλον ὑποδέχονται ταὐτὴν καὶ οὕτως διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ἑκάτεροι παρακαλοῦνται
39	70r	Rom.1.12-Rom.1.13		oτι πολλάκις προεθέμην ἐλθεῖν ^*	εἰ οὖν εὐχὴ ἐλθεῖν καὶ ἐπὶ ὠφέλεια ἔρχῃ τι μὴ παραγενη ἐκωλύθην φησιν
40	70r	Rom.1.13		ἐκωλύθην φησιν ^*	οὐκ ἔτι δὲ περιεργάζεται τὴν αἰτίαν τῆς κωλύσεως οὐ γὰρ ἡμῶν τὸ ἀπαιτεῖν εὐθύνας θεὸν ὧν κελεύει ἀλλὰ μόνον ὑπακούειν
41	70r	Rom.1.13		ἵνα τινα καρπὸν σχῶ ^*	πάντως εἴποι τις ἂν διὰ τοῦτο ἐκωλύθης ὅτι οὐ κατὰ θεὸν ἐλθεῖν ἐβούλου οὐμενοῦν φησι καρπὸν γὰρ σχεῖν καὶ ἐν ὑμῖν ἤθελον καρπὸν λέγων τὸ εἰς πίστιν αὐτοὺς έναγαγειν
41Ph	70r	Rom.1.13	^*		ἡ οὕτως Τὸ ἵνα τινὰ καρπὸν σχῶ καθ' ὑπερβατὸν κεῖται τὸ γὰρ ἀκολουθον εἴη ἂν πολλάκις προεθέμην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς ἵνα καρπόν τινα σχῶ καὶ ἐν ὑμῖν ἀλλ' ἐκωλύθην ἄχρι τοῦ δεῦρο ἀλλ' εἴποι τις ὅτι εἰ ἡ πίστις αὐτῶν ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ κατηγγέλλετο τίνα καρπὸν αὐτὸς ἤθελε παραγενόμενος παρασχεῖν ἀλλὰ πολὺν μὲν οὖν ἐροῦμεν εἰ γὰρ καὶ ἐπεπιστεύκεισαν παμπόλλων ὅμως ἐδέοντο καὶ τοῦτο δηλοῦται καὶ δι' ὅλης τῆς ἐπιστολῆς καὶ πρὸ ὀλίγου λέγοντος εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς καὶ ἡνίκα μὴ κρίνειν ἀλλήλους παραινεῖ καὶ ἀλλὰ μυρία ἵνα τινὰ καρπὸν σχῶ τοῦτο μὲν δεικνὺς ὅτι ὁ ἐκείνων καρπὸς οἰκεῖος ἐλογίζετο καρπὸς τῶι Παύλωι οὕτως γὰρ ἔχαιρεν ἐν τοῖς τοῦ πλησίον κατορθώμασιν ὥστε αὐτὸς ἔχειν ἡγεῖτο τὸν καρπὸν τοῦτο δὲ ὅτι ἕνεκεν τῆς αὐτῶν ὠφελείας τὴν πρὸς αὐτοὺς ἔσπευδε στείλασθαι πορείαν ἂλλ' ὥστε καὶ Παύλου καρπὸς ἦν ἀληθῶς ὁ ἐκείνων καρπὸς ἐπεὶ γὰρ ἔργον ἦν αὐτῶι καὶ σπουδὴ τὸ καρποφορεῖν τὰ ἔθνη καλῶς ἐν τῇ ἐκείνων καρποφορίᾳ ἡ τοῦ Παύλου ἐδείκνυτο καρποφορία ἀλλ' οὕτω μὲν ταῦτα Ἔστι δὲ καὶ μὴ καθ' ὑπερβατὸν τὸ χωρίον ἐκλαβομένους ἀλλ' ὡς ἔχει τάξεως παρειληφότας τοιοῦτον ἐν αὐτῷ θηρᾶσαι τὸν νοῦν ἐκωλύθην ἄχρι τοῦ δεῦρο διὰ τὶ φησὶν ἵνα μὴ θᾶττον ἐλθὼν ἀκάρπους ὑμᾶς ἔτι καταλαβων διὸ ἀνεβαλομην τὴν παρουσίαν ἕως οὗ καὶ ἐν ὑμῖν καρπόν τινα βλαστάνοντα τῆς πίστεως ἄξιον καὶ τελεσφορούμενον μάθω Ἔστι δὲ καὶ ἄλλως τὸ νόημα συνιδεῖν ἐκωλύθην ἄχρι τοῦ δεῦρο διὰ τὶ ὅτι καρπόν τινα ἔτι μοι συνέλεγον λείποντα καὶ ταύτην τὴν ἔννοιαν ἐπὶ τέλει τῆς ἐπιστολῆς ἔστι βεβαιουμένην ἰδεῖν ὥσπερ ἐπιλογιζομένου τοῦ ἀποστολου τὰ προοιμιασθέντα καὶ γάρ φησιν διὸ καὶ ἐνεκοπτομην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς νυνὶ δὲ μηκέτι ἔχων τόπον ἐν τοῖς κλίμασι τούτοις ἐλεύσομαι πρὸς ὑμᾶς ὥστε ὁ ἕως τοῦ νῦν ἐλπιζομενος εἰς συλλογὴν καρπὸς ἐν τοῖς ἄλλοις κλίμασιν ἐκώλυσεν αὐτὸν ἐπὶ Ῥώμην δραμεῖν ἀτέλεστον ἐν ἐκείνοις τὸ ἔργον καταλίποντα εἶτα τὸ καὶ ἐν ὑμῖν καὶ τὰ εξῆς ὥσπερ ἀντιπίπτοντος λύσις ἐστὶν οἷον τὶ φησὶν ἐν ἡμῖν οὐ μέλλει σοι καρπὸν σχεῖν ναὶ φησὶ καὶ ἐν ὑμῖν τοῦτο σπεύδω τοῦτο ἐπιζητῶ ὀφειλέτης εἰμὶ χρεωστῶ πᾶσι
42	70r	Rom.1.13		καθὼς καὶ ἐν τοῖς λοιποῖς ^*	τῶ συνάπτειν αὐτοὺς τοῖς λοιποῖς καταστέλλει αὐτῶν τὸ φρόνημα
43	70r	Rom.1.13-Rom.1.14		Ἕλλησι τε καὶ βαρβάροις ^*	ὥσπερ φησιν Ἕλλησι καὶ βαρβάροις οὕτω καὶ ὑμῖν ὀφειλέτης εἰμι
44	70r	Rom.1.14		ὀφειλέτης εἰμι ^*	οὐδὲν ἴδιον φησι δίδωμι ὀφειλέτης εἰμι πᾶσιν εὐαγγελίσασαι καὶ πληρῶσαι τὴν δοθεῖσάν μοι ἐντολήν
45	70r	Rom.1.14-Rom.1.15		τὸ κατ' ἐμε πρόθυμον ^*	ὥσπερ φησι Ἕλλησι καὶ βαρβάροις σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις ὀφειλέτης εἰμι οὕτως ὅσον ἧκεν εἰς τὴν ἐμὴν σπουδὴν καὶ προθυμίαν καὶ ὑμῖν εὐαγγελίσασθαι χρεωστῶ τὸ γὰρ ὀφειλέτης εἰμι ἀπὸ κοινοῦ δεκτέον
46	70r	Rom.1.15-Rom.1.16		οὐ γὰρ ἐπαισχύνομαι τὸ εὐαγγέλιον ^*	ἐπεὶ δὲ τοῖς ἀπίστοις πολλὰ ἄδοξα δοκεῖ είναι ἐν τῶι Εὐαγγελίωι οἷον ὁ σταυρὸς ὁ θάνατος ἡ τῶν Ἰουδαίων παροινία τέως αὐτοὺς τοῦτο διδάσκει μηδὲν ἐν αὐτῶι ἄδοξον ὑπονοεῖν καὶ διὰ τοῦτο αισχύνεσθαι εἶτα λοιπὸν προβαίνων καὶ ἐξαίρει τὸ Εὐαγγέλιον
46ex	70r	Rom.1.16	^*		καὶ ἄλλως ἐπειδὴ πολλοῖς προτερήμασιν οἱ Ῥωμαῖοι μέγα ἐφρόνουν οἷον πλουτῶ δυναστεία σοφίαι ὑμεῖς μέν φησιν ἐπὶ τούτοις μέγα φρονεῖτε ἐγὼ δὲ θεὸν κηρύξων ἔρχομαι ἐν μέσωι ὑμῶν καὶ οὐκ αἰσχύνομαι διατὶ δύναμις γὰρ θεοῦ ἐστιν εἰς σωτηρίαν τῶν δεχομένων
47	70r	Rom.1.16	^*		καλῶς τὸ εἰς σωτηρίαν ἑνὶ γὰρ καὶ εἰς τιμωρίαν δύναμις θεοῦ εἰς σωτηρίαν δὲ οὐ παντὶ ἀλλὰ τῶι πιστεύοντι τοῖς γὰρ ἀπειθοῦσι κόλασιν ἀπειλεῖ τὸ Εὐαγγέλιον
48	70v	Rom.1.16		Ἰουδαίων τε πρῶτον ^*	ῥήματος μόνον τιμὴ τὸ πρῶτον οὐ χάριτος πλεονασμός
47Ph	70v	Rom.1.16	^*		ὁ γὰρ Ἰουδαῖος ἀπαιτεῖται πρῶτον πιστεύειν ἅτε δὴ κατηχημένος τὰ περὶ τοῦ Χριστοῦ ἐκ νόμου καὶ τῶν προφητῶν μᾶλλον τῶν ἐθνῶν καὶ ὅτι εἰ καὶ ἐπὶ κοινῇ τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων σωτηρίᾳ ἐπεδήμησεν ὁ Χριστὸς ἀλλ' οὖν ἐν τοῖς Ἰουδαίοις καὶ ἐγεννήθη καὶ ἐπολιτεύσατο καὶ ἐδίδαξε καὶ τὰς θεοσημείας ἐν αὐτοῖς εἰργάσατο δι' ἃ πάντα ὀφειλέται εἰσὶν Ἰουδαῖοι πρῶτοι πιστεύειν εἰς Χριστὸν ἤπερ τὰ ἔθνη
49	70v	Rom.1.16-Rom.1.17		δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ ^*	ἵνα γὰρ μὴ σωτηρίαν καὶ δικαιοσύνην ἀκούων ἐνταῦθα μόνον αὐτὴν συμβαίνειν νομίσῃς ἐπάγει τὸ ἀποκαλύπτεσθαι ὅπερ τὴν ἐκεῖ δηλοῖ ὥς νυν αὐτῆς μὴ πάσης πεφανερωμένης
50	70v	Rom.1.17		ἐν αὐτῶι ^*	τῶι Εὐαγγελίωι δηλονότι
49Ph	70v	Rom.1.17	^*		Δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ φησὶν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ ἀποκαλύπτεται τοῦτ' ἔστιν ἅπασα ἡ ἀρετὴ διὰ τοῦ εὐαγγελίου τελειοῦται δικαιοσύνην γὰρ πολλάκις εἴωθε πᾶσαν λέγειν τὴν ἀρετὴν πῶς δὲ ἀποκαλύπτεται καὶ τίσι τοῖς ἐκ πίστεως τῷ εὐαγγελίῳ προσιοῦσι πᾶσι μὲν γὰρ κηρύττει τὴν ἀρετὴν τὸ εὐαγγέλιον καὶ πᾶσι παραινεῖ ἀντέχεσθαι τῆς ἀρετῆς ἐκείνοις δὲ ἀποκαλύπτει τὸ κάλλος τῆς ἀρετῆς καὶ ἐκείνους ποιεῖ ἐραστὰς αὐτῆς τοὺς μετὰ πίστεως προσιόντας τὶ οὖν παύεται ἡ πίστις τῆς ἀρετῆς κατορθουμένης οὐμενοῦν ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ τελειότερὸν καὶ ὑψηλοτερον πρόεισιν ἡ μὲν γὰρ πρώτη πίστις κατάνυξίς τις ἦν καὶ προθυμία ψυχῆς ἡ δὲ τῇ τῶν ἀρετῶν ἐργασίᾳ συναυξηθεῖσα καὶ τελειωθεῖσα πίστις βεβαίωσὶς ἐστιν ἀμετάπιστος καὶ πληροφορία καὶ ἡ μὲν ἔοικε καταβολῇ σπέρματος ἡ δὲ καρποφορίᾳ ἡ τῶν ἀρετῶν ἐργασίᾳ ἡ δὲ δι' αὐτῶν τελειωθεῖσα πίστις ἀπολαύσει καὶ εὐδαιμονίᾳ οὕτως οὖν δικαιοσύνη θεοῦ ἀποκαλύπτεται ἐν τῷ εὐαγγελίῳ ἐκ πίστεως εἰς πίστιν καλεῖ δὲ θεοῦ δικαιοσύνην τὴν ἀρετὴν ὅτι θεῖον τὶ ἐστιν ἡ ἀρετὴ καὶ ὅτι πάντα τὰ ἀγαθὰ ἐκ θεοῦ
51	70v	Rom.1.17		ἐκ πίστεως εἰς πίστιν ^*	ἀπὸ πίστεως ἄρχεται καὶ εἰς τὸν πιστεύσαντα λήγει ἡ ὅτι ἐκ πίστεώς τε ἄρχεται καὶ εἰς πίστιν ὀφείλει λήξαι ὡς οὐκ ὀφειλοντων ἡμῶν ἅπαντα τὰ ἐν αὐτω περιεργάζεσθαι
51exa	70v	Rom.1.17	^*		Ἡ οὕτως δεῖ πιστεῦσαι τοῖς προφεταις καὶ δι' ἐκείνων εἰς τὴν τοῦ Εὐαγγελίου πίστιν ποδηγηθῆναι
51exb	70v	Rom.1.17	^*		ἄλλως ὁ γὰρ τῶι δεσπότηι πιστεύων Χριστῶι καὶ τοῦ βαπτίσματος τὴν χάριν δεξάμενος ποδηγεῖται διὰ τούτων εἰς τὸ πιστεῦσαι τοῖς μέλλουσιν ἀγαθοῖς τῆι ἐκ νεκρῶν ἀναστάσει τῆι αἰωνίω ζωῆι καὶ τῆι βασιλείαι τῶν οὐρανῶν
50Pha	70v	Rom.1.17	^*		πιστεύειν γὰρ δεῖ ὅτι θεὸς ἐφάνη ἐπὶ γῆς μετὰ σαρκὸς ὅπερ ἐστὶν ἀρχὴ καὶ πάλιν ὅτι ἔσται τοῖς πιστεύσασιν εἰς κλῆρον ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ὅπερ ἐστὶ πίστεως τέλος
51exc	70v	Rom.1.17	Ακ(α)κι(ου) ^*		ἡ οὕτως τοῖς μὲν Ἰουδαίωι ἐκ τῆς τοῦ θέτου νόμου πίστεως εἰς τὴν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ
51exd	70v	Rom.1.17	^*		τῶι δὲ Ἕλληνι ἐκ τῆς τοῦ φυσικοῦ εἰς τὴν αὐτὴν Ἰησοῦ Χριστοῦ πίστιν
52	70v	Rom.1.17		ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ^*	ἵνα γὰρ μὴ δόξηι ἀπίθανον είναι τὸ ῥῆμα ὅτι πίστις σωτηρίαν δωρεῖται καὶ διακιοσύνην
50Phb	70v	Rom.1.17	^*		μαρτυρία παράγει τῶν εἰρημένων καὶ ἀποδειξις τὴν προφητικὴ ῥῆσιν τὴν τῶι Ἀββακοὺμ εἰρημένη τοιοῦτον δὲ τί φησιν καλῶς εἶπον τὸν σπουδαῖον ἐκ πίστεως εἰς πίστιν προϊέναι δι' ἀρετῆς καὶ γὰρ ὁ Ἀββακοὺμ φησὶν ἄνωθεν τοῦτο διὰ τοῦ αὐτοῦ πνεύματος βοᾷ ὅτι ὁ σπουδαῖος ἄνθρωπος ἐκ πίστεως ζῇ τοῦτ' ἔστι πᾶσαν τὴν ζωὴν αὐτοῦ πίστει παρατεινομένην ἔχει ἢ οἰκειοτερον ἐπεὶ ζωὴ ἀληθινὴ τῷ δικαίῳ τὸ θάλλειν καὶ ἀναζῆν ἐν τῇ κτήσει τῶν ἀρετῶν ὁ δίκαιος φησὶν ἤτοι ὁ σπουδαῖος ἐκ πίστεως ζήσεται τὴν κατὰ τὰς ἀρετὰς ζωὴν καὶ εἴη ἂν τὸ ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται κατασκευαστικὸν τοῦ ἀποκαλύπτεται δικαιοσύνη ἐκ πίστεως ἀλλ' οὕτω μὲν ταῦτα Εἰ δὲ τὸ δικαιοσύνη θεοῦ οὐχὶ τὴν ἐν ἀνθρώπῳ παρὰ θεοῦ διδομένην ἐκλάβοι τις ἀλλ' ἐγγύτερον τῆς λέξεως τὴν ἐνοῦσαν τῷ θεῷ καὶ ἐνεργουμένην ὑπ' αὐτοῦ τοιοῦτον τινά μοι δοκεῖ ἀνακαλύπτειν νοῦν ὅτι ἡ τοῦ θεοῦ δικαιοσύνη ἣν περὶ ἡμᾶς ἐπιδείκνυται φιλανθρωπίας ὅρῳ καὶ νόμῳ ἐν τῷ εὐαγγελίῳ αὐτοῦ δείκνυται πῶς καὶ τίνα τρόπον ὅτι ἐκ μόνης πίστεως ἡμᾶς σώζει καὶ νεκρωθέντας ἤδη ζωοποιεῖ μὴ προεπιδειξαμένους ἔργα καὶ τοῦτο προϊὼν καὶ ὁ Παῦλος ἐμφανέστερον παριστᾷ ἐν οἷς φησιν καὶ δικαιοῦντα τὸν ἐκ πίστεως καὶ πάλιν δικαιωθέντες οὖν ἐκ πίστεως καὶ πάλιν ἐὰν ὁμολογήσῃς ἐν τῷ στοματὶ κύριον Ἰησοῦν εἶτα καὶ πιστεύσεις ἐν τῇ καρδίᾳ σου σωθήσῃ τοῦτο οὖν δικαιοσύνης θεοῦ νικώσης φιλανθρωπίαν ἀνθρωπίνην τὸ ἐκ μόνης πίστεως νεκρωθέντας ἡμᾶς τῆς ἁμαρτίαις ἤδη ἀνεγεῖραι καὶ ζωοποιῆσαι ὥστε καλῶς προεῖπεν ὅτι δύναμὶς ἐστι τὸ εὐαγγέλιον εἰς σωτηρίαν τῷ πιστεύοντι καὶ γὰρ δυναμοῦται ὁ πιστεύσας διὰ τῆς ἐν αὐτῷ ἀποκαλυπτομένης δικαιοσύνης διὰ δὲ τῶν πιστευόντων ἀποκαλύπτεται καὶ φανεροῦται ἀλλ' εἰς τὶ ζωοποιεῖται φησὶν ὁ πιστεύσας εἰς τὴν τελειοτάτην καὶ κατ' ἀμετάπειστον ἕξεως ἰσχὺν πίστιν ἐκ γὰρ πίστεως εἰς πίστιν ἡ ζωοποίησις δυνατὸν δὲ καὶ ἄλλως κατὰ νοῆσαι ἡ τοῦ θεοῦ δικαιοσύνη διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἀποκαλύπτεται ὅτι λαμβάνων παρ' ἡμῶν ἀρχὴν μόνον καὶ σπέρμα πίστεως αὐτὸς αὐξάνει καὶ ἑδράζει καὶ τελειοποιεῖ ἡμᾶς εἰς αὐτὴν ταύτην τοῦτο δικαιοσύνης ὡς ἀληθῶς θεοῦ τὸ μόνον ἀφορμὴν προαιρέσεως λαβόντα αὐτὸν ἀπαρτίσαι τὸ πᾶν ἀνωτέρω λέγοντος τοῦ Παύλου ὅτι δύναμὶς ἐστι τῷ πιστεύοντι εἰς σωτηρίαν τὸ εὐαγγέλιον ἵνα μήτις εἴπῃ καὶ πῶς ἔνι πιστεῦσαι ἀκούοντα σταυρὸν ἀκούοντα θάνατον ἀκούοντα πάθη ἐπάγει τὸ δικαιοσύνη θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται μὴ οὖν φησὶ ταῦτα προφασιζου ἐὰν γὰρ μόνον προαιρεθῇς τότε μᾶλλον ἔχεις θαυμάσαι τὴν τοῦ θεοῦ περὶ σὲ κηδεμονίαν καὶ πρόνοιαν ὅτι τὴν ἀπὸ γνώμης πίστιν λαβὼν αὐτος σοι χορηγεῖ τὴν ἐκ πληροφορίας πίστιν καὶ βεβαίωσεω Εἶτα ἵνα μὴ νομίσῃς ὅτι καινόν τι λέγει καὶ πρόσφατον τὸν προφήτην παράγει μάρτυρα τὸ αὐτο μοι φησὶ καὶ ὁ προφήτης Ἀββακοὺμ ἔκπαλαι ὅτι ἡ τοῦ δικαίου ζωὴ πίστει περιλαμβάνεται καὶ περατοῦται ἀρχομένη μὲν ἀπὸ τῆς κατὰ προαίρεσιν πίστεως τελειουμένη δὲ καὶ προϊοῦσα εἰς τὴν κατὰ θείαν συνεργίαν καὶ ἀποκάλυψιν πίστιν διόπερ ἀεὶ ὁ δίκαιος ἐκ πίστεως ζῇ τὸ δὲ ζήσεται καλῶς εἴρηται τοῦτ' ἔστιν ὁ δίκαιος οὐ ζῇ μὲν ἐκ πίστεως παύεται δὲ ἀλλὰ διὰ παντὸς ζήσεται ἐν αὐτῇ προκόπτων καὶ στηριζόμενος ζήσεται δὲ εἶπεν οὐκ ἄλλο τι οἷον ἐκ πίστεως προκόπτει ἢ στηρίζεται ἢ ἄλλο τι τὴν ἐπιτεταμένην διάθεσιν δηλῶν ὅτι οὐδὲ ζῆν αἱρήσεται οὐδ' ἀναπνεῖν χωρὶς πίστεως
53	71r	Rom.1.17-Rom.1.18		ἀποκαλύπτεται γὰρ ^*	ἐν τῆι τῆς κρίσεως ἡμέρα
54	71r	Rom.1.18		ἐπὶ πᾶσαν αβσεβειαν ^*	ἡ μὲν γὰρ δικαιοσύνη μονοειδὴς ποικίλη δὲ ἡ περὶ τὰ δόγματα ἀσεβεῖ καὶ ἡ περὶ τὴν πολιτείαν κακία
55	71r	Rom.1.18		τῶν τὴν ἀλήθειαν ἐν ἀδικίαι ^*	ἀλήθεια μὲν ἡ τοῦ θεοῦ γνῶσις ἀδικία δὲ ἡ τῶν εἰδώλων ἀπάτη ἐκεῖνοι οὖν τὴν ἀλήθειαν ἐν ἀδικία κατέχουσιν ὅσοι τὸ σέβας τοῦ θεοῦ περιάπτουσιν εἰδώλοις τὸ δὲ κατεχόντων οἷον φυλαττόντων
55Ph	71r	Rom.1.18	^*		ἡ καλυπτοντων γνώμης πονηρίᾳ ἐπισκοτιζοντων ῥᾷον γὰρ εἴπερ ἐβούλοντο ἀπὸ τῶν ὁρωμένων καὶ ἑαυτοὺς καὶ ἑτέρους ὠφελῆσαι εἰς θεογνωσίαν οἱ δὲ μᾶλλον δι' αὐτῶν τούτων συνεκάλυψαν καὶ κατέσχον μὴ διαλάμψαι τὴν θεογνωσίαν αὐτὰ ταῦτα θεοποιήσαντες καὶ ἀδικήσαντες τὸ ὅσον ἐπ' αὐτοῖς τήν τε τῆς θεογνωσίας ἀλήθειαν καὶ ἑαυτοὺς καὶ αὐτά γε δὴ ἅπερ τιμᾶν ἔδοξαν δῆλον δὲ ὅτι τοὺς τῶν Ἑλλήνων σοφοὺς ἐπιπλήττει καὶ τοὺς ὁμοίους ἐκείνοις
56	71r	Rom.1.18-Rom.1.19		διότι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ ^*	ἡ γὰρ γνῶσις τοῦ θεοῦ φανερά φησιν ἐν αὐτοῖς καὶ πᾶσι διὰ γὰρ τῆς ὁρωμένης κτίσεως ὁ ἀόρατος θεὸς γινώσκεται τοιγαροῦν οἱ τοιοῦτοι ἑκοντες ἀποπλανῶνται Τὸ γνωστὸν ὅπερ δυνατὸν ἐστιν γνωσθῆναι ὅτι ποιητὴς ὅτι προνοητὴς καὶ τὰ ὁμοία
56Ph	71r	Rom.1.19	^*		Τὸ γνωστὸν ὅπερ δυνατὸν ἐστιν γνωσθῆναι ὅτι ποιητὴς ὅτι προνοητὴς καὶ τὰ ὁμοία
57	71r	Rom.1.19		φανερὸν ἐστιν ἐν αὐτοῖς ^*	διὰ τοῦ κάλλους καὶ μεγέθους τῆς κτίσεως
58	71r	Rom.1.19		o γὰρ θεὸς αὐτοῖς ἐφανέρωσεν ^*	τῶι τὴν κτίσιν προθεῖναι πᾶσι διδάσκαλον τῆς οἰκείας μεγαλειότητος οἱ οὐρανοὶ γάρ φησι διηγοῦνται δόξαν θεοῦ
59	71r	Rom.1.19-Rom.1.20		τὰ γὰρ ἀορατα αὐτοῦ ^*	ἐπειδὴ εἶπεν ὅτι τὴν ἰδίαν γνῶσιν ὁ θεὸς αὐτοῖς ἐφανέρωσεν αὐτοὶ δὲ αὐτον ἑκοντες παρέδραμον νυν τοῦτο ἀποδείκνυσι καί φησιν ὅτι δι' ὧν ἐποίησεν ὁ θεὸς οἷον διά τε τῶν ἀόρατων διά τε τῶν ὁρατῶν ἔδειξεν ἑαυτοῦ τὸ μεγαλεῖον ἡ κτίσις γὰρ φωνὴν ἀφιεῖσα διὰ τῆς ὄψεως τὸν Δημιουργὸν ἀνακήρυσσει ἀορατα δέ φησιν ἀγγέλους καὶ πᾶσαν τὴν ἐν οὐρανοῖς δύναμιν ποιήματα δὲ τὰ ὁρώμενα οἷον οὐρανὸν γῆν θάλασσαν ὅρα οὖν τι φησι τὰ ἀορατα αὐτοῦ φησι διὰ τῶν ὁρατῶν γίνεται δῆλα ὁ γὰρ οὐρανόν φησι ὁρῶν ἐνθυμηθήσεται πάντως ὅτι καὶ ἐν τος αὐτοῦ ἐστι τινα λειτουργικὰ πνεύματα ὥστε τὸ ἀφανὲς ἐκ τοῦ φανεροῦ σαφηνίζεται
60	71r	Rom.1.20	^*		ἵνα γὰρ μὴ συναιδους θεῶι νομίσῃς τοὺς ἀγγέλους ὑπο κτίσιν αὐτοὺς ἄγει τὰ ἀορατα γάρ φησιν
59Ph	71r	Rom.1.20	^*		οἷον ἄγγελοι καὶ αἱ ἄλλοι ἀσώματοι οὐσία
60	71r	Rom.1.20	^*		ποία ταῦτα τὰ ἀπὸ κτίσεως κόσμου εἰς γένεσιν παραχθέντα
59Ph	71r	Rom.1.20	^*		ἡ ἀπὸ τῆς τοῦ κόσμου κτίσεως καταλαμβάνεται καὶ καθορᾶται πῶς καὶ αὐτὰ ἐν τοῖς ποιήμασι νοούμενα καὶ συναριθμούμενα καθ' ὑπερβατὸν οὖν ἡ σύνταξις ἢ τοῖς ποιήμασι νοούμενα ἀντὶ τοῦ ἐν αὐτοῖς τοῖς ποιήμασιν ἐνεῖναι καὶ τῇ τοῦ θεοῦ βουλήσει ὑπηρετεῖν καὶ πληροῦν τὰ κελευόμενα ἢ ἀορατα αὐτοῦ λέγει αὐτὸ τὸ ἀορατον αὐτου τῆς οὐσίας καὶ πῶς ἔνι φησὶ τὸ θεῖον ἀορατον ὂν κατιδεῖν καὶ κατανοῆσαι ναὶ ἐστι φησὶν ἀπὸ τῶν κτισμάτων αὐτοῦ κατιδεῖν αὐτοῦ τὴν θειότητα καὶ τὴν δύναμιν
60ex	71r	Rom.1.20	Κυ(ριλλου) ^*	ἡ τε ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης ^*	ἀπὸ κοινουνουμενου τοῦ καθορᾶται Πῶς γινώσκεται διὰ τῆς δημιουργίας ἡ ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις ὅτι φθαρτὴν ἐχοντων τὴν φύσιν τῶν παρηγμένων εἰς γένεσιν καὶ κεκλημένων ἐν χρόνῳ πρὸς ὕπαρξιν ἔσται που πάντως ὁ τούτων δημιουργὸς ἄφθαρτος καὶ ἀΐδιος ἡ οὕτως
60Ph	71r	Rom.1.20	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἀπὸ τῆς τοῦ κόσμου κτίσεως ἡ θειότης τοῦ θεοῦ καὶ ἀΐδιος δύναμις γινώσκεται εἶδέν τις τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐν αὐτῷ ἀστέρων κάλλη μέγεθος καὶ δρόμον σελήνης καὶ ἡλίου τάξιν καὶ εἱρμὸν ἀπαράβατον οὐχ ἡμέραν σελήνη ποιεῖ οὐδὲ τὴν νύκτα ὁ ἥλιος ὁ αἰθὴρ τὸν οἰκεῖον τόπον φυλάττει καὶ ὁ ἀὴρ ἕστηκεν ἡ γῆ οὐκ ἔχουσα τὸν ὑπερείδοντα βάρος ἄπειρον ἐγκέχυται αὐτῇ τὸ ὕδωρ καὶ περικέχυται προσθήκῃ βάρους προσθήκην ἀλλ' ὅμως ἕστηκε ἀκίνητος τὴν κατέχουσαν ἀνακηρύττουσα δύναμιν φέρει καρποὺς μυρίους καὶ ἰδέαις δυνάμεσι διαφέροντας μία οὖσα γῆ οὖσα τρέφει ζῴων γένη ἄπειρα ἀλλὰ καιρῶν εὐτάκτους μεταβολὰς καὶ ὑετοὺς ἐτησίους ἀλλὰ καὶ τὰ δοκοῦντα πάθη σεισμοὺς κεραυνοὺς ἀλλ' εἴ τι τούτων ἐπισκοπήσεις εἰς τὸν δημιουργὸν παραπέμπει τὸν προσέχοντα τὶ τὸ συνέχον τὶ τὸ συγκρατοῦν ἔστιν ἄρα γνῶναι σαφῶς ἀπὸ τῆς κτίσεως ὅτι ἔστι δημιουργὸς ὅτι προνοητὴς ὅτι παντοδύναμος ὅτι ἀγαθος ἀγαθοῦ γὰρ καὶ ἡ δημιουργία καὶ ἡ πρόνοια ὅτι ἀΐδιος τῷ γὰρ παντοδυνάμῳ τὶς ἐπιβουλεύει οὕτως οὖν ἡ θειότης αὐτοῦ καὶ ἀΐδιος δύναμις ἐν τοῖς ποιήμασι καθορᾶται οὕτως ἀπὸ τῆς τοῦ κόσμου κτίσεως ἡ τοῦ θεοῦ γνῶσις τοῖς ἀνθρώποις ἐγγίνεται οὕτως τὸ γνωστὸν αὐτοῦ ἐν πᾶσιν ἐφανέρωσεν τὸ γὰρ γνωστὸν τοῦ θεοῦ ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτὰ ἐστιν οὐσία δὲ φύσις παντελῶς πᾶσιν ἄληπτα ταῦτα καὶ Ἕλληνες ἔγνωσαν ἀλλὰ γνόντες οὐχ ὡς θεὸν ἐδοξασαν
61	71r	Rom.1.20
62	71v	Rom.1.20		εἰς τὸ είναι αὐτοὺς ἀναπολογήτους ^*	τοσούτων γὰρ ὄντων τῶν δεικνύντων τὸ τοῦ θεοῦ μεγαλεῖον τι ἀπολογήσονται οἱ ἑκοντες αποτυφλοθεντες οὐκ αυτὴ δὲ σπουδὴ τῶι θεῶι γέγονεν ἄπαγε εἰ καὶ οὕτως ἐξέβη
63	71v	Rom.1.20-Rom.1.21		διότι γνόντες τὸν θεὸν ^*	ἔγνωσαν γὰρ διὰ τῆς κτίσεως
63Pha	71v	Rom.1.21	Φ(ω)τ(ιου) ^*		γνόντες τὸν θεὸν τουτέστι τι ποτε ἐστι θεός τι ὀφείλει υπολαμβάνεσθαι θεὸς τοῦτο γνόντες ἑκοντες εσφαλησηαν
63Phb	71v	Rom.1.21	^*		ἡ γνόντες τὸν θεὸν τοῦτ' ἔστι γνῶναι δυνηθέντες εἴπερ ἠθέλησαν ἡ ὅτι ὅσον ἀπὸ τῆς τῶν ὁρωμένης κτίσεως καὶ διδασκαλίας ἔγνωσαν καὶ ἀπήρτιστο αὐτῶν ἡ γνῶσις ὅτι καὶ ἔγνωσαν τὸν θεὸν καθ' ὅσον ἐστὶν αὐτοῦ τοῖς ἀνθρώποις γνωστὸν διὸ καὶ ἔλεγεν ὅτι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ φανερὸν ἐστιν ἐν αὐτοῖς τὶ οὖν ἐστι τὸ γνωστὸν αὐτοῦ ὅτι δημιουργικὸς ὅτι προνοητικὸς ὅτι ἀγαθος ὅτι δεσπότης καὶ ὅτι δεῖ σέβεσθαι ταῦτα γνόντες καὶ μέχρι τούτου προελθόντες καλῶς ἐξετράπησαν τὰ γὰρ ὑψηλὰ ταῦτα περὶ θεοῦ φαντασθέντες ἐφ' ἑξῆς οὐχ ὡς προσῆκον θεῷ οὐδ' ὡς θεὸν ὑπέλαβον καὶ ἐδοξασαν
64	71v	Rom.1.21		οὐχ ὡς θεὸν ἐδοξασαν ^*	ανθ ὧν γὰρ ἔδει δοξάσαι καὶ εὐχαριστῆσαι ὅτι τὸν ὀρώμενον κόσμον δι' ἡμᾶς συνεστήσατο ἐκ τοῦ ἐναντίου καὶ ἠτίμασαν
66	71v	Rom.1.21		ἂλλ ἐματαιώθησαν ^*	ἐπλανήθησαν φησι καὶ τοῦ παντὸς ἐξέπεσον
65Ph	71v	Rom.1.21	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ποῖον γὰρ ἦν εὐκολώτερον κύκλους καὶ ζώδια εἰδωλοποιῆσαι ἐν οὐρανῷ ἢ τὸ γνῶναι ὅτι ἔστι ταύτης τῆς ὁρωμένης καὶ ὑπερφυοῦς καλλονῆς δημιουργὸς καὶ κηδεμὼν καὶ πηδαλιοῦχος
67	71v	Rom.1.21		ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν ^*	εἰπὼν ὅτι ἑκοντες ἐτυφλώθησαν λέγει καὶ τὴν αἰτίαν ἤδε ἐστι τὸ πάντα λογισμοῖς ἐπιτρέψαι καὶ οὐχὶ πίστει βουλόμενοι γὰρ ἐν σχήματι τὸν ἀσχημάτιστον καὶ ἐν εἴκοσι σωματικαῖς τὸν άσώματον καταλαβεῖν ἐπλανήθησαν οὐ δυνηθέντων τῶν λογισμῶν πρὸς τὸ πέρας ἐξικέσθαι οἷον πόθεν δῆλον ὅτι οὐρανὸν ἡ γῆν ἐποίησέ τις δὲ πατὴρ θεοῦ ἡ τις αἰτία τῆς ὑποστάσεως ἡ αὕτη ἡ ὑπόστασις
68	71v	Rom.1.21		καὶ ἐσκοτίσθη ^*	νεφεσι γὰρ ὁμοιωθέντες οἱ λογισμοὶ ἐσκότισαν αὐτῶν τὴν καρδίαν ἀσύνετον δέ φησι διὰ τὸ μὴ θελῆσαι πίστει τὸ πᾶν παραλαβεῖν
69	71v	Rom.1.21-Rom.1.22		φάσκοντες είναι σοφοὶ ἐμωράνθησαν ^*	ἡ δὲ αἰτία τοῦ τὸ πᾶν τοῖς λογισμοῖς ἐπιτρέψαι τὸ οἴεσθαι σοφοὺς είναι καὶ ἑαυτοῖς ἀρκεῖν πρὸς πᾶσαν κατάληψιν διὸ καὶ ἐμωράνθησαν τι γὰρ ἀνοητότερον τοῦ λίθοις καὶ ξύλοις προσκυνεῖν
70	71v	Rom.1.22-Rom.1.23		καὶ ἤλλαξαν τὴν δόξαν ^*	εἶχον οὖν τὴν εἴδησιν τοῦ θεοῦ ἀλλὰ ταύτην δόντες ἀντέλαβον δόξαν καὶ σέβας εἰδώλων δόξαν δὲ θεοῦ τὸ δημιουργικὸν τὸ προνοητικὸν ταύτην τοιγαροῦν προσεκύρωσαν εἰδώλοις ἐν ὁμοιώμασιν ἀνθρώπων καὶ πετεινῶν καὶ τῶν λοιπῶν καὶ οὐκ αἰσχύνονται οἱ σοφοὶ τὰ τοῦ θεοῦ ἴδια καὶ ἐξαίρετα ἑρπετοῖς προσάψαντες
71	71v	Rom.1.23		φθαρτοῦ τοῦ ἀνθρώπου ^*	καὶ αὐτο τὸ είναι τὸν ἄνθρωπον φθαρτὸν ἦρκε αὐτῶν ἐλέγξαι τὴν ἄνοιαν τὸ δὲ ἐν τοῖς ὁμοιώμασι τοῦ φθαρτοῦ προσκυρῶσαι τὴν τοῦ θεοῦ δόξαν τῆς ἄγαν ἐστι παραπληξίας
72	71v	Rom.1.23-Rom.1.24		διὸ καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς ^*	οὐκ αὐτος παραδοὺς ἄπαγε ἂλλ αὐτος μὲν αὐτῶν ἠμέλησεν ὡς ἀναξίων ὄντων κηδεμονίας λοιπὸν δὲ λαβὼν αὐτοὺς ὁ σατανᾶς πάρεδωκεν εἰς απαρεδωκεν τὴν συγχώρησιν οὖν τοῦ θεοῦ παράδοσιν λέγει
72Ph	71v	Rom.1.24	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τὸ δὲ παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς τοῦτ' ἔστιν ἡ εἰς θεὸν πλημμέλεια καὶ παροινία
72exa	71v	Rom.1.24	^*		ἡ οἰκεῖα αὐτῶν πρᾶξις ἡ ἑκούσιος πώρωσις αυτὴ παρέδωκεν αὐτοὺς εἰς τὰ τῆς ἀτιμίας πάθη
72Ph	71v	Rom.1.24	Φ(ω)τι(ου) ^*		καὶ ἐπὶ τοῦ ἐναντίου γὰρ εἰώθαμεν λέγειν ὅτι ἀπώλεσεν αὐτὸν τὸ ἀργύριον καίτοι οὐ τὸ ἀργύριον ἀπολλυσιν ἀλλ' ἡ ἄσωτος αὐτοῦ καὶ ἐπὶ κακῷ χρῆσις καὶ διέφθειρεν αὐτὸν τῶν κολάκων τὸ πλῆθος καίτοι οὐκ ἐκεῖνοι διαφθείρουσιν ἀλλὰ τὸ προσέχειν καὶ πείθεσθαι τούτοις·οπερ ἐστι ἐν τῇ γνώμῃ τὸ πείθεσθαι ἡ μή
72exb	71v	Rom.1.24	Οικου(μενιου) ^*		ἡ τάχα ἑαυτοὺς παρέδωκαν ἐπειδὴ τοῦτο ἐπεθύμουν ἐν γὰρ ταῖς ἐπιθυμίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν φησι
73	71v	Rom.1.24-Rom.1.25		μετήλλαξαν	ὁρᾷς πάλιν τὸ μετήλλαξαν σημαῖνον ὅτι κατὰ εἴδησιν μετήλλαξαν
74	72r	Rom.1.25		τὴν ἀλήθειαν τοῦ θεοῦ ^*	τουτέστι τὰ ἀληθῶς ἐπὶ θεοῦ λέγεσθαι καὶ νοεῖσθαι δυνάμενα περιέθηκαν τῶι ψεύδει τουτέστι τοῖς εἰδώλοις
74exa	72r	Rom.1.25	Θεοδ(ωρητου) ^*		ἡ ἀλήθειαν θεοῦ καλεῖ τὸ θεὸς ὄνομα ψεῦδος δὲ τὸ χειροποίητον εἴδωλον δέον αὐτοὺς τὸν ἀληθῆ προσκυνῆσαι θεὸν τῆι κτίσει τὸ θεῖον σέβας προσήνκεγκαν
74exb	72r	Rom.1.25	Σευηρ(ιανου) ^*		ἡ ὅτι ὁ μὲν θεὸς ἀληθῶς ἐστι θεὸς τὰ δὲ εἴδωλα οἷς προσεκύνησαν ψευδως προσαγορευονται θεοί
75	72r	Rom.1.25		καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν ^*	σέβοντες καὶ λατρεύοντες διετέλεσαν
76	72r	Rom.1.25		τῆι κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα ^*	ἀεὶ τῆι συγκρίσει φοβερώτερον ποιεῖ τὸν λόγον τῆι κτίσει φησι παρὰ τὸν κτίσαντα
77	72r	Rom.1.25		ὃς ἐστι εὐλογητὸς ^*	ἂλλ οὐ παρὰ τοῦτο παρεβλάβη τι ὁ θεός φησιν εἰς τὴν οἰκείαν δόξαν ὁ μὲν γὰρ ἔμεινε καὶ οὕτως εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας αὐτῶν δὲ αἱ προλεχθεῖσαι ἀμοιβαὶ καὶ αἱ λεχθησομεναι ἀτιμίαι τοῦ σώματος καὶ ἀντιδόσεις
78	72r	Rom.1.25-Rom.1.26		διὰ τοῦτο παρέδωκεν ^*	διὰ τοῦτο ποῖον ἐπειδὴ ἐλάτρευσαν τῆι κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα
79	72r	Rom.1.26		αἱ τε γὰρ θηελιαι ^*	ἔχοντες γὰρ ἐκ φύσεως μίξιν νόμιμον μετήλλαξαν αὐτήν
80	72r	Rom.1.26		εἰς τὴν παρὰ φύσιν ^*	αἰσχρότατον τι λέγει ἐπικεκαλυμμένως
81	72r	Rom.1.26-Rom.1.27		αφαντες τὴν φυσικὴν ^*	δείκνυσιν ὅτι οὐ μόνον τοῖς θείοις νόμοις ἀλλὰ καὶ τοῖς τῆς φύσεως νόμοις ἐπολέμουν
82	72r	Rom.1.27	^*		Τὸ δὲ ἐξεκαύθησαν πολλὴν μανίαν καὶ οἶστρον δηλοῖ
83	72r	Rom.1.27	^*		καὶ οὐκ εἶπεν τὴν ἐπιθυμίαν κατεργαζόμενοι ἀλλὰ τὴν ἀσχημοσύνην δηλῶν ὅτι καὶ αὐτὴν τὴν φύσιν κατησχυναν
84	72r	Rom.1.27		κατεργαζόμενοι ^*	ὁρᾷς ὅτι οὐκ ἀγνοίας ἦν τὰ πάθη ἂλλ ὅτι σπουδὴν εἶχον ἐργάζεσθαι αυτὰ τὸ γὰρ κατὰ ἐπίτασίν τινα καὶ φιλονεικίαν δηλοῖ ὡς εἰ τις φιλονεικοίη ὅπως μᾶλλον προσκρουοι θεῶι
85	72r	Rom.1.27		καὶ τὴν ἀντιμισθίαν ἦν ἔδει ^*	ἦν προσῆκον ἦν ἥτις αὐτοῖς ὠφείλετο τοιούτοις οὖσιν
86	72r	Rom.1.27	^*		τὸν ὀφειλόμενον μισθὸν τῆι πλάνηι αὐτῶν πλάνην δέ φησι τὸ προσκυνῆσαι τῆι κτίσει ἦν ἀπολαμβάνουσιν ἐν ἑαυτοῖς γυνὴ ἀπὸ γυναικὸς καὶ ἀνὴρ ἀπὸ ἀνδρὸς ἐν ασχημονουντες ἐπειδὴ γὰρ τοῖς περὶ γεέννης λόγοις οὐκ ἐπίστευον ταύτην αὐτοῖς ἀντιμισθίαν ὁ Παῦλος προφέρει ἦν καὶ ἠρυθρίων
87	72r	Rom.1.27-Rom.1.28		καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν ^*	ὁρᾷς ὅτι οὐκ ἀγνοίας ἦν ἡ πλάνη ἂλλ εἰδήσεως μᾶλλον δὲ καὶ τούτων τινας αἰνίττεται εἰ καὶ ὡς ἐπὶ ἑτέροις ἐσχημάτισται ὁ λόγος
88	72r	Rom.1.28		παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς ^*	τῆι γὰρ ἀποστροφῆι τοῦ θεοῦ εἰσάγεται νοῦς ἀδόκιμος παρὰ τῶν δαιμόνων τοῦτο παράδοσιν ἔθος καλεῖν τῆι Γραφῆι
89	72r	Rom.1.28-Rom.1.29		πεπληρωμένους πάσηι ἀδικία ^*	οὐδέν φησι συμμετρον ἀλλὰ πεπληρωμένους πάσης ἀδικίας ὅταν γὰρ ἀποστροφὴ θεοῦ γένηται εἰκοτως πάντα ἀντεισέρχεται τὰ κακὰ εἶτα γενικῶς εἰπὼν τὴν ἀδικίαν λοιπὸν καὶ τοῖς ἐιδικωτέροις αὐτῆς ἐπεξέρχεται
89ex	72r	Rom.1.29	^*		καὶ ἑνὶ τούτωι τῶι τῆς ἀδικίας προσρήματι κοινῇ τὰ εἰς άλληλους αὐτῶν πάντα περιλαβὼν ἁμαρτήματα ἐν τοῖς ἑξῆς ἀπαριθμεῖται καθ' ἕκαστον καὶ πονηρίαν μὲν λέγει τὸν ἐκ κατασκευῆς εἰς τινα παρὰ τοῦ πόνον γινόμενον πλεονεξίαν δὲ τὴν ὑπὲρ τῆς ἐπιθυμίας τοῦ πλείονος βλάβην κακίαν δὲ τὴν τοῦ κακῶσαὶ τὸν πέλας σπουδὴν φθόνον δὲ τὴν ἐπὶ τοῖς τοῦ πλησίον καλοῖς βασκανίαν φόνον δὲ τὴν μέχρις ἀναιρέσεως κίνησιν ἔριν δὲ τὴν ἐπίψογὸν φιλονεικίαν δόλον δὲ τὰς ἐπὶ λύμηι τῶν ἀδελφῶν ἐπιβουλάς τε καὶ μηχανὰς κακοήθειαν δὲ τὴν κακοτροπίαν ψιθυρισμὸν δὲ τὴν υπ ὀδόντα τῶν παρόντων κακολογίαν καταλαλίαν δὲ τὴν εἰς ἀπόντας ὑπό τινων βλασφημίαν θεοστυγεῖς δὲ οὐ τοὺς ὑπο θεοῦ μισουμενους οὐ γὰρ αὐτῶι τοῦτο δεῖξαι πρόκειται νυν ἀλλὰ τοὺς μισοῦντας θεὸν ὑβριστὰς δὲ τοὺς θρασεῖς καὶ λοιδόρους ὑπερηφάνους δὲ τοὺς κατὰ τῶν οὐκ ἐχόντων ἐφ' οἷς ἔχουσι φυσωμένους ἀλαζόνας δὲ τοὺς ἐφ' οἷς οὐκ ἔχουσιν αὐχοῦντας ὡς ἔχοντας ἐφευρετὰς δὲ κακῶν τοὺς ἐπὶ τοῖς παλαιοῖς κακοῖς ἕτερα καινοτομοῦντας κακὰ γονεῦσι δὲ ἀπειθεῖς τοὺς καὶ μέχρι γονέων ἀγνώμονας ἀσυνέτους δὲ τοὺς ἀσυνειδήτους ὧν οὐδὲν ἀφρονέστερον ἀσυνθέτους δὲ τοὺς ταῖς συνθήκαις μὴ ἐμμένοντας ἃς ἂν πρός τινας συνθῶνται ἀστόργους δὲ τοὺς ἀπηνεῖς καὶ ἀφίλους ἀσπόνδους δὲ τοὺς ἀδιαλλάκτους καὶ μνησικάκους ἀνελεήμονας δὲ τοὺς ἀκαμπεῖς καὶ ἀνενδότους πρὸς ἔλεον
90	72r	Rom.1.29-Rom.1.30		ἀλαζόνας	εἰ γὰρ ὁ κατορθῶν τῆι ἀλαζονείαι χρησάμενος ἐκένωσε τὰ κατορθωθέντα ποίας ἂν εἴη τιμωρίας ἄξιος ὁ ἐν ἁμαρτίαις αλαζομενουμενος
91	72r	Rom.1.30		εφευρεστας κακῶν	ὅπερ μελετώντων καὶ σπουδαζόντων ἴδιον οὐ μὴν ἀγνοούντων
92	72r	Rom.1.30-Rom.1.31		ἀσυνθέτους	ἀποσχοινίζοντας ἀπὸ πάντων τουτέστι πάντας μισοῦντας καὶ ἀποστρεφομένους
93	72r	Rom.1.31-Rom.1.32		οἵτινες τὸ δικαίωμα	πάλιν δείκνυσιν αὐτοὺς ἐν γνώσει ἁμαρτάνοντας δικαίωμα δὲ τὰς ἐντολὰς λέγει
93Ph	72r	Rom.1.32	^*		ὁ γὰρ νόμος ὁ Μωϋσαϊκὸς τρανῶς καὶ ἀποτομως διακελεύεται ἀξίους θανάτου κρίνων τοὺς τὰ τοιαῦτα πράττοντας
94	72r	Rom.1.32	^*		Τοῦτο γὰρ ἐστι τὸ δικαίωμα καὶ ἡ ενυολη τοῦ θεοῦ
95	72r	Rom.1.32		οὐ μόνον αυτὰ ποιοῦσιν	δύο τίθησιν ἐγκλήματα τὸ ποιεῖν τε καὶ συμπράττειν τοῖς ποιοῦσι καὶ εἰς τὸ κακὸν παρακαλεῖν τὸν πλησίον
95ex	72v	Rom.1.32	Ισιδ(ωρου) ^*		τινες μὴ νοήσαντες τὸ εἰρημένον ἀλλὰ διαπορήσαντες καὶ παραπεποιῆσθαι τὰς ἀποστολικὰς λέξεις νομίσαντες οὕτως αὐτὰς ἡρμήνευσαν οὐ μόνον οἱ ποιοῦντες αὐτὰ ἀλλὰ καὶ οἱ συνευδοκοῦντες τοῖς πράσσουσιν οὕτως γὰρ εἶχεν ἔφασαν τὸ παλαιὸν ἀντίγραφον ἵνα μεῖζον ἦι τὸ ποιεῖν καὶ ἔλαττον τὸ συνευδοκεῖν ἐγὼ δὲ οὔτε ἡμαρτῆσθαι ἐν τούτωι φήσας τὰ ἀποστολικὰ βιβλία οὔτε καταδραμὼν τῶν μὴ νενοηκότων φράσας τοῖς ἐντευξομένοις ἐπιτρέψω τὴν ψῆφον φημι τοίνυν ὅτι ἐπειδὴ τοῦ πλημμελεῖν τὸ ἐπαινεῖν τοὺς πλημμελοῦντας πολλῷ ἀργαλεώτερον ἐστι καὶ μεῖζον εἰς κολάσεως λόγον εἰκοτως εἴρηται οὐ μόνον αὐτὰ ποιοῦσιν ἀλλὰ καὶ συνευδοκουσσι τοῖς πράσσουσιν ὁ μὲν γὰρ μετὰ τοῦ πλημμελεῖν καταγινώσκων τῆς ἁμαρτίας δυνήσεται χρόνωι ποτε ἑαυτὸν ἀνακτήσασθαι μεγίστην βοήθειαν ἔχων εἰς τὸ μεταγνῶναι τὴν κατάγνωσιν τῆς ἁμαρτίας ὁ δὲ ἐπαίνων τὴν πονηρίαν τῆς ἐκ τοῦ μετανοῆσαι βοηθείας ἑαυτὸν ἀποστερεῖ ἐπεὶ τοινων δι' εφθαρμενης ἐστι γνώμης καὶ ψυχῆς ἀνίατα νοσούσης αὕτη ἡ ψῆφος εἰκοτως τοῦ πλημμελοῦντος ὁ τὴν ἁμαρτίαν ἐπαίνων πολλῷ παρανομώτερος κέκριται
96	72v	Rom.1.32-Rom.2.1		πᾶς ὁ κρίνων	ἔδει τὴν πόλιν ἐγχειρισθεῖσαν τοῦ κόσμου τὴν ἡγεμονίαν καὶ λοιπὸν πρὸς τοὺς ἄρχοντας ἀποτείνεται ὁ δὲ αὐτος καὶ πρὸς ἰδιώτας ἁρμοζει λόγος
96Ph	72v	Rom.2.1	Φ(ω)τι(ου) ^*		Ὑπερβολὴν παρανομίας λέγει καὶ ἔπραττον αὐτοὶ τὰ παράνομα καὶ συνέτρεχον τοῖς πράττουσιν καὶ ἐπειδ' ἄν τις ἁλοὺς ὑπο τινος ἐπὶ κρίσιν ἤγετο αὐτοὶ ἐκαθέζοντο καὶ κατέκρινον ἐκεῖνον οὗ τὰ ἴσα αὐτοὶ ἔπραττον καὶ ᾧ εἰς τὸ πράττειν συνέτρεχον καὶ ὅμως κατέκρινον οὕτως ᾔδεισαν ὅτι ἁμαρτάνουσιν ὥστε πολλῷ μᾶλλον ἑαυτοὺς προκατέκρινον
97	72v	Rom.2.1		σεαυτὸν κατακρίνεις	ὁ γὰρ τὰ κακὰ πράσσων κατακρίνων δὲ τοὺς τὰ ὁμοία πράσσοντας καθ' ἑαυτοῦ πρώτου τὴν κατάκρισιν φέρει
98	72v	Rom.2.1-Rom.2.2		κατὰ ἀλήθειαν	ὧδε μὲν γὰρ οὐ κατὰ ἀλήθειαν ἐστι τὸ κρίμα πολλοὶ γὰρ καὶ ἔνοχοι διαφεύγουσι καὶ ἀθῶοι κατακρίνονται ἐκεῖ δὲ κατὰ ἀλήθειαν ἐστι καὶ ὧδε δὲ τὸ τοῦ θεοῦ κρίμα οὔτε ἄδικον ἀθῶοι οὔτε δίκαιον κατάκρινει ὅταν εἰς κρίσιν καὶ ἐνταῦθα καταστῇ τισιν
99	72v	Rom.2.2-Rom.2.3		λογίζηι δὲ τοῦτο	πολλοὶ γὰρ ἡγοῦνται ὅτι κἂν ἐγώ φησιν ἁμαρτάνω ἄλλους δὲ κωλύω ἁμαρτεῖν μισθὸν ἐκ τούτου ἔχω ἀλλὰ ἀκούσεται τὸ ιατρεον θεράπευσον σεαυτὸν τὴν γὰρ καταδίκην φησι σὺ σαυτῷ ἐπήγαγε πρώτῳ
100	72v	Rom.2.3-Rom.2.4		ἡ τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος	μακροθυμεῖ μὲν πλὴν εὰν μὴ ἐπιστραφῶμεν τὴν ῥομφαίαν αὐτοῦ στιλβώσει
101	72v	Rom.2.4		καὶ τῆς ἀνοχῆς	διὰ τοῦτο γὰρ μακροθυμεῖ οὐχ ἵνα τῆι μακροθυμίαι χρήσηι εἰς ἀφορμὴν μείζονος καταφρονήσεως ἂλλ ἵνα διάστημα μετανοίας λάβῃς ἐπιμένων οὖν ἀπολήψηι
102	72v	Rom.2.4-Rom.2.5		κατὰ δὲ τὴν σκληρότητὰ σου	ὅταν γάρ τις μήτε χρηστότητι μαλάσσηται μήτε ὀργὴν δειλιᾶι τι τούτου σκληρότερον
103	72v	Rom.2.5		θησαυρίζεις σεαυτῷ	τὸ πάντως φυλαχθησόμενον δηλοῖ καὶ ὅτι σὺ σαυτῷ αἴτιος σὺ γὰρ ἀποτιθεὶς καὶ θησαυρίζεις
104	72v	Rom.2.5		καὶ ἀποκαλύψεως	ἵνα μὴ ὀργὴν θεοῦ ἀκούων πάθος νομίσῃς ἐπήγαγεν ἀποκαλύψεως δικαιοκρισίας ἔνθα γὰρ δικαιοκρισία οὐκ ἐστι πάθος τότε γὰρ μάλιστα ἡ δικαιοκρισία ἀποκαλύπτεται ὅταν ἀποδίδωσιν ἑκάστωι κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ
105ex	72v	Rom.2.5		καὶ δικαιοκρισίας	ὡς πρὸς τὴν ἑρμηνείαν τὸ καὶ παρέλκεται
106	72v	Rom.2.5-Rom.2.7		τοῖς μὲν καθ' ὑπομονήν	οὐ γὰρ μόνον ἡ πίστις ἀρκεῖ ἀλλὰ καὶ ἔργων χρεία ὑπομονὴν δὲ εἰπὼν γενναίως ἔχειν διδάσκει πρὸς τοὺς πειρασμούς
107	72v	Rom.2.7		ἔργου ἀγαθοῦ	τὸ ὑπερβατον ζητοῦσι ζωὴν αἰώνιον
108	72v	Rom.2.7		καὶ ἀφθαρσίαν	τὰς περὶ ἀναστάσεως ἀνοίγει θύρας
106Ph	72v	Rom.2.7	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἀπὸ κοινοῦ τὸ ἀποδώσει ὃς καὶ ἀποδώσει ἀποδώσει γὰρ τοῖς μὲν τὰ ἀγαθὰ τοῖς δὲ ἀποδοθήσεται θυμὸς καὶ ὀργὴ καὶ τὰ ὅμοια ἔστι δὲ διπλοῦν τὸ σχῆμα τοῦ λόγου καὶ ἀπὸ κοινοῦ γὰρ καὶ ζεῦγμα σκοπεῖ δὲ ὅτι τὰ μὲν ἀγαθὰ ἀποδώσει φησὶ τὴν δὲ κόλασιν οὐκ ἀποδώσει ἀλλ' ἀποδοθήσεται καὶ οὐδὲ τοῦτο κατὰ λέξιν εἶπεν ἀλλ' ἀφῆκεν συνεπινοηθῆναι οὕτως οἶδε τὸ μὲν δικαιοῦν καὶ σώζειν οἰκεῖον θεοῦ τὸ δὲ τιμωρεῖν αὐτὸν καὶ κολάζειν ἀπὸ τῆς τῶν ἁμαρτανοντων πωρώσεως καὶ τοῦ μὴ μετανοεῖν καὶ ἐπιστρέφειν
109	72v	Rom.2.7-Rom.2.8		τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας	πάλιν δείκνυσι φιλονεικίας είναι καὶ ῥαθυμίας τὰ ἁμαρτήματα
110ex	72v	Rom.2.8		καὶ ἀπειθοῦσι μέν	παρέλκεται ὁ καί
110	72v	Rom.2.8		πειθομένοις δὲ τῆι ἀδικίαι	τις γὰρ πιστεύει ὅτι καλὸν ἡ ἀδικία καὶ κακὸν ἡ ἀλήθεια δῆλον οὖν ὡς ἐν γνώσει ἐστιν ἡ ἁμαρτία τοῦτο γὰρ μάλιστα τὸ πειθομένοις δηλοῖ ἑκὼν γὰρ πείθεται ὁ πειθόμενος
111	72v	Rom.2.8-Rom.2.9		ἐπὶ πᾶσαν ψυχήν	οὐκ ἑνί φησι βασιλεὺς οὐκ ἑνὶ δυνάστης ὃς διαφεύξεται
112	72v	Rom.2.9		Ἰουδαίου τε πρῶτον	ὅσω γὰρ πλείονος διδασκαλίας ἠξίωται τοσούτῳ ἁμαρτάνων πλέον τιμωρηθησεται
113ex	72v	Rom.2.9		καὶ Eλληνος	ἔσεσθαι φησι ἡ μᾶλλον εσεται
114	72v	Rom.2.9-Rom.2.10		καὶ εἰρήνη	καλῶς τὸ καὶ εἰρήνη ἐκεῖ γὰρ οὐδεὶς διὰ φθόνον μαχήσεται τῶι τιμηθέντι ἡ δοξασθέντι
115	73r	Rom.2.10		Iουδαιωι τε	ἵνα μὴ νομίζωσιν Ἰουδαῖοι τὸν ἀκροβυστον κἂν θεοσεβὴς ἦι ἔλαττον ἔχειν συνάπτει αὐτούς
116	73r	Rom.2.10		καὶ Eλληνι	Ἕλληνα οῦτον ειδωλατρην λέγει ἀλλὰ τὸν ἀκροβυστον μὲν θεοσεβῆ δὲ καὶ πιστόν
117	73r	Rom.2.10-Rom.2.11		οὐ γὰρ ἐστι προσωποληψία	οὐ γὰρ προσώπων ἂλλ ἔργων ἐστιν ἡ ζήτησις
118	73r	Rom.2.11	^*		ἐντεῦθεν ἄχρι φυλλων πλειόνων μάχην εἰσάγει ἐθνικῶν καὶ Ἰουδαίων καὶ συνηγορεῖ τοῖς ἐθνικοῖς μὲν φύσει δὲ τὰ δικαία πράττουσι τοῦτο δὲ ποιεῖ θέλων τὸν μὲν νόμον ἐκβαλεῖν τὴν δὲ πίστιν ἀντεισαγαγεῖν
118exa	73r	Rom.2.11-Rom.2.12		ὅσοι γὰρ ἀνόμως ἥμαρτον	δεῖξαι θέλει ἐν δύο ἁμαρτήσασιν Ἰουδαίωι καὶ ἀκροβύστω χεῖρον τὸν Ἰουδαῖον τιμωρεῖσθαι ὅσω καὶ νόμου ὁδηγοῦ εὐπορήσας ἥμαρτεν ἀνόμως δὲ ἁμαρτάνοντα εἰσάγει τὸν ἀκροβυστον ὅς φησι ἀνόμως ἀπολεῖται τουτέστιν οὐ μετὰ ἀκριβείας νόμου ὁ δηλοῖ τὴν συμμετρον ἀπώλειαν ἐννόμως δὲ ἁμαρτόντα λέγει τὸν Ἰουδαῖον ὅς φησιν διὰ τοῦ νόμου ὃν καὶ παραβέβηκε κριθήσεται τουτέστι κατακριθήσεται δηλοῖ δὲ τοῦτο τὴν χείρονα ἀπώλειαν κρίσιν δὲ αὐτὴν καλεῖ καὶ οὐκ ἀπώλειαν διὰ τὸ ἡγεῖσθαι τὸ δικαστηριον εἰ χεῖρον οὖν ὁ Ἰουδαῖος τιμωρεῖται κατὰ τὴν παραγραφήν πως ἐπὶ μὲν τοῦ Ἕλληνος ἀπολοῦνται εἶπεν ἐπὶ δὲ τοῦ Ἰουδαίου κριθήσονται ὧν τὸ μὲν ἀναμφίβολον κακὸν είναι δοκεῖ τὸ δὲ ἀμφίβολον ἀλλὰ πρόσχες κρίμα ἐνταῦθα τὸ κατάκριμα λέγει τουτέστι τὴν ἀναμφίβολον ἀπώλειαν δηλοῖ ἀλλὰ ἑνὶ τιμωρία παρὰ τιμωρίαν καὶ τὰ δύο οὐκ ἀναμφίβολον ἀπωλείας
118exb	73r	Rom.2.12	Ιω(αννου) ^*		ἐνταῦθα οὐ μόνον ἰσοτιμίαν δείκνυσιν Ἰουδαίου καὶ Ἕλληνος ἀλλὰ καὶ πολὺ τὸν Ἰουδαῖον βαρούμενον ἀπὸ τῆς τοῦ νόμου δόσεως ὁ μὲν γὰρ Ἕλλην ἀνόμως κρίνεται τὸ δὲ ἀνόμως ἐνταῦθα οὐ τὸ χαλεπώτερον ἀλλὰ τὸ ἡμερώτερον λέγειν τουτέστι οὐκ ἔχει κατηγοροῦντα τὸν νόμον χωρὶς τῆς ἐκείνου κατάκρισεως ἀπὸ τῶν τῆς φύσεως λογισμῶν καταδικάζεται μόνον ὁ δὲ Ἰουδαῖος ἐννόμως τουτέστι μετὰ τῆς φύσεως καὶ τοῦ νόμου κατηγοροῦντος οσως γὰρ πλείονος ἀπέλαυσεν ἐπιμελείας τοσούτῳ μείζονα δώσει δίκην
118exc	73r	Rom.2.12
119	73r	Rom.2.12-Rom.2.13		ἂλλ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου	ἴσως γὰρ ἀνθρώπους πλανῶσιν ἂλλ οὐ τοὺς ἀκροατὰς τοῦ νόμου δίκαιοι θεὸς ἀλλὰ τοὺς ποιητάς
120	73r	Rom.2.13-Rom.2.14		φύσει τὰ τὸ τοῦ νόμου	τοῖς τῆς φύσεως λογισμοῖς χρώμενα πρὸς δικαιοπραγίαν
120ex	73r	Rom.2.14
121	73r	Rom.2.14		ἑαυτοῖς εἰσι νόμος	θαυμάσιο οὖν οὗτοι οἱ νόμου παιδαγωγὸ μὴ δεηθέντες αὐτοὶ νομοθέται τε εἰσιν ἑαυτῶν καὶ πληρωταὶ τῆς νομοθεσίας
122	73r	Rom.2.14-Rom.2.15		γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις	οὐ γὰρ δέονται τοῦ ἐν γράμμασι νόμου φησι ἀλλὰ τούτοις ἡ καρδία ἔγγραπτον ἔχει κατανοούμενον τὸν νόμον
123	73r	Rom.2.15		συμμαρτυρούσης αὐτῶν	αρχει γὰρ ἀντὶ νόμου τὴν οἰκείαν συνείδησιν ἔχειν μαρτυροῦσαν
124	73r	Rom.2.15		καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν	ἐν ἐκείνωι γὰρ τῶι κριτηρίω οὐ δεόμεθα τῶν ἔξωθην ἡ κατηγορούντων ἡ μαρτυρούντων ἡμῖν τὰ χρηστὰ ἂλλ οἱ ἑκάστου λογισμοὶ καὶ τὸ συνειδὸς ἡ κατηγορεῖ ἡ απολογειται
124Ph	73r	Rom.2.15	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τὸ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν καθ' ὑπερβατὸν εἴρηται ἐφεξῆς γὰρ ἐστι τοῦ οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόμου δίκαιοι παρὰ τῷ θεῷ ἀλλ' οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου δικαιωθήσονται ἑρμηνεία γὰρ ἐστι πῶς οἱ μὲν δικαιοῦνται οἱ δὲ οὐ δικαιοῦνται καί φησιν ὅτι οὐ δεομένου τοῦ κριτηρίου μαρτύρων οὔ τινων ἔξωθεν ἀποδείξεων ἀλλ' οἴκοθεν ἐξ αὐτῶν τῶν λογισμῶν καὶ ἡ ἁμαρτία παρίσταται καὶ ἡ ἀρετὴ ἐπίδηλος γίνεται διὸ κἂν ἄνθρωποι ἐνταῦθα ἀθῳωσιν οὐ δεῖ τούτοις θαρρεῖν οὐδὲν γὰρ ἐκείθεν ὠφελήσουσιν κἂν πάλιν κατακρίνωσιν οὐ χρὴ φροντίζειν οὐδὲν γὰρ ἐκεῖ βλάψουσιν ἀλλ' ἀρκεῖ καὶ εἰς κατάκρισιν καὶ εἰς ἀθῴωσιν ἡ τῶν οἰκείων λογισμῶν συναίσθησις καὶ μαρτυρία διὰ τὶ δὲ εἰπὼν κατηγορούντων τῶν λογισμῶν οὐκ εἶπε καὶ δικαιούντων οὕτω γὰρ ἂν ἐδηλοῦντο οἱ κολαζομενοί τε διὰ τοῦ κατηγορούντων καὶ οἱ σωζόμενοι διὰ τοῦ δικαιούντων νῦν δὲ ὡς ἐπὶ ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ προτρέπεται νοεῖν ἡ ἀκολουθία καὶ τὸ κατηγορούντων καὶ τὸ ἀπολογουμένων φαμὲν οὖν ὅτι οὐ δεῖ ἐπὶ τοῦ ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ ἀμφοτερα λαβεῖν ἀλλὰ κατηγορούντων μὲν τῶν λογισμῶν ἐφ' ἑτέρων ἤτοι τῶν κολασθησομένων ἀπολογουμένων δὲ ἐφ' ἑτέρων ἤτοι τῶν σωθησομένων διὰ τὶ οὐκ εἶπεν δικαιούντων καὶ κατακρινοντων ὅτι οὐ δικαιοῦσιν οὗτοι οὐδὲ τιμωροῦνται ἀλλὰ κατηγοροῦσι μὲν ἢ ἀπολογοῦνται τὴν δὲ κρίσιν τῆς τιμωρίας ἢ τῆς δικαιώσεως ὁ κριτὴς ἐπάγει καλῶς οὖν φησιν τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων Πάλιν ἔστιν εἰπεῖν τὶ οὖν πῶς ἀπολογοῦνται μηδενὸς κατηγοροῦντος τὸ γὰρ κατηγορούντων εἴρηται ὅτι ἐπὶ τῶν κολασθησομένων δεῖ λαβεῖν τὸ δὲ ἀπολογουμένων ἐπὶ τῶν δικαιωθησομένων καὶ καλῶς εἴρηται πῶς οὖν ἀπολογοῦνται μηδενὸς κατηγοροῦντος κατηγοροῦσι καὶ ἐνταῦθα οὐ γὰρ ἔστιν οὐκ ἔστιν ἄνθρωπον ἄνευ ἁμαρτίας ἐκεῖθεν ὀφθῆναι ἀλλ' ἡ κατηγορία ἐπεὶ οὐκ ἔστι βάρος ἔχοντα καὶ ὄγκον τὰ ἁμαρτήματα οὐκ ἔστι σφοδρὰ οὐδὲ ἀπαράγραπτος ἀλλ' ἀπολογίαν προάγουσι πρὸς αὐτὴν οἱ λογισμοὶ τὸ εὐολισθον τῆς φύσεως τὸ ἀσθενὲς τὴν τοῦ θεοῦ φιλανθρωπίαν τὸν ἔλεον καὶ παύεται μὲν ἐκείνη νικᾷ δὲ ἡ ἀπολογία ἀπὸ τῆς ἀπολογίας οὖν εἰσιν κἂν ἡ κατηγορία προηγήσατο ἄξιοι οὗτοι σημαίνεσθαι ἐπειδὴ δὲ ἐν τοῖς ἀπολλυμένοις ἄτοπα μὲν καὶ χαλεπὰ τὰ ἁμαρτήματα σφοδρὰ δὲ καὶ ἀπαραίτητος ἡ κατηγορία οὐδαμοῦ δὲ ἡ ἀπολογία τίθησιν ἐπ' αὐτῶν πάλιν μόνον τὸ κατηγορούντων εἰσὶ δὲ συγγνωστὰ μὲν ἃ κατὰ λογισμοὺς ἡμάρτομεν ἀσύγγνωστα δὲ ἃ μέχρι πράξεων παρειλκύσαμεν καὶ πάλιν συγγνωστὰ μὲν ἃ διὰ μετανοίας καθηράμεθα ἀσύγγνωστα δὲ οἷς μηδὲ τὸ διὰ ταύτης ἰατήριον καὶ τὴν θεραπείαν προσενηνόχαμεν ∆ύναται δὲ καὶ ὡς ἔχει τάξεως ἡ λέξις τοῦ ῥητοῦ ἡ διάνοια παραληφθῆναι οἷον ὁ μὲν τὸν νόμον λαβόντες καὶ τὸν νόμον καὶ τὴν συνείδησιν ἔχουσιν ἐφ' οἷς ἁμαρτάνουσι κατηγοροῦσαν οἱ δὲ μὴ παρειληφότες φησὶ τὸν νόμον πράττοντες δὲ ἀπὸ συνειδήσεως τὰ τοῦ νόμου οὗτοι τὴν συνείδησιν προβάλλονται μάρτυρα τῆς ἀγαθοεργίας ἵνα γὰρ μή τις εἴπῃ οὐκοῦν κατὰ τύχην πράττουσι τὸ ἀγαθον εἰ μὴ νόμῳ πράττουσιν οὐμενοῦν φησὶν ἀλλὰ μετὰ συνειδήσεως διδάσκαλον ταύτην καὶ μάρτυρα ἔχοντες τῆς ἀγαθοεργίας διὸ καὶ μείζονος ἄξιοι ἀποδοχῆς καὶ μείζονα τὸν ἔλεγχον κατὰ τῶν μετὰ νόμου ἁμαρτανοντων ἐπάγονται εἶτα ἐπειδὴ οὐ πάντες οἱ χωρὶς νόμου ἀγαθοεργοῦσιν ἀλλ' εἰσὶν οἳ καὶ πλημμελοῦσιν δείκνυσιν οὐδ' αὐτοὺς ἐσομένους ἀτιμωρήτους εἰ γὰρ καὶ μὴ νόμον ἔχουσι φησὶ τὸν κατηγοροῦντα ἀλλὰ καὶ οὗτως δίκας ὑφέξουσι μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων τὸ δὲ ἢ καὶ ἀπολογουμένων πίστωσὶς ἐστιν ἐκ τοῦ ἐναντίου ἐπαγομένη ὡσανεὶ ἔλεγεν ὅτι ὥσπερ ἀπολογουμένων τῶν λογισμῶν ἀθῴωσις ἀκολουθεῖ τοῦ νόμου χωρὶς οὕτω κατηγορούντων πάλιν χωρὶς τοῦ νόμου ἡ κατάκρισις ἕπεται ποτε δὲ ταῦτα ἐν τῇ δευτέρᾳ παρουσίᾳ
125	73v	Rom.2.15-Rom.2.16		τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων	οἱ μὲν γὰρ ἄνθρωποι τὰ φανερὰ ὁ δὲ θεὸς τῶν κρυπτων ἐστι εξεταστης
126	73v	Rom.2.16		διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ	ὁ γὰρ πατήρ φησι κρίνει οὐδένα ἀλλὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκε τῶι υἱῶι
127	73v	Rom.2.16-Rom.2.17		ἴδε σὺ Ἰουδαῖος	εἰπὼν ὅτι οὐδὲν τῶι θεοσεβεῖ μὲν ἀκροβύστω δὲ λείπει πρὸς τὸ σωθῆναι εὰν ἦι μόνον τοῦ νόμου ποιητὴς τίθησι λοιπὸν καὶ ἐφ' οἷς μέγα ἐφρόνουν Ἰουδαῖοι δεικνὺς ὅτι οὐδὲν τούτων ὠφελεῖ τὸν μὴ ὀρθῶς βιοῦντα καὶ πρῶτον αὐτο τὸ ὄνομα τέθεικεν ἴδε σύ φησιν Ἰουδαῖος ἐπονομάζηι ἐδοκει γὰρ καὶ αὐτο τὸ ὄνομα μέγα είναι ὥς νυν τὸ τῶν Χριστιανῶν
128	73v	Rom.2.17		ἐπονομάζηι	οὐ γὰρ εἰ κατὰ ἀλήθειαν εἰ μὴ πληροῖς τὸν νόμον
128ex	73v	Rom.2.17	^*	καὶ ἐπαναπαύῃ τῶι νόμωι	οὐ γὰρ κάμνεις φησιν ὡς ἔξω νόμου πολιτευόμενος τὸ πρακτέον ἐπιζητῶν ἂλλ ἔχεις τὸν νόμον σαφῶς ἅπαντα σε διδάσκοντα
129	73v	Rom.2.17			ἡ οὕτως μέγα φησι ἐπὶ τῶι νόμωι φρονεῖς καὶ ἐν τρυφας αὐτῶι ὡς ἡξιωμένος νομουθειου παρὰ τοὺς λοιποὺς τὸ δὲ ἐπαναπαύηι δηλοῖ ὅτι οὐ καμάτωι αὐτῶν ἡ κατορθώμασιν ἐδόθη ἀλλὰ θεία χάριτι
130	73v	Rom.2.17		καὶ καυχᾶσαι ἐν θεῶι	ὡς μόνος ἀγαπηθεὶς παρὰ τοὺς λοιποὺς ἀνθρώπους δοκεῖ δὲ αὐτοὺς καὶ εἰς ἀπόνοιαν σκώπτειν
131	73v	Rom.2.17-Rom.2.18		καὶ γινώσκεις τὸ θέλημα	καίτοι τὸ γινώσκειν μὲν μὴ ποιεῖν δὲ πλείονα παρεσκέυαζε τὴν κόλασιν ἂλλ ὅμως καὶ ἐπὶ τούτωι μέγα ἐφρόνουν ὅθεν οὐ λέγει ποιεῖς ἀλλὰ γινώσκεις τὸ τοῦ θεοῦ θέλημα
132	73v	Rom.2.18		καὶ δοκιμάζεις τὰ διαφέροντα	ἡ γὰρ τοῦ νόμου κατήχησις οἶδε τῶν συμφερόντων ἀκριβῆ δοκιμασίαν ἐκδιδάξαι οὗτοι δὲ μὴ ποιοῦντες καὶ ἐπὶ τῶ εἰδέναι τὴν τῶν συμφερόντων δοκιμασίαν μέγα ἐφρόνουν
133	73v	Rom.2.18-Rom.2.19		πέποιθας τε	οὐκ εἰ φησιν ὁδηγος τυφλῶν ἂλλ οὕτω περὶ σεαυτοῦ λογίζηι τυφλοὺς δὲ λέγει καὶ ἐν σκότει καὶ ἄφρονας καὶ νηπίους τοὺς προσκολλωμένους αὐτοῖς προσηλύτους οἱ οὔπω εἴδησιν εἶχον τοῦ νόμου τούτοις γὰρ τοῖς ὀνόμασιν ἀπὸ κενοδοξίας αὐτοὶ τοὺς προσηλύτους ἐκάλουν διὸ καὶ αὐτος ἠρέμα ἐπονειδίζων αὐτοῖς τούτοις τοῖς τοιούτοις ὀνόμασιν ἐχρήσατο
134	73v	Rom.2.19-Rom.2.20		ἔχοντα τὴν μόρφωσιν	εὐφυῶς εἶπεν μόρφωσιν γνώσεως καὶ εὐσεβείας δηλῶν ὅτι οὐκ αὐτὴν ἔχουσι τὴν ἀληθῆ γνῶσιν καὶ εὐσέβειαν ἂλλ ἐπίπλαστον εἰκονα τινα σχῆμα μὲν ἔχουσαν ἀληθείας οὐκ οὖσαν δὲ καλῶς δὲ κεῖται τὸ ἐν τῶι νόμωι ἔδει γὰρ τὴν εἰκονα τὴν ἀληθῆ ἐν τῶι συνειδότι καὶ ἐν ταῖς πράξεσι κεστῆσθαι σὺ δέ φησι μέγα φρονεῖς ὡς ὅτι ὁ νόμος ἔχει τὴν εἰκονα ταύτην ἂλλ οὐδὲν τοῦτο πρός σε ἐπεὶ μὴ ποιητὴς εἰ τοῦ νόμου
134Ph	73v	Rom.2.20	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Μορφοῦται τὴν μόρφωσιν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἐν τῷ νόμῳ ἀληθείας ὁ εἰδὼς αὐτὸν καὶ πολιτευόμενος κατ' αὐτον τέθεικε γὰρ τὸ μὲν μόρφωσιν γνώσεως ἐπὶ τοῦ εἰδέναι τὸ δὲ μόρφωσιν ἀληθείας ἐπὶ τοῦ πράττειν ἐκεῖνος γὰρ ἀληθῆ τὴν ἐν τῷ νόμῳ γνῶσιν δεικνύει ὁ διὰ τῶν ἔργων πληρῶν αὐτὴν ἐκεῖνος πιστὴν σὺ δὲ φησὶ πέποιθας μὲν σεαυτὸν εἶναι παιδευτὴν καὶ ὁδηγὸν καὶ διδάσκαλον οὐχ ἁπλῶς ἀλλ' ἔχοντα τὴν μόρφωσιν τῆς ἐν τῷ νόμῳ γνώσεως καὶ τῆς ἐν τῷ νόμῳ ἀληθείας οὕτως δὲ πολιτεύῃ ὡς μηδὲ διδασκαλίας νομικῆς πως ἀκούσας ὁ οὖν τὴν μόρφωσιν πεποιθὼς ἔχειν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ὁ τῶν ἀφρονων παιδευτὴς εἶναι πεποιθὼς ὁ ὁδηγος ὁ διδάσκαλος εἶναι πεποιθὼς πρῶτον σεαυτὸν δίδαξον διδάξεις δὲ ὅτε ἐπὶ τοῖς ἔργοις δείξεις ἀληθεύουσαν τὴν διδασκαλίαν
135	74r	Rom.2.20-Rom.2.21		ὁ οὖν διδάσκων ἕτερον	εἶτα ἀκολουθον ἦν εἰπεῖν ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα παρὰ θεοῦ λαβόντες καὶ μὴ φυλάττοντες αυτὰ μείζονος ἔσονται τιμωρίας ἔνοχοι ὅσω καὶ ἐν γνώσει ἡ ἁμαρτία ἀλλὰ τέως οὐ σφόδρα αὐτῶν καθάπτεται ἀλλὰ κατ' ἐρώτησιν προάγων τὸν λόγον τοῦτο αὐτο ἐνδείκνυται
135ex	74r	Rom.2.21	^*		Τινες δὲ μᾶλλον ἀποφαντικῶς ἀναγνωστέον φασιν
136	74r	Rom.2.21-Rom.2.22		ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα	ὁ μὲν νόμος καὶ τὰ ἐν τοῖς ειδωλεοις χρήματα βδελυκτὰ εἶχε διὰ τὸ δαίμοσιν ἀνατεθῆναι ὑμεῖς δέ φησι τὰ μὲν εἴδωλα βδελύσσεσθαι φατὲ τὰ δὲ ἐπ' αὐτοῖς χρήματα ἀρπάζετε ἄρα οὖν οὐδε τὰ εἴδωλα κατὰ ἀλήθειαν βδελύσσεσθε
136Ph	74r	Rom.2.22	Φ(ω)τ(ιου) ^*		εἰ γάρ τις βδελύσσεται τὰ εἴδωλα ὡς τῶν οἰκείων ἐθῶν καὶ νομίμων καὶ ἱερῶν ἀκριβὴς φύλαξ ἔπειτα τὰ οἰκεῖα ἱερὰ ἀποσυλᾷ πόσης οὗτος οὐκ ἔστιν ἄξιος τιμωρίας δι' ὧν μὲν προσποιεῖται ἀποστρέφεσθαι τὰ εἴδωλα τιμᾶν καὶ περιπτύσσεσθαι δοκῶν τὴν οἰκείαν λατρείαν καὶ τὰ περὶ αὐτὴν ἱερὰ δι' ὧν δὲ τολμηρὰν καὶ κλέπτουσαν χεῖρα ἐπαφίησιν αὐτοῖς μᾶλλον τῶν εἰδώλων ἐξυβρίζων καὶ εἰς τὸ μηδὲν ἡγούμενος αὐτὰ παραπλήσιος ἐστιν οὗτος ὡς ἀληθῶς τῷ λέγοντι μὲν ἑτέροις μὴ δεῖ κλέπτειν πράττοντι δὲ τὰ τῶν κλεπτόντων ὥσπερ γὰρ ἐκεῖνος ἐναντία τοῖς λόγοις διὰ τῶν ἔργων πράττειν ἐπιδείκνυται οὕτω καὶ οὗτος ἐναντία τοῦ βδελύσσεσθαι τὰ εἴδωλα δι' ὧν ἱεροσυλεῖ διαπράττεται διὰ τῆς εἰς τὰ ἱερὰ κλοπῆς καὶ ὕβρεως θεραπεύων τοὺς δαίμονας ὧν ἦσαν τὰ εἴδωλα οἰκητήρια
137	74r	Rom.2.22-Rom.2.23		ὃς ἐν νόμωι καυχᾶσαι	καυχᾶσαι ὡς τιμηθεὶς παρὰ τοῦ θεοῦ διὰ τὸν νόμον τι τοίνυν τῆι παραβάσει ἀτιμάζεις τὸν νόμον καὶ συνατιμάζεις τὸν θεόν
138	74r	Rom.2.23-Rom.2.24		τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ θεοῦ	ἐπειδὴ βαρὺ εἶπεν ὅτι τὸν θεὸν ἀτιμάζεις τὸν προφήτην παράγει μάρτυρα ὡς εἰ εἶπεν οὐκ ἐμὸς ὁ λόγος ἀλλὰ τοῦ Ἠσαΐου
139	74r	Rom.2.24	^*		οὐ γὰρ ἐξ ἐθνῶν ὁρῶντες αὐτοὺς κακῶς πολιτευομένους εἰς βλασφημίας ἐξεφέροντο τούτους λέγοντες ἔδει αγαπησαι τὸν θεὸν ἡ δοῦναί τι αὐτοῖς οὐκ ᾔδει κακοὺς ὄντας καὶ ἐσομένους
140	74r	Rom.2.24		δι' ὑμᾶς βλαφθημειται	οὐ μόνον φησι ὑμεῖς ἀτιμάζετὲ τὸν θεὸν ἀλλὰ καὶ ἄλλοις προσφασιν παρέχετε
141	74r	Rom.2.24-Rom.2.25		περιτομὴ μὲν γὰρ ὠφελεῖ	ἐπειδὴ μέγα τι ἐδοκει ἡ περιτομὴ τελευταῖον ἐπ' αὐτὴν ἦλθε καί φησιν ἂλλ ἐρεῖτε μέγα καὶ ὠφέλιμον τι χρῆμα ἡ περιτομὴ εἰσκρίνει γὰρ τῶι λαῶι τοῦ θεοῦ Ναί φησι ὁμολογῶ ἀλλὰ τότε ὅταν νόμον πράσσῃς
142	74r	Rom.2.25		ἡ περιτομὴ σου	βούλεται δεῖξαι ὅτὶ ἐστι περιτομὴ νοητὴ ἧς τύπος ἡ αἰσθητὴ τὸ κεκαθάρθαι καὶ τὰ περιττὰ περιτετμῆσθαι περιττὸν δὲ πᾶν ὅσον οὐ φίλον θεῶι ἐκ δὴ τούτου ἐστι τις ἀκροβυστος μὲν τὸ σῶμα τὴν δὲ τοιαύτην ἔχων περιτομὴν καὶ πάλιν ἐμπερίτομος μὲν τὸ σῶμα ἀκροβυστος δὲ τὴν ψυχὴν ἀκροβυστίαν δὲ καὶ περιτομὴν τὴν ἀληθῆ δηλονότι αἱ αγαθαι καὶ πονηρᾶι πράξεις χαρακτηρίζουσιν
142Pha	74r	Rom.2.25	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἐπεὶ οὖν σημεῖον ἐστιν ἡ περιτομὴ παθῶν ἐκκοπῆς εἰ τις οὐκ ἐκκέκοπται τὰ πάθη δηλονότι ἀκροβυστος ἐστι κἂν τὸ σημεῖον ἐπὶ τοῦ σώματος φέρῃ τοὐναντίον γὰρ οὐ μόνον οὐδὲν ὠφελεῖται οὗτος ἀλλὰ καὶ πλέον βλάπτεται ψευδόμενός τε κατὰ τῆς ἀληθοῦς περιτομῆς ἧς ἦν σύμβολον ἡ κατὰ σάρκα καὶ αὐτὴν ταύτην ενὑβρίζων ὡς ἄχρηστον ποιῶν καὶ μηδὲν σημαίνουσαν ὧν ἐδοθη σημεῖον εἶναι εἰ δέ τις ἐκκέκοπται τὰ πάθη κἂν τὸ σημεῖον οὐκ ἐντετύπωται τῇ σαρκὶ οὐδὲν ἧττον περιτέτμηται τὴν ἀληθινὴν περιτομὴν εἰ μὴ καὶ μᾶλλον ὅσῳ μηδὲ δεηθεὶς τῆς αἰσθητῆς ἥτις χάριν παρελαμβάνετο μνήμης καὶ σύμβολο
142Phb	74r	Rom.2.25	του αυτ(ου) ^*		ἄλλο Ἡ περιτομή σου ἀκροβυστία γέγονεν τοῦτ' ἔστι βδελυκτὸν κατὰ τὸν ἐκείνων νοῦν βδελυκτὸν γὰρ ἐκεῖνοι τὸν ἀκροβυστον ἡγοῦντο ἐὰν οὖν φησὶν οὐ φυλάττῃς οὐδὲ πράττῃς τὰ τοῦ νόμου ἡ περιτομή σου ὅπερ ἦν θεάρεστον γέγονε βδελυκτὸν καὶ ἀποβλητον ἐὰν δὲ ὁ ἀκροβυστος τὰ δικαιώματα φυλάττῃ τοῦ νόμου ἡ ἀκροβυστία αὐτοῦ ὅπερ ἦν βδελυκτὸν θεάρεστον καὶ θεοφιλὲς λογισθήσεται αὐτῷ τῷ νομοθέτῃ καὶ δημιουργῷ καὶ τοσοῦτον θεάρεστον καὶ ἀποδεκτον ὅσον καὶ σὲ διὰ αὐτοῦ ἐλέγχεσθαι καὶ κατακρίνεσθαι σκοπεῖ δὲ πῶς σοφῶς καὶ δρομέως φησὶν ἐὰν οὖν ἡ ἀκροβυστία τὰ δικαιώματα τοῦ νόμου φυλάσσῃ καὶ οὐκ εἶπε τὸν νόμον φυλάσσῃ ἵνα γὰρ μὴ εἴπῃ ὁ Ἰουδαῖος καὶ πῶς ἔνι τὸν ἀκροβυστον φυλάττειν τὸν νόμον αὐτῷ τούτῳ παραβαίνοντα τὸν νόμον τῷ ἀκροβυστον εἶναι ἵνα οὖν μηδ' ἐν τούτῳ δῷ αὐτοῖς λαβὴν οὐχ οὕτως φησὶν ἀλλὰ τὰ δικαιώματα τοῦ νόμου καὶ ἐπὶ μὲν αὐτῶν ἐκείνων τὸν νόμον φησὶν ἐπὶ δὲ τῶν ἀκροβύστων τὰ δικαιώματα τοῦ νόμου οὐ πάντα φησὶ τὸν νόμον εἶπον ἀλλὰ τὰ δικαιοῦντα μόνα ἅμα σοφῶς ὑπεμφαίνων ὅτι οὐ πάντα τὰ ἐν τῷ νόμῳ ἦσαν δικαιοῦντα ἀλλὰ τὰ μὲν δικαιώματα ἦσαν καὶ ἐδικαίου ὅσα συνεφώνει τῇ χάριτι τὰ δὲ ἕνεκα μόνης τῆς ἐκείνων ἀσθενείας ἦσαν δεδομένα
143	74v	Rom.2.25		ἀκροβυστία γέγονεν	εἰς νοητὴν ἀκροβυστίαν φησι μεταπεφοιτηκε σου ἡ περιτομὴ διά σε τὸν κακῶς χρώμενον τέως γὰρ οὐ βούλεται φανερῶς ἀτιμάσαι τὴν περιτομήν
144	74v	Rom.2.25-Rom.2.26		εὰν οὖν ἡ ἀκροβυστία	τουτέστιν οἱ τὴν ἀκροβυστίαν ἔχοντες ἐθνικοί
145	74v	Rom.2.26		λογισθήσεται	οὐκ εἶπεν ὅτι νίκα τὴν περιτομὴν τέως γὰρ ἐπαχθὲς ἦν ἂλλ ὅτι εἰς περιτομὴν λογισθήσεται παρὰ θεῶι δηλονότι
146	74v	Rom.2.26-Rom.2.27		καὶ κρίνει	τουτέστι κατάκρινει ὡς καὶ εἴρηται ἄνδρες Νινευῖται ἀναστήσονται καὶ κρινοῦσι τὴν γενεὰν ταύτην
146Ph	74v	Rom.2.27	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἡ ἐλέγξει σε φησὶν ὁ τὸ σημεῖον μὲν μὴ ἔχων τὰ δὲ τοῦ σημείου κατορθώσας ὡς μὴ κατορθώσαντα καίτοι δέον ἐπεὶ καὶ ὑπέσχου διὰ τοῦ σημείου μᾶλλον ἐκείνου τὸ κατόρθωμα ἐπιδεικνύναι
147	74v	Rom.2.27		ἐκ φύσεως ἀκροβυστία	ἐκ φύσεως ἀκροβυστίαν λέγει τὸν ἐν σαρκὶ ἀκροβυστον οὗτος τοιγαροῦν πληρῶν τὰ ἀπὸ τοῦ νόμου κατάκρινει σε τὸν περιτομὴν ἔχοντα καὶ ὅσον ἧκεν εἰς τὸ γράμμα τὸν νόμον ταῖς δὲ πράξεσι παραβαίνοντα αὐτον
147Ph	74v	Rom.2.27	Φ(ω)τ(ιου)	τὸν νόμον τελοῦσα	κατ' ἐκεῖνο δηλονότι καθὸ τὰ δικαιώματα αὐτοῦ φυλάττει σκοπεῖ δὲ πρῶτον μὲν δικαιώματα νόμου εἰπὼν καὶ οὐκ αὐτὸν τὸν νόμον νῦν αὐτὸν τὸν νόμον τελεῖν φησιν ὑποδηλῶν ὅτι ταῦτὰ ἐστι κυρίως νόμος ἡ δὲ περιτομὴ καὶ τὰ τοιαῦτα οὐδὲ κυρίως νόμος
148	74v	Rom.2.27		σε τὸν διὰ γράμματος	διὰ γὰρ νόμου γραπτοῦ καὶ περιτομῆς προαχθεὶς ἐγένου πάντων παραβάτης
148ex	74v	Rom.2.27-Rom.2.28		οὐ γὰρ ὁ ἐν τῶι φανερῶι Ἰουδαῖος	λοιπὸν ὁρίζει τις ὁ ὄντως Ἰουδαῖος καί τις ὁ ὄντως ἀκροβυστος καὶ δοκεῖ μὲν μὴ ἐκβάλλειν τὸν Ἰουδαῖον ἀλλὰ τὸν παραβάτην πολὺ δὲ καταβαλλει αὐτοὺς σημαίνων πάντα πρὸς ἐπίδειξιν αὐτοὺς ποιοῦντας
149	74v	Rom.2.28		oὐδε ἡ ἐν τῶι φαωερωι ἐν σαρκί	τοῦτο εἰπὼν ἐξέβαλε τὰ σωματικα πάντα
150	74v	Rom.2.28-Rom.2.29		ἂλλ ὁ ἐν τῶι κρυπτῶι Ἰουδαῖος	οἷον ὁ νοητος
151	74v	Rom.2.29		καὶ περιτομὴ καρδίας	οὐ γὰρ χρεία φησι τὴν σαρκικὴν περιτέμνειν ἀκροβυστίαν ἀλλὰ τὴν καρδίαν ἐκ τῶν κακῶν πράξεων εἰπὼν δὲ ἐν πνεύματι προδοποιεῖ τῆι πίστει οἱ γὰρ πιστοὶ διὰ πνεύματος ἁγίου τὴν περιτομὴν ἔχουσι τῶν ἁμαρτιῶν
152	74v	Rom.2.29	^*		ὁ τὴν καρδίαν φησι τετμημενος ἀπὸ πάσης ἀκαθαρσίας οὗτος γὰρ ἀληθῶς Ἰουδαῖος ὁ τὸν νόμον πληρῶν
153	74v	Rom.2.29		οὗτος ὁ ἔπαινος	τῆς γὰρ κρυπτεις καὶ ἐν καρδίαι περιτομῆς οὐκ ἔσται ἐπαινέτης ἄνθρωπος ἂλλ ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς θεός
154	74v	Rom.2.29-Rom.3.1		τι οὖν τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου	αντιτιθησιν ἑαυτῶι εἰ οὖν φησι κατὰ τὸν σὸν λόγον οὐδὲν ὠφελεῖ οὔτε τὸ είναι Ἰουδαῖον οὔτε τὸ περιτέμνεσθαι ἀλλὰ καὶ βλαπτει ὡς τοὺς παραβαίνοντας μείζονος είναι τιμωρίας ἀξίους τι δή ποτε ἡμᾶς καὶ ἐξελέξατο ὁ θεὸς διατὶ δὲ καὶ περιτέμνεσθαι προσέταξεν ἦν μὲν οὖν πρὸς τὴν ἀντίθεσιν εἰπεῖν ὅτι τύπος ἦν ἡ περιτομὴ ταύτης τῆς διὰ πίστεως ἐν πνεύματι περιτομῆς καὶ Ἰουδαῖος τοῦ νοητοῦ Ἰουδαίου τοῦ ἐξομολογουμένου θεῶι Ἰούδας γὰρ ἐξομολόγησις ἑρμηνεύεται ἀλλὰ ταύτην τέως ἀφεὶς τὴν λύσιν ἀπαράδεκτον ἔτι οὖσαν εἰς ἑτέραν ἦλθεν ὅτι ὠφελεῖ ὁ Ιουδαισμος κατὰ τοῦτό φησιν ἔμαθον ὁδὸν σωτηρίας ἔλαβον νόμον ὁδηγὸν τῶν πρακτέων εἰ δὲ μὴ ἐφύλαξαν ἑαυτοῖς μεμφέσθωσαν ἐμοι γὰρ τέως φησι πρὸς τοὺς μὴ παραβαίνοντας ὁ λόγος
154ex	74v	Rom.3.1	Θεοδ(ω)ρ(ου) ^*		ἄλλως τὴν Ιουδαικην καταστείλας ὀφρὺν καὶ δείξας μάτην αὐτοὺς ἐπὶ τῆι περιτομῆι καὶ τῶι νόμωι καὶ τῆι Ἰουδαίου προσηγορία μεγαλαυχομενους ἵνα μή τις ὑπολάβη δυσμενείαι τοῦτο καὶ ἀπεχθείαι ποιεῖν ἐπάγει Τι τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου ἡ τις ἡ ὠφέλεια τῆς περιτομῆς Εἰ τῶν ἀλλοφύλων φησιν ἐθνῶν τινες θεοσεβείᾳ καὶ ἀρετῆι κοσμούμενοι τῶν θείων ἀναῤῥήσεων ἀπολαύουσι τι δήποτε τῶν ἐθῶν εχωρισε τὸν Ἰσραὴλ ὁ θεὸς καὶ τὴν περιτομὴν αὐτοῖς δέδωκεν Τὸ γὰρ περσσον τοῦ Ἰουδαίου τὴν περιτομὴν λέγει Εἶτα ἐπάγει Πολὺ κατὰ πάντα τρόπον Ἐξελέξατο γὰρ αὐτῶν τοὺς προγόνους τῆς Αἰγυπτίων ἠλευθέρωσε δυναστείας πολυθρυλήτους διὰ τὰς παντοδαπὰς θαυματουργίας ἀπέφηνε νόμον ἔδωκεν εἰς βοήθειαν προφήτας ἀπέστειλε Τοῦτο γὰρ λέγει πολὺ κατὰ πάντα τρόπον Ταῦτα μέντοι πάντα σιγήσας τοῦ νόμου τὴν θέσιν τίθησι μόνον Πρῶτον μὲν ὅτι ἐπιστεύθησαν τὰ Λόγια τοῦ θεοῦ
155	74v	Rom.3.1	^*		πολὺ κατὰ πάντα συντιθεται είναι τὸ περισσὸν καὶ ὠφέλιμον
156	74v	Rom.3.1-Rom.3.2		oτι ἐπιστεύθησαν	ὅτι ὅλως φησιν ἐνεχείρισθησαν τὸν νόμον οὗτος γὰρ τὰ Λόγια τοῦ θεοῦ
157	74v	Rom.3.2-Rom.3.3		τι γὰρ εἰ ἠπίστησαν τινες	εἶτα ἵνα μὴ λέγωσι ναί φησιν ἐνεχείρισεν ἡμῖν ὁ θεὸς τὸν νόμον καί τις ὠφέλεια τοῦ νόμον ἐγχειρισθῆναι ὁπότε πολλοὶ οὐκ ἐπίστευσαν αὐτῶι καί τι φησι πρὸς τὸν θεὸν εἰ ὑμεῖς ἠπιστήσατε μὴ γὰρ ἀνάγκη σῶσαι ὑμᾶς εἶχεν ὁ θεὸς ἄκοντας μὴ γὰρ ἐπειδή τινες ἠπίστησαν παρὰ τοῦτο τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ τουτέστι τὴν εὐεργεσίαν κατήργησαν καὶ ἐματαιοποίησαν οὐ μενοῦν εἰ γὰρ καὶ αὐτοὶ οὐκ ἠβουλήθησαν ὁ μέντοι θεὸς τὸ αὐτοῦ πεποίηκεν
158Pha	74v	Rom.3.3	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἄλλος Ἀντιπίπτον λύει τὶ γὰρ εἰ ἠπίστησάν τινες ἀπορήσειε γὰρ ἄν τις ὅτι ἐνεπιστεύθησαν μὲν τὰ λόγια τοῦ θεοῦ τὰ δὲ λόγια τοῦ θεοῦ μεγάλας μὲν δωρεὰς καὶ εὐεργεσίας ὑπισχνεῖται ἀλλ' ἐν τῇ τῶν παραδεξαμένων πίστει καὶ παραφυλακῇ αὗται τὴν ὑποστασιν καὶ τὴν ἔκβασιν εἶχον πολλῶν δὲ ἀπιστησάντων καὶ παραβεβηκότων ἀκολουθον κεκωλύσθαι μὲν τὰς ὑποσχέσεις εἰς πέρας ἐξελθεῖν μάτην δὲ τὰ λόγια τοῦ θεοῦ καταπιστευθῆναι τούτοις εἰς μηδὲν δὲ χρήσιμον καὶ τὴν περιτομὴν ἐξελεγχθῆναι εἴγε ἡ μὲν περιτομὴ διὰ τὰ λόγια τὰ λόγια δὲ διὰ τὰς δωρεὰς αἱ δὲ δωρεαὶ διὰ τῆς πίστεως ἐλάμβανον πέρας τὴν πίστιν δὲ ἠθέτησαν οἱ παραβεβηκότες ὥστε οὐδεμία φησὶν ὠφέλεια τῆς περιτομῆς ταύτην οὖν ἐπιλυομενος τὴν ἀπορίαν φησὶν τὶ γὰρ εἰ ἠπίστησάν τινες μὴ ἡ ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ καταργήσει τοῦτ' ἔστι τὸ πιστὸν τῶν ὑποσχέσεων αὐτοῦ τὸ ἀληθὲς τὸ ἀμετάθετον μὴ γένοιτο φησὶ διὰ τὴν ἐκείνων ἀπιστίαν ἢ τὸ ἐν ταῖς ὑποσχέσεσιν αὐτοῦ πιστὸν καὶ ἀληθὲς μάταιον ἀπελεγχθῆναι ἢ τῆς περιτομῆς τὴν νομοθεσίαν εἰς μηδὲν ὠφέλιμον χρηματίσαι τὴν γὰρ αἰτίαν ἔχειν οὐκ ἄλλος ἀλλ' οἱ παραβεβηκότες εἰσὶ δίκαιοι ἢ μᾶλλον οὕτως μὴ γένοιτο ὑπερισχύσαι τὴν ἀπιστίαν ἐκείνων ὥστε δι' ἐκείνων καταργηθῆναι καὶ ἀτελὲς καὶ ἀνέκβατον ὀφθῆναι τὸ ἐν ταῖς ὑποσχέσεσιν αὐτοῦ πιστὸν καὶ πανάληθες κἂν γὰρ ἐκεῖνοι ἠπίστησαν αὐτὸς οὐδὲν ἔλαττον τὸ ἑαυτοῦ ἐποίησε καὶ τὰς ἐπαγγελίας ἐξεπλήρωσεν δυνατὸν δὲ πίστιν θεοῦ ἐκλαβεῖν καὶ τὴν ἐν τοῖς μὴ παραβεβηκόσι διαμείνασαν πίστιν αὕτη γὰρ θεοῦ πίστις ὡς εἰς θεὸν οὖσα καὶ ἐκ θεοῦ αὐτοῖς διαφυλαχθεῖσα ἡ μὲν γὰρ ἀπιστία τῆς μοχθηρίας τῶν ἀπιστησάντων ἡ δὲ πίστις ἐκ θεοῦ ἑδράζεται τοῖς ἀξίοις ἡ οὖν ἐκείνων ἀπιστία μὴ γένοιτο φησὶν ὅτι εκνικᾷ τὴν εἰς θεὸν καὶ διὰ θεοῦ μεμενηκυῖαν πίστιν ὥστε τέλος ἕξουσιν αἱ ἐπαγγελίαι ὥστε ἐστὶν ὠφέλεια καὶ τῆς περιτομῆς
158	75r	Rom.3.3-Rom.3.4		γινέσθω δὲ ὁ θεὸς ἀληθής	οὐκ ἐπειδή φησιν ηπειθεσαν Ἰουδαῖοι διὰ τοῦτο παρεβλάβη τι ἡ δωρεὰ τοῦ θεοῦ ἡ ἠλαττώθη ἀλλὰ πάντα γέγονεν ἵνα διελεγχθῇ καὶ τοῦ θεοῦ τὸ ἀληθὲς ἐφ' οἷς ἐπηγγείλατο τοῖς ἀμφὶ τὸν Ἀβραὰμ καὶ τῶν ἀνθρώπων τὸ ψευδες ἐψεύσαντο γὰρ τῆι ἀπιστίαι τὸν θεόν
158ex	75r	Rom.3.4	^*		θεοῖς λατρεύσαντες καὶ δαίμοσιν
158Phb	75r	Rom.3.4	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἄλλος Γινέσθω ὑμῖν φησὶν ὁ θεὸς ἀληθὴς λογιζέσθω νοείσθω φρονείσθω ὅτι ὁ θεὸς ἀληθὴς καὶ ὅτι πᾶς ἄνθρωπος ψεύστης εἰ οὖν τοῦτο εἰ καί τινες ἠπείθησαν οὐδὲν ἧττον ὁ θεὸς ἃ ἐπηγγείλατο τῷ Ἀβραὰμ εἰς τέλος ἄξει πῶς οὖν φησὶ καὶ ἀπιστοῦσι καὶ παρανομοῦσιν ναὶ φησὶν τὰς γὰρ οἰκείας ἐπαγγελίας αὐτοῦ ἐπάγων ἐκείνων παραβεβηκότων καὶ ἡμαρτηκοτων καὶ τὸ ἐκείνων ἄγνωμον καὶ ἀχάριστον ἐλέγχεται οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὸ ὑπερβάλλον τῆς εὐεργεσίας καὶ ἀληθείας τοῦ θεοῦ καὶ δικαιοσύνης ἐπίπλεον ἀπογυμνοῦται καὶ ἐπιδείκνυται καὶ νίκη αὐτῷ λαμπρὰ ἐκ τούτου περιγίνεται ὡς καὶ ὁ ∆αυὶδ μαρτυρεῖ λέγων ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου καὶ νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε ὥστε εἰ ἐκ τῆς ἐπαγγελίας τὸ πέρας τῆς ἐπαγγελίας ταύτην δὲ κατεπιστεύθησαν οἱ Ἰουδαῖοι πολὺ κατὰ πάντα τρόπον τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου εἰ καί τινες αὐτῶν γεγόνασι παραβάται εἶτα τὶ οὖν φησὶν εἰ ἐκ τῆς ἡμῶν ἀδικίας ἡμῶν νίκη γίνεται τῷ θεῷ
159	75r	Rom.3.4		ὅπως ἂν δικαιωθῇς	παράγει καὶ τὸν Δαυὶδ τὸ αὐτο λέγοντα ὅτι διὰ τοῦτό φησι καὶ ἀναξίους εὐεργετεῖ ὁ θεὸς ἵνα δειχθῇ αὐτοῦ τὸ ἀγαθον καὶ ἵνα νικήσηι εἰς κρίσιν τοῖς ἀνθρώποις καταστάς
160	75r	Rom.3.4-Rom.3.5		εἰ δὲ ἡ ἀδικία ἡμῶν	ὁ θεός φησιν εὐεργέτησεν ἡμεῖς δὲ αὐτον ἐψευσάμεθα καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν κακίαν ὤφθη μᾶλλον ἐλεήμων ὅσωι καὶ ἀναξίους εὐεργετεῖ διὰ τοῦτο τοιγαροῦν καὶ νίκα ἐν τῆι κρίσει ἡμεῖς οὖν αὐτῶι ἀγνωμονήσαντες τὴν πρόφασιν τῆς νίκης παρέσχομεν διατὶ οὖν κολάζει ἡμᾶς δι' οὓς ὤφθη νικῶν
160ex	75r	Rom.3.5	^*		λύσις εἰ αἴτιος αὐτω σὺ τῆς νίκης κολάζει δέ σε ἀδικεῖ εἰ δὲ ἄδικος οὐκ ἐστι κολάζει εἰ δὲ ἄρα οὐ σὺ αὐτω τῆς νίκης αἴτιος ἐν ἦν γὰρ αὐτω καὶ ἄλλως νικᾷν κἂν σὺ μὴ ὤφθης κακὸς οὐ γὰρ ὁ μὴ κακὸς ἤδη καὶ ἄξιος ἀγάπην θεοῦ ἐπισπάσασθαι
160Ph	75r	Rom.3.5	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἀπορίαν διὰ τούτων μεγάλην ἀνακινεῖ καὶ ἐπιλύεται λίαν σοφῶς καὶ ἐμφρονως εἰ μὴ ἥμαρτον φησὶν ἐροῦσί τινες οὐκ ἂν ὁ θεὸς ἐφάνη ἀληθὴς οὐκ ἂν δίκαιος οὐκ ἂν ἐνίκησεν πρὸς οὓς λέγει εἰ σὺ τῆς νίκης αὐτῷ καὶ τῆς ἀληθείας καὶ τῆς δικαιοσύνης αἴτιος πῶς σε κολάζει ἁμαρτάνοντα πῶς σε τιμωρεῖται μὴ ἄδικον αὐτὸν ἐρεῖς καὶ ποίας δικαιοσύνης αὐτοῦ σαυτὸν ἔλεγες αἴτιον τοῦτο γὰρ οἶμαι δηλοῦν αὐτὸν διὰ τοῦ εἰπεῖν ἐπεὶ πῶς κρινεῖ ὁ θεὸς τὸν κόσμον ἀντὶ τοῦ πῶς αὐτὸν δίκαιον ἔλεγες καὶ κριτὴν δι' ὧν γὰρ σαυτὸν αἴτιον ἔλεγες τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ κριτὴν ἀνωμολογεις καὶ δίκαιον δικαιοσύνη γὰρ τέλος κρίσεως εἰ οὖν ἐπάγει ὀργὴν τοῖς ἁμαρτάνουσιν πῶς αἴτιοι τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ ἀλλ' ἄδικον ἐρεῖς φησὶν ἀλλ' οὐκ ἔχεις εἰπεῖν δίκαιον γὰρ δι' ὧν ἠπορεις ἀνωμολογησας ὥστε οὒκ εἰσιν οἱ ἁμαρτάνοντες οὔτε τῆς νίκης οὔτε τῆς ἀληθείας οὔτε τῆς δικαιοσύνης αἴτιοι εἶτα προάγει καὶ ἑτέρως τὸ ἐπιχείρημα εἰ διὰ τοῦ ἐμοῦ ψεύδους ὡς λέγεις δοξάζεται ὁ θεὸς ἀληθὴς οὐ κατακρίσεως ἀλλὰ τιμῆς ἀπολαύειν μᾶλλον ὤφειλον καὶ πλέον ψεύδεσθαι καὶ ἁμαρτάνειν ἔδει με ἵνα πλέον ἐδοξάζετο ὁ θεὸς καὶ πλέον ἀπέλαυον ἐγὼ τῶν ἀγαθῶν ἀλλὰ μὴν οὐδεὶς ἂν τοῦτο τολμήσειε λέγειν δῆλον γὰρ τὸ ἄτοπον διὸ καὶ εἴ τινες λέγουσι περὶ ἡμῶν ὅτι φρονοῦμεν ὡς ἐν τῇ πράξει τῶν κακῶν ἔρχεται ἡμῖν τὰ ἀγαθὰ ἀπαραίτητον κρίμα ἕξουσιν ὅτι εἰς τηλικαύτην συκοφαντίαν ἡμᾶς διασύρουσιν καὶ ὅρα σοφίαν αὐξῆσαι γὰρ θέλων τὸ ἄτοπον οὐδὲ τοὺς ἀποροῦντας ταῦτα τοῦτο λέγοντας εἰσάγει ἀλλ' ἑτέρους τινὰς καὶ βλασφημίαν αὐτὸ καλεῖ καθὼς γὰρ φησὶ βλασφημούμεθα εἰ οὖν οἱ λέγοντες τοῦτο καθ' ἡμῶν ἀπαραίτητον ἕξουσι τὴν δίκην πολλῷ μᾶλλον οὐκ ἂν τολμήσαιμεν ἡμεῖς οὐδ' εἰς νοῦν παραδέξασθαι ὅτι ἐν τῇ πράξει τῶν κακῶν παραγίνεται τὰ ἀγαθὰ εἰ δὲ μὴ τοῦτο οὐδ' ὅτι ἐπίπλεον ἁμαρτάνειν δεῖ ἵνα πλεῖον δοξασθῇ ὁ θεὸς εἰ δὲ μηδὲ τοῦτο δῆλον ὡς οὐδὲ τὸ λέγειν ὅτι διὰ τοῦ ἐμοῦ ψεύσματος δοξάζεται ὁ θεὸς ἀληθὴς οὐδεὶς ἄρα αἴτιος θεῷ οὔτε τῆς ἀληθείας αὐτοῦ οὔτε τῆς δικαιοσύνης οὔτε τῆς νίκης αὐτοῦ
161	75v	Rom.3.5		μὴ ἄδικος ὁ θεός	εἰ δέ φησι ἐκ τῆς ἡμῶν ἀδικίας μᾶλλον δείκνυται ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ δικαιοσύνη τοῦ θεοῦ ὅτι δὴ οὔτε ἡ ἡμῶν ἀδικία ἐκώλυσεν αὐτον τὰ δικαία ποησαι τουτέστιν εἰς τέλος ἀγαγεῖν τὰ ὑποσχεθέντα τῶ Ἀβραὰμ καὶ οὐκ ἂν ἄλλως ὤφθη ὁ θεὸς δίκαιος καὶ ἀληθὴς εἰ μὴ ἡμεῖς γεγόναμεν ἄδικοι εἰ τοῦτὸ ἐστιν ἄρα ἀδίκως κολάζει τοὺς αἰτίους αὐτω ἀληθείας γενομένους εἰ δὲ μὴ ἀδίκως κολάζει ἄρα οὐχ ἡμεῖς αὐτοῦ τῆς ἀληθείας αἴτιοι
162	75v	Rom.3.5		κατὰ ἄνθρωπον λέγω	ἐπειδὴ γὰρ ανρωπινοις λογισμοῖς ἐχρήσατο οὐκ ὄντα ἄδικον δεικνὺς τὸν θεὸν ἐπάγει κατὰ ἄνθρωπον λέγω φησι τοὺς λογισμοὺς τούτους ἐπεὶ καὶ ἄλλοι φησιν εἰσι λογισμοὶ θειότεροι ὡς εἰ εἶπεν κατὰ ἀνθρώπινον λογισμὸν λαλήσωμεν ἄδικὸς ἐστιν ὁ θεὸς μὴ γένοιτό πως οὖν ὀργὴν ἐπάγει ἡ δῆλον ὅτι οὖν ἡμεῖς αὐτῶν τῆς ἀληθείας καὶ τῆς δικαιοσύνης αἴτιοι ἂλλ αὐτος ἑαυτῶι
163	75v	Rom.3.5-Rom.3.6		ἐπεὶ πως κρίνει	εἰ ἦν φησιν ἄδικος οὐκ ἂν ἔκρινε τὸν κόσμον αὐτο γὰρ τὸ κρίνειν δηλοῖ ὅτι δίκαιὸς ἐστι φύσις γὰρ αυτὴ τοῦ κρίνειν τὸ τὸν δίκαιον κρίνειν τοὺς ἀδίκους
164	75v	Rom.3.6-Rom.3.7		εἰ γὰρ ἡ ἀλήθεια τοῦ θεοῦ	τὸ αὐτο πάλιν λέγει εἰ γὰρ διὰ τοῦτό φησιν ἐπερίσσευσεν ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ δικαιοσύνην καὶ ἡ νίκη τοῦ θεοῦ ἐπειδὴ ἐγὼ ἠδίκησα καὶ ἐψευσάμην αὐτον ἀλόγως κρίνομαι ἔδει γάρ με καὶ ἀμοιβῶν ἀξιωθῆναι ὡς αἴτιον αὐτω τῆς νίκης καὶ ἀληθείας ἀλλά νυν οὐκ ἐγὼ αἴτιος τοιγαροῦν καὶ κρίνομαι
165	75v	Rom.3.7		εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ	ἵνα δοξάζηται επινικηι καὶ δικαιοσύνηι καὶ ἀληθείαι
166	75v	Rom.3.7		τι ἔτι κἀγώ	τι κρινόμεθα φησι ὡς ἁμαρτωλοὶ οἱ αἴτιοι νίκης θεῶι γενόμενοι καὶ μὴ γίνεται καθώς τινες ἡμᾶς νομίζουσι λέγειν τοιγαροῦν καὶ κωμωδουσιν ὅτι ποιήσωμεν τὸ κακὸν ἵνα ἐκ τούτου νικήσας ὁ θεὸς ἀμείψεται ἡμᾶς εὐεργεσίαις ὡς αἰτίους νίκης αὐτω γενομέμους ἐξ ὧν κακῶς ἐπράξαμεν
166ex	75v	Rom.3.7	^*		ἄλλως καὶ μὴ γένηται ἐκεῖνο φησιν ὅπερ λέγειν νομιζόμεθα ὅτι ἐκ τῆς ἀδικίας ἡμῶν εὐεργετεῖ ἡμᾶς ὁ θεὸς ὡς αἰτίους αὐτω νίκης μὴ γένηται δὲ ἐκεῖνο ποῖον τὸ ἐλθεῖν τὰ ἀγαθὰ καὶ τὸ εὐεργετεῖσθαι παρὰ τῶι θεῶι ὡς αἰτίους αὐτῶι νίκης νυν γάρ φησι τὸ ἐναντίον καὶ τιμωρούμεθα
167	75v	Rom.3.7-Rom.3.8		ὧν τὸ κρίμα	ἤκουσαν Ἕλληνες τῶν Χριστιανῶν λεγόντων ὅπου ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις καὶ αὐτοὶ μὲν ταῦτα ἔλεγον ὅτι πλεονάσας ὁ κόσμος ἁμαρτημάτων αὐτον τὸν υἱον τοῦ θεοῦ ἐπεπάσατο εἰς σωτηρίαν καὶ ἐκ τούτου ἐπλεόνασεν εἰς ἡμᾶς ἡ χάρις αὐτοὶ δὲ διασύροντες τὸ εἰρημένον ἔφασκον τοὺς Χριστιανοὺς λέγειν δεῖν ἁμαρτάνειν ἵνα πλεονάσῃ ἡ χάρις ὧν φησι δηλονότι τῶν οὕτως βλασφημούντων ἡμᾶς τὸ κρίμα ἔνδικὸν ἐστιν ὅτι τὰ καλῶς εἰρημένα κακῶς μεθερμηνεύοντες διασύρουσιν
168	75v	Rom.3.8	^*		τι οὖν διὰ τοῦ νόμου φησι καὶ τῆς περιτομῆς οὐδὲν προκατέχομεν πλέον ὧν ἔχομεν
168ex	75v	Rom.3.8	^*		τι οὖν κατέχομεν περισσὸν προηιτιασάμεθα γὰρ Ἰουδαίους τε καὶ Ἕλληνας καὶ τὰ ἑξῆς ἐλλειπῶς εἴρηται τῶι γάρ τι οὖν κατέχομεν περισσὸν ἀκολουθον ἦν ἐπαγαγεῖν τὴν ἐκ πίστεως δικαιοσύνην ὅπερ ἐν τοῖς ἑξῆς προϊὼν λέγει δικαιοσύνην θεοῦ διὰ πίστεως Ἰησοῦ Χριστοῦ τι οὖν κατέχομεν φησι περισσὸν ἡμεῖς τὴν ἐκ πίστεως δικαιοσύνην προητιασαμεθα γὰρ Ἰουδαίους τε καὶ Ἕλληνας πως δὲ προητιασατο ἐν τῶι Ἕλληνας μὲν ἀπελέγξαι διαφθείραντας τὴν φυσικὴν γνῶσιν ἐν οἷς ἔφη ὁ θεὸς γὰρ αὐτοῖς ἐφανέρωσεν καὶ ὅτι γνόντες τὸν θεὸν οὐχ ὡς θεὸν ἐδοξασαν ἡ εὐχαρίστησαν Ἰουδαίους δὲ παραβεβηκότας τὸν νόμον δι' ὧν φησιν ὃς ἐν νόμωι καυχᾶσαι καὶ δείξας ὅτι παρ' οἷς μὲν ἡ φύσις ἠσθένησε παρ' οἷς δὲ καὶ ἡ φύσις καὶ ὁ νόμος ἀκολούθως τὴν τκ τοῦ Εὐαγγελίου χάριν εἰσάγει καί φησι τι ἔχομεν ἡμεῖς ἐκ τῆς χάριτος περισσὸν καὶ ἐξαίρετον τὴν πίστιν τὴν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ δικαιοσύνης οὖσαν ἀπεργαστικήν
168Pha	76r	Rom.3.8-Rom.3.9		προεχομεθά	Τὸ χωρίον τοῦτο διττῶς δύναται ἀναγνωσθῆναι καὶ δύο καὶ τὰς ἐννοίας ἔχειν μίαν μὲν ὡς ἀπὸ τῶν Ἰουδαίων προτεινόμενον ἑτέραν δὲ ὡς ἀπὸ τῶν ἐν ἀκροβυστίᾳ πιστῶν προβαλλομενον εἰ μὲν γὰρ ἀναγνῶμεν τὶ οὖν προεχομεθὰ ἅμα συνείροντες τῷ ἐρωτηματικῷ μορίῳ τὸ προεχομεθὰ ὡς ἀπὸ τῶν Ἰουδαίων δηλοῦται προτεινόμενον καὶ ἔννοιαν ἔχοι ἂν ταύτην τὶ οὖν φησὶν προέχομεν καὶ τὶ ἐκερδήσαμεν προκριθέντες τῶν ἀκροβύστων πρὸς οὓς τὸ οὐ πάντως ἀποκρισις ἀποδίδοται τοῦτ' ἔστιν οὐκ ἐκ παντὸς τρόπο κέρδος ὑμῖν τοῦτο μὴ φυλάξασι γὰρ τὰ ἐμπιστευθέντα οὐδεμία διαφορὰ οὐδὲ κέρδος ἀλλὰ καὶ ἡ τιμωρία μείζων οὕτῳ μὲν εἰ ἐν συνεπείᾳ τὸ τὶ οὖν μετὰ τοῦ προεχομεθά τις ἀναγνῷ εἰ δὲ κατὰ διαστολὴν ἄμφω ποιῶν ἐρωτηματικὰ καὶ τὸ τὶ οὖν καὶ τὸ προεχομεθὰ καὶ ἀπὸ τῶν ἀκροβύστων πιστῶν εἴη ἂν διαπορούμενον ἐπειδὴ γὰρ προεῖπεν ὅτι πολὺ τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου ἐπάγει ὁ ἀκροβυστος διαπορῶν καὶ λέγων τὶ οὖν προεκρίθησαν ἐκεῖνοι προέλαβον ἡμεῖς προελήφθημεν προεχομεθὰ ποῦ ἡ τοῦ θεοῦ δικαιοσύνη πρὸς οὓς ὁ θεῖος Παῦλος φησιν μὴ γένοιτο οὐ πάντως γὰρ φησὶ τοῦτ' ἔστι μὴ κατορθώσαντες μὲν ὑπαίτιοὶ εἰσιν ὥσπερ καὶ ὑμεῖς μὴ κατορθώσαντες κατορθωσάντων δὲ ἑκατέρων ἴση ἡ σωτηρία ὥστε οὐ προέχεσθε
168Phb	76r	Rom.3.9	^*		ἄλλο Μάχεσθαι δοκεῖ τὸ τὶ οὖν προεχομεθὰ καὶ ἑξῆς πρὸς τὸ προειρημένον ὅτι πολὺ κατὰ πάντα τρόπον τὸ περισσὸν τῶν Ἰουδαίων καὶ ἡ ὠφέλεια τῆς περιτομῆς λέγει γὰρ ἐκεῖ μὲν προκεκρίσθαι καὶ πλέον τοὺς περιτετμημένους τῶν ἀκροβύστων ἔχειν ἐνταῦθα δὲ οὐδὲν προέχειν ἢ οὐκ ἔστι μαχόμενον ἐκεῖ μὲν γὰρ πλέον ἔχειν φησὶν ἀπὸ τῆς φιλανθρωπίας καὶ ἀληθείας τοῦ θεοῦ ὅτι τὰ λόγια κατεπίστευσεν ὅτι τὰς ὑποσχέσεις ἐπλήρωσεν μὴ κωλυθεὶς ὑπὸ τῶν ἀπιστησάντων ἐνταῦθα δὲ αὐτὰ καθ' ἑαυτὰ τὰ πρόσωπα συγκρίνει τῶν ἀκροβύστων καὶ τῶν περιτετμημένων καὶ λέγει αὐτοις μηδὲν ἑτέρους ἑτέρων προέχειν οἵ τε γὰρ κατορθοῦντες τὴν ἀρετὴν ὁποίας ἂν εἴη συντάξεως ὁμοίως τῆς εὐεργεσίας ἀπολαύσουσιν οἵ τε πάλινπαραβαίνοντες κἄν τε τῶν ἀκροβύστων εἶεν κἄν τε τῶν ἐμπεριτομων τὴν ὁμοίαν τιμωρίαν ἑαυτοῖς ἐπισπάσονται ὥστε οὐ μάχεται τὸ οὐδὲν προεχομεθὰ καὶ τὸ πολὺ τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου καὶ ἡ ὠφέλεια τῆς περιτομῆς κατ' ἄλλον γὰρ τρόπον ἐκεῖ εἴρηται καὶ κατ' ἄλλον νῦν ἡ σύγκρισις παρείληπται
169	76r	Rom.3.9		προητιασαμεθα γάρ	ἄνω εἰπών τι τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου καὶ διδάξας ἔχειν τι περισσὸν τὸν Ἰουδαῖον διὰ εγχειριθηναι τὸν νόμον νυν δείκνυσι μηδὲν ἔχειν περισσὸν ὡς μὴ φυλάξαντας αὐτον μὴ ὅτι καὶ ἔλαττον ὅσον τὸ ἐν γνώσει ἁμαρτάνειν χεῖρόν τι οὖν ἔχομεν φησι ἡμεῖς οἱ Ἰουδαῖοι πλέον τι οὐδέν φησι τι δήποτε ὅτι πάντες ὑπο ἁμαρτίαν ἐσμεν Ἰουδαῖοί τε καὶ Ἕλληνες
170	76r	Rom.3.9		Ioυδαιους τε καὶ Ἕλληνας	οὐδὲν οὖν φησι τῶι Ἰουδαίωι πλέον ἐκ τοῦ νόμου οὐκ ἐφύλαξε γὰρ οὐδε τῶι ἀκροβύστω ἥμαρτε γὰρ οὐδεὶς οὖν ἔχει πλέον τοῦ άλλου καὶ γὰρ πάντας ἠτιασάμεθα τουτέστιν ἠλέγξαμεν ὄντας ὑφ' ἁμαρτίαν εἶτα ἵνα μὴ δόξηι ἐπαχθὲς είναι τὸν Δαυὶδ καὶ Ἠσαΐαν φέρει μάρτυρας
171	76r	Rom.3.9-Rom.3.12		ἅμα	τῶι ἀκροβύστω δηλονότι
172	76r	Rom.3.12		ἠχρειώθησαν	ἅμα τῶι ἐκκλῖναι ἀπὸ θεοῦ ἀχρεῖοὶ καὶ ἀπεῤῥιμμένοι γεγένηνται
173	76r	Rom.3.12-Rom.3.13		τάφος ανεωγμενος	ταῦτα τοῖς καταλαλοῦσι πρέπει
174	76r	Rom.3.13-Rom.3.16		σύντριμμα καὶ ταλαπωρια	ὁδοὺς τὴν πολιτείαν φησιν καὶ τὴν ζωὴν σύντριμμα δὲ καὶ ταλαιπωρίαν τὰς ἁμαρτίας οὐδὲν γὰρ οὕτως ἐπὶ τριβει καὶ ἐξίτηλον ποιεῖ ψυχὴν καὶ σῶμα ὡς ἁμαρτία
175	76r	Rom.3.16-Rom.3.17		ὁδὸν εἰρήνης	τὴν χρηστὴν λέγει πολιτείαν
176	76r	Rom.3.17-Rom.3.19		οἴδαμεν δὲ ὅτι ὅσα ὁ νόμος	ἵνα μὴ λέγωσιν Ἰουδαῖοι καί τι πρὸς ἡμᾶς ταῦτα οὐ πάντως γὰρ περὶ ἡμῶν εἴρηται ναί φησι πρὸς ὑμᾶς πάντες γὰρ τοῦτο ἴσμεν ὅτι ὅσα ὁ νόμος λέγει νόμον δὲ λέγει πᾶσαν τὴν παλαιὰν τοῖς ἐν τῶι νόμωι λαλεῖ ποία γὰρ ἦν φησιν ἀνάγκη τῶι Δαυὶδ ἑτέρων κατηγορεῖν καὶ οὐχὶ τῶν οἰκείων καὶ ἄλλους εκεγχειν τὸν εἰς διόρθωσιν Ἰουδαίων ἀποσταλέντα Ἠσαΐαν
177exa	76r	Rom.3.19		τοῖς ἐν τῶι νόμωι λαλεῖ	σὺν πολλῆι καὶ τοῦτο τέθεικεν ἀκριβείαι πολλὰ γὰρ καὶ περὶ Βαβυλωνιων λέγει Περσῶν τε καὶ Μήδων καὶ Αἰγυπτίων καὶ ἑτέρων πλείστων ἐθνῶν ἂλλ ὅμως Ἰουδαῖος καὶ τὰς περὶ τούτων προῤῥησεις προσέφερον
177exb	76r	Rom.3.19	^*		Τοῖς ἐν τῶι νόμωι τουτέστι τοῖς ὑπο νόμον
177exc	76r	Rom.3.19
177	76v	Rom.3.19		ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ	δείκνυσι μεγαλορήμονας τοὺς Ἰουδαίους διὰ τοῦτο τοιγαροῦν ἠλέγχοντο ὑπο τῶν προφητῶν ἵνα τῶν μεγαλορημόνων ἀπορραφῆι τὰ στόματα
178	76v	Rom.3.19		καὶ ὑποδικος γένηται πᾶς ὁ κόσμος	τοιοῦτόν τι αἰνίττεται διὰ τοῦτό φησιν οἱ προφῆται διήλεγξαν καὶ ἔδειξαν τοὺς Ἰουδαίους εἰκῆ μεγαλορήμονας μᾶλλον δὲ ὅλον τὸν κόσμον υπεθυνον ἁμαρτίαις ἵνα προοδοποιήσωσι τῆι πίστει καὶ γινώσκοντες οἱ ἄνθρωποι ὅτι οὔτε ἀπὸ νόμου καὶ περιτομῆς οὔτε ἀπὸ ἀκροβυστίας ἑνὶ σωθῆναι εὐχερῶς τῶι Χριστῶι προσέλθωσι τῶι χάριτι σωζοντι τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων
178Ph	76v	Rom.3.19	^*		Καὶ ὑποδικος ὑποχρεως εἰς τὸ πιστεῦσαι Χριστῷ τῷ θεῷ εἰ γὰρ τοῖς ὑπὸ νόμον εἴρηται ὑπ' αὐτῶν τῶν προφητῶν ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσιν ἀλλὰ πόρρω τῆς ὀρθῆς βαδίζουσι πολιτείας τὰ δὲ ἔθνη πολλῷ μᾶλλον ὑπάρχει ἐν ἀπωλείᾳ καὶ πλάνῃ δηλονότι πᾶς ὁ κόσμος ὑποχρεὼς ἐστι πιστεῦσαι Χριστῷ τῷ θεῷ τῷ μόνῳ δυναμένῳ ῥύσασθαι καὶ Ἰουδαίους καὶ Ἕλληνας καὶ πάντα τὸν κόσμον διὰ τῆς οἰκείας χάριτος ἐκ τῶν ἁμαρτημάτων αὐτῶν καὶ τῆς μακρᾶς πλάνης καὶ ἀπωλείας αὐτῶν εἶτα πάλιν ὥσπερ ἀντιπίπτον λύει ἴνα γὰρ μή τις εἴπῃ τὶ οὖν ὁ νόμος οὐδὲν ὠφέλησεν ἐπάγει διότι ἐξ ἔργων νόμου οὐ δικαιωθήσεται πᾶσα σὰρξ ὡσεὶ ἔλεγεν ὅτι ὠφέλει ἂν ἴσως ὁ νόμος εἰ ἐφύλαξαν οἱ παρειληφότες τὰ προστάγματα αὐτοῦ ἐπειδὴ δὲ οὐκ ἐφύλαξαν ἐκ περιστάσεως καὶ ἔβλαψεν οὐ τῇ ἑαυτοῦ φύσει ἀλλὰ τῇ τῶν μὴ φυλαξάντων γνώμῃ
178ex	76v	Rom.3.19
179	76v	Rom.3.19-Rom.3.20		διότι ἐξ ἔργων νόμου	εἶτα ἵνα μὴ πάλιν ἀναξιοπαθήσωσιν Ἰουδαῖοι συγκαταριθμούμενοι παντὶ τῶι κόσμωι εἰς τὸ ὑπόδικοι είναι πάλιν τὰ κατ' αὐτοὺς ἐξετάζει
180	76v	Rom.3.20		πᾶσα σάρξ	οὐδε γὰρ ἐπλήρωσε τὰ ἐν τῶι νόμωι
181	76v	Rom.3.20		διὰ γὰρ νόμου ἐπίγνωσις	καί τι λέγω ὅτι οὐδὲν ὠφελεῖσθε Ἰουδαῖοι ἐκ τοῦ νόμου εἰς τὸ μὴ γενέσθαι ἅμα τῶι παντὶ κόσμωι ὑπόδικοι μενοῦνγε ἐξετάζων τις εὑρήσει καὶ βλαβέντας ὑμᾶς ὑπο τοῦ νόμου οὐ παρὰ τὴν αὐτοῦ φύσιν ἀλλὰ παρὰ τὴν ὑμῶν κακίαν πως ὅτι τὸ γνῶναι τὴν ἁμαρτίαν διὰ τοῦ νόμου ἔχετε τὸ δὲ ἐν γνώσει ἁμαρτάνειν χαλεπώτερον τοῦ ἐν ἄγνοια
181ex	76v	Rom.3.20	^*		ἄλλο εἰς τοῦτό φησι ὁ νόμος ἐλυσιτέλησεν ἐγνώρισεν ἡμῖν τὴν ἁμαρτίαν οὐ τῶι ἀπαγορεῦσαι μόνον τὴν πρᾶξιν τῶν ἀτοπων ἀλλὰ καὶ τῶι παρακούοντας αὐτοῦ τιμωρεῖσθαι μὴ ἐπιφερομένης γὰρ κολάσεως τοῖς ἁμαρτάνουσιν οὐκ ἂν ἐγνωρίσαμεν αὐτὴν διὰ τούτων τοίνυν πάντων ἀκριβῶς συστήσας ὑφ' ἁμαρτίαν πάντας ὄντας ἐπάγει λοιπὸν δεικνὺς τοῦ οἰκείου λόγου τὸ περιττόν
182	76v	Rom.3.20-Rom.3.21		νυνὶ δέ	επιδειξεας αὐτοὺς μηδὲν ωφελημενους καὶ εἰς ἐπιθυμίαν ἀγαγὼν μεθόδου σῶσαι δυναμένης εὐκαίρως εἰς τὴν πίστιν εἰσβάλλει Χριστοῦ
183	76v	Rom.3.21		δικαιοσύνη θεοῦ	εἰ μετὰ νόμου φησιν ἡμάρτομεν πως ἂν σωθείημεν εἴποι τις χωρὶς νόμου διὰ τῆς ἐκ θεοῦ δικαιοσύνης φησιν ὅπου δὲ θεὸς δίδωσι μὴ ἀμφίβαλλε ἄνθρωπε
186Ph	76v	Rom.3.21	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἡ δικαιοσύνη θεοῦ ἡ ἀπὸ θεοῦ δικαίωσις καὶ ἀθῴωσις καὶ ἀπαλλαγὴ τῶν ἁμαρτιῶν ὧν ὁ νόμος οὐκ ἴσχυσεν ἀπαλλάξαι
184	76v	Rom.3.21
185	76v	Rom.3.21		πεφανέρωται	τὸ φανερούμενον δῆλον ὡς ἦν μὲν ἐκέκρυπτο δὲ τὴν οὖν καινοτομίαν φεύγων καὶ τὸ δοκεῖν πρόσφατον είναι τὸ κήρυγμα εἶπεν πεφανέρωται οὐχ ἁπλῶς ἀλλὰ καὶ προμαρτυρηθεῖσαν ὑπο Μωσέως οὗτος γὰρ ὁ νόμος καὶ τῶν προφητῶν
186	76v	Rom.3.21-Rom.3.22		διὰ πίστεως Ἰησοῦ Χριστοῦ	ποία δικαιοσύνη εἴποι τις ἡ πως διδομένη ὑπο θεοῦ διὰ πίστεώς φησιν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶτα ἵνα μὴ δόξωσιν ξένον ἀκούειν εἰ ὅλως ἑνὶ σώζεσθαι μηδὲν αὐτοὺς συνεισενεγκόντας δείκνυσιν ὅτι καὶ τὸ πιστεῦσαι συνεισενεγκεῖν ἐστιν ἀνδρείας γὰρ δεῖται ψυχῆς τὸ πιστεῦσαι διό φησιν διὰ πίστεως δεικνὺς καὶ ἡμᾶς ἐκ τούτου συνεισφέροντας
186ex	76v	Rom.3.22		εἰς πάντας καὶ ἐπὶ πάντας	εἰς πάντας μὲν τοὺς Ἰουδαίους φησιν ὡς οἴκοθεν καὶ ἐξ αὐτῶν ἐσχηκότας τῆς σωτηρίας τὸν αἴτιον ἐπὶ πάντας δὲ τοὺς ἐθνικοὺς λέγει ὡς ἀπὸ τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐπὶ τούτους ἐκταθείσης τῆς χάριτος ὅμως μέντοι καὶ τούτων κἀκείνων μετασχήσειν τῆς χάριτος ἔφησεν οὐχ ἁπλῶς ἀλλὰ τοὺς πιστεύοντας καὶ πάλιν ὅτι κοινῇ δικαίως ἡ χάρις κατὰ πάντων
187	76v	Rom.3.22		οὐ γὰρ ἐστι διαστολή	πάλιν δείκνυσι μηδὲν Ἰουδαίους ἔχοντας πλέον τῶν ἐξ ἐθνῶν
188	76v	Rom.3.22-Rom.3.23		πάντες γὰρ ἥμαρτον	μὴ γάρ μοι εἴπῃς φησιν ἐγὼ μὲν Ἰουδαῖὸς εἰμι ἄνωθεν εἰδὼς θεὸν οὗτος δὲ ξένος καὶ βάρβαρος ὅλως εἰ πάντες ἥμαρτον ἔχουσι καὶ τὸ πάντες ὁμοτίμως σωθῆναι
189	76v	Rom.3.23		καὶ ὑστεροῦνται τῆς δόξης	μὴ γάρ μοι εἴπῃς φησι ὅτι Ελληνεις πλέον ἥμαρτον μὴ σὺ κατόπιν οὐκ εἰ τῆς δόξης καὶ τῆς εὐεργεσίας τοῦ θεοῦ καὶ δωρεὰν τουτέστιν ἄνευ σῷ κατορθωμάτων σώζηι ὡς μηδὲν ἕτερον συνεισενέγκαι πλὴν πίστεως δικαιούμενος δὲ δωρεὰν δικαιοῦται καὶ κατόπιν ἔρχεται τῆς τοῦ θεοῦ δόξης καὶ εὐεργεσίας
189Pha	76v	Rom.3.23	^*		Ὑστεροῦνται τῆς δόξης τοῦ θεοῦ κατόπιν ἐγένοντο οὐκ ἔφθασαν τοῦ δοξάζειν τὸν θεὸν ἐκπεπτώκασιν ἅπαντες τοῦ τιμᾶν αὐτον οἱ μὲν Ἰουδαῖοι παραβάται γινόμενοι τῶν διὰ τοῦ νόμου ἐντολῶν οἱ δὲ ἐθνικοὶ εἰδώλοις λατρεύσαντες διὸ πάντες πιστεύσαντες εἰς Χριστὸν δωρεὰν δικαιοῦνται τὸ πιστεύειν μόνον συνεισάγοντες πῶς δὲ δικαιούμεθα ἀπολυτρούμενοι τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν διὰ τίνος δὲ ἀπολυτρούμεθα διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ πῶς λυτροῦντος ἐκείνου τῷ ἰδίῳ αἵματι
189Phb	76v	Rom.3.23	^*		ἡ καὶ οὕτως θεὸς αὐτοὺς δοξάζει πιστεύοντας υἱοθεσίας γὰρ ἀξιοῖ καὶ κληρονόμους τῆς αὐτοῦ βασιλείας ἀποφαίνει ἧς δηλονότι ἐξ ὧν ἡμάρτομεν πάντες ὁμοίως ὑστερούμεθα διὸ δωρεὰν ἡμᾶς τούτων ἀξιοῖ
190	77r	Rom.3.23-Rom.3.24		διὰ τῆς ἀπολυτρώσεως	πως δὲ δικαιοῦται διὰ τῆς ἀφέσεως τῶν παραπτομάτων ἧς τυγχάνομεν ἐν Χριστῶι Ἰησοῦ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ
191	77r	Rom.3.24-Rom.3.25		ὃν προέθετο ὁ θεός	εὐδοκίαι γὰρ τοῦ πατρὸς ἐξίλασμα γεγένηται τῶν ἡμετέρων ἁμαρτιῶν τὸ δὲ προέθετο δηλοῖ παλαιὰν τὴν περὶ τούτου βουλήν
192	77r	Rom.3.25		ἐν τῶι αὐτοῦ αἵματι	ὁ μὲν γὰρ πατὴρ προέθετο ὁ δὲ υἱος τὸ αἷμα ἐξέχεεν ὑπὲρ ἡμῶν κοινῇ οὖν ἡ χάρις τῆς ἁγίας τριάδος συνήργησε γὰρ καὶ τὸ πανάγιον πνεῦμα
193	77r	Rom.3.25		εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης	ὥσπερ ἔνδειξις τουτέστιν ἀποδειξις πολυσιου τὸ καὶ ἑτέρους πλουτίζειν οὕτως καὶ ὁ Χριστὸς ἐνδείξασθαι βουλόμενος τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀνθρώπους ἐδικαίωσεν
194	77r	Rom.3.25		διὰ τὴν πάρεσιν	ἀποδειξις δὲ τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ μάλιστα γέγονεν ὅτι παρειμένους τουτέστι νενεκρωμένους ταῖς ἁμαρτίαις ἐδικαίωσεν εἶτα ἐπιτείνει τῶν ἀνθρώπων τὸ ἔγκλημα τῶ τὰς ἁμαρτίας γενέσθαι ἐν τῆ ἀνοχὴ τοῦ θεοῦ ὅτε γάρ φησιν ἔδει μετανοῆσαι δοθείσης ἀνοχῆς τότε ἡμάρτομεν τοὺς οὖν ἀσύγγνωστα πταίσαντας νυν δὲ διὰ πίστεως σώζει
194Ph	77r	Rom.3.25	Φ(ω)τ(ιου) ^*		καὶ οὕτως Παρείθημεν ταῖς ἁμαρτίαις καὶ παρελελύμεθα εἶτα δέον τῆς παρέσεως ἀπαιτηθῆναι δίκας ἀνοχῆς καὶ φιλανθρωπίας ἐτύχομεν ἀλλὰ καὶ τῆς ἀνοχῆς τυχόντες δέον μετανοεῖν καὶ τὰ φθάσαντα ἐξιλεοῦσθαι ἔτι τοῖς αὐτοῖς ἐγκαλινδούμεθα τὶ οὖν ἔδει τότε καὶ τὸν λίαν φιλάνθρωπον κριτὴν πρᾶξαι πάντως κολάσαι καὶ τιμωρήσασθαι ὑπὲρ ὧν τε ἐξ ἀρχῆς ἡμάρτομεν καὶ ὑπὲρ ὧν ἀνοχῆς τυχόντες οὐ μετεμελήθημεν καὶ ὑπὲρ ὧν οὐ μόνον οὐ μετεμελήθημεν ἀλλὰ καὶ τὴν κακίαν ἐπετείνομεν ὁ δὲ τὶ ποιεῖ τότε λύτρον ἑαυτὸν δίδωσιν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ οὐ μόνον ἐξαρπάζει τῆς τιμωρίας ἀλλὰ καὶ δικαιοῖ καὶ σώζει καὶ κληρονόμους αὐτοῦ ποιεῖται τῆς βασιλείας ὄντως χάρις μέτρον οὐκ ἔχουσα ὄντως τοῦτο δωρεὰ δωρεᾶς ἁπάσης νικῶσα τὴν δύναμιν τοῦτο ἔνδειξις ὡς ἀληθῶς ἀφάτου δικαιοσύνης καὶ δικαιοσύνης οὐκ ἀνθρωπίνης ἀλλὰ θείας καὶ ὑπὲρ ἄνθρωπον διὸ καὶ αὐτὸς εἰπὼν εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης οὐχ ἁπλῶς ἀλλὰ αὐτοῦ φησιν τοῦτ' ἔστι αὐτοῦ μόνου ἡ τοιαύτη καὶ τοσαύτη δικαιοσύνη ἐν ᾧ γὰρ ἔδει καιρῷ κολασθῆναι τότε ἠξίωσε τῆς εὐεργεσίας
195	77r	Rom.3.25-Rom.3.26		πρὸς ἔνδειξιν	τὸ γὰρ νεκρωθέντα ταῖς ἁμαρτίαις σώζεσθαι ὅτε καιρὸς τιμωρίας ὑπάρχει τοῦτο ἀποδειξις τῆς δικαιοσύνης
195ex	77r	Rom.3.26	Οικουμε(νιου) ^*		ἔδει γὰρ τὰς πρὸς τὸν Ἀβραὰμ πληρωθῆναι ὑποσχέσεις τὸ καὶ ἐν εὐλογηθήσονται ἐν τῶ σπέρματί σου πάντα τὰ ἔθνη τοῦτο οὖν δικαιοσύνη τὸ ἀληθεῦσαι καὶ ἐπὶ τοῖς ἀναξίοις τοῦ σώζεσθαι
195Ph	77r	Rom.3.26	Φ(ω)τ(ιου)	ἐν τῶι νυν καιρῶι	Πρὸς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ εἰπὼν ἐπήγαγεν ἐν τῷ νῦν καιρῷ ἡ γὰρ ἐν τῷ νῦν καιρῷ δικαιοσύνη τοῦ θεοῦ τοῦτ' ἔστιν ἐν ᾧ τὴν ἀπολύτρωσιν ἡμῶν εἰργάσατο πλήρης ἦν φιλανθρωπίας πλήρης δωρεᾶς πλήρης χάριτος διὸ καὶ ἔλεγεν οὐκ ἦλθον κρῖναι τὸν κόσμον ἀλλ' ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος ἡ δὲ μέλλουσα δικαιοσύνη οὐκέτι ὁμοίως ἀλλ' ἀνταποδοσὶς ἐστιν ἑκάστῳ τῶν βεβιωμένων ὡς καὶ οὕτως πάλιν φησὶν ἀποκαλύπτεται γὰρ ὀργὴ θεοῦ καὶ ἑξῆς Ἢ οὕτως ἐκληπτέον ἔνδειξις γέγονεν ἐν τῷ νῦν καιρῷ ἡ ἀνοχὴ αὐτοῦ καὶ ἡ δωρεὰ καὶ ἡ χάρις τῆς μελλούσης δικαιοσύνης πῶς καὶ τίνα τρόπον εἰ γὰρ τοσοῦτον μακροθυμήσας τοσοῦτον χαρισάμενος τοσαύτης δωρεᾶς ἀξιώσας οὐκ ἐπέστρεψεν οὐδ' ἔσχεν βελτιωθέντας μετὰ πολλῆς ἄρα δικαιοσύνης ἐκεῖθεν ἐπάγει τὰς τιμωρίας
196	77r	Rom.3.26		καὶ δικαιοῦντα	ἰδοὺ ἡ ἔνδειξις τῆς δικαιοσύνης τὸ μὴ μόνον είναι δίκαιον τὸν θεὸν ἀλλὰ καὶ τὸ δικαιοῦν τὸν διὰ πίστεως τοῦ Ἰησοῦ οἰκεῖον θεοῦ λαὸν γινόμενον
197	77r	Rom.3.26-Rom.3.27		που οὖν ἡ καύχησις	τούτων τοίνυν οὕτω γεγενημένων καὶ τοῦ πατρὸς σώζοντος τὸν ἐκ πίστεως Ἰησοῦ οἰκειωθέντα που λοιπὸν τῶν Ἰουδαίων ἡ καύχησις δείκνυσιν αὐτοὺς εἰκῆ καυχωμένους ἐξεκλείσθη οὐκ εἶπεν ἠφανίσθη ἂλλ ἐξεκλείσθη δεικνὺς ὅτι καὶ χώραν εἶχέ ποτε νυν μέντοι ἡ πίστις ἀπέκλεισεν αὐτήν
198	77r	Rom.3.27		τῶν ἔργων	νόμου ἔργων τῶν ἔργων περιφραστικῶς καὶ νόμου πίστεως τῆς πίστεως περιφραστικῶς φησιν οὖν οὐ δι' ἔργων ὧν ἐπράξαμεν ἡ Ἰουδαίων καύχησις ἐξεκλείσθη ἀλλὰ διὰ πίστεως ὡς εἰ εἶπεν πᾶσα ἐκείνη ἡ καύχησις καὶ τὰ δοκοῦντα προτερήματα διὰ τῆς πίστεως ἀπεκλείσθη οὐ δεηθέντων ἡμῶν ἔργων
199	77v	Rom.3.27-Rom.3.28		λογιζόμεθα οὖν	τοιγαροῦν λέγομεν φησι ἐκ πίστεως δικαιοῦσθαι ἄνθρωπον χωρὶς τῆς ἐκ νόμου παρατηρήσεως
200	77v	Rom.3.28-Rom.3.29		ἡ Ἰουδαίων ὁ θεός	εἰ γὰρ μόνους τοὺς ἐκ τοῦ νόμου ὁρμωμένους ἡ τῶι νόμωι στοιχοῦντας ἐδικαίου καὶ οὐχὶ πάντα ἄνθρωπον τὸν πιστεύοντα μονομερὴς ἂν ἦν
201	77v	Rom.3.29-Rom.3.30		oς δικαιοωσει περιτομήν	καὶ οἱ ἀπὸ τοῦ νόμου καὶ οἱ ἐκτὸς τοῦ νόμου πίστεως δέονται πρὸς τὸ σωθῆναι
202	77v	Rom.3.30-Rom.3.31		νόμον οὖν καταργοῦμεν	ἐθορύβουν Ἰουδαῖοι ὡς ἐκβαλλομένου τοῦ νόμου διὰ τῆς πίστεως λέγει οὖν ὅτι οὐ μόνον οὐ καταργεῖ ἡ πίστις τὸν νόμον ἀλλὰ καὶ ἵστησι πως ὅτι ὁ νόμος σῶσαι βουλόμενος οὐκ ἰσχύει ἡ δὲ πίστις σώζει τὸν οὖν σκοπὸν τοῦ νόμου πληροῦσα ἡ πίστις ἵστησιν αὐτον
203	77v	Rom.3.31		νόμον ἱστῶμεν	εἰπὼν ἱστῶμεν ἔδειξε σαλευόμενον
203exa	77v	Rom.3.31	Ιω(αννου) ^*		Άλλως ἔργον ἦν τοῦ νόμου ώστε δίκαιον ποιῆσαι τὸν ἄνθρωπον ἂλλ οὐκ ἴσχυσε πάντες γάρ φησιν ἥμαρτον ἡ πίστις δὲ ἐλθοῦσα τοῦτο κατώρθωσεν ὁμοῦ γάρ τις ἐπίστευσε καὶ ἐδικαιώθη οὐκοῦν ἔστησε τοῦ νόμου τὸ θέλημα
203exb	77v	Rom.3.31	Θεοδ(ωρητου) ^*		ἄνωθεν ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται περὶ τῆς πίστεως προεθέσπισαν δεχομενοι τοίνυν τὴν πίστιν βεβεαιοῦμεν τὸν νόμον
204	77v	Rom.3.31-Rom.4.1		τι οὖν ἐροῦμεν Ἀβραάμ	μέγα ἐφρόνουν ἐπὶ τῶι Ἁμβραὰμ οἱ Ἰουδαῖοι καὶ ἀεὶ προέφερον ὅτι Ἁβρρὰμ περιετμήθη σκοπὸς οὖν αὐτῶι δεῖξαι ὅτι καὶ αὐτος Ἀβραὰμ οὐκ ἐξ ἔργων ἂλλ ἐκ πίστεως ἐδικαιώθη καί φησι τι οὖν λέγομεν Ἀβραὰμ τὸν κατὰ σάρκα πατέρα ἡμῶν εὑρηκέναι καί τινος αὐτον ἐπιτευχηκέναι δικαιοσύνης τῆς δι' ἔργων ἡ τῆς διὰ πίστεως καὶ δείκνυσιν ὅτι τῆς διὰ πίστεως ὅθεν καὶ εὕρημα αὐτὴν καλεῖ ἐπεὶ μὴ ἐξ ἔργων αὐτὴν ἐκτήσατο ἂλλ ἐκ πίστεως ἥτις χάριτι Χριστοῦ παρέχεται
204ex	77v	Rom.4.1	Γενναδ(ιου) ^*		καθ' υπερβατος ἐστιν ἡ ῥῆσις οὑτωσί πως κειμένη τι οὖν ἐροῦμεν Ἀβραὰμ τὸν κατὰ σάρκα πατέρα ἡμῶν εὑρηκέναι ἀνέλθωμεν φησι ἐπὶ τὸν ἀρχηγὸν τοῦ κατὰ σάρκα γένους ἡμῶν ὃν ἐκ πάντων ἐθνῶν ἐκλεξάμενος ὁ θεὸς εὐλόγησε τε καὶ εἰς τοὺς ἐξ αὐτοῦ δι' αὐτοῦ τὰ τῆς εὐλογίας ὑπέσχετο παραπέμψειν δῆλον γὰρ ὅτι ὅπως ἂν ἔχοι τὰ κατ' αὐτον οὕτως σχήσει καὶ τὰ ἡμέτερα
204Ph	77v	Rom.4.1	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τὸ κατὰ σάρκα ἐν ὑπερβατῷ κεῖται ἡ δὲ κατὰ φύσιν ἀλλὰ μὴ κατὰ σχῆμα ἑρμηνεία τοῦ λόγου τὶ οὖν ἐροῦμεν Ἀβραὰμ εὑρηκέναι τὸν κατὰ σάρκα ἡμῶν πατέρα πρὸς Ἰουδαίους δὲ ὁ λόγος οἷον ἐπεὶ φησὶ τὸ πᾶν ὑμῖν τῆς σεμνολογίας καὶ μεγαλαυχίας ἐν τῷ κατὰ σάρκα πατρὶ ἡμῶν Ἀβραὰμ ἐστιν σκοπήσωμεν τὶ ἂν εἴποιμεν ἐκεῖνον εὑρηκέναι καί φησιν αὐτὸς προϊὼν ὅτι δικαιοσύνην εὗρε τοῦτο γὰρ ἐστι τὸ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην τοῦτ' ἔστιν ὅτι ἐδικαιώθη τὸ γὰρ εὑρεῖν δικαιοσύνην δικαιωθῆναὶ ἐστιν εὗρεν οὖν δικαιοσύνην ἀλλὰ πῶς εὗρεν ἐξ ἔργων ἢ ἐκ πίστεως καὶ δείκνυσιν ὅτι ἐκ πίστεως μάρτυρα τὴν γραφὴν παριστὰς ἐπίστευσε γὰρ φησὶν Ἀβραὰμ τῷ θεῷ καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην τὶ οὖν φησὶν οὐκ εἶχεν ἔργα Ἀβραὰμ οὐκ ἐδικαίου ταῦτα αὐτον μὴ γένοιτο ἔργα μὲν γὰρ εἶχεν ὥστε πρὸς τοὺς συμπολιτευομένους αὐτῷ ἀνθρώπους κρινόμενον δικαιωθῆναι καὶ προκριθῆναι ἐκείνων τὸ δὲ πρὸς τὸν θεὸν δικαιωθῆναι ἐκ τῶν ἔργων αὐτοῦ ὥστε ἄξιον καὶ ἰσοστάσιον ἑαυτὸν παραστῆσαι τῆς ἐκεῖθεν παρεχομένης εὐεργεσίας καὶ δωρεᾶς παντελῶς ἀπελείπετο οὐκοῦν οὐδὲν ὅλως ἔχει καύχημα ἤτοι προτέρημα καὶ κατόρθωμα πρὸς τὸν θεὸν εἰς τὸ ἀξιωθῆναι τῆς εὐεργεσίας καὶ δωρεᾶς τὶ γὰρ ἄν τις καὶ δι' ἔργων επιδειξειεν ἄξιον τοῦ μετὰ τηλικαύτην φύσεως νέκρωσιν παιδὸς πατέρας ὀφθῆναι καὶ βλαστὸν κοιλίας ἐκφῦναι καὶ τοῦ πληθυνθῆναι τὸ σπέρμα αὐτοῦ ὡς τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης καὶ τοῦ ἐνευλογηθῆναι τὰ ἔθνη ἐν τῷ σπέρματι αὐτοῦ καὶ τοῦ Χριστὸν αὐτὸν ἐκεῖθεν τὸν κοινὸν σωτῆρα προελθεῖν ὁρᾷς ὅτι οὐδὲν ὅλως ἔχει οὐδ' ἴχνος ἔργων πρὸς τὰς τηλικαύτας ἐκ θεοῦ δωρεὰς πόθεν οὖν ἠξιώθη τούτων ἐκ μόνης πίστεως ἐπίστευσεν γὰρ φησὶν ἡ γραφὴ Ἀβραὰμ τῶι θεῶι καὶ ἐλογίσθη αὐτῶι εἰς δικαιοσύνην ἐπίστευσε καὶ ἐδικαιώθη παρὰ θεοῦ τοσούτων καὶ τηλικούτων τυχεῖν ὦ πίστεως πᾶσαν πρᾶξιν τὴν ἐν νόμῳ δευτέραν ποιούσης ἐκείνην πράττων Ἀβραὰμ εἶχέ τι μικρὸν καύχημα ἀλλὰ πρὸς τοὺς ὑπὸ τὸν αὐτῷ τελοῦντας νόμον τὴν πίστιν δὲ προβαλλόμενος ἀθροον πατὴρ ἐγένετο πάντων καὶ τῶν μυρίων ἐκείνων ἀγαθῶν ἐδικαιώθη ἀπολαύειν ὡς ἐν πορίσματος δὲ μοίρᾳ εἴληπται καὶ λύσις ἐκ τῶν εἰρημένων πῶς οὗτος μὲν ἐκ πίστεως λέγει δικαιωθῆναι τὸν Ἀβραὰμ ὁ δὲ θεῖος Ἰάκωβος ἐξ ἔργων λέγων Ἀβραὰμ ὁ πατὴρ ἡμῶν οὐκ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη ἀνενέγκας Ἰσαὰκ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ ἑξῆς
205	78r	Rom.4.1		κατὰ σάρκα	καλῶς πρὸς Ἰουδαίους τὸ κατὰ σάρκα κατὰ πίστιν γὰρ καὶ ἐπαγγελίαν ἡμεῖς οἱ πιστοὶ τέκνα ἐσμεν τοῦ Ἀβραὰμ καθὼς ἡ γραφή φησιν οὐ τὰ τέκνα τῆς σαρκὸς ταῦτα τέκνα τοῦ θεοῦ ἀλλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐπαγγελίας λογίζεται εἰς σπέρμα
203exc	78r	Rom.4.1	^*		ποίαν φησι πρὸ τοῦ πιστεῦσαι θεῶι τὸν Ἀβραὰμ δικαιοσύνην αὐτοῦ δι' ἔργων γεγενημένην ἠκούσαμεν κατὰ σάρκα γὰρ τὴν ἐν ἔργοις λέγει ἐπειδὴ διὰ τῆς σαρκὸς ἐκτελοῦμεν τὰ ἔργα
206	78r	Rom.4.1-Rom.4.2		εἰ γὰρ Aβρααμ ἐξ ἔργων	δύο δείκνυσιν ὅτί τε ἐκ πίστεως Ἀβραὰμ ἐδικαιώθη καὶ ὅτι μείζων ἡ διὰ πίστεως δικαιοσύνη καί φησι εἰ ἐξ ἔργων καὶ κατορθωμάτων Ἀβραὰμ ἐδικαιώθη ἔχει καύχημα ἂλλ οὐ πρὸς τὸν θεὸν ἂλλ ἐφ' ἑαυτῶι ὡς κατωρθωκότι ὁ δὲ ἐκ πίστεως σωθεὶς ἐπεὶ μὴ ἔχει εἰς ἑαυτὸν καυχήσασθαι οὐδὲν γὰρ ἔργον ἔπραξεν εἰς τὸν θεὸν καυχᾶται μεῖζον δὲ τὸ εἰς θεὸν καυχᾶσθαι ἤπερ εἰς ἑαυτὸν τὰ μὲν γὰρ κατορθώματα πολλάκις καὶ ἀφανίζεται ἑτέραις πλημμελείαις ἡ δὲ εἰς θεὸν καύχησις ἄτρεπτος μένει
207	78r	Rom.4.2-Rom.4.3		τι γὰρ ἡ γραφὴ λέγει	φέρει τὴν γένεσιν μαρτυροῦσαν ὅτι Ἀβραὰμ ἐκ πίστεως ἐδικαιώθη
208	78r	Rom.4.3-Rom.4.4		τῶι δὲ μὴ εργεζομενωι ὁ μισθός	δείκνυσι μείζονα τὴν κατὰ χάριν δικαιοσύνην ἦν ἡ πίστις παρέχει οὕτως τῶι μὲν γὰρ κατορθοῦντι φησιν κατὰ ὀφειλὴν ἡ ἀντιμισθία κεχρεώστηται τι δὲ δύναται καὶ ὁ πάνυ ἐνάρετος κατορθῶσαι καὶ ὀφειλέτην ἔχειν θεὸν ὁ δέ γε ἐκ πίστεως δικαιούμενος κατὰ χάριν δικαιοῦται ἔνθα δὲ θεὸς χαρίζεται πάντως μεγάλα χαρίζεται τι γὰρ χαρίζεται υἱοθεσίαν παρέχει ἀδελφοὺς ποιεῖ Χριστοῦ κληρονόμους θεοῦ συγκληρονόμους Χριστοῦ ἅτινά ποτε ἂν παρέσχεν ἡμῖν τὰ κατορθώματα
208ex	78r	Rom.4.4	Φ(ω)τ(ιου) ^*		καὶ οὕτως τῶι μὴ θαῤῥουντι μὲν ἀπὸ τῶν ἔργων προσιόντι δὲ ἐκ πίστεως λογίζεται ἡ πίστις αὐτοῦ εἰς δικαιοσύνην καὶ δικαιοῦται δι' αὐτῆς
209	78r	Rom.4.4-Rom.4.5		πιστεύοντι δέ	μὴ δὲ τὴν πίστιν νομίσῃς εὐχερῶς παραγίνεσθαί τινι ἀνδρείας γὰρ δεῖται καὶ διεσμηγμένης ψυχῆς
210	78r	Rom.4.5		εἰς δικαιοσύνην	ὁρᾷς ὅτι τῶι μὲν ἐργαζομένωι μισθὸς κατὰ τὰ ἔργα λογίζεται τῶι δὲ πιστῶι δικαιοσύνη μυρίων δὲ μισθῶν ἐστι περιεκτικὴ ἡ δικαιοσύνην
211	78r	Rom.4.5-Rom.4.6		καὶ Δαυὶδ λέγει	καὶ ὁ Δαυὶδ τῆι ἐκ πίστεως δικαιοσύνη ψηφίζεται τὸν ἁγιασμον χωρὶς ἔργων
212	78r	Rom.4.6-Rom.4.7		μακάριοι ὧν ἀφέθησαν	μακαρισμὸς ἐστιν ἡ κορυφὴ τῶν ἀγαθῶν δοκεῖ μέν πως ἀλλόκοτος είναι ἡ μαρτυρία οὐ γὰρ ἔχει μαχαριος ὧι ἡ πίστις εἰς δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων λογίζεται πλὴν σφόδρα ἐστι κατάλληλος εἰ γὰρ μακάριος ὧι αἱ ἁμαρτίαι κατὰ χάριν ἀφέθησαν τρισμακάριστος δηλονότι ὃν ἐδικαίωσε κατὰ καριν ὁ θεός
212Ph	78r	Rom.4.7	^*		Κατάλληλος λίαν καὶ ἁρμοζουσα ἡ ψαλμικὴ χρῆσις καὶ γὰρ πᾶσα δικαίωσις ἀπὸ θεοῦ ἢ ἐκ τοῦ ἀφεθῆναι γίνεται τὰς ἀνομίας καὶ ἁμαρτίας ἢ ἐκ τοῦ ἐπικαλυφθῆναι οἷον διά τινων κατορθωμάτων ἐκνικηθῆναι καὶ καταποθῆναι ἢ ἐκ τοῦ μὴ λογίσασθαι τὸν θεὸν τὸ πραχθὲν εἰς ἁμαρτίαν καὶ διὰ τῶν τριῶν τούτων φιλανθρώπων τρόπων λογίζεται ὁ θεὸς τῷ ἀνθρώπῳ τὴν δικαιοσύνην ὡς συμπαθῶν ὡς οἰκονομῶν ὡς φιλοτιμούμενος ἡ μὲν γὰρ ἄφεσις συμπαθείας ἡ δὲ ἐπικάλυψις οἰκονομίας τὸ δὲ μὴ λογίσασθαι εἰς ἁμαρτίαν φιλοτιμίας τίνες οὖν ἀξιοῦνται τούτων οἱ πιστοὶ καὶ διὰ τῆς πίστεως διὸ καὶ μακαρίζει αὐτοὺς καὶ ὁ προφήτης ∆αυὶδ τοῖς δὲ ἐν νόμῳ καὶ ἐξ ἔργων ζητοῦσι δικαιωθῆναι οὐδεμία τῶν τριῶν δικαίωσις ἕπτεται τοῖς δὲ ἐκ πίστεως διὰ τῶν τριῶν τούτων τρόπων ἡ δικαιοσύνη λογίζεται προσφόρως ἄρα τὴν δαυϊτικὴν μαρτυρίαν ὁ θεσπέσιος Παῦλος τῇ ἰδίᾳ ἥρμοσε διδασκαλίᾳ
213	78r	Rom.4.7-Rom.4.9		ὁ μακαρισμὸς οὖν οὗτος	εἶτά φησι οὗτος ὁ τῶι Δαυὶδ εἰρημένος μακαρισμὸς ἐπὶ τὴν περιτομὴν ἦλθεν ἡ καὶ ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν καὶ μᾶλλον δείκνυσιν ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν αὐτον ἐληλυθότα καὶ χώραν ἔχοντα τῶι τὸν Ἀβραὰμ ἐν ἀκροβυστία ὄντα σωθῆναι καὶ δικαιωθῆναι
214	78r	Rom.4.9		ὅτι ἐλογίσθη τῶι Ἁβρράμ	εἶτα κατασκευάζει τὸ ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν μᾶλλον ἔχειν χώραν καί φησι τῶ Ἀβραὰμ ἐλογίσθη δικαιοσύνη διὰ πίστεως ἴδωμεν τοιγαροῦν ἐμπεριτομω ὄντι τῶι Ἀβραὰμ ἡ τοιαύτη ἐλογίσθη διακιοσυνη ἡ ἀκροβύστω καὶ δῆλόν φησι ὡς ἀκροβύστω ὁρᾷς οὖν ὅτι μᾶλλον ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν χώραν ἔχει
215	78r	Rom.4.9-Rom.4.10		οὐκ ἐν περιτομῆι ἂλλ ἐν ἀκροβυστίαι	εἰ οὖν ἐν ἀκροβυστίαι ὧν ἐδικαιώθη ἄρα μᾶλλον ὁ τῶι Δαυὶδ εἰρημένος μακαρισμὸς ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν χώραν ἔχει ἡ ἐπὶ τὴν περιτομήν
215ex	78r	Rom.4.10	^*		ἡ περιτομὴ ἐδόθη διὰ τρεῖς ταύτας αἰτίας ώστε σημεῖον είναι πίστεως καὶ τοῦ ἁβραμιαίου γένους δηλωτικὴν καὶ σύμβολον καὶ αἴνιγμα πολιτείας καθαρᾶς καὶ σώφρονος ώστε οὐχ ὡς δικαιοσύνης ποιητικὴ ἐδόθη ἀλλὰ σφραγὶς καὶ σημεῖον τῆς ἐκ πίστεως δικαιοσύνης
216	78v	Rom.4.10-Rom.4.11		καὶ σημεῖον ἔλαβε περιτομῆς	δοκοῦσαν ἀντίθεσιν λύει τοσοῦτόν φησι μεγάλη ἡ περιτομὴ καὶ ταύτης χωρὶς οὐκ ἑνὶ δικαιωθῆναι ὅτι καὶ αὐτος Ἀβραὰμ ὁ ἐν ἀκροβυστία κατὰ τὸν σὸν λόγον δικαιωθεὶς περιτομῆς ἐδεήθη καί φησιν οὐ διά τι ἕτερον περιετμήθη ἡ διὰ τὸ σημεῖον καὶ αποδειξν ἐπιφέρεσθαι τὴν περιτομὴν τῆς ἐν τῆι ἀκροβυστία ὑπαρξάσης αὐτῶι δικαιοσύνης εἰ δὲ σημείου ἕνεκεν καὶ σφραγῖδος ἔλαβεν αὐτὴν οὐδὲν αὕτη πρὸς τὴν δικαιοσύνην συνετέλεσεν ἀλλὰ μόνον τὸ τοιῶσδε δεδικαιῶσθαι ἐσήμαινε τουτέστιν ὅτι ἐν τῆι ἀκροβυστία ὧν ἠξιώθη τῆς δικαιοσύνης
216Ph	78v	Rom.4.11	Φ(ω)τ(ιου) ^*		∆ιὰ τὶ φησὶ πρῶτον ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην καὶ οὕτω περιετμήθη πρῶτον μὲν ἵνα ὡς σημεῖον νομισθῇ ἀρετῆς ἡ περιτομὴ καὶ οὐχ ὡς αὐτοαρετὴ καὶ κατόρθωμα τὸ γὰρ σημεῖον τῆς περιτομῆς φησὶ σφραγὶς ἐστιν οἷον σημεῖον τε καὶ παράστασις τῆς ἐν τῆ ἀκροβυστία διὰ πίστεως δικαιοσύνης δεύτερον δὲ ἵνα καὶ τῶν ἀκροβύστων καὶ τῶν ἐμπεριτομων κοινὸς ἐπιγνωσθῇ καὶ ἀνακηρυχθῇ πατὴρ τῶν μὲν ἀκροβύστων ὡς ἐν τῇͅ ἀκροβυστία καὶ πιστεύσας καὶ δικαιωθεὶς τῶν δὲ ἐμπεριτομων ὡς καὶ αὐτὸς περιτμηθεὶς μετὰ τὸ πιστεῦσαι πάντων οὖν εἰκοτως ἂν λογισθείη πατὴρ τῶν τὴν πίστιν δηλονότι παραδεξαμένων εἴτε ἀπερίτμητοι εἴτε περιτετμημένοι εἶεν ἂν δὲ τὴν πίστιν μὴ ἔχωσιν οὐδὲ τὴν πρὸς ἐκεῖνον συγγένειαν ἔχουσιν οἵτινες ἂν εἶεν οὐδὲ κληρονόμοι ἄρα τῆς πρὸς ἐκεῖνον ἐπαγγελίας τοῖς γὰρ συγγενέσι τῷ γὰρ σπέρματι αὐτοῦ αἱ ὑποσχέσεις καὶ αἱ εὐλογίαι
217	78v	Rom.4.11		τῆς δικαιοσύνης τῆς πίστεως	τῆς ἐκ πίστεως ὑπαρξάσας
218	78v	Rom.4.11		εἰς τὸ είναι αὐτον πατέρα	διά τι δὲ ὅλως ἐδεήθη αὐτῆς εἰ μηδὲν συνετέλει ἐν τῆι δικαιοσύνηι πρῶτον μὲν καθὼς ἄνω λέγει εἰς τὸ είναι αὐτὴν σημεῖον ἔπειτα ἵνα κοινὸς γένηται πατὴρ τῶν τε ἐν περιτομῆι τῶν τε ἐν ἀκροβυστία
219	78v	Rom.4.11		πάντων τῶν πιστευόντων	οὐχ ἁπλῶς τῶν οιων δήποτε πατέρα ἀλλὰ τῶν πιστευόντων εἰς τὸν Χριστόν
220	78v	Rom.4.11		δι' ἀκροβυστίας	τῶν ἐν ἀκροβυστία ὄντων καὶ πιστευόντων
221	78v	Rom.4.11		εἰς τὸ λογισθῆναι καὶ αὐτοῖς	διὰ πίστεως δηλονότι χωρὶς ἔργων
221Ph	78v	Rom.4.11-Rom.4.12	Φ(ω)τ(ιου)	Καὶ πατέρα περιτομῆς	Οὐχ ἁπλῶς φησι πατὴρ τῶν ἐμπεριτμήτων τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ περιτομῆς ἀλλὰ πατὴρ ἐκείνων {τῶν ἐμπεριτμήτων τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ περιτομῆς ἀλλὰ πατὴρ ἐκείνων τῶν /τῶν ἐμπεριτμήτων τῶν }^*μὴ μόνον περιτετμημένων ἀλλὰ καὶ κατὰ τὰ ἴχνη αὐτοῦ τὴν πίστιν Χριστοῦ εἰσοικιζομένων ἐκεῖνοι δὲ κατὰ τὰ ἴχνη καὶ κατὰ μίμησιν τοῦ Ἀβραὰμ πιστεύουσιν εἰς Χριστὸν οἱ ἀδιστάκτως καὶ χωρὶς φιλονεικίας καὶ ενδοιασμου προσερχόμενοι τῷ Χριστῷ
222	78v	Rom.4.12		τοῖς οὐκ ἐκ περιτομῆς μόνον	ὥσπερ γὰρ οἱ ἐν ἀκροβυστία οὐ διὰ τοῦτο μόνον σχοῖεν ἂν τὸν Ἀβραὰμ πατέρα διὰ τὸ ἐν ἀκροβυστία αὐτον πεπιστευκέναι εἰ μὴ καὶ τὴν πίστιν μιμήσαιντο οὕτως οὐδε οἱ ἐν περιτομῆι σχήσουσι διὰ τὸ μόνον περιτμηθῆναι τὸν Ἀβραὰμ εὰν μὴ καὶ τὴν πίστιν αὐτοῦ μιμήσωνται δῆλον ὡς καὶ ἐκπεσοῦνται τῆς πρὸς Ἀβραὰμ συγγενείας οἱ Ἰουδαῖοι ἐὰν μὴ πιστεύσωσι
223	78v	Rom.4.12		καὶ τοῖς στοιχοῦσι	τοῖς πειθομένοις τοῖς ἐμμένουσιν
224	78v	Rom.4.12		τοῖς ἴχνεσι	τῆι μιμήσει τῆι ὁμοιώσει
223Ph	78v	Rom.4.12	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἴχνη λέγεται τὰ τῶν προοδευσάντων σύμβολα καὶ σημεῖα τῶν ἰχνῶν ἐπεὶ οὖν οὗτοι μεταγενέστεροι οἰκείως καὶ ἁρμοδίως φησὶν τοῖς ἐμμένουσι καὶ ἐπακολουθοῦσι τοῖς ἴχνεσιν ἤτοι πορευομένοις κατὰ τὰ ἐκείνου ἴχνη καὶ τὴν ἐκείνου ὁδὸν ἥτις χωρὶς περιτομῆς ὑπῆρχε
225	78v	Rom.4.12		τῆς ἐν ακρπβυστια	πάλιν ὑπομιμνήσκει ὅτι ἐν ἀκροβυστία ἐπίστευσε καὶ ὕστερον περιετμήθη
226	78v	Rom.4.12-Rom.4.13		οὐ γὰρ διὰ νόμου	θαυμάσιον λέγει οὕτως φησι ἡ περιτομὴ χωρὶς πίστεως οὐκ ἰσχύει δικαιῶσαι οὐδε προπάτορα σοι ποιεῖ ὦ ἰουδαῖε τὸν Ἀβραὰμ ὅτι οὐδε ὁ νόμος ἐφ' ὧι μέγα φρονεῖς συνετελεσε τι εἰς τὰς ἐπαγγελίας τῶι Ἀβραὰμ ἀλλὰ μόνῃ ἡ πίστις ἀκροβύστω γὰρ ἔτι ὄντι καὶ πρὸ τοῦ νόμου ἐδόθησαν αἱ ἐπαγγελίαι πιστεύσαντι εἰ οὖν αὐτος ὁ νόμος εἰς τὰς ἐπαγγελίας οὐδὲν συνετελεσε σχολῇ γοῦν ἡ περιτομὴ πρὸς δικαιοσύνην ἐξαρκέσει
226ex	78v	Rom.4.13	Σευηριανου	τὸ κληρονόμον αὐτον	κληρονόμους τοῦ κόσμου τοὺς δικαίους ἔσεσθαι φησι ὅτι τῶν ἀσεβῶν ἐκ μέσου γενομένων καὶ παραδοθέντων κολάσει ἐν τῆι τῆς κρίσεως ἡμέραι τὸν συμπάντα λοιπὸν κόσμον ἕξουσιν οἱ δίκαιοι ἀνακαινισθέντα καὶ αὐτῶν ἔσται τὰ οὐράνια ἀγαθὰ καὶ τὰ ἐπίγεια
227	79r	Rom.4.13		διὰ δικαιοσύνης πίστεως	τῆς πίστεώς φησι
228	79r	Rom.4.13-Rom.4.14		εἰ γὰρ οἱ ἐκ νόμου κληρονόμοι	ὁ γὰρ ἐχόμενος τοῦ νόμου ὡς σώζοντος ἀτιμάζει τὴν διὰ πίστεως σωτηρίαν κληρονόμοι δὲ οἷον τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλείας
227Ph	79r	Rom.4.14	Φ(ω)τ(ιου)		εἰπὼν πρότερον ὅτι διὰ τοῦτο ἀκροβυστος ὢν ὁ Ἀβραὰμ ἐπίστευσε καὶ ἐδικαιώθη ἵνα πατὴρ λογισθῇ τῶν ἐν ἀκροβυστίᾳ πιστῶν καὶ διὰ τοῦτο πάλιν περιετμήθη ἵνα καὶ τῶν ἐν περιτομῇ πιστῶν πατὴρ νομισθῆι καὶ ἐπαγαγὼν καὶ ἀποδείξας ὅτι καὶ μᾶλλον λογίζεται πατὴρ τῶν ἐν ἀκροβυστίᾳ πιστῶν ὅσῳ καὶ πρὸ τῆς περιτομῆς καὶ πρὸ αὐτοῦ τοῦ νόμου τοῦ καὶ τὴν περιτομὴν περιέχοντος αὐτὸς καὶ ἐπίστευσε καὶ ἡ πίστις αὐτοῦ ἐλογίσθη εἰς δικαιοσύνην ταῦτα εἰπὼν καὶ παραστήσας νῦν καὶ ἑτέρῳ τρόπῳ τὸ αὐτὸ δείκνυσι καί φησιν ὑποκείσθω μὴ οὕτως ἔχειν ὡς ἔφημεν ἀλλὰ τοὺς ἐκ νόμου μόνους εἶναι κληρονόμους τῶν πρὸς Ἀβραὰμ ἐπαγγελιῶν οὔκουν εἰς μάτην γέγονεν ἡ πίστις τῷ Ἀβραὰμ αὐτὸς γὰρ πρὸ τοῦ νόμου καὶ χωρὶς τοῦ νόμου ἐπίστευσε κεκένωται ἄρα ἡ πίστις οὐδὲν ἐστιν αὐτῆς τὸ ὅλον ἠφάνισται ἀλλὰ καὶ αἱ ἐπαγγελίαι κατηργήθησαν οἷον ἄχρηστοι καὶ ἀτέλεστοι γεγένηνται εἰ γὰρ ἡ πίστις δι' ἣν ἡ ἐπαγγελία ἐκενώθη καὶ αἱ ἐπαγγελίαι δηλονότι αἱ ἐπὶ τῇ πίστει ἑδραζομεναι συναπερρύησαν καὶ γεγόνασι φροῦδοι τὶ οὖν οἱ διὰ νόμου κληρονομήσουσιν τῆς μὲν πίστεως κενωθείσης συνεκρυείσης δὲ τῇ πίστει τῆς ἐπαγγελίας ὁρᾷς ὡς δι' ὧν λέγουσι διὰ νόμου κληρονομεῖν διὰ τούτων δείκνυνται μηδ' ὅλως κληρονομεῖν οὕτω τοίνυν διχῶς τὰς ἀποδείξεις ἐποιήσατο ὅτι ὁ μακαρισμὸς ἐπὶ τὴν διὰ πίστεως ἀκροβυστίαν μᾶλλον ἁρμοζει ἢ ἐπὶ τὴν περιτομὴν τὴν πρώτην μὲν ἐπ' εὐθείας προαγαγὼν καὶ ἐξ αὐτῶν τῶν κατὰ τὸν Ἀβραὰμ πραχθέντων τὴν δευτέραν δὲ συνδραμὼν ἐκείνοις καὶ ὑποθεὶς τὸ παρὰ τὼν ἐναντίων λεγόμενον καὶ δείξας οἷον ἄτοπον ἕπεται τῇ ὑποθέσει αὐτῶν τίθησι δὲ καὶ τρίτην ἀποδειξιν λαμβανομένην ἐξ αὐτοῦ τοῦ νόμου καί φησιν ὁ νόμος ἐφ' ᾧ ἐπερείδεσθε παραβαθεὶς ὀργὴν κατεργάζεται τοῦτο εἰπὼν τὸ ἀκολουθον ὡς δῆλον ὑπάρχον κατέλιπεν εἰ οὖν ὁ νόμος ὀργὴν κατεργάζεται παραβαθεὶς ὑμεῖς δὲ παραβεβήκατε οὐ μόνον ἐπαγγελιῶν οὒκ ἐστε ἄξιοι ἀλλὰ καὶ τιμωρηθήσεσθε τοῦτο γὰρ ὑμῖν διὰ παντὸς ὁ νόμος παραβεβηκόσιν ἐπανατείνεται πόθεν οὖν σωθήσεσθε πόθεν ὑμῖν αἱ ἐπαγγελίαι ἐπεὶ οὖν τά τε ἄλλα εἴρηται καὶ δέδεικται ὅτι καὶ ἐκ τοῦ νόμου οὐκ ἔστιν ὅλως δικαιωθῆναι λείπεται καταφυγεῖν ἐπὶ τὴν διὰ πίστεως χάριν διὰ ταύτης γὰρ καὶ αἱ ἐπαγγελίαι περατοῦνται καὶ ὁ Ἀβραὰμ πάντων γίνεται πατὴρ ὥστε ὁ τοῦ ∆αυὶδ μακαρισμὸς κοινὸς ὑπάρχων ἐπὶ τῶν διὰ πίστεως σωζομένων πάντων οὐχ ἧττον ἀλλὰ καὶ μᾶλλον ἐστιν ἐπὶ τῶν ἐν ἀκροβυστίᾳ πιστῶν ἐφαρμοζων ὅσῳ καὶ πρῶτον ἐπὶ τοῦ ἐν ἀκροβυστίᾳ Ἀβραὰμ ἐφάνη αληθεύων ταῦτα δὲ είρηται τοῦ νυνὶ δὲ χωρὶς νόμου δικαιοσύνη θεοῦ πεφανέρωται καὶ ἑξῆς καὶ δεῖ ἐπισκοπεῖν δυνατὸν δὲ ταῦτα καὶ ἄλλαις ἐπιβολαῖς διασαφῆσαι ὡς εἴρηται ἐν τῷ πλάτει
229	79r	Rom.4.14		κατήργηται ἡ ἐπαγγελία	ὡς οὐ χρειώδης οὖσαι κατήργηνται αἱ ἐπαγγελίαι τουτέστιν ἄπρακτο γεγόνασιν πως εἰ γὰρ ἡ πίστις καταργεῖται δι' ἦν αἱ ἐπαγγελίαι δῆλον ὅτι συγκαταργοῦνται αἱ ἐπαγγελίαι εἰ δὲ αὗται καταργηθῶσιν οὐ δὴ ὁ Ἀβραὰμ πατήρ τινος
230	79r	Rom.4.14-Rom.4.16		ἵνα κατὰ χάριν	καὶ οὕτως φησι οὐ διὰ τοῦ νόμου βεβαιοῦνται αἱ ἐπαγγελίαι ὅτι τρόπον τινα καὶ ἐμποδίζονται πως ὅτι ὁ νόμος ὀργὴν καταργαζεται παραβαθεὶς δηλονότι οὐδεὶς γὰρ αὐτον ἴσχυσε πληρῶσαι ἔνθα δὲ ὀργή πως ἥξουσιν αἱ ἐπαγγελίαι ἡ δὲ πίστις φησι τὴν χάριν εἰσάγει τοῦ θεοῦ χάριτος δὲ οὔσης ἔρχονται καὶ πληροῦνται αἱ ἐπαγγελίαι
231	79r	Rom.4.16		εἰς τὸ είναι βεβαίαν	ἔνθα γὰρ χάρις θεοῦ οὐκ ἔτι ἀμφίβολοι αἱ ἐπαγγελίαι ἀλλὰ βεβαιοῖ θεὸς γάρ φησι ὁ δικαίων χάριτί τις ὁ κατακρίνων
232	79r	Rom.4.16		παντὶ τῶι σπέρματι	τὸ ὑπερβατον παντὶ τῶι σπέρματι Ἀβραάμ
233	79v	Rom.4.16		oὐ τῶι ἐκ τοῦ νόμου	ἐκ τοῦ νόμου λέγει τοὺς ἐξ Ἰουδαίων εἰς τὴν πίστιν ἐλθόντας
234	79v	Rom.4.16		καὶ τῶι ἐκ πίστεως	τοὺς χωρὶς νόμου πιστοὺς γενομένους ὅρα δέ πως λοιπὸν συνάπτει τοὺς δύο λαοὺς καὶ πάντων ποιεῖ πατέρα τὸν Ἀβραάμ
235	79v	Rom.4.16-Rom.4.17		κατέναντι οὐ ἐπίστευσε	τουτέστιν ὥσπερ ὁ θεὸς οὐκ ἐστι μερικὸς ἀλλὰ πάντων θεὸς οὕτως καὶ ὁ Ἀβραὰμ πάντων πατήρ
235Ph	79v	Rom.4.17	Φωτιου ^*		Κατέναντι ἐναντίον ἐνώπιον εἰς πρόσωπον θεοῦ εἰς πρόσωπον γὰρ θεοῦ εἴρηται οἷον ὡς ἐκ προσώπου θεοῦ τὸ πατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά σε ἐπειδὴ γὰρ εἶπε καθὼς γέγραπται μὴ προσθεὶς ποῦ γέγραπται ἢ πῶς ἐπήγαγεν εἰ καὶ ὑπερβὰς τὸ κατέναντι θεοῦ τὸ ἀξιοπιστον καὶ βέβαιον τοῦ γέγραπται παριστῶν καθὼς γέγραπται κατενώπιον θεοῦ τοῦτ' ἔστιν εἰς πρόσωπον θεοῦ καὶ ἐκ προσώπου θεοῦ ἀξιοπιστος ἐστι φησὶν ἡ γραφὴ ἀμετάπτωτος βεβαία θεὸς ἐστιν ἐν αὐτῇ εἰπὼν πατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά σε τὸ γοῦν ἐφεξῆς τῆς τοῦ λόγου συμφράσεως καθὼς γέγραπται κατέναντι οὗ ἐπίστευσε θεοῦ ὅτι πατέρα πολλῶν ἐθνῶν καὶ ἑξῆς
235exa	79v	Rom.4.17
235exb	79v	Rom.4.17			ὥσπερ γάρ φησι πάντων ἐστι ποιητὴς ὁ θεὸς καὶ πάντων θεός τε καὶ κηδεμὼν οὕτω καὶ τὸν Ἀβραὰμ πάντων πατηρα κεχειροτόνηκεν οὐκ Ἰουδαίων μόνον ἀλλὰ καὶ πάντων τῶν πιστευόντων
235exc	79v	Rom.4.17			ἄλλως ἀντὶ τοῦ ἐνώπιον προσώπου οὐ ἐπίστευσε θεοῦ
236	79v	Rom.4.17		τοὺς ζωοποιουντους νεκρούς	τὸν μὲν τῆς ἀναστάσεως καταβάλλεται λόγον πλὴν προφορως καὶ εἰς τὸ προκείμενον ἐπίστευσε φησι Ἀβραὰμ τῶι θεῶι ὅτι καὶ τοὺς νεκροὺς ζωοποιεῖ διὰ τοῦτο καὶ τὸ δοῦναι αὐτον σπέρμα γεγηρακότι ὁ γὰρ τοὺς νεκροὺς ζωοποιῶν καὶ τὰ μὴ ὄντα οὐσιῶν πολλῷ μᾶλλον δυνήσεται τῶ νεκρωμενων διὰ τὸ γῆρας σώματι δοῦναι σπέρμα
236Pha	79v	Rom.4.17	Φωτιου	καὶ καλοῦντος	Καλῶς φησιν καὶ καλοῦντος τὰ μὴ ὄντα ὡς ὄντα λόγῳ γὰρ τὰ μὴ ὄντα εἰς τὸ εἶναι καὶ ἅμα τῷ καλέσαι παράγει ὥστε εἶναι παρ' αὐτῷ δυνατὸν καὶ ῥᾷον καὶ τὰ μὴ ὄντα ὡς ὄντα καὶ ἔμπαλιν εἰ βουληθείη καὶ τὰ ὄντα ὡς μὴ ὄντα καλεῖν
236Phb	79v	Rom.4.17-Rom.4.18	του αυτου	oς παρ' ἐλπίδα	ἀντὶ τοῦ ἐπαγγελίαις ἐπίστευσε πολὺ τὸ ἀνέλπιστον ἐχούσαις κατὰ ἀνθρώπινον λογισμὸν παρ' ἐλπίδα γάρ φησι τὴν ἀνθρωπίνην μόνῃ ἑδρασθεὶς τῇ ἐπὶ θεὸν ἐλπίδι
236ex	79v	Rom.4.18	^*		Ἐπ' ἐλπίδι γάρ φησι τῆι τοῦ θεοῦ παρ' ἐλπίδα τῆς οἰκείας φύσεως ἐπ' ἐλπίδι τῆς τοῦ ἐπαγγειλαμένου δυνάμεως
237	79v	Rom.4.18
238	79v	Rom.4.18
239	79v	Rom.4.18		πολλῶν ἐθνῶν	τῶν κατὰ πίστιν καὶ ἐπαγγελίαν τις δὲ αὐτοῦ υἱος διὰ πίστεως καὶ ἐπαγγελίας δοθεὶς δηλονότι Ἰσαὰκ ὁ γὰρ Ἰσμαὴλ κατὰ σάρκα ἦν αὐτοῦ
240	79v	Rom.4.18-Rom.4.19		καὶ μὴ ἀσθενήσας τῆι πίστει	πολλὰ μὲν ἦν τὰ ἀσθενῆ καὶ ἀδύναμον αὐτοῦ τὴν πίστιν παρασκευάζοντα γενέσθαι ἂλλ οὐδε πρὸς ἐν ἠσθένησεν ἡ γενναία ψυχὴ πρῶτον ὅτι πρὸς οὐδε ἐν τοιοῦτον παράδειγμα ἰδεῖν ἠδύνατο ἀλλὰ πρώτῳ γὰρ αὐτῶι ἡ τῆς παρ' ἐλπίδα παιδοποιίας δέδοται ἐπαγγελία δεύτερον τὸ νενεκρῶσθαι αὐτοῦ γερα τὸ σῶμα τρίτον τὸ συννενεκρωσθαι τὴν μήτραν Σάρρας καὶ ἀδυνάτως ἔχειν πρὸς παιδοποιΐαν
241	79v	Rom.4.19		ἑκατονταετὴς που	καλῶς τό που οὐ γὰρ ἦν ἑκατονταετὴς ἂλλ ἐνενηκονταεννέα
242	79v	Rom.4.19-Rom.4.20		εἰς δὲ τὴν ἐπαγγελίας	οὐ γὰρ ἦν ἔργων ἀποδειξις ἀλλὰ ψιλὰ ῥήματα
243	79v	Rom.4.20		οὐ διεκρίθη	οὐκ εἶπεν οὐκ ηπιστεσεν ἂλλ οὐ διεκρίθη τῆι ἀπιστίαι τουτέστιν οὐδε ἐνεδοίασεν οὐδε ἀμφέβαλεν
244	79v	Rom.4.20		ἂλλ ἐνεδυναμώθη	εἰπὼν ἐνεδυναμώθη δείκνυσι πολλῶι καμάτωι καὶ δυνάμει ψυχῆς κατορθουμένην τὴν πίστιν
245	79v	Rom.4.20		δοὺς δόξα	πως ἐνεδυναμώθη δοὺς δόξαν φησι τῶι θεῶι τουτέστιν οὐ περιεργασάμενος πως ἐγχωρεῖ τοῦτο γενέσθαι ἂλλ εὐθὺς πιστεύσας καὶ εὐλογήσας ὡς εὐεργέτην τὸν θεὸν ὡς ἤδε δεδωκότα τὸ ἐπαγγελθέν
246	79v	Rom.4.20-Rom.4.21		καὶ πληροφορηθείς	οὐκ εἶπε πιστεύσας ἂλλ ἐμφαντικώτερον πληροφορηθείς
247	79v	Rom.4.21-Rom.4.22		διὸ καὶ ἐλογίσθη αὐτῶι	ὁρᾷς ὅτι ἀπὸ πίστεως ἐδικαιώθη
248	79v	Rom.4.22-Rom.4.23		οὐκ ἐγράφη δὲ δι' αὐτον μόνον	εἶτα ἵνα μὴ λέγωσιν οἱ ἀκροαταὶ καί τι πρὸς ἡμᾶς ἐκεῖνος γὰρ ἐδικαιώθη ἐπάγει ὅτι ταῦτα οὐ χάριν μόνον τοῦ πατριάρχου γέγραπται ἀλλὰ καὶ δι' ἡμᾶς ἵνα παράδειγμα τὸν Ἀβραὰμ ἔχοντες πιστοί τε ὁμοίως γινώμεθα καὶ ὁμοίως ἡ πίστις ἡμῖν εἰς δικαιοσύνην λογίζηται
249	79v	Rom.4.23-Rom.4.24		ἐπὶ τὸν ἐγείραντα Iησουν τὸν κύριον	εὐφυῶς εἰσέβαλεν εἰς τὸν περὶ τοῦ κυρίου λόγον καί φησιν οὐ διὰ τὰς οἰκείας ἁμαρτίας ἀπέθανεν ἐπεὶ οὐδε ἀναστῆναι αὐτον ἔδει ὥσπερ οὐδε πρὸ τούτου τις ἀλλὰ διὰ τὰς ἡμῶν ἁμαρτίας ἵνα ἐξ ἑαυτῶν ἡμᾶς ἀπαλλάξη
250	80r	Rom.4.24-Rom.4.25		διὰ τὴν δικαίωσιν ἡμῶν	ἵνα φησι δικαιώσῃ ἡμᾶς καὶ ἀπαλλάξηι ἁμαρτιῶν οὐ γὰρ διὰ τοῦτο οἰκειωσάμενος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν δίκην θανάτου δέδωκεν ὑπὲρ ἡμῶν ἵνα ἡμᾶς ὑπευθύνους καὶ χρεωστας ἔχῃ θανάτου ἂλλ ἵνα δικαιώσῃ ἡμᾶς καὶ τέλεον ἀνευθύνους ἀφῇ
251	80r	Rom.4.25-Rom.5.1		εἰρήνην ἔχωμεν πρὸς τὸν θεόν	πως δ' ἄν τις εἰρηνέυοι πρὸς τὸν θεὸν ἀκολουθῶν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ ὡς ὅ γε ἁμαρτάνων πολεμεῖ θεῶι
251Ph	80r	Rom.5.1	Φ(ω)τ(ιου) ^*		καὶ οὕτως ∆είκνυσι τοὺς Ἰουδαίους στασιάζοντας πρὸς τὴν πίστιν καὶ μὴ παραδεχομένους τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ πρὸς αὐτὸν στασιάζειν τὸν πατέρα τὸν ἐγείραντα αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἵνα γὰρ φησὶ δικαιωθῶμεν ἡμεῖς διὰ τοῦτο καὶ ἐν νεκροῖς ἐλογίσθη καὶ ἀνέστη ἐκ τῶν νεκρῶν ὑμεῖς δὲ οὐ προσδεχόμενοι αὐτον καὶ τῷ πατρὶ πολεμεῖτε τῷ ἀναστήσαντι αὐτον ἀλλ' οἱ δικαιωθέντες φησὶν εἰρήνην ἔχωμεν πρὸς τὸν πατέρα καταλύσωμεν τελείως τὸν πρὸς αὐτὸν πόλεμον πῶς δὲ καταλύεται διὰ τελείας καὶ ἀδιστάκτου πίστεως τῆς εἰς τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν αὐτὸς γὰρ ἐστι καὶ ὁ προσάγων ἡμᾶς αὐτῷ τῷ πατρί
252	80r	Rom.5.1		διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν	εἰ γὰρ δι' αὐτοῦ τῶν προγενομένων ἐλυτρώθημεν ἁμαρτιῶν δι' αὐτοῦ πάλιν καὶ τῆς εἰς αὐτον πίστεως μενοῦμεν μὴ ἁμαρτάνοντες καὶ γὰρ εὐχερὲς μᾶλλον φυλάξαι ἡ κτήσασθαι τὰ ἀγαθὰ τῆι αὐτοῦ συνεργία
253	80r	Rom.5.1-Rom.5.2		δι' οὐ καὶ τὴν προσαγωγήν	δι' αὐτοῦ γὰρ προσήχθημεν τῶ πατρὶ εἰ οὖν μακρὰν ὄντες ἐγγὺς γεγόναμεν τῶι θανάτωι αὐτοῦ πολλῷ μᾶλλον ἐγγὺς ὄντες εἰρηνεύσομεν πρὸς αὐτον χάριτι αὐτοῦ
254	80r	Rom.5.2		τῆι πίστει	θεὶς τὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ ἡμῶν τίθησι πρὸς γὰρ τὰς ἀφάτους δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ ἡμεῖς οὐδὲν πλὴν πίστεως εἰσηνέγκαμεν
255	80r	Rom.5.2		εἰς τὴν χάριν ταύτην	τουτέστι τὸ καταζιωθηναι τῆς τοῦ θεοῦ γνώσεως τὸ προσαχθῆναι αὐτῶι τὸ ἁμαρτιῶν ἀπαλλαγῆναι καὶ ὅσα τὸ βάπτισμα χαρίζεται τὸ δὲ ἑστήκαμεν βεβαιότητα δηλοῖ
254Ph	80r	Rom.5.2	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Εἰς τὴν χάριν ταύτην δεικτικῶς τὸ μέγεθος τῶν ἐμπεριεχομένων τῇ χάριτι καὶ τὸ πλῆθος δηλῶν καὶ γὰρ αὐτὴ ἡ προσαγωγὴ μέγα καὶ θαυμάσιον καὶ πρὸ τούτου ἡ τῶν ἁμαρτιῶν ἄφεσις καὶ μετὰ ταῦτα ἡ τῶν οὐρανῶν ἐπηγγελμένη βασιλεία ἐπὶ ποίᾳ πράξει ἐπὶ ποίῳ κατορθώματι αὕτη ἡ χάρις ἐδοθη ἐπὶ πίστει μόνῃ μόνον γὰρ ἐπιστεύσαμεν καὶ διὰ τοῦ βαπτίσματος πάντα ἡμῖν ταῦτα ἡ χάρις ἐχαρίσατο ἢ οὕτως ὥσπερ εἰς τὴν χάριν ταύτην ἐν ᾗ ἑστήκαμεν καυχώμεθα ἐπ' ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ θεοῦ οὕτως πάλιν καυχώμεθα καὶ ἐν ταῖς θλίψεσιν εἰδοτες ὅτι δι' αὐτῶν καὶ διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ δοκιμῆς εἰς τὴν αὐτὴν ἀκαταίσχυντον ἐπανατρέχομεν ἐλπίδα
255Ph	80r	Rom.5.2		ἐπ' ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ θεοῦ	ἢ ὅτι δοξάζεται ὁ θεὸς ἢ ὅτι δοξάζει ἡμᾶς ὁ θεὸς καὶ δοξάζει ἡμᾶς ἀρρήτῳ καὶ ὑπερφυεῖ δόξῃ δωρούμενος ἃ ἐπηγγείλατο υἱοθεσίας καὶ βασιλείας οὐρανῶν ἀξιῶν καὶ δοξάζεται καὶ αὐτος εἰ καὶ μὴ κατ' ἀξίαν ἀλλ' ὅσον ἐστὶν ἀγγέλοις καὶ ἀνθρώποις δυνατὸν τοσαύτην φιλοτιμίαν περὶ τὸ ἀνθρώπινον ἐπιδεικνύμενος γένος καὶ ταῦτα περαίνων καὶ εἰς ἔργον ἄγων ἃ μόνης ἐστὶ τῆς αὐτοῦ θειότητος καὶ φιλανθρωπίας ἐνδεικτικά
256	80r	Rom.5.2-Rom.5.3		οὐ μόνον δέ	οὐ μόνον δέ φησι ἐπὶ τοῖς δοθεῖσι καὶ τοῖς μέλλουσιν ἀγαθοῖς καυχώμεθα ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς ἐναντίοις είναι δοκοῦσιν οἷον ταῖς θλίψεσί τι δήποτε ὅτι πρὸς ὑπομονὴν ἡμᾶς αἱ θλίψεις ἀλείφουσιν τις δὲ τῆς ὑπομονῆς τὸ κέρδος δοκίμους φησι ποιεῖ τι δὲ τοῦ γενέσθαι δοκίμους τὸ ὄφελος ἐλπίδα ἡμῖν προξενεῖ τῶν μελλόντων ἀγαθῶν ὁ δέ γε ταῦτα ἐλπίζων οὐκ ἂν καταισχυνθείη ὁ μὲν γὰρ ἐπ' ἀνθρώπωι ἐλπίζων ἴσως καὶ ψευσθείη τῆς ἐλπίδος ὁ δὲ ἐπὶ θεῶι οὐκέτι πλὴν οὐ μόνον φησι ἐν οἷς ἑστήκαμεν ἀγαθοῖς ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς προσδοκωμένοις ὡς ἤδη παροῦσι καυχώμεθα τοῦτο γὰρ πίστεως ἀκριβοῦς καλῶς δὲ δόξης εἶπεν εκβαινοντα γὰρ τὰ ἐπαγγελλόμενα δοξάζεσθαι τὸν ἐπαγγειλάμενον ποιεῖ
256Phb	80r	Rom.5.3	Φ(ω)τ(ιου)	ἀλλὰ καὶ καυχώμεθα ἐν ταῖς θλίψεσιν	πόθεν καυχώμεθα ἐν ταῖς θλίψεσιν ὅτι ἐρῶμεν σφόδρα τοῦ θεοῦ ἐραστὴς γὰρ ἅπας χαίρει καὶ σεμνύνεται ἡνίκα πάσχει ὑπὲρ οὗ ἐρᾷ ἀλλὰ πόθεν ὁ θεῖος ἔρως ἐκεῖνος ἐκκέχυται καὶ ὅλην ἐμπεριείληφε τὴν ἡμῶν καρδίαν ἐκ τοῦ παναγίου πνεύματος τοῦ δοθέντος ἡμῖν ὥστε τὸ ὅλον τῆς ἄνωθεν χάριτος ἀλλὰ καὶ χρεωστοῦμεν ὑπερερᾶν αὐτοῦ κἄν τι δέοι παθεῖν μὴ ἀφίστασθαι τοῦ πρὸς αὐτὸν ἔρωτος διὰ τὶ ὅτι αὐτὸς ἡμῶν ἠράσθη πρῶτος καὶ τότε τίνων ἐχθρῶν καὶ πολεμίων ὑπαρχοντων εἶδες ὑπερβολὴν εἶδες πόσον τὸ χρέος πρόσθες καὶ τὸ ἔτι μεῖζον οὐκ ἠράσθη μόνον ἀλλὰ καὶ ἠτιμάσθη ὑπὲρ ἡμῶν καὶ ἐρραπίσθη καὶ ἐσταυρώθη καὶ ἐν νεκροῖς ἐλογίσθη καὶ διὰ τούτων ἁπάντων τὸν περὶ ἡμᾶς αὐτοῦ παρέστησεν ἔρωτα ὦ ἔρωτος ἀγγέλους καταπλήξαντος ἀνθρώπους εἰς οὐρανοὺς ἀνυψώσαντος καὶ δαιμόνων τυραννίδα καταργήσαντος τὶς ἐραστὴν τοιοῦτον οὐ φιλεῖ μᾶλλον δὲ τὶς τὶ πράξας ἄξιον τοῦ τηλικούτου ἔρωτος ἐπιτελέσει ἢ κἂν βραχὺ γοῦν τοῦ χρέους ἀποτίσει κἂν γὰρ μυριάκις ἀποθάνοι οὐ μέγα εἰσήνεγκεν ὑπὲρ γὰρ εὐεργέτου ὑπὲρ ἐραστοῦ ἀλλ' οὐχ ὑπὲρ ἐχθρῶν πολεμίων ὡς ἐκεῖνος ἔπαθεν καὶ ἡμῶν ἕκαστος πάσχει διὸ ἡνίκα πάσχομεν χαίρειν ὀφείλομεν καὶ σεμνύνεσθαι ὅτι κἂν βραχὺ γοῦν ὑπὲρ τηλικούτου ἐραστοῦ καὶ ἡμεῖς παθεῖν τι κατηξιώθημεν
256Pha	80v	Rom.5.3	του αυτου	εἰδότες ὅτι ἡ θλῖψις	πως καυχώμεθα ἐν ταῖς θλίψεσιν καλῶς φησιν αἱ γὰρ θλίψεις γυμνάζουσι πρὸς ὑπομονὴν ἀλλὰ τὶ τὸ κέρδος τῆς ὑπομονῆς μέγα φησὶν δοκιμωτέρους γὰρ ἐργάζονται ὥσπερ καὶ τὸν χρυσὸν ἡ χωνείαι τὶ δὲ γίνεται ἐκ τοῦ δοκιμωτέρους ὀφθῆναι πολὺ ὄφελος ἡ γὰρ ἐλπὶς ἡμῶν ἐντεῦθεν βεβαιοτέρα καὶ ἀσφαλεστέρα καθίσταται ἐκ δὲ ταύτης τὶ τὸ πᾶν ἀνύεται φησὶν ποῖον τυγχάνομεν ὧν ἐλπίζομεν ἡ γὰρ ἐλπὶς ἡ βεβαία καὶ διὰ δοκιμῆς ἀχθεῖσα καὶ ὑπομονῆς καὶ θλίψεων οὐδέποτε καταισχύνει καὶ ὅρα πῶς εἰπὼν ἀνωτέρω ὅτι καυχώμεθα ἐπ' ἐλπίδι πάλιν καὶ ἐνταῦθα εἰς ἐλπίδα κατέληξεν καὶ γὰρ ἀπ' ἐλπίδος δεῖ ἄρχεσθαι καὶ ὁμοίως εἰς ἐλπίδα καὶ καταλήγειν ἀλλ' ἡ μὲν ἀρχομένων ἐλπὶς οὔπω δῆλον ὅπως ἔχει μήπω θλίψεων καὶ πειρασμῶν προσβαλόντων ἡ δὲ διὰ τούτων ὁδεύσασα καὶ δοκιμασθεῖσα καὶ φανεῖσα ἀδίστακτος καὶ μὴ σαλευομένη αὕτη καὶ τὸ τέλειον ἔχει καὶ τῶν ἐλπισθέντων ἐν ἀπολαύσει παρασκευάζει ἤλπισεν ὁ Ἀβραὰμ μετὰ γῆρας καὶ στείρωσιν μήτρας ὅτι ἔσται κατὰ τὴν ἐπαγγελίαν πατὴρ μέγα μὲν ἀλλ' οὐχ οἷον μετὰ τὴν δοκιμὴν ἐπείρασεν αὐτὸν ὁ θεὸς καὶ ἐχώνευσεν ὡς ἀληθῶς χωνείαν φρικτὴν καὶ φοβερὰν πῦρ τοῖς ἐγκάτοις ὑφάψας ὅτε σφάξαι προσέταξε τὸν υἱον ἔδειξεν ἐκεῖνος καὶ διὰ τούτων ἀσάλευτον καὶ σταθερὰν τὴν ἐλπίδα ἔδραμε γὰρ σφάξαι τὸν υἱον καὶ οὐκ ἐδίστασε λογισάμενος πῶς οὖν ἔσομαι πατὴρ τοῦτο ὑπερμεγέθης ὡς ἀληθῶς ἐλπὶς διὸ καὶ τυγχάνει ὧν ἤλπισεν
257	80v	Rom.5.3-Rom.5.4		ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα	ἄρα γε οἱ κακῶι συνειδότι πληττόμενοι οὐδε ἐλπίζουσιν ἀντίδοσιν ἀγαθοῦ καὶ κακοῦ ὁ γὰρ βούλεται ἕκαστος τοῦτο καὶ νομίζει
258	80v	Rom.5.4-Rom.5.5		ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ	καὶ πόθεν δῆλόν φησιν ὅτι ἐκεῖ δώσει ἡμῖν ἀγαθὰ ὁ θεὸς πόθεν ἐξ ὧν ἐνταῦθα δέδωκέν τι δὲ ἔδωκε τὸ πνεῦμά φησιν ὅπερ ἐκ μόνης ἀγάπης θεοῦ ἧς ἠγάπησεν ἡμᾶς ἐπεφοίτησεν ἡμῖν οὐ γὰρ ἡμεῖς οἰκείοις κατορθώμασιν ἐπεσπασάμεθα τὴν χάριν τοῦ πνεύματος
258ex	80v	Rom.5.5		ἐκκέχυται	καλῶς δὲ τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ ἡ ἐστιν ἡ δόσις τοῦ πνεύματος εἶπεν ἐκκεχύσθαι οἷον δαψιλῶς δεδόσθαι ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν νοητὴ γὰρ ἡ ἐνοίκησις τοῦ προσκυνητοῦ καὶ τρισαγίου πνεύματος καινῶι μόνωι καὶ καρδία λεπτή
259	80v	Rom.5.5-Rom.5.6		ἔτι γὰρ Χριστός	εἰπὼν τοῦ παναγίου πνεύματος τὴν δόσιν μεταβαίνει εἰς τὸν θεόν
259Ph	80v	Rom.5.6	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τρία τίθησι τὴν ὑπερβολὴν δεικνύντα τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ καὶ ἅμα συνιστῶντα καὶ τὴν εἰς τὸ ἔπειτα αὐτοῦ πρόνοιαν καὶ φιλανθρωπίαν ταῦτα δὲ τὰ τρία ἀπὸ μόνου λαμβάνει τοῦ ὑποκειμένου ἤτοι ἐξ ἐκείνων περὶ ἃ ἡ τῆς ἀγάπης ἀποδειξις ἐπεὶ ἔστι καὶ ἄλλα πάλιν ἐξ αὐτοῦ τοῦ ἀγαπήσαντος δι' ὧν πάλιν ἡ ὑπερβολὴ τῆς ἀγαπήσεως συνίσταται καὶ παρίσταται οἷον αὐτὸ τὸ παρθενικὴν ἐνοικῆσαι μήτραν καὶ σαρκωθῆναι ἐξ αὐτῆς ὑπηρετήσασθαι τε ταῖς κατὰ νόμον ἐντολαῖς τὸν νομοθέτην εἶτα ἀτιμασθῆναι ὑβρισθῆναι ραπισθηναι καὶ τὸ κεφάλαιον διὰ σταυροῦ θανατωθῆναι αὐτὸς δὲ τὰ μὲν ἐκ τοῦ ἀγαπήσαντος συγκεφαλαιωσάμενος καὶ τὸν θάνατον μόνον τέως εἰπὼν τὰ ἀπὸ τῶν ἀγαπηθέντων διεῖλεν συντελούσης αὐτῷ ἐνταῦθα τῆς τοιαύτης μεταχειρισεως εἰς τὸ ὅτι ἔτι καὶ ἔτι προνοήσεται καὶ ὑπερασπιεῖ καὶ ῥύσεται ἐκ πάσης ὀργῆς τῆς τε παρούσης ὅτε τοῦτο συμφέρειν οἶδε καὶ τῆς μελλούσης ἥτις ἐστιν ὡς ἀληθῶς ἐσχάτη ὀργὴ ἃ δὲ τίθησι τρία ταῦτὰ ἐστιν ἀσθενεῖς ἦμεν φησὶν ἀσθενεῖς δὲ οὐκ ἐκ φύσεως ἀλλ' ἐξ οἰκείας γνώμης καὶ πράξεως ἀσθενεῖς οὖν ἦμεν καὶ πολλῆς βοηθείας ἐχρῄζομεν ἀλλὰ καὶ ἀσεβεῖς ἦμεν αὐτὸν τὸν μέλλοντα βοηθεῖν ἀπωθούμεθα ἑτέροις μὲν τὸ σέβας προσάπτοντες αὐτωι δὲ ἐχθροῖς ἴσα καὶ πολεμίοις ἐνυβρίζοντες οὐκοῦν ἄπορα πάντα ἔχομεν τὰ ἡμέτερα εἰ γὰρ αὐτοὶ μὲν καὶ ἀσθενεῖς καὶ ἀδύνατοι ἀναστῆναι τοῦ νοσήματος πολλῆς δὲ βοηθείας δεόμενοι τὸν δὲ βοηθὸν ἐνυβρίσαντες ἀπωσάμεθα πῶς οὐκ εἰς ἔσχατον ἀπορίας τὰ ἡμέτερα εἶτα ἀλλὰ ἁμαρτωλοὶ φησὶ καὶ ὁ βίος φησὶ μᾶλλον καθεῖλκε ἐπὶ τὸ πτῶμα καὶ ἀνενεγκεῖν οὐ συνεχώρει οὕτως δὲ ἐχοντων καὶ πάσης ὑπαρχούσης ἀπογνώσεως τότε αὐτὸς ὁ ἀγαθος ὁ φιλάνθρωπος ὁ τοῦ θεοῦ παῖς καὶ ἠγάπησε καὶ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ὑπὲρ ἡμῶν τέθεικεν εἰ δὲ τότε μυρίοις ἐνεχομένους κακοῖς καὶ εἰς παντελῆ ἀσχημοσύνην καὶ αἰσχροτητα κατηντηκότας καὶ ἠγάπησε καὶ τῆς ἀσθενείας ἀνέστησε καὶ ἐδυνάμωσε τὸ αὐτοῦ λύτρον ὑπὲρ ἡμῶν δεδωκὼς αἷμα πολλῷ μᾶλλον οἰκειωσάμενος καὶ δικαιώσας καὶ προστήσεται καὶ ἀντιλήψεται καὶ ὑπερασπιεῖ ὅτε μήτε χρεία θανεῖν αὐτον μήτε οὕτως ὡς πρότερον εἰς ἀρρωστίαν καὶ ἀσχημοσύνην κατηνέχθημεν ἀλλὰ μηδ' αὐτὸν ἀπωσάμεθα τὸ σέβας ἑτέροις περιθέμενοι οὐ χρὴ τοιγαροῦν ἐν δισταγμῷ τὴν ἐλπίδα τῶν ἐπηγγελμένων ἔχειν ἀλλὰ βεβαίαν καὶ ὡς παρόντων τῶν ἀγαθῶν οὕτω καὶ χαίρειν καὶ δοξάζειν τὸν ἐπαγγειλάμενον καὶ παρέξοντα πάντως κύριον ἡμῶν καὶ θεὸν οὐ γὰρ μόνον ἀπὸ τῆς ὀργῆς σώσει ἡμᾶς ἀλλὰ καὶ τῆς οὐρανίου δόξης ἀξιώσει
260	81r	Rom.5.6		ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν	τὰ μέλλοντα πιστωσάμενος ἐκ τῆς τοῦ ἁγίου πνεύματος δωρεᾶς νυν καὶ ἐκ τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ πιστοῦται εἰ γάρ φησι ὑπὲρ ἀνδρὸς ἐναρέτου οὐκ ἄν τις ἕλοιτο ἀποθανεῖν σκοπεῖ μοι τοῦ δεσπότου τὴν ἀγαθότητα ὅτι τὸν υἱον ὑπὲρ ἀσεβῶν ἔδωκε τῆι ἁμαρτίαι
261	81r	Rom.5.6		κατὰ καιρόν	τουτέστι κατὰ τὸν εὔκαιρον καὶ προσήκοντα καιρὸν καὶ χρόνον
262	81r	Rom.5.6-Rom.5.8		συνίστησι δέ	ἀντὶ τοῦ βεβαιοῖ δείκνυσι
263	81r	Rom.5.8-Rom.5.9		πολλῷ οὖν μᾶλλον	εἰ γὰρ τότε φησι οὐ περιεῖδεν ὅτε καὶ ἁμαρτωλοὶ ἦμεν καὶ χρεία ἦν πρὸς τὸ σῶσαι καὶ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ πολλῷ μᾶλλον νυν οὐ περιιδη ἀλλὰ σώσει ὅτε οὔτε ἁμαρτωλοὶ ἐσμεν δικαιωθέντες τῶι αἵματι τοῦ Χριστοῦ οὔτε ἔτι χρεία θανατωθῆναι τὸν υἱον αὐτοῦ
264	81r	Rom.5.9		ἀπὸ τῆς ὀργῆς	τῆς μελλούσης κολάσεως
265	81r	Rom.5.9-Rom.5.10		ἐν τῆι ζωῆι αὐτοῦ	οὐκέτι γάρ φησι χρεία ὡς τὸ πρότερον δοῦναι τὸν υἱον εἰς θάνατον ἀλλὰ ζῶντος ἔσται ἡ σωτηρία οὐδὲν οὖν φησι δυσχερές
266	81r	Rom.5.10-Rom.5.11		οὐ μόνον δὲ ἀλλὰ καὶ καυχώμενοι	ἵνα μὴ ἐρυθριῶμεν καὶ ἀδημονῶμεν ὅτι τοσοῦτον γεγόναμεν ἀσεβεῖς ὡς χρείαν γενέσθαι καὶ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ πρὸς τὸ σωθῆναι ἡμᾶς ἐπάγει οὐ μόνον δὲ ἐσώθημεν φησιν ἀλλὰ καὶ καυχᾶσθαι ὀφείλομεν τοιγαροῦν καὶ καυχώμεθα ὅτι ὅλως ἀπέθανε Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ὄντων ἀσεβῶν τοῦτο γὰρ τὴν ἄγαν τοῦ πατρὸς ἀγάπην δηλοῖ ὅτι καὶ ὑπὲρ ἀσεβῶν τὸν υἱον δέδωκε τοὺς δὲ ἀγαπωμένους ὑπο θεοῦ οὐκ ἐγκαλύπτεσθαι οὐδε ἀδημονεῖν ἂλλ ἀγάλλεσθαι καὶ καυχᾶσθαι ἐν θεῶι προσήκει
267	81r	Rom.5.11		τὴν καταλλαγήν	τὴν οἷον οἰκείωσιν καὶ τὸ διαλλαγῆναι ἡμῖν ὀργιζόμενον πρὸ τούτου τὸν θεόν
268	81r	Rom.5.11-Rom.5.12		διὰ τοῦτο ὥσπερ δι' ἑνός	κατασκευάσας ἄνω πολλαχῶς τὸ δεδικαιῶσθαι ἡμᾶς τῆι τε μετουσίᾳ τοῦ πνεύματος καὶ τῶι θανάτωι τοῦ υἱοῦ νυν καὶ ἐκ τοῦ εὔλογο αὐτο κατασκευάζει ὅτί φησι Καὶ εὔλογον ἦν τοὺς δι' ένα ανθρωοπον ἁμαρτωλοὺς καὶ θνητους γενομένους ἐπεὶ ἐζηλώσαμεν αὐτοῦ τὴν παρακοὴν διὰ τὸν ἕνα ἄνθρωπον τὸν κύριον δηλάδη σωθῆναι δικαιωθέντας καὶ ἀπαθανατισθέντας
268Ph	81r	Rom.5.12	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Σωθησόμεθα φησὶ ὑπὸ τοῦ θεοῦ πάντως ἐὰν παρ' αὐτοὶ μόνον θέλωμεν καὶ εἴρηνται μὲν μικρῷ πρόσθεν αἱ ἀποδείξεις ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦτο φησὶ σωθησόμεθα διὰ ποῖον ὅτι καὶ δυνατὸν τοῦτο καὶ εὔλογον καὶ ἀκολουθον πόθεν ταῦτα δῆλον ἐκ τοῦ ἐναντίου φησὶν καὶ γὰρ δι' ἑνὸς ἀνθρώπου καὶ ἡ ἁμαρτία εἰσῆλθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ αὐτὸς ὁ θάνατος εἰ οὖν δι' ἑνὸς ἀνθρώπου ταῦτα γέγονεν ἡμῖν τὰ χαλεπὰ δυνατὸν καὶ ἀκολουθον δι' ἑνὸς ἀνθρώπου τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ παρεισαχθέντα ἀναιρεθῆναι χαλεπὰ καὶ τὰ ἀμείνω δωρηθῆναι ἡμῖν αὐτὸς δὲ τὰ τοῦ Ἀδὰμ παραθεὶς κατέλιπεν ἅπερ ἔπραξεν ὁ Χριστὸς διδοὺς τοῦτο ἐκ τοῦ ἐναντίου ἐννοεῖν καὶ ἅμα προειρηκὼς αὐτὰ καὶ δυνατὸν κἀνταῦθα ἐκεῖνα συνεπινοεῖν διὸ μόνον τὴν παραβολὴν προτάξας ὡς ἐφελκυστικὸν ἐκείνου τοῦ νοσήματος ἀπαιτεῖ γὰρ πάντως τὸ εἰπεῖν ὥσπερ τόδε καὶ τὸ ἀκολουθον οἷον οὕτως καὶ τόδε ἀλλ' ὡς ἔφημεν διὰ τῆς παραβολῆς τὸ ἀκολουθον ἐνδειξάμενος ῥητῶς οὐ παρέθετο ἀλλ' αὐτοὺς ἡμᾶς συνεπινοεῖν προετρέψατο
269	81v	Rom.5.12		ἐφ' ὧι πάντες ἥμαρτον	ἐφ' ὧι Ἀδὰμ δι' ὃν Ἀδὰμ ἡ ὅτι ἐπ' αὐτῶι καὶ οἱ ἄλλοι
270Ph	81v	Rom.5.12	Φ(ω)τ(ιου)	ἐφ' ὧι	ἐπὶ τούτῳ φησὶν συναποθνήσκομεν τῷ Ἀδὰμ ἐφ' ᾧ καὶ συναμαρτάνομεν καὶ τὴν μὲν ἀρχὴν ἐκεῖνος παρέσχεν ἡμεῖς δ' ἐκεῖθεν τὴν ἀφορμὴν λαβόντες οὐκ ἐκωλύσαμεν τὸ κακὸν ἀλλὰ καὶ συνηργήσαμεν καὶ ἐπὶ μέγα χωρῆσαι παρεσκευάσαμεν
270	81v	Rom.5.12	^*		ἵνα γὰρ μή τις ἀδικίαν ἐγκαλέσηι τῶι θεῶι ὅτι τοῦ Ἀδὰμ πταίσαντος ἡμεῖς ἀποθνήσκομεν ἐπάγει ἐφ' ὧι πάντες ἥμαρτον ὡσεὶ ἔλεγεν αὐτος μὲν τὴν ἀρχὴν παρέσχεν καὶ τὴν αἰτίαν ὅτι δὲ πάντες ἡμάρτομεν κατὰ τὴν ὁμοίωσιν αὐτοῦ
271	81v	Rom.5.12-Rom.5.13		ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία	θέλει δεῖξαι ὅτι οὐ τοσοσυτον διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἀποθνήσκομεν ὅσον διὰ τὸν Ἀδὰμ χώραν δεδωκότα τῶι θανάτωι ἐκ τῆς παρακοῆς καί φησι ἦν μὲν ἐν τοῖς ἀνθρώποις καὶ πρὸ τοῦ νόμου ἡ ἁμαρτία πλὴν οὐκ ἐλογίζετο αὐτοῖς διὰ τὸ μὴ είναι νόμον τὸν ἀπαγορεύοντα τὴν ἁμαρτίαν μὴ λογιζομενης οὖν τῆς ἁμαρτίας ἀπέθνησκον οἱ ἄνθρωποί τι δήποτε ἄρα οὐ πρόδηλον ὅτι διὰ τὴν τοῦ Ἀδὰμ κατάκρισιν
271Ph	81v	Rom.5.13	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία ἦν ἐν κόσμωι εἰπὼν ἐφ' ᾧ πάντες ἥμαρτον ἵνα μή τις εἴπῃ καὶ πῶς ἦν ἁμαρτεῖν νόμου μὴ ὄντος αὐτὸς γὰρ σὺ ἀνωτέρω ἔφης ὅτι οὗ οὐκ ἔστι νόμος οὐδὲ παράβασις παραβάσεως δὲ μὴ οὔσης οὐδὲ ἁμαρτία δηλονότι πῶς οὖν διῆλθεν ὁ θάνατος εἰς πάντας ἐφ' ᾧ πάντες ἥμαρτον ἵνα οὖν μὴ ᾖ τις λέγων τοῦτο προλαβὼν λύει τὴν ἀπορίαν καί φησιν ὅτι ἦν καὶ πρὸ τοῦ νόμου ἐπράττετο γὰρ καὶ τὸ πραττόμενον οὐκ ἔστι μὴ γενέσθαι ἦν οὖν ἡ ἁμαρτία ἀλλ' οὐχ οὕτω πᾶσιν ἐλογίζετο οὐδ' εἰς ὅσον χωρεῖ τιμωρίας τῶν ἁμαρτανομένων ἕκαστον ἐγνωρίζετο τοῦ δὲ νόμου τάξαντος καὶ ὁρίσαντος τὰς τιμωρίας καὶ διὰ τῆς ποινηλασίας ἐκδηλοτερον αὐτὰς καταστήσαντος καὶ τὰ μεγέθη τῶν ἁμαρτημάτων ἐμφανίσαντος μᾶλλον καὶ πᾶσιν ἐγένοντο γνώριμοι καὶ συνετῷ καὶ ἀσυνέτῳ καὶ νέῳ καὶ πρεσβύτῃ καὶ γυναικὶ καὶ ἀνδρὶ διὰ τοῦτο οὖν πρὸ τοῦ νόμου οὐχ ὁμοίως ἐλογίζετο ἡ ἁμαρτία ὅτι τε οὐχ ὥριστο ἡ τιμωρία καὶ ὅτι οὐδὲ τὸ μέγεθος αὐτῶν ἀκριβῶς ἐγινώσκετο καὶ ὅτι οὐδὲ κατὰ πόδας ἠκολούθει τοῖς πλημμελοῦσιν ἡ τιμωρία ἐπεὶ ὅτι ἦν ἁμαρτία καὶ ὅτι εἰ καὶ μετὰ πολλῆς ἀνοχῆς καὶ μακροθυμίας ὅμως ἐπιμενοντων αὐτῶν καὶ ἀνιάτως ἐχοντων αἱ τῶν δικῶν εἰσπράξεις ἐγένοντο μαρτυρεῖ σαφῶς τά τε Σοδομιτῶν πάθη καὶ πρό γε τούτου τὸ κοινὸν ναυάγιον ὁ κατακλυσμὸς καὶ τοιαῦθ ἕτερα ἦν οὖν ἁμαρτία πρὸ τοῦ νόμου καὶ ἐλογίζετο ἀλλ' οὐχ οὕτως ὡς μετὰ τὸν νόμον ὥστε ἄμφω καλῶς ἔχει καὶ τὸ διῆλθεν εἰς πάντας ἀνθρώπους ὁ θάνατος ἐφ' ᾧ πάντες ἥμαρτον καὶ τὸ οὗ γὰρ οὐκ ἔστιν νόμος οὐδὲ παράβασις λέλυται γὰρ τὸ δοκοῦν ἀντιπίπτειν διὰ τοῦ εἰπεῖν τὸν θεσπέσιον Παῦλον ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία ἦν ἐν κόσμῳ
272Ph	81v	Rom.5.13	^*		καὶ ἑξῆς εἶτα ἀλλ' ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος τοῦτ' ἔστιν εἰς ἔννομον ἐξουσίαν ἐλογίσθη αὐτου ἡ τυραννὶς τῷ τε χρόνῳ σεμνυνομένη καὶ τοῖς ἡμῶν ἁμαρτήμασι κρατυνομένη ἀπὸ Ἀδὰμ φησὶ τοῦ κατὰ παράβασιν ἐντολῆς νενομοθετημένης ἁμαρτήσαντος ἀπὸ Ἀδὰμ οὖν ὁ θάνατος ἐβασίλευσε τοῦτ' ἔστι κατ' ἐξουσίαν πολλὴν ἐκράτησε καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι τοῦ Ἀδὰμ ἁμαρτήσαντας μέχρι τίνος μέχρι Μωσέως οἱ γὰρ μεταξὺ Ἀδὰμ καὶ Μωσέως ἥμαρτον μὲν ἀλλ' οὐχὶ ἐπὶ τῶι ὁμοιώματι τῆς τοῦ Ἀδὰμ παραβάσεως ὁ μὲν γὰρ ὡρισμένην καὶ νομοθετηθεῖσαν ἐντολὴν θεοῦ παρέβη καὶ ἥμαρτεν οἱ δὲ ἡμάρτανον τὸν αὐτοδίδακτον τῆς φύσεως λόγον ἐνυβρίζοντες οὐ μήν γε νόμον εἰσαχθέντα ῥητῶς παραβαίνοντες καὶ οἱ μὲν μέχρι Μωσέως ἡμάρτανον οὕτως ἀπὸ δὲ Μω̈σέως μέχρι τῆς παρουσίας Χριστοῦ κατὰ ὁμοιοτητα τῆς τοῦ Ἀδὰμ παραβάσεως ἡμάρτανον νόμους γὰρ ῥητοὺς καὶ νόμους ἐκ θεοῦ διὰ Μωσέως δοθέντας παραβαίνοντες ἡμάρτανον ἐβασίλευσε δὲ ὁ θάνατος εἰπὼν ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μωϋσέως καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι τῆς παραβάσεως Ἀδὰμ ἁμαρτήσαντας οὐκ ἐξάγει τοὺς ἐξ ἐκείνου μέχρι Χριστοῦ ἡμαρτηκοτας πῶς γὰρ ἂν ἐξῆγε τοὺς μᾶλλον ἐοικοτας ταῖς παραβάσεσι τῇ τοῦ Ἀδὰμ ἁμαρτίᾳ οὐκ ἐξάγει τοίνυν τούτους τῆς τοῦ θανάτου βασιλείας καὶ ἐπικρατείας ἀλλὰ διὰ τοῦ εἰπεῖν καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ κατὰ ὁμοιοτητα τοῦ Ἀδὰμ ἁμαρτήσαντας τῇ προσρήσει τοῦ καὶ ἐκείνους μάλιστα παρεδήλωσεν οἷον οὐ μόνον ἐπὶ τῶν κατὰ ὁμοιοτητα τοῦ Ἀδὰμ ἁμαρτησάντων ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τῶν μὴ ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι αὐτοῦ ἁμαρτησάντων ἢ οὕτω ῥητέον ἢ ἐν ὑπερβατῷ νοήσαντας τὸ ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι καὶ συμφράσαντας τὸ ῥητὸν τὸν τρόπον τοῦτον ἀλλ' ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ Ἀδὰμ ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι τῆς παραβάσεως Ἀδὰμ μέχρι Μωσέως καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ ἁμαρτήσαντας οὕτω οὖν συντάξαντας δεῖ τὸν νοῦν ἀναπτύξαι
271exa	82r	Rom.5.13	Οικου(μενιου) ^*		ὅρα δὲ τὴν ἀσφάλειαν τοῦ ἀπόστολο ἵνα μὴ δόξωμεν λοιπὸν ἀδικεῖσθαι διὰ ἄλλον ἀποθνήσκοντες εἶπεν ἁμαρτία ἦν ἐν κόσμωι εἰ καὶ μὴ ἐλογίζετο τοιγαροῦν οὐ μόνον διὰ τὸν Ἀδὰμ ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν ἁμαρτίαν ἀπεθνήσκομεν
271exb	82r	Rom.5.13		ἁμαρτία δὲ οὐκ ἐλλογεῖται	ἐγὼ νομίζω ἁμαρτίαν λέγειν αὐτον ἐνταῦθα τὴν ἐκ τῆς παραβάσεως τοῦ Μωσέως νόμου καὶ τῶν ἐκεῖσε ἐπιταγμάτων συνισταμένην οἷον τοῦ δεῖν περιτέμνεσθαι τοῦ σαββατίζειν καὶ τάδε μὲν ἐσθίειν τῶνδε δὲ ἀπέχεσθαι ἐπεὶ ἡ καθόλου ἁμαρτία ἦν καὶ αυτήι τῆι τῶν ἀνθρώπων φύσει γινωσκομένη καὶ ἦν καὶ ενελλογειτο οἷον ἀνδροφονία κλοπὴ παιδοφθορία καὶ τὰ ὁμοία καὶ μάρτυρες τούτων Κάϊν Λάμεχ οἱ ἐπὶ τοῦ κατακλυσμοῦ οἱ Σοδομῖται ἐπὶ γὰρ τούτων τῶν ἁμαρτιῶν καὶ ὁ φυσικὸς ἔκειτο νόμος ὁ γὰρ δημιουργὸς παράγων εἰς γένεσιν τὸν ἄνθρωπον τῶν τε πρακτέων τῶν τε οὐ πρακτέων φυσικήν τινα γνῶσιν ενεθηκε φασὶ δέ τινες τῶν πατέρων ὧν ἐστι καὶ Γρηγόριος ἐν τῶι τοῦ ἀνθρώπου ποιήματι καὶ τὴν ἐντολὴν τὸν Ἀδὰμ δοθεῖσαν μὴ φαγεῖν ἐκ τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρὸν ξύλου νόμον είναι ἁμαρτιῶν τούτων δὴ τῶν καθόλου ἀπείργοντα τὸ γὰρ ξύλον τὸ ποιητικὸν τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καὶ πονηροῦ ἁμαρτίαν είναι ἐδέξαντο
272	82r	Rom.5.13-Rom.5.14		ἀπὸ Aδαμ μέχρι	εἱρμόν φησιν λαβὼν τὴν Ἀδὰμ παράβασιν
273	82r	Rom.5.14		μέχρι Μωϋσέως	μωσέα φησι πᾶσαν τὴν παλαιὰν ὡς ἐκεῖ εἰ Μωσέως οὐκ ακουσι τὸν οὖν ἄχρι τῆς ἐπιδημίας τοῦ Χριστοῦ χρόνον Μωσέα λέγει φησιν οὖν ὅτι ἄχρι τῆς παλαιᾶς διαθήκης ἐπεκράτει ὁ θάνατός νυν γὰρ ἐν τῆι νέα χάριτι Χριστοῦ λέλυται τῶι αἵματι τοῦ θεοῦ ἡμῶν μὴ ἁμαρτήσαντας δέ φησι τοὺς πρὸ τοῦ νόμου
273ex	82r	Rom.5.14	Οικου(μενιου) ^*		οὐκ ἐπειδὴ οἱ πρὸ τοῦ νόμου οὐκ ἡμάρτανον μᾶλλον γὰρ ἐκεῖνοι τῶν μετὰ τὸν νόμον ἀλλὰ διὰ τὴν αἰτίαν ἦν αὐτος εἶπεν ὅτι ἁμαρτία μὲν ἦν καὶ ἐνηργεῖτο παρὰ τῶν ἀνθρώπων οὐκ ἐλογίζετο δὲ αὐτοῖς διὰ τὸ μὴ είναι νόμον τὸν τὴν ἁμαρτίαν ἀπαγορεύοντα ὅσον οὖν πρὸς τὸ μὴ λογίζεσθαι πρὸ τοῦ νόμου τὴν ἁμαρτίαν ἁμαρτία γάρ φησι οὐκ ἐλλογεῖται μὴ ὄντος νόμου ἀναμάρτητο ἦσαν τὸ τηνικάδε οἱ ἄνθρωποι καίτοι ἁμαρτάνοντες
274	82r	Rom.5.14		ὃς ἐστι τύπος τοῦ μέλλοντος	ὅς φησι Ἀδὰμ τύπος ἦν τοῦ μέλλοντος ἔρχεσθαι τουτέστι τοῦ Χριστοῦ πως ὥσπερ φησι τῶι θανάτωι τοῦ Ἀδὰμ πάντες ἀπέθνησκον οὕτως τῶι θανάτωι τοῦ Χριστοῦ πάντες ζησόμεθα καὶ ἀναστησομεθα ὁ οὖν τύπος ἐκ τοῦ ἐναντίου συμβέβηκεν
274ex	82r	Rom.5.14	Ιω(αννου) ^*		ὥσπερ ἐκεῖνος τοῖς ἐξ αὐτοῦ καίτοι γε μὴ φαγουσι ἀπὸ τοῦ ξύλου γέγονεν αἴτιος θανάτου διὰ τὴν βρῶσιν εἰσαχθέντος οὕτως καὶ ὁ Χριστὸς τοῖς ἐξ αὐτοῦ καίτοι γε μὴ δικαιοπραγήσασι γέγονε πρόξενος δικαιοσύνης
273Ph	82r	Rom.5.14	Φ(ω)τ(ιου) ^*		τρία ἐστὶν ἐν τούτοις τοῖς παραβολικῶς ἀλλήλοις παρατεθεῖσιν ὁμοιοτης τις ἐναντιοτης ὑπερβολὴ κατὰ τὴν ὁμοιοτητα ἐναντιοτης μὲν ἁμαρτία ἀναμάρτητον ἔχθρα πρὸς θεὸν καταλλαγὴ πρὸς θεὸν κατάκριμα δικαίωμα ἀπώλεια καὶ πτῶμα καὶ θάνατος σωτηρία καὶ ζωὴ καὶ ἀνάστασις ἡ μὲν οὖν ἐναντιοτης ἐν τούτοις ἡ δὲ ὁμοιοτης ὥσπερ δι' ἑνὸς τοῖς πᾶσι τὰ χείρω συνέπεσεν οὕτω δι' ἑνὸς τὰ ἀμείνω τοῖς πᾶσιν ἐπιγέγονεν ἡ δὲ ὑπερβολὴ ὅτι ἐπὶ μὲν τῶν χειρόνων συνέπραξαν τῷ ἑνὶ οἱ πολλοὶ ἐπὶ τὸ μετασχεῖν αὐτους τῶν κακῶν ἐπὶ δὲ τῶν ἀμεινονων οὐδεὶς συνέπραξεν ἀλλὰ μόνου τοῦ ἑνὸς Χριστοῦ τὸ χάρισμα γέγονεν ὥστε οὐχ ὁμοίως καὶ ἐπ' ἴσης ἀλλὰ καθ' ὑπερβολὴν καὶ ἐκ περισσείας ἡ ὁμοιοτης πάλιν διὰ τοῦ Ἀδὰμ τῶν χειρόνων εἰσαχθέντων οὐκ ἀνῃρέθη μόνον ταῦτα ὅπερ ὡς ἐν ἐναντίοις ὅμοιον καὶ ἀνάλογον ἀλλὰ καὶ ἐπεδοθη παρὰ Χριστοῦ τὰ ἀμείνω ὅπερ τὴν ὑπερβολὴν καὶ τὴν περισσείαν παρίστησι
275	82v	Rom.5.14	^*		διό φησιν ἂλλ οὐχ ὡς τὸ παράπτωμα ὅρα τι λέγει εἰ οὕτως ἰσχύει φησι τὸ παράπτωμα τοῦ Ἀδὰμ καίτοι ἀσθενὲς ὃν καὶ κατὰ πολὺ ἡττώμενον τοῦ χαρίσματος τοῦ θεοῦ ώστε καὶ τοὺς μὴ ἁμαρτήσαντας θανατῶσαι πόσῳ μᾶλλον ὑπερισχύσει τὸ χάρισμα τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς μὴ κατορθώσαντας ζωοποιῆσαι τῆι ἀναστάσει
276	82v	Rom.5.14-Rom.5.15		οὕτως καὶ τὸ χάρισμα	βούλεται δεῖξαι μείζονα ἐνεργήσασαν τὴν τοῦ Χριστοῦ χάριν ἤπερ ἐνήργησε τὸ τοῦ Ἀδὰμ παράπτωμα καί πως τοῦτο καὶ γὰρ ὁρῶμεν τὰ ἴσα ἐνεργήσαντα εἰ καὶ ἐναντία τὰ ἐνεργηθέντα ὥσπερ γὰρ ἡ ὑπακοὴ τοῦ Χριστοῦ εἰς πάντας ἀνθρώπους παρέπεμψε τὴν ζωὴν καὶ τὴν ἀνάστασιν τὸν ἴσον τρόπον καὶ ἡ παρακοὴ τοῦ Ἀδὰμ εἰς πάντας ἀνθρώπους παρέπεμψε τὸν θάνατόν πως οὖν φησι οὐχ ὡς τὸ παράπτωμα οὕτως καὶ τὸ χάρισμα
276ex	82v	Rom.5.15	Οικου(μενιου) ^*		καὶ οὕτως ἔχοντος τοῦ πράγματος καθὼς εἶπας μεῖζον ἐνήργησεν ἡ χάρις τοῦ θεοῦ καὶ οὐ κατὰ τοῦτο λέγω μεῖζον ὡς ἄν τις οἰηθείη καθὸ μείζων καὶ διαφορωτέρα ἡ ζωὴ τοῦ θανάτου ἂλλ ὅτι καὶ αὐτῶι τῶι ἔργωι καὶ τῆι ἐνέργειαι μεῖζον εἰργάσατο ἡ Χριστοῦ ὑπακοὴ τῆς Ἀδὰμ παραβάσεως πως ὅτι ὁ μὲν θάνατος ὁ τὴν ἀρχὴν ἐκ τοῦ Ἀδὰμ λαβὼν συνεργίαν ἔσχεν καὶ τὴν ἡμῶν ἁπάντων ἁμαρτίαν ἵνα κατὰ πάντως ἰσχύσῃ οὐ πάντως ἰσχύειν μέλλων εἰ καθαροὶ παντὸς ῥύπου ἔμειναν οἱ ἄνθρωποι ἡ δέ γε Χριστοῦ χάρις καὶ ἄνευ τῆς ἡμῶν συνερεργειας εἰς πάντας ἀφίκετο καὶ τοῦτο δηλοῖ τὸ τὴν χάριν τῆς ἀναστάσεως μὴ μόνον εἰς τοὺς πιστοὺς ἐνεργεῖσθαι τοὺς οἷον δόξαντας τὴν πίστιν συνεισφέρειν ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς ἀπίστους οἷον Ιουδαδιους καὶ Ἕλληνας μεῖζον οὖν τὸ μὴ προσδεηθὲν τῆς ἀφ' ἡμῶν συμμαχίας τοῦ δεηθέντος καὶ τῆς ἡμῶν αὐτῶν εἰς τὸ ἴσχυσα συνεργιας
280Ph	82v	Rom.5.15	Φ(ω)τ(ιου)	εἰ γὰρ τῶι τοῦ ἑνὸς παραπτώματι	Εἰπὼν ὅτι τύπος ἦν ὁ Ἀδὰμ τοῦ Χριστοῦ τύπος δὲ δηλονότι ἐκ τοῦ ἐναντίου ὡς γὰρ ἐκεῖνος αἴτιος ἀνθρώποις θανάτου οὕτως ὁ Χριστὸς αἴτιος ἀνθρώποις ἀναστάσεως εἰπὼν οὖν ὡς ἔφημεν ὅτι τύπος ἦν ὁ Ἀδὰμ τοῦ Χριστοῦ ἐπειδὴ μέλλων αὐτὸ κατασκευάζειν οὐ μόνον τὴν ὁμοιοτητα κατασκευάζει καὶ τὸν τύπον ἀλλὰ καὶ τὴν ἐν τῷ τύπῳ καὶ ὁμοιοτητι ὑπεροχὴν καὶ περισσείαν τοῦτο γὰρ ἐνδείκνυται διὰ τοῦ λέγειν ἀλλ' οὐχ ὡς τὸ παράπτωμα καὶ πάλιν καὶ οὐχ ὡς δι' ἑνὸς ἁμαρτήσαντος ἐπεὶ οὖν σύνθετον αὐτῷ πως γέγονε τὸ ἐπιχείρημα ἀνομοιοτητά πως ἐν ὁμοιοτητι διαπλέκοντι νῦν ἐπαναλαμβάνεται μὲν τὸ αὐτο καθαρῶς δὲ τὴν ὁμοιοτητα δείκνυσι καὶ οὐκ ἐπιπλέκων ὅσον ἀπὸ τῆς λέξεώς τινα ἀνομοιοτητος μάχην εἶτα σαφῶς τοῦτο καὶ καθαρῶς ἐνδειξάμενος ὅτι ὥσπερ δι' ἑνὸς ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος πολλῷ μᾶλλον ἐν ζωῇ βασιλεύσουσι δι' ἑνὸς Χριστοῦ ἐπάγει ὥσπερ συμπεραινόμενος καὶ εἰς τὸ ἔτι σαφέστερον καὶ συνεσταλμένον ἀνάγων τὸν λόγον καί φησιν ἄρα οὖν ὡς δι' ἑνὸς παραπτώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς κατάκριμα καὶ ἑξῆς εἶτα ἐπειδὴ καὶ ἐν τῷ πρώτῳ καὶ συνθέτῳ ἐπιχειρήματι καὶ ἐν τῶι δευτέρωι καὶ διακεκαθαρμένῳ καὶ ἐπαναληπτικῷ καὶ ἐν τῷ ὥσπερ συμπεράσματι ἐπενεχθέντι παραπτώματος μὲν καὶ χαρίσματος καὶ κατακρίματος καὶ δωρήματος καὶ δικαιώματος καὶ τοιούτων μνημονεύει ὅθεν δὲ τὴν ἀρχὴν εἴληφεν ἑκάτερα τῶν ἐναντίων ἡ συστοιχία αὕτη οὐδέπω ἐπεσημήνατο νῦν αὐτὸ τοῦτο διασαφεῖ καὶ ἀποκαλύπτει καί φησιν ὅτι τὰ μὲν ἐκ παρακοῆς ἐρρύη τὰ δὲ ἐξ ὑπακοῆς ἤνθησεν ὥστε κατασκευαστικὸν ἂν εἴη τοῦτο τοῦ ἐπιχειρήματος τοῦ κατασκευάζοντος τὸν τύπον καὶ τὴν ὁμοιοτητα οἷον τοῦ εἰ γὰρ τῷ τοῦ ἑνὸς παραπτώματι ὁ θάνατος καὶ ἑξῆς οὐ ταυτολογεῖ τοίνυν ὡς ἄν τις οἰηθείη ὁ θεῖος ἀποστολος ἐν τούτοις ἀλλὰ σαφῶς λίαν καὶ διηκριβωμένως ἀλληλουχεῖ καὶ ἐντάττει τῶν κεφαλαίων τὴν δύναμιν ἔστιν οὖν τὸ μὲν ἀλλ' οὐχ ὡς τὸ παράπτωμα καὶ ἑξῆς ἕως τοῦ ἐκ πολλῶν παραπτωμάτων εἰς δικαίωμα ἐπιχείρημα μὲν ὡς ἔφημεν δεικτικὸν τοῦ τύπου καὶ τῆς ὁμοιοτητος ἀλλὰ διαπεπλεγμένον πως καὶ συντεθειμένον δι' ἀνομοιοτητος ἐδεῖτο οὖν σαφηνείας καὶ διακαθάρσεως τοῦτο ποιεῖ τὸ ἐφεξῆς ἐπιχείρημα ἐπαναλαμβάνον τὸ προειρημένον καὶ διακαθαῖρον καὶ εἰς τὸ σαφὲς ἀπαγγέλλον ἀλλ' ἔδει καὶ τοῦτο λαβεῖν ἀξίωμα καὶ μὴ ἐξ ὑποθέσεως προτείνεσθαι μόνον οὐδὲ τοῦτο παρορᾷ ἀλλ' ὥσπερ συμπεραινόμενος καὶ τῇ τοῦ λόγου θαρρῶν ἀληθείᾳ μετὰ βεβαιώσεως ἀποφαίνεται ἄρα οὖν ὡς δι' ἑνὸς παραπτώματος καὶ ἑξῆς εἶτα ἐπεὶ οὐκ ἦν εἰπὼν ἐν τοσούτοις ἐπιχειρήμασιν οὐδαμοῦ πόθεν ἔσχεν ἀρχὴν τὸ δικαίωμα καὶ τὸ κατάκριμα οὐδὲ τοῦτο παρορᾷ ἀλλὰ προστίθησι λέγων ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς καὶ ἑξῆς
277	83r	Rom.5.15		πολλῶι μᾶλλον ἡ χάρις	οὐ μόνον φησιν ἡ χάρις τοῦ πατρὸς ἀλλὰ δὴ καὶ τοῦ υἱοῦ τοῦτο δὲ κατασκευαστικὸν ἐστι τοῦ δυνατὸ ὅτί φησι χάρις πατρὸς καὶ υἱοῦ ὅπου δὲ πατὴρ καὶ υἱος εὔδηλον ὅτι καὶ τὸ πνεῦμα δύναται πάντας σῶσαι
278	83r	Rom.5.15-Rom.5.16		καὶ οὐχ ὡς δι' ἑνὸς ἁμαρτήσαντος	καὶ οὐχ ὥσπερ ἡ ἁμαρτία φησι τοῦ Ἀδὰμ οὕτως καὶ ἡ δωρεὰ τοῦ θεοῦ ἂλλ ἡ δωρεὰ μείζων πως τὸ μὲν γὰρ κρίμα τουτέστι τὸ κατάκριμα ἐκ τοῦ ἑνὸς Ἀδὰμ εἰς πάντας ἦλθεν ἀνθρώπους τὸ δὲ χάρισμα καὶ ἡ δωρεὰ τοῦ θεοῦ τοσοῦτον ὑπερίσχυσεν ώστε καὶ αὐτὴν τὴν τοῦ Ἀδὰμ ἁμαρτίαν ἐξαλεῖψαι καὶ οὐ μόνον ἐκείνην ἀλλὰ καὶ τὰ λοιπὰ ἁμαρτήματα τῶν ἀνθρώπων ἅπερ μετὰ τὴν ἁμαρτίαν ἐκείνην ἥμαρτον καὶ οὐ τοῦτο μόνον ἀλλὰ καὶ εἰς δικαίωμα τουτέστιν εἰς δικαιοσύνην ἅπαντας ἤγαγε πολὺ δὲ τὸ μέσον ἀμνηστίας ἁμαρτιῶν καὶ δικαιοσύνης
279	83r	Rom.5.16	^*		ἡ δὲ σύνταξις καὶ οὐχ οὕτως φησι τὸ δώρημα ὡς ἡ διὰ τοῦ ἑνὸς ἁμαρτήσαντος παράβασις καὶ ἁμαρτία ἂλλ ἡ δωρεά φησι πολλῷ μᾶλλον
280	83r	Rom.5.16-Rom.5.17		εἰ γὰρ τῶι τοῦ ἑνὸς παραπτώματι	πάλιν τὸ αὐτο κατασευαζει καί φησιν εἰ γὰρ τῶι παραπτώματι τοῦ Ἀδὰμ διὰ τὸν ένα αὐτον ὁ θάνατος ἐβασίλευσεν πολλῷ μᾶλλον ἡμεῖς οἱ τὴν χάριν λαβόντες καὶ τὴν δωρεὰν καὶ τὴν δικαιοσύνην οὐχ ὑπαχθησόμεθα θανάτῳ ἀλλὰ ζήσομεν
281exa	83r	Rom.5.17		οἱ τὴν περισσείαν τῆς χάριτος	περισσείαν φησι τὴν δαψίλειαν τοῦτο δὲ κατασκευαστικὸν ἐστι τοῦ πάντως ἐν ζωῆι βασιλεῦσαι ὅσω καὶ ἡ χάρις οὐ φειδωλῶς οὐδε μεμετρημένως ἐδόθη ἂλλ ἐκ περισσείας
281exb	83r	Rom.5.17	^*		οὐ μόνον γὰρ ἵνα ζήσωμεν ἐδόθη ἡ χάρις τοῦ θεοῦ καὶ ἡ ἁμαρτία ανηρεθη καὶ ἡ κόλασις συνανηρεθη ἂλλ ἵνα καὶ υἱοὶ θεοῦ γενώμεθα καὶ συγκληρονόμοι Χρισοτυ καὶ κληρονόμοι πατρὸς καὶ σύσσωμοι τοῦ υἱοῦ καὶ ἀλλὰ μυρία ἀγαθὰ διὰ τοῦτό φησι οἱ τὴν περισσείαν τῆς χάριτος λαμβάνοντες
282	83r	Rom.5.17-Rom.5.18		ἄρα οὖν ὡς δι' ἑνός	πάλιν τῶι αὐτῶι ἐπαγωνίζεται λόγωι ἐπειδὴ γὰρ παράδοξον ἐδοκει τῆι τοῦ ἑνὸς Ἰησοῦ Χριστοῦ ζωῆι καὶ δωρεᾶι καὶ κατορθώματι ἅπαν σώζεσθαι τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων πολλαχῶς αὐτο κατασκευάζει
283	83r	Rom.5.18-Rom.5.19		ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς	τὸ αὐτο πάλιν λέγει ἐπὶ χειρημα
284	83r	Rom.5.19		ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν	τουτέστι υπεθυνοι θανάτωι καὶ κολάσει
284ex	83r	Rom.5.19	Οικου(μενιου) ^*		ἡ διὰ τὸ τάξει καὶ εἰρμῶι εἰς πάντας τοὺς τοῦ γένους διαβῆναι τὴν τοῦ προπάτορος ἁμαρτίαν πάντων κατά τινα μίμησιν καὶ διδαχὴν ἐπιτελούντων αὐτήν
285	83r	Rom.5.19		καὶ διὰ τῆς ὑπακοῆς τοῦ ἑνός	ὑπήκοος γὰρ γέγονε τῶι πατρὶ μέχρι θανάτου θανάτου δὲ σταυροῦ
286Ph	83r	Rom.5.19-Rom.5.20	Φ(ω)τ(ιου)	νόμος δὲ παρεισῆλθεν	Τὸ γεγονὸς λέγει οὐκ αἰτίαν φησὶ τὸν νόμον τῆς ἁμαρτίας οἷον νόμος δὲ παρεισῆλθε καὶ ἐπλεονασε τὸ παράπτωμα τοῦτο γὰρ ἐπ' αὐτω ὤφθη τῶν ἔργων καὶ πράξεων ἅμα δὲ καὶ ἐπιπληκτικῶς πρὸς τοὺς Ἰουδαίους εἴρηται πρὸς γὰρ ἐκείνους ἀποτείνεται καὶ ἐκεῖνοι ἦσαν οἱ ὑπέρογκα τῷ νόμῳ φρονοῦντες ἐπιπλήττων οὖν ὑπαινίττεται ὅτι μάτην τῷ νόμῳ μέγα φρονεῖτε ὅσῳ γὰρ ἐπὶ ταῖς ἡμετέραις ἐργασίαις ὁ νόμος παρεισῆλθεν ἵνα πλεονάσῃ τὸ παράπτωμα τοῦτο δὲ νῦν ἔφη ἐπειδὴ τῶν ἐκ τοῦ Ἀδὰμ χαλεπῶν ἐπεμνήσθη καὶ τούτων ἀπαλλαγὴν μόνον ἔφη γενέσθαι τὸν σωτῆρα ἵνα μὴ λέγωσιν τὶ οὖν ὁ νόμος οὐδὲν συνεβάλετο εἰς τὴν ἐκείνων ἀπαλλαγὴν τίθησι τοῦτο ὅτι οὐ μόνον οὐδὲν συνήνεγκεν ἀλλ' ὅσον ἐφ' ὑμῖν καὶ ἐπλεονασε τὴν ἁμαρτίαν ἐκείνην
287	83r	Rom.5.20		παρεισῆλθεν	τὸ πρὸς καιρὸν αὐτοῦ δείκνυσιν
286	83r	Rom.5.20		να (sci!) πλεονάσῃ τὸ παράπτωμα	καθαίρει τοῦ νόμου τὴν δόξαν πρὸς Ἰουδαίους γὰρ ἦν αὐτῶι ὁ ἄγων καί φησι οὐ μόνον οὐδὲν ἡμᾶς ὤνησεν ὁ νόμος ἀλλὰ καὶ ηὔξησε τὰς ἁμαρτίας ἐκ τοῦ παραβαίνεσθαι τὸ δὲ ἵνα οὐκ αἰτιολογικῶς κεῖται ἀλλὰ τὸ ὅπως ἐξέβη δηλοῖ οὐ γὰρ διὰ τοῦτο ἐδόθη ἵνα πλεονάσῃ τὴν ἁμαρτίαν ἄπαγε ἂλλ ἵνα σώσῃ καὶ παιδεύσῃ μὴ φυλαχθεὶς δὲ ηὔξησε τὴν ἁμαρτίαν οὐ περὶ τὴν οἰκείαν φύσιν ἀλλὰ παρὰ τὴν τῶν μὴ φυλαξάντων αὐτον ραθυμιαν καὶ παράβασιν
286ex	83r	Rom.5.20	Γενναδ(ιου) ^*		ἔοικε τοῦτο τῆι πρὸς Γαλάτας ὁ νόμος τῶν παραβάσεων χάριν προσετέθη τὸ γὰρ ἵνα κἀνταῦθα κατὰ τὸ ἰδίωμα τέθεικεν σηναίνει γὰρ τὸ ἀκολουθον τοῖς γὰρ μετὰ τὸ Ἀδάμ φησι ἅπασι μᾶλλον δὲ καὶ αὐτω τῶ Ἀδὰμ νόμου δοθέντος ἐπλεονασε τὸ παράπτωμα ὅσω γὰρ τὰ παραγγέλματα πλείω τοσούτῳ παραβαινομένων αὐτῶν καὶ τὰ παραπτώματα
288	83r	Rom.5.20	^*		πολλὰς γὰρ δοὺς ἐντολὰς ὁ νόμος παραβαθεὶς ἐπλεόνασεν
289	83v	Rom.5.20		οὐ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία	μὴ φοβηθῇς φησιν ὅτι ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία καὶ γὰρ τῆι τῶν ἀνθρώπων παραβάσει εἰς δέον καὶ συμφέρον ἐχρήσατο πόρον τοῖς ἀπόροις μηχανώμενος ὁ θεὸς ἐκ γὰρ τούτου ἡ χάρις ἡ διὰ Χριστοῦ μείζων καὶ πολὺ ποθητέα γεγένηται ἧς οὕτως γενομένης ἡ πίστις μᾶλλον ἐπέδωκεν οὐκοῦν ἐκ τοῦ πλεονασμοῦ τῆς ἁμαρτίας οὐχ ἡ κόλασις ἐπλεονάσθη ἂλλ ἡ σωτηρία γέγονεν ἐρασμιωτέρα
290	83v	Rom.5.20		ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις	οὐ γὰρ μόνον τῶν ἁμαρτημάτων ἀπήλλαξεν ἂλλ καὶ μυρία ἀγαθὰ δέδωκεν
290ex	83v	Rom.5.20
291	83v	Rom.5.20-Rom.5.21		ἵνα ὥσπερ ἐβασίλευσε ἡ ἁμαρτία	ἡ γὰρ ἁμαρτία ενταξει βασιλέως ὁ δὲ θάνατος ενταξει στρατιώτου καὶ ὑπουργοῦ γεγένηται ἐν τῶι θανάτωι διὰ τοῦ θανάτου
292	83v	Rom.5.21		οὕτως καὶ ἡ χάρις	χάρις μὲν γὰρ καὶ χάρις θεοῦ καὶ δικαιοσύνη μείζων κατορθοῖ ἁμαρτίας καὶ θανάτου ὅμως αὐτος ἐκ περιουσίας εἶπεν οὕτως
293	83v	Rom.5.21		διὰ δικαιοσύνης εἰς ζωήν	διὰ τῆς τοῦ Χριστοῦ δηλονότι δικαιοσύνης
292ex	83v	Rom.5.21	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἡ σύνταξις δὲ διὰ δικαισυνης τῆς διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτελεσθείσης καὶ καταπραχθείσης
294	83v	Rom.5.21-Rom.6.1		τι οὖν ἐροῦμεν	τι οὖν φησι διὰ τῆς τῶν εἰρημένων ἀκολουθίαν ἔλθωμεν εἰς τοιάδε ῥήματα καὶ λέγει ποία
295	83v	Rom.6.1		επιμενομεν τῆι ἁμαρτίαι	ἐπειδὴ εἶπεν ἄνω οὐδε ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις ἵνα μὴ τοῖς ἀνοήτοις είναι δόξῃ τὰ εἰρημένα προτροπὴ ἁμαρτίας ἀναιρεῖ αυτά
296	83v	Rom.6.1-Rom.6.2		μὴ γένοιτο	ὅπερ ἐπὶ τῶν ὡμολογημένων ὡς ἀτοπων εἰώθαμεν λέγειν
297	83v	Rom.6.2		οἵτινες ἀπεθάνομεν τῆι ἁμαρτίαι	ἡ ὅτι τὸ αὐτῆς φησι μέρος ἐνεκρώθημεν πως οὖν ἔνεστιν ἐκ τῆς αὐτῆς καὶ νεκροῦσθαι καὶ ζῆν ἡ ὅτι νεκροί φησι γεγόναμεν τῆι ἁμαρτίαι πιστεύσαντες τῶι Χριστῶι καὶ βαπτισθέντες οὐ δεῖ οὖν φησι τοὺς τὴν σωτεριαν νέκρωσιν ὑπομείναντας ζῆσαι τὴν κακὴν ζωὴν τῆς ἁμαρτίας ἐνεκρώθημεν δὲ τῆι ἁμαρτίαι πως εἰς τὸ μὴ ὑπακούειν φησι αὐτῆι
298Ph	83v	Rom.6.2-Rom.6.3		εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν	Εἰς τὸ παραπλήσιον αὐτοῦ θάνατον ἀποθανεῖν ἢ εἰς τὸ τέλειον αὐτὸν καὶ λυσιτελέστατον ὀφθῆναι γίνεται δὲ ταῦτα διὰ τοῦ βαπτίσματος βαπτιζόμενοι γὰρ ἀποτιθέμεθα τὰς ἁμαρτίας ὅπερ ἤρξατο κατεργάζεσθαι ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ καὶ γὰρ ὑπὲρ τῶν ἡμετέρων ἀπέθανεν ἁμαρτιῶν ἐλευθερῶσαι τούτων ἡμᾶς βουλόμενος ἐνήργησεν οὖν ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ τὴν ἀποθεσιν καὶ νέκρωσιν τῶν ἁμαρτιῶν καὶ ὅσον ἐφ' ἑαυτῷ τὸ ὅλον ἀπήρτισε λείπει δὲ μόνῃ ἡ ἡμῶν πίστις καὶ γνώμη καὶ προαίρεσις ταῦτα δὲ διὰ τοῦ βαπτίσματος ἐπιδείκνυται οὗπερ ἐπιτελουμένου ὁ θάνατος μᾶλλον τοῦ Χριστοῦ εἰς ὅσον ὤνησε σωτηρίας ἐμφανίζεται καλῶς οὖν φησιν εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν οἷον εἰς τὸ ἀποθανεῖν τὸν παραπλήσιον αὐτῷ θάνατον τὰς ἁμαρτίας τῷ βαπτίσματι ἐνθάπτοντας καὶ εἰς τὸ ἐμφανέστερον τοῦ σωτηρίου θανάτου αὐτοῦ τὸ κέρδος διὰ πάντων ἐπιδειχθῆναι καὶ ἡμῶν πρὸς τὴν ὁλοκληρίαν τῆς σωτηρίας τὴν γνώμην καὶ τὴν προαίρεσιν καὶ τὴν πίστιν συνεισαγόντων διὰ τοῦ βαπτίσματος
298	83v	Rom.6.3	^*		ἐπιπληκτικωτέρῳ δὲ λόγῳ κέχρηται ἑρμενεύων πως ἀπεθάνομεν τῆι ἁμαρτίαι καί φησιν ἡ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθημεν εἰς τοῦτο ἐβαπτίσθημεν εἰς τὸ καὶ αὐτοὶ ἀποθανεῖν θάνατον γὰρ μιμεῖται τὸ βάπτισμα τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν εἰ γὰρ καὶ μὴ σωματικὸς ἐστι θάνατος τὸ βάπτισμα ἁμαρτιῶν μέντοι
297ex	83v	Rom.6.3-Rom.6.4		διὰ τοῦ βαπτίσματος ες τὸν θάνατον	ἐπειδὴ βαπτιζόμενοι ὁμολογοῦμεν ἀποτεθνηκέναι τῶι κόσμωι καὶ αποτασσεσθαι τῆι ἁμαρτίαι καὶ τῶι διαβόλωι
299	83v	Rom.6.4		διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός	πιθανὴν ποιεῖται τὴν ἀνάστασιν διὰ τῆς τοῦ ἐγείραντος δόξης καλῶς δὲ τὸν πατέρα φησιν ἐγηγερκέναι νηπίοις γὰρ ἔτι διαλέγεται
300	83v	Rom.6.4		οὕτως καὶ ἡμεῖς	ἀκολουθον ἦν εἰπεῖν οὕτως καὶ ἡμεῖς ἀναστησομεθα ἂλλ εἰς πολιτείαν ἦλθεν ἑτέραν ἡμᾶς ἀπαιτῶν ἀνάστασιν τὴν διὰ χρηστῆς πολιτείας ἐν ἦι νεκροῦται μὲν ἡ ἁμαρτία ἀνίσταται δὲ βίος ἐνάρετος
299ex	83v	Rom.6.4	^*		δόξαν τοῦ πατρὸς τὴν θεότητα καλεῖ τοῦ Χριστοῦ καὶ γὰρ ἐν ἑτέρωι φησιν ἵνα ὁ θεὸς τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ὁ πατὴρ τῆς δόξης
301	83v	Rom.6.4		ἐν καινότητι ζωῆς	ὁ πόρνος ἐν ὧι μηκέτι πορνεύη καὶ ὁ ἅρπαξ μὴ ἁρπάζει τοῦτο καινότης ζωῆς
301Pha	83v	Rom.6.4	Φ(ω)τ(ιου) ^*		νέαν δεῖ είναι τῶν πιστῶν τὴν ζωὴν μηδὲν τῆς παλαιᾶς ἁμαρτίας ἐπισυρομένην ἐφόδιον
302	83v	Rom.6.4-Rom.6.5		εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν	ὁμοιοτητα δεῖξαι ἐπιχειρεῖ ἡμῶν τε καὶ τοῦ Χριστοῦ καί φησιν εἰ σύμφυτοι οἷον συμμέτοχοι γεγόναμεν τοῦ θανάτου σύμφυτους δὲ λέγει διὰ τοῦτο ὥσπερ τὸ σῶμα τὸ δεσποτικὸν ταφὲν ἐν τῆι γῆι ἔφυσε σωτηρίαν τῶι κόσμωι οὕτω καὶ τὸ ἡμῶν φησι ταφὲν ἐν τῶι βαστισματι ἔφυσεν ἡμῖν αὐτοῖς δικαιοσύνην
301Phb	84r	Rom.6.5	Φ(ω)τ(ιου) ^*		κατὰ μεταφορὰν ἡ λέξις ἀπὸ τῶν κατὰ συγγένειαν δένδρων ἅμα φυτευομένων καὶ σὺν ἀλλήλοις σύμφυτοι οὖν φησὶ γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ τοῦτ' ἔστι συναπεθάνομεν αὐτῷ οἰκείως δὲ ἐχρήσατο τῇ τροπῇ ὥσπερ γὰρ τὸ φυτὸν ἐν τῆι γῇ κατατεθὲν χρόνον τινὰ οἷον νέκρωσίν τινα καὶ ἀκινησίαν ὑπομένει ἔπειτα δὲ ἀθροον ἀναζῇ καὶ ἀναθάλλει οὕτω καὶ τὸ κυριακὸν σῶμα ἐπὶ χρόνον βραχὺν τεθὲν ἐν τῷ τάφῳ ἀθροον ἤνθησεν ἐκεῖθεν καὶ ἐβλάστησε τῇ οἰκουμένῃ τὴν σωτηρίαν καὶ ἡμεῖς δὲ βαπτιζόμενοι καὶ ἐνθαπτομενοι καὶ τρόπον τινὰ ὥσπερ τὰ φυτὰ τῇ γῇ οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐννεκρούμενοι τῷ ὕδατι ἀθροον θάλλοντες καὶ ἀκμάζοντες τὴν σφῶν σωτηρίαν ἀνερχομεθα καλῶς δὲ οὐκ εἶπε σύμφυτοι τῷ θανάτῳ ἀλλὰ τῷ ὁμοιώματι
303	84r	Rom.6.5	^*		ὁμοίωμα γὰρ θανάτου ἔχομεν ἐν τῶι βαπτίσματι οὐ σωματικὸν θάνατον αἱ γὰρ τρεῖς κατάδυσεις καὶ ἀναδύσεις τοῦ βαπτίσματος θάνατον καὶ ἀνάστασιν σημαίνουσιν
303exa	84r	Rom.6.5	^*		ὁμοίωμα θανάτου ὁ Χριστοῦ θάνατος διὰ τὸ μὴ ἀπομεμενηκέναι αὐτον τῶι θανάτωι ἀλλὰ ἀναβιῶναι τριήμερον
303exb	84r	Rom.6.5
304	84r	Rom.6.5		ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως	τῆς ὅταν ἀναστῶμεν
304ex	84r	Rom.6.5	^*		καὶ ὅρα ἀγαθότητα θεοῦ τὸν μὲν θάνατον τοῦ κυρίου ὡς ἐν εἰκόνι ἀπεθάνομεν τῆς δὲ ἀναστάσεως ἀληθῶς κοινωνήσομεν
305	84r	Rom.6.5-Rom.6.6		τοῦτο γινωσκοντες ὅτι ὁ παλαιός	εἶτα λέγει πως ἡμῖν ἔσται ἐπίδοξος ἡ ἀνάστασις καί φησι τοῦτο γινώσκοντες ὅτι ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος τουτέστιν ὁ κατεγνωσμένος βίος συνεσταυρώθη τῶι Χριστῶι διὰ τοῦ βαπτίσματος ἐφ' ὧι τε φησι καταργηθῆναι τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας τουτέστιν ἵνα νέκρωσιν αἱ κακαὶ πράξεις ὑπομείνωσιν ἃς καὶ λέγει σῶμα ἁμαρτίας
305Ph	84r	Rom.6.6	Φ(ω)τ(ιου)	o πᾶλαιος	τοῦτ' ἔστιν ὁ ἐν ταῖς ἁμαρτίαις παλαιωθεὶς οὗτος οὖν βαπτιζομένων ἡμῶν συσταυροῦται Χριστῷ καὶ ἀποθνήσκει καὶ ἀνερχομεθα ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος καινοὶ καὶ πρόσφατο πάντα τὸν παλαιωθέντα ἄνθρωπον ἀποθέμενοι καὶ καταργεῖται καὶ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας ἐν ᾗ ἐστηρίζετο καὶ ὑφ' ἧς ἐμορφοποιεῖτο ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος τοῦτ' ἔστιν ὁ καταγηράσας βίος ἡμῶν τοῖς παραπτώμασιν ἄνθρωπον δὲ καλεῖ τὸν τοιοῦτον τὴν τῶν ἀνθρώπων πρὸς αὐτὸν δηλῶν δυσαπόσπαστον καὶ πολυχρόνιον σχέσιν οὕτω γὰρ ἐντετήκεσαν αὐτῷ πρὸ τῆς δεσποτικῆς ἐπιδημίας καὶ οἰκονομίας οἱ ἄνθρωποι ὡς μηδ' ἂν ἄνθρωποι αἱρεῖσθαι εἶναι καὶ μηδ' ὅλως εἶναι χωρὶς φιληδόνου πολιτείας καὶ ἀκολάστων πράξεων τῷ οὖν συμπεπλέχθαι αὐτῷ τοὺς ἀνθρώπους καὶ συνανακεκρᾶσθαι καὶ δυσαποσπάστως ἔχειν ἄνθρωπον ἐπιπληκτικῶς τὸν τοιοῦτον βίον ἐκάλεσεν τοῦτ' ἔστιν ὃν ὡς αὐτοὺς ἡμᾶς μᾶλλον δὲ καὶ ἡμῶν πλέον καὶ ἐστέργομεν καὶ περιειχόμεθα
305ex	84r	Rom.6.6	Θεοδ(ωρητου) ^*		παλαιὸν ἄνθρωπον οὐ τὴν φύσιν ἐκάλεσεν ἀλλὰ τὴν πονηρὰν γνώμην ταύτην δὲ ἔφη τῶι βαπτίσματι νεκρωθῆναι
306	84r	Rom.6.6		ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας	εἰς τοῦτό φησι ἵνα καταργηθῇ καὶ νεκρωθῇ εἰς τὸ μηκέτι ὑποπεσεῖν ἁμαρτία νέκρωσιν δέ φησι τὸ ὅσον εἰς τὸ ἁμαρτάνειν ἵνα ἦι νεκρὸν νεκρὸς γὰρ οὐχ ἁμαρτάνει
307Ph	84r	Rom.6.6	Φ(ω)τ(ιου) ^*		τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας περιφραστικῶς αὐτὴ ἡ ἁμαρτία τοῦτ' ἔστιν ὅλη δι' ὅλου ἀργὴ καὶ ἄχρηστος τὸ λοιπὸν χρηματίζουσα πῶς δὲ καταργεῖται ἡμῶν μὴ χρωμένων αὐτῇ εἶτα καὶ τὸν τρόπον τῆς χρήσεως δριμέως καὶ ὀνειδιστικῶς τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ ἡ γὰρ χρῆσις τῆς ἁμαρτίας δούλους ἡμᾶς ποιεῖ τῆς ἁμαρτίας
306ex	84r	Rom.6.6	^*		κατήργηται δὲ καὶ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας τουτέστι τῶν ἐν αὐτῆι κινημάτων ἡ ἔμφυτος ἀγριότης κατασείουσα μὲν ἀεὶ πρὸς τὰ αἰσχίω τὸν νοῦν ἐνιεῖσα δὲ ὥσπερ πηλῶι τὰς γεωδεστέρας ἡδονὰς καὶ τοῦτό φησι τὸ γὰρ ἀδύνατον τοῦ νόμου ἐν ὧι ἠσθένει διὰ τῆς σαρκὸς ὁ πατὴρ τὸν ἑαυτοῦ υἱον πέμψας ἐν ὁμοιώματι σαρκὸς ἁμαρτίας καὶ περὶ ἁμαρτίας κατέκρινε τὴν ἁμαρτίαν ἐν τῆι σαρκὶ ὁρᾷς πως τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας κατηργται κατακέκριται γὰρ ἐν τῆι σαρκὶ τῆς ἁμαρτίας τὸ κέντρον καὶ νενέκρωται μὲν ἐν πρώτωι Χριστῶι διέβη τε παρ' αὐτοῦ τε καὶ δι' αὐτοῦ καὶ εἰς ἡμᾶς ἡ χάρις
307	84r	Rom.6.6-Rom.6.7		o γὰρ ἀποθανών	ὁρᾷς ὅτι ὅσον εἰς τὸ ἁμαρτάνειν δεῖ είναι ἡμᾶς νεκροὺς ὁ γὰρ ἀποθανών φησι δεδικαίωται τουτέστιν ἀπήλλακται καὶ ἠλευθέρωται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας τινες δὲ τοῦτο περὶ τοῦ βαπτίσματος ἐδέξαντο ἐν ὧι συνετάφημεν τῶι Χριστῶι
308Phb	84r	Rom.6.7-Rom.6.8	Φωτιου	εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῶι	Εἰ δὲ περιπατήσομεν ἐν καινότητι ζωῆς δηλονότι καὶ ἀναστησομεθα ὥσπερ ὁ Χριστὸς ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν τοῦτο γὰρ ἀκολουθον τοῦ εἰρημένου αὐτὸς δὲ τὴν προηγουμένην τῆς ἀναστάσεως πολιτείαν ἐπαγαγὼν τοῖς εἰρημένοις τὸ ἐξ ἀνάγκης ἑπομενον κατέλιπεν ἐννοεῖν
308	84r	Rom.6.8	^*		εἶτα λοιπὸν καθαρῶς τὴν ἀνάστασιν εὐαγγελίζεται καί φησιν εἰ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῶι ὥσπερ καὶ ἀπεθάνομεν διὰ τοῦ βαπτίσματος πιστεύωμεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῶι τὴν μακαρίαν ἐκείνην καὶ ἀγήρω ζωὴν δηλονότι τὴν μετὰ τὴν ἀνάστασιν
308Pha	84r	Rom.6.8	^*		ὀφείλομεν φησὶ πιστεύειν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ παρακελεύσεως οὖν τὸ πιστεύωμεν καὶ συμβουλῆς
309	84v	Rom.6.8-Rom.6.9		εἰδότες ὅτι Xριστος ἐγερθείς	καὶ πόθεν φησι δηλονότι συζήσομεν τῶι Χριστῶι καὶ γὰρ αὐτο τοῦτο ἄδηλον μήπως καὶ αὐτος ὁ ἐγερθεὶς Χριστὸς πάλιν ἀποθάνῃ ἄπαγε φησι τοῦτο γὰρ χρὴ πεπληροφορεσθαι ὅτι ὁ Χριστὸς οὐκέτι ἀποθανεῖται διὰ γὰρ τοῦτο καὶ ἀπέθανεν ἵνα καταργήσηι τὸν θάνατον
309ex	84v	Rom.6.9		θάνατος αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύσει	πως γὰρ δι' ὃν καὶ οἱ λοιποὶ ζησόμεθα συναναπεμπομένου τοῦ ὅλου τῆι ἀπαρχὴ ἡμῶν
310	84v	Rom.6.9-Rom.6.10	Οικου(μενιου)	ὁ γὰρ ἀπέθανε	καὶ τοσοῦτόν φησιν οὐκέτι ἀποθανεῖται ὅτι καὶ αὐτο ὁ ἅπαξ ὁ ἀπέθανεν οὐχ ὡς ὑπεύθυνος θανάτου κατὰ τοὺς λοιποὺς ἀνθρώπους ἀπέθανεν ἀλλὰ διὰ τὴν τοῦ κόσμου ἁμαρτίαν ἵνα ταύτην ἀνέλῃ καὶ θανατώσηι
311	84v	Rom.6.10		ζητῶ θεῶι	τουτέστι ὡς θεὸς ἀπαύστως καὶ ἀκαταλύτως ὡς γὰρ νοεῖται τῆι ἁμαρτίαι τουτέστι διὰ τὴν ἁμαρτίαν οὕτως νοεῖται τῶι θεῶι τουτέστι διὰ τὸ είναι θεός
311ex	84v	Rom.6.10	Οικου(μενιου) ^*		καὶ οὕτω νοήσεις ὥσπερ λέγομεν ἐπὶ τοῦ καθ' ἡμᾶς ἀνθρώπου ἀπέθανε τῆι σαρκὶ ζῆ δὲ τῆι ψυχῆι κατὰ δοτικὴν ἀποδιδόντες τὸν λόγον οὕτω μοι νόει τῶι θεῶι ζῆ τουτέστι τὸ είναι θεὸς οὐκ ἐπειδὴ καὶ τῶι είναι ψυχὴ οὐκ ἔζη ἀλλὰ τὸ ἀμαχώτερον τέθεικε τὸ είναι αὐτον θεόν
312	84v	Rom.6.10-Rom.6.11		οὕτως καὶ ὑμεῖς λογίζεσθε	εἶτα ἵνα μὴ λέγωσι καί τι φησι πρὸς ἡμᾶς εἰ ἅπαξ ἀποθανὼν ὁ Χριστὸς οὐκέτι ἀποθνήσκει φησι οὕτω καὶ ὑμεῖς ἑαυτοὺς λογίζεσθε πως ὅτι ἀποθανεῖσθε μὲν διὰ τὴν ἁμαρτίαν ἅπαξ ζήσετε δὲ τῶι θεῶι καὶ γὰρ ἐν αὐτῶι ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμεν καθὼς ἀλλαχοῦ φησι ἡ οὕτως ὥσπερ ὁ Χριστός φησιν ἀπέθανε καὶ ζῆ οὕτως καὶ ὑμεῖς λογίζεσθε ἑαυτοὺς χρεὼν είναι νεκροὺς μὲν ὅσον πρὸς τὸ ἁμαρτάνειν ζῶντας δὲ εἰς τὰ κατὰ θεὸν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τουτέστι συμμαχοῦντος Χριστοῦ
313	84v	Rom.6.11		διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ	διὰ γὰρ τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἡ ζωὴ ἡμῶν
314	84v	Rom.6.11-Rom.6.12		μὴ οὖν βασιλευτω	ἐπεὶ οὖν νενκρους ἡμᾶς φησιν είναι χρὴ ὅσον εἰς τὴν ἁμαρτίαν μὴ κρατείτω ὑμῶν ἡ ἁμαρτία καλῶς δὲ ἐν τῶι θνητῶι σώματι διὰ γὰρ τοῦ σώματος ἡ ἁμαρτία ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ μὴ βασιλευτω εἰς τὸ ὑπακούειν αὐτῆι τοῦτο γὰρ βασιλευσθαι
313ex	84v	Rom.6.12	Φ(ω)τ(ιου) ^*		βασιλεία τυραννίδος ταύτηι διαφέρει τῶι τὴν μὲν τυραννίδα ἀκόντων γίνεσθαι τῶν ὑπηκόων τὴν δὲ βασιλείαν βουλομενων τῶν ἀρχομένων παραινεῖ τοίνυν μηκέτι τῆι δυναστεία τῆς ἁμαρτίας συντίθεσθαι κατέλυσε γὰρ αὐτῆς τὴν βασιλείαν ὁ δεσπότης ἐνανθρωπήσας καὶ ἅτε δὴ θνητοῖς ἔτι καὶ παθητὸν ἔχουσι σῶμα νομοθετῶν σύμμετρα τῆι ἀσθένεια νομοθετεῖ καὶ οὐ λέγει μὴ τυραννείτω ἀλλὰ μὴ βασιλευέτω τὸ μὲν γὰρ ἴδιον ἐκείνης τὸ δὲ τῆς ἡμετέρας γνώμης ἡ μὲν γὰρ τῶν παθημάτων κίνησις καὶ ὄχλησις κατὰ φύσιν ἡμῖν γίνεται τῶν δὲ ἀπειρημένων ἡ πρᾶξις τῆς γνώμης ἐξηρτήται
315Ph	84v	Rom.6.12	^*		Ἐπεὶ γὰρ φησὶν ἀπεθάνομεν καὶ νεκρὸν ἡμῶν γέγονε τὸ σῶμα τῇ ἁμαρτίᾳ μὴ ποιήσωμεν πάλιν αὐτὸ ἀναζῆσαι τὴν ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ ζωὴν μηδὲ παρασκευασώμεθα οὕτως ὥστε πάλιν ἐν αὐτῷ θνητῷ γενομένῳ διὰ τοῦ βαπτίσματος βασιλεύειν τὴν ἁμαρτίαν τὶ δὲ ἐστι βασιλεύειν ἐν ἡμῖν τὴν ἁμαρτίαν τὸ ἐπιτελεῖν τὰς ἐπιθυμίας τοῦ σώματος
315	84v	Rom.6.12		ἐν τῶι θνετωι ὑμῶν σώματι	παραμυθεῖται αὐτοὺς ἐν τῶι εἰπεῖν θνητῶι σώματι δεικνὺς ὅτι πρόσκαιρὸς ἡ πάλη ἡ πρὸς ἁμαρτίαν πρόσκαιρον γὰρ τὸ σῶμα
316	84v	Rom.6.12		ἐν τοῖς ἐπιθυμία αὐτοῦ	τουτέστι τοῦ σώματος οἷον μὴ ἀποτελεῖτε
317	84v	Rom.6.12-Rom.6.13		μηδὲ παριστάνετε τὰ μέλη	τὸ γὰρ σῶμα ἄγεται καθὸ ἂν ἄγῃ τις δύναται γάρ τις τὴν χεῖρα καὶ ὅπλον ἐλεημοσύνης καὶ ἁρπαγῆς ποιῆσαι τὴν γλῶσσαν καὶ εὔφημον καὶ δύσφημον καὶ οὕτως πάντας τὰ μέλη
318	84v	Rom.6.13		oπλα ἀδικίας	καλῶς τὴν ἁμαρτίαν ἀδικίαν ἐκάλεσεν ἡ γὰρ ἑαυτόν τις ἀδικεῖ δι' αὐτῆς ἡ τὸν πλησίον
319	84v	Rom.6.13		ἀλλὰ παραστήσατε ἑαυτοὺς τῶι θεῶι	τέως ἐκ τῶν ὀνομάτων τὸ διάφορον οἷον γὰρ ἐστι μὴ παραστῆσαι ἑαυτὸν τῆι ἁμαρτίαι ἀλλὰ τῶι θεῶι
320	84v	Rom.6.13		ὡς ἐκ νεκρῶν ζῶντας	οὕτως ἑαυτούς φησι παραστήσατε τῶι θεῶι ὡς ἄξιον ὅτι νενεκρωμένους ὑμᾶς ταῖς πάλαι ἁμαρτίαις ἤγουν τῶι ὑπο θανάτου βασιλεύεσθαι εζωοποιησεν
319Ph	84v	Rom.6.13	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἡ ὡς ἔστιν ἄξιον τοὺς τηλικαύτης εὐεργεσίας ἀξιωθέντας καὶ ἐκ τῶν νεκρῶν καὶ φθοροποιῶν παθῶν ἐλευθερωθέντας καὶ ζῶντας αποδειχθέντας
321	84v	Rom.6.13		ὅπλα δικαιοσύνης	ὁ γὰρ εἰς ὅπλα δικαιοσύνης τὰ μέλη παραστήσας τῶ θεῶι ἑαυτὸν παρίστησιν
321Ph	85r	Rom.6.13-Rom.6.14		ἁμαρτία γὰρ ὑμῶν	μὴ γὰρ ἔστω ὑμῖν ὁ τῆς ἁμαρτίας πόλεμος πρόφασις ἀσθενὴς ἐστι νῦν ἡ ἁμαρτία οὐ δύναται κυριεύειν ἐὰν μὴ ἡμεῖς ἑκοντες ὑποκατακλιθῶμεν αὐτῇ ἀλλὰ προσβάλλει μὲν οὐ κυριεύει δὲ πῶς οὖν ἐκυρίευεν ἕως τοῦ νῦν ὅτι ὑπὸ νόμον ἦσαν οἱ ὑπ' αὐτῆς κυριευόμενοι ὑπὸ νόμον ὃς ἀπεθέσπιζε μὲν τὴν τῆς ἁμαρτίας πρᾶξιν οὐκ ἐνίσχυε δὲ εἰς τὸ κρατεῖν αὐτῆς καὶ περιγίνεσθαι ημεῖς δὲ ὑπὸ χάριν ἐσμὲν ἥτις μετὰ τοῦ συμβουλεύειν καὶ διατάττεσθαι ἃ χρὴ καὶ ἐνισχύει καὶ συνεργεῖ εἰς τὴν πρᾶξιν αὐτῶν καὶ οὐ τοῦτο μόνον ἀλλὰ καὶ τὰς προγεγενημένας ἡμῖν ἁμαρτίας ἐξαλείφει
321ex	85r	Rom.6.14	^*		ποία ἁμαρτία οὐ κυριεύσει ἡ πρὸ τοῦ βαπτίσματος δηλοντοι ἦν ἀφίησιν ἡ χάρις τοῦ Χριστοῦ τοῦτο δὲ ὁ νόμος ποιεῖν οὐκ ἠδύνατο οὐκ ἐστε οὖν φησιν ὑπο νόμον τὸν μὴ δυνάμεον ῥύσασθαι ἀλλὰ μᾶλλον τιμωρούμενον
322	85r	Rom.6.14
323	85r	Rom.6.14-Rom.6.15		τι οὖν ἁμαρτήσομεν	ἵνα μὴ ραθυμος ὁ ἀκροατὴς γένηται ὡς μὴ κυριευθησόμενος ὑπο τῆς ἁμαρτίας διὰ τὸ είναι ὑπο χάριν τὴν φρουροῦσαν ἀσφαλίζεται αὐτον
323Ph	85r	Rom.6.15-Rom.6.16	Φ(ω)τ(ιου)	oὐκ οἴδατε ὧι παριστάνετε	Ὧι πράγματι διὰ τῆς ὑπακοῆς δούλους ἑαυτοὺς παριστάνετε
324	85r	Rom.6.16	^*		τουτέστι ποιεῖτε ἀποδείκνυτε παρασκευάζετε
323Ph	85r	Rom.6.16	^*		τούτῳ καὶ εἰς τὸ ἑξῆς δοῦλοι χρηματίσετε τῆς ἑκουσίου ὑμῶν ὑπακοῆς τὴν δουλείαν παρασχομένης ἤτοι τῆς ἐπὶ θάνατον ἀγούσης ἁμαρτίας ἢ τῆς ὡς ἀληθῶς ὑπακοῆς τῆς εἰς δικαιοσύνην χειραγωγούσης ἢ τὸ ᾧ ὑπακούετε μᾶλλον ἀντὶ τοῦ ἐν ᾧ καὶ καθ' ὃν τρόπον οἷον ὅτι ἐν τούτῳ καὶ κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον δοῦλοὶ ἐστε ἢ τῆς ἁμαρτίας ἢ τῆς δικαιοσύνης καθὸ καὶ ἐν ᾧ θατέρᾳ αὐτῶν ὑπακούετε ἵνα γὰρ μή τις εἴπῃ πῶς ἐστι δοῦλον τούτων γενέσθαι τὸν τρόπον τίθησι
325	85r	Rom.6.16	^*		ὧι παριστάνετε οὐ λέγω φησι τὴν γέενναν οὐδε τὰ ἐκεῖ δικαιωτήρια αυτὴ ἡ αἰσχύνη οὐχ ἱκανὴ ἀναχαιτίσαι ὑμᾶς ὅτι καταδουλοῦτε ἑαυτοὺς τῆι ἁμαρτίαι ὑπο Χριστοῦ ἐλευθερωθέντες
326	85r	Rom.6.16		δοῦλοι ἐστε	ἐκείνου φησιν ἐστε τοῦ πράγματος δοῦλοι ὧι ὑπακούετε
327	85r	Rom.6.16		ἤτοι ἁμαρτίας	ἤτοι τῆς εἰς θάνατον ἀγούσης ἁμαρτίας φησιν ἡ τῆς ὑπακοῆς τοῦ θεοῦ τῆς εἰς δικαιοσύνην ἀγούσης
328	85r	Rom.6.16		ἡ ὑπακοῆς	ἀπὸ κοινοῦ δοῦλοὶ ἐστε
329	85r	Rom.6.16-Rom.6.17		χάρις δὲ τῶι θεῶι	φοβήσας αὐτοὺς τῆι δουλείαι τῆς ἁμαρτίας καὶ τῶι ἐκ ταύτης θανάτῳ τῶν εὐεργεσιῶν ὑπομιμνήσκει τοῦ θεοῦ παραμυθούμενος τε αὐτοὺς καὶ δεινκὺς εὐκολώτερον τὸ μέλλον πρὸς σωτηρίαν
330	85r	Rom.6.17		ἐκ καρδίας	μηδενός φησι βιασαμένου μηδὲ ἀναγκάσαντος τοῦτο δὲ καὶ ἐγκώμιον ἐστιν αὐτῶν
331	85r	Rom.6.17		εἰς ὃν παρεδόθητε τύπον	εἶτα ἐπειδὴ εἶπεν αὐθαίρετον αὐτῶν είναι τὴν προθυμίαν λοιπὸν λέγει καὶ τὴν τοῦ θεοῦ βοήθειαν ὑμεῖς μὲν γάρ φησιν ἑκοντες ὑπηκούσατε ὁ δὲ θεὸς ὑμᾶς εἰς τὸν τύπον τῆς διδαχῆς τοῦτον παρέδωκε ποῖον τὸ ὀρθῶς ζῆν ἐθέλειν καὶ ὑγιαίνειν περὶ τὰ δόγματα τύπον δέ φησι διδαχῆς οἷον ὅρον καὶ κανόνα
332	85r	Rom.6.17-Rom.6.18		ἐλευθερωθέντες δέ	οὐ μόνον γάρ φησι ὁ θεὸς ἠλευθέρωσεν ἡμᾶς τῆς ἁμαρτίας ἀλλὰ καὶ εδουλωσεν τῆι δικαιοσύνη
332Ph	85r	Rom.6.18-Rom.6.19		ἀνθρώπινον λέγω	Ἀνθρώπινον λέγω φησὶ τὸ ἐδουλώθητε οὐ γὰρ ἐστι τοῦτο κατὰ ἀλήθειαν δουλείαι τὸ κατὰ τὴν δικαιοσύνην πολιτεύεσθαι ἀλλὰ τοῦτο ἡ ἀληθὴς ἐλευθερία καὶ εὐδαιμονία τὶ οὖν καλεῖς αὐτὴν δουλείαν εἰ μὴ ἐστι δουλεία διὰ τὴν ἀσθένειαν φησι τῆς σαρκὸς ὑμῶν τοῦτ' ἔστιν ἐπειδὴ ἀντιπίπτειν δοκεῖ τὸ φρόνημα τῆς σαρκὸς καὶ τραχύνεσθαι καὶ ἀλγύνεσθαι κατ' ἀρχὰς πρὸς τὰ ἐπιτάγματα τῆς δικαιοσύνης διὰ τοῦτο τὸ ἀπὸ τῆς ὑμετέρας σαρκὸς ἀσθενὲς καὶ ἀλγυνομενον λογιζόμενος κατὰ τὴν ἀνθρωπίνην συνήθειαν δουλείαν αὐτὸ ἐκάλεσα καὶ γὰρ εἰώθαμεν ἐφ' ὧν ἀλγυνομενοι καὶ ἄκοντές τι πράττομεν τὸ τῆς τυραννίδος καὶ δουλείας ὄνομα τιθέναι οὕτω γοῦν καὶ ὁ Παῦλος φησιν ὅτι κατ' ἄνθρωπον λέγω τὸ ἐδουλώθητε τῇ δικαιοσύνῃ εἶτα κατασκευάζει αὐτὸ καὶ ἐκ τοῦ ἐναντίου ὥσπερ γὰρ φησὶ τὰ τῆς ἀκαθαρσίας πράττοντες δοῦλοι ἦτε τῆς ἀκαθαρσίας οὕτω τὰ τῆς δικαιοσύνης ἐπιτελοῦντες δοῦλοι οὐκ ἀπεικοτως ἂν κληθειητε τῆς δικαιοσύνης τοῦτο δὲ καὶ ἐντρέπων ἅμα ἐπήγαγεν εἰ γὰρ δοῦλοι εἶναι οὐκ ᾐσχύνεσθε τῆς ἀκαθαρσίας πῶς οὐκ ἂν καὶ μέγα φρονήσητε δοῦλοι καταξιωθέντες γενέσθαι τῆς δικαιοσύνης εἶτα κατασκευάζει τοῦτο καὶ ἑτέρως καὶ προϊὼν δείκνυσι τῆς τοιαύτης δουλείας τὸ ἀξίωμα συμπερανάμενος ὅτι αὕτη ἡ δουλεία δούλους ποιεῖ τοῦ θεοῦ οὗ τὶ ἂν εἴη ἐλευθεριώτερον ἢ εὐδαιμονέστερον καὶ γάρ φησι νυνὶ δὲ ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας δουλωθέντες δὲ τῷ θεῷ καὶ ἑξῆς Ἢ τὸ ἀνθρώπινον λέγω εἰ νοηθείη καθ' ὑπερβατον ὡς ἐφεξῆς ὀφεῖλον τάττεσθαι τὸ οὕτω νῦν παραστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασμον εἰ οὖν οὕτως ἐκληφθείη σημαίνοι ἂν ὅτι μέτριον τι εἶπον καὶ ταπεινὸν ταῦτα εἰπὼν ὁ γὰρ τὸ τέλειον λέγων εἴποι ἂν ὅτι παραστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ μὴ πρὸς τῇ ἁμαρτίᾳ ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον σπουδαιότερον καὶ προθυμότερον νῦν δὲ διὰ τὸ ἀσθενὲς ὑμῶν φησὶν οὕτως εἶπον ταπεινῶς καὶ μετρίως
333	85r	Rom.6.19	^*		ἡ συμμετρον τι φησι λέγω καὶ μικρὸν οὐχ ὑπερβαῖνον τὸ τῆς φύσεως ἀσθενές
334ex	85r	Rom.6.19	^*		τῆι φύσει μέτρῳ φησι τὴν παραίνεσιν οἶδα γὰρ τὰ ἐν τῶι θνητῶι σώματι κινούμενα πάθη
334	85v	Rom.6.19		τῆς σαρκὸς ὑμῶν	οὐκ εἶπεν τῆς προαιρέσεως ἡ τῆς προθυμίας ὅπερ ἦν ἐκείνων ἀδίκημα ἀλλὰ τῆς σαρκός φησιν ὁ παραγνωμην αὐτῶν ἐγίνετο τοῦτο δέ φησιν ἀνεπαχθῆ τὸν λόγον ποιῶν
335	85v	Rom.6.19		ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε	πολλῶι μὲν μείζονα ἔδει τῶι Χριστῶι τὴν δουλείαν παρασχεῖν καὶ τῆι δικαιοσύνηι ἤπερ ὅσην παρέσχετε τῆι ἀκαθαρσία καὶ τῆι ἀνομίαι πλὴν διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς τὴν ἴσην ἀπαιτῶ
336	85v	Rom.6.19-Rom.6.20		ὅτε γὰρ δοῦλοι ἦτε	ὅτε φησι ἐν ἁμαρτίαις ἐζῆτε τοσοῦτον ὑπηκούετε τῆι ἁμαρτίαι ὡς μηδ ὅτι οὖν πράττειν καλὸν τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ ἐλεύθεροι ἦτε τῆ δικαιοσύνη τουτέστιν ἐν οὐδενὶ ἦτε ὑποτεταγμένοι αὐτῆι οὐκοῦν καί νυν ἐπεὶ μετέστητε εἰς τὴν δικαιοσύνην ἐλεύθεροι γένεσθε τῆι ἁμαρτίαι τοῦτο γὰρ συνυπακούειν ὁ σκοπὸς τοῦ ἀνωτέρω κεφαλαίου ἀπαιτεῖ
337	85v	Rom.6.20-Rom.6.21		τινα οὖν καρπόν	τι οὖν τὸ ὄφελος ὑμῖν φησιν τῆς πάλαι πονηρίας οὐδὲν καὶ δηλονότι τὸ ἐπαισχύνεσθαι ὑμᾶς νυν οὕτως γὰρ κακὸν ἡ ἁμαρτία ὅτι καὶ μετὰ ἀπαλλαγὴν αἰσχυνεταί τις ἐπ' αὐτῆι
338	85v	Rom.6.21		τὸ γὰρ τέλος ἐκείνων	οὐ μόνον ἀπὸ τὰ αἰσχύνης ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῶν ἀποτελεσμάτων κατασκευάζει τὸ μοχθηρὸν τῆς ἁμαρτίας τὸ τέλος ἐκείνων φησι θάνατον ἔχει τοῦτον δὴ τὸν νοητόν
339	85v	Rom.6.21-Rom.6.22		ἔχετε τὸν καρπὸν ὑμῶν	ἐκείνων μέν φησιν ὁ καρπὸς θάνατος καὶ αἰσχύνη τούτων δὲ ὁ καρπὸς ἁγιασμὸς καὶ ζωὴ ἂλλ ὅμως καὶ τούτων οὕτως ὄντων φησιν κἂν οὕτως τῶι θεῶι δουλεύσατε ὥσπερ τῆι ἀκαρθασίᾳ καὶ τῆι ἀνομία
340	85v	Rom.6.22		τὸ δὲ τέλος ζωήν	ἐκ τῶν δεδομένων τὰ προσδοκώμενα πιστοῦται τουτέστιν ἀπὸ τοῦ ἁγιασμο τὴν αἰώνιον ζωήν
341	85v	Rom.6.22-Rom.6.23		τὰ γὰρ ὀψώνια	τὰ ὀψώνια οἷον ὁ καρπὸς ὅρα δὲ ἐξ ὧν ἐπεξέρχεται τῶι λόγωι ἀσφαλεστέρους τε αὐτοὺς πρὸς τὸ μέλλον ποιεῖ καὶ εὐχαρίστους ὧν ἐῤῥύσθησαν
345Pha	85v	Rom.6.23	Φ(ω)τ(ιου)	oψωνια	διὰ τῆς ἁμαρτίας ὠνούμεθα ἃ ἡμῖν ἐκείνη πραττομένη ἀντιδίδωσι καὶ προξενεῖ
342	85v	Rom.6.23		τὸ δὲ χάρισμα τοῦ θεοῦ	οὐκ εἶπεν ὁ μισθὸς τῶν κατορθωμάτων ἀλλὰ χάρισμα δεικνὺς ὅτι οὐκ ἐκ καμάτων ἀλλὰ κατὰ χάριν ἀπηλλάγησαν τῶν ἁμαρτιῶν
343	85v	Rom.6.23-Rom.7.1		γινώσκουσι γάρ	μετ' ἐγκωμίου
344	85v	Rom.7.1		ὅτι ὁ νόμος κυριεύει	εἶπεν ἄνω ὅτι ἀπεθάνομεν τῆι ἁμαρτίαι τοιγαροῦν οὐ κυριεύει ἡμῶν τῶν ὅσον ἐπ' αὐτῆι νεκρῶν νυν δὲ θέλει δεῖξαι ὅτι οὔτε ὁ νόμος ἡμῶν κυριεύει ἀνθρώπινον δὲ λέγει παράδειγμα εἶτα προϊὼν δείκνυσιν ὅτι οὐ μόνον ἡμεῖς ἀπεθάνομεν τῶι νόμωι ἀλλὰ καὶ ὁ νόμος ἀπέθανε τῆι ἐπιφανείᾳ τοῦ Χριστοῦ
345	85v	Rom.7.1		τοῦ ἀνθρώπου	οὐκ εἶπεν ἀνδρὸς ἡ γυναικός
345Phb	85v	Rom.7.1		ἐφ' ὅσον χρόνον ζῆ	τὶς ἢ δηλονότι ὁ ἀνὴρ ἐλλειπτικῶς οὖν εἴρηται σαφὲς δὲ αὐτὸ ποιεῖ τὸ ἐπαγομενον
346	85v	Rom.7.1-Rom.7.2		κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόμου	ενταξει ἀνδρὸς τέθεικε τὸν νόμον ενταξει δὲ γυναικὸς τοὺς πιστευαντας
347	85v	Rom.7.2-Rom.7.3		εὰν δὲ ἀποθάνῃ o ἀνήρ	ἐν τῶ παραδείγματι τὸν νόμον ὑποτίθεται ἀποθανόντα ἂλλ οὐκ ἐν τῶι συμπερεσματι ἵνα μὴ ἐπαχθῆ τὸν λόγον ποιήσῃ
346Ph	85v	Rom.7.3		ἀπὸ τοῦ νόμου	τοῦ νομοθετοῦντος περὶ τοῦ ἀνδρὸς καὶ δεσμοῦντος τὴν γυναῖκα πρὸς αὐτον κατήργηται ἀντὶ τοῦ ἀπολέλυται ἠλευθέρωται
348	85v	Rom.7.3-Rom.7.4		ώστε ἀδελφοὶ μου καὶ ὑμεῖς	ἐν τῶι συμπεράσματι οὐκ εἰσάγει ἀποθανόντα τὸν νόμον διὰ τὸ μὴ δόξα είναι ἐπαχθὴς Ἰουδαίοις γὰρ λαλεῖ ἀλλὰ τοὺς πιστεύσαντας εἰσάγει τῶι θανάτωι Χριστοῦ ἀποθανόντας ἀπὸ τοῦ νόμου διὸ καὶ ἐλευθερωθέντας εἰ οὖν τοῦ νόμου ἀποθανόντος οὐκ ἐστι παραβάτης ὁ καταλιμπάνων αὐτον καὶ πιστεύων τῶι Κυρίωι πολλῷ μᾶλλον ἂν καὶ αὐτός τις ἀποθάνῃ ὥσπερ φησι καὶ ἡμεῖς ἀπεθάνομεν λέλυται ἀπὸ τοῦ νόμου καὶ οὐκ ἐστι παραβάτης πιστεύων τῶι Χριστῶι
348ex	85v	Rom.7.4
349	85v	Rom.7.4		διὰ τοῦ σωματoς τοῦ Χριστοῦ	τοῦ θανατωθέντος ὑπὲρ ἡμῶν συναπεθάνομεν γὰρ αὐτω ἐν τῶι βαπτίσματι καὶ οὐκ ἐσμεν ἑαυτῶν ἠγοράσθημεν γὰρ τιμῆς
350	85v	Rom.7.4		γενέσθαι ὑμᾶς ἑτέρωι	ὡς τοῦ νόμου ἀποθανόντος διὸ οὔτε παραβάται εὑρεθησόμεθα
351	86r	Rom.7.4		ἵνα καρποφορήσωμεν τῶι θεῶι	εἶτα προτρέπει ἐλπίσι κρείττοσι τότε μὲν γάρ φησι τῶι θανάτωι ἐκαρποφοροῦμεν τὸ πᾶν ἐκείνωι πράττοντες νυν δὲ τῶι θεῶι
351ex	86r	Rom.7.4-Rom.7.5	Θεοδ(ωρητου)	ὅτε γὰρ ἦμεν ἐν τῆι σαρκί	τουτέστιν ἐν τῆι κατὰ νόμον πολιτείᾳ σάρκα γὰρ τῆι σαρκὶ δεδομένας νομοθεσίας ὠνόμασε τὰς περὶ βρώσεως καὶ πόσεως καὶ λέπρας καὶ τῶν τοιούτων
352	86r	Rom.7.5		ἐν τῆι σαρκί	τουτέστιν ἐν τῶι σαρκικῶ βίωι οὐκ εἶπε δὲ ἐν τῶι νόμωι ἵνα μὴ ἀπαράδεκτος γένηται ἔτι γὰρ εσεβοντο τὸν νόμον
353	86r	Rom.7.5		τὰ διὰ τοῦ νόμου ἐνηργεῖτο	οὐ γὰρ ἤιδειν φησι τὴν ἐπιθυμίαν εἰ μὴ ὁ νόμος ἔλεγεν οὐκ ἐπιθυμήσεις τὰ οὖν διὰ τοῦ νόμου γνωριζόμενα καὶ πάλιν οὐκ εἶπεν ἐνεργεῖ τὰ μέλη ἵνα μὴ κατηγορήσῃ τῆς σαρκὸς ἀλλὰ ἐνηργεῖτο
354	86r	Rom.7.5		εἰς τὸ καρποφορμῆσαι τῶι θανάτωι	δείκνυσιν ἔξωθεν παραγενόμενα ἐνέργεια τοῦ σατανᾶ εἰς τὸ συνεισενεγκεῖν τῶι θανάτωι διὰ γὰρ τῶν ἁμαρτιῶν τῶι θανάτωι καρποφοροῦμεν
355	86r	Rom.7.5-Rom.7.6		νυνὶ δὲ κατηργήθημεν	πάλιν τὸ ἐπαχθὲς φεύγων οὐκ εἶπε κατήργηται ὁ νόμος ἂλλ ἡμεῖς ἀπὸ τοῦ νόμου κατηργήθημεν τουτέστιν ἀπολελύμεθα διά τι ἐπειδὴ ἀπεθάνομεν διὰ τῆς ἁμαρτίας αυτὴ γὰρ ἡ κατέχουσα καὶ ἠγέρθημεν οὐ διὰ τοῦ νόμου ἀλλὰ διὰ τοῦ Χριστοῦ δῆλον οὖν ὅτι ἀπὸ μὲν τοῦ νόμου ἀπολελύμεθα ὡς ἀποθανόντες ὑπετάγημεν δὲ τῶι ρυσαμένωι ἡμᾶς τοῦ θανάτου Χριστῶι
356	86r	Rom.7.6		ώστε δουλεύειν ἡμᾶς	εἶτα ἵνα μὴ νομίσωσιν ὅτι ἀπολυθέντες τοῦ νόμου λοιπὸν ἃ βούλονται ἀκινδύνως πράττουσιν ἐπάγει άλλην δουλείαν ἀκριβεστέραν τὴν τοῦ πνεύματος καλῶς δὲ τὸ καινότητι ἐπειδὴ οὐ τὰ αυτὰ ἐν τῆι νέα επιταττομεθα ἅπερ οἱ πάλαι ἐν τῶι νόμωι ἀλλὰ καινὰ καὶ νέα παραγγέλματα καὶ φιλοσοφώτερα ὡσεὶ εἶπεν ἵνα δουλεύωμεν τοῖς νέοις τοῖς ἐκ τοῦ πνεύματος ἐπιταγεῖσι καὶ γὰρ τοῖς μὲν ἀρχαίοις τὸ μὴ φονεύειν ἡμῖν δὲ τὸ μὴ δὲ ὀργίζεσθαι ἐκείνοις μὴ μοιχεύειν ἡμῖν δὲ τὸ μηδὲ περιέργως ὁρᾷν ἐπιτέτακται
357	86r	Rom.7.6		καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος	οὐκ ἔτι γὰρ ὁ νόμος ἐπιτάσσει ἀλλὰ τὸ πνεῦμα εἰπὼν δὲ παλαιότητι ἔδειξε τὸ σαθρὸν τοῦ νόμου καὶ ἀχρεῖον πᾶν γὰρ τὸ παλαιούμενον φησι καὶ γηράσκον ἐγγὺς ἀφανισμοῦ
358	86r	Rom.7.6-Rom.7.7		τι οὖν ἐροῦμεν	ἐπειδὴ εἶπεν ἵνα δουλεύωμεν ἐν καινότητι πνεύματος ὡς τοῦ μὲν πνεύματος σώζοντος τοῦ δὲ νόμου μὴ σώζοντος φησι τι οὖν εἴποι τις ὅτι ὁ νόμος ἁμαρτωλὸς ἐστιν ἡ ἁμαρτίας πρόξενος οὐ τοῦτό φησι λέγω ἂλλ ὅτι πρόξενός μοι τοῦ γνῶναι τὴν ἁμαρτίαν οὐκοῦν καὶ χειρόνως τιμωρηθῆναι ὅτι ἐν γνώσει λοιπὸν ἁμαρτάνω ὅμως κατὰ μικρὸν δείκνυσι τὸν νόμον καὶ κατασκευαστικὸν τῆς ἁμαρτίας οὐ μὴν παρὰ τὴν οἰκείαν φύσιν ἀλλὰ παρὰ τὴν αὐτῶν κακίαν
357Ph	86r	Rom.7.7	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Οὐκ εἶπε τὶ οὖν ὁ νόμος ἀπέθανεν ἢ κατήργηται τοῦτο γὰρ ἐβούλετο ἀλλ' ὅπερ ουδὲ αὐτῷ ἐδοκει τὶ οὖν φησὶν ὁ νόμος ἁμαρτία διὸ ἐπάγει μὴ γένοιτο ἅμα κἀκείνους λεαίνων καὶ τὸ αὐτοῦ οὐκ ἀναιρῶν οὐ γὰρ εἰ μὴ ἐστιν ἁμαρτία ἤδη οὐκ ἀπέθανεν ἢ οὐ κατήργηται ὅπερ ἐκεῖνος καὶ ἐδείκνυ καὶ ἐβούλετο
359	86r	Rom.7.7		ὁ νόμος ἁμαρτία	μετετραπη φησι ὁ νόμος τὴν φύσιν καὶ γέγονεν εἰς ἁμαρτίαν ὠθῶν οὐχί φησι
359ex	86r	Rom.7.7	Σευηρι(ανου)	ἀλλὰ τὴν ἁμαρτίαν οὐκ ἔγνων	οὐκ εἶπεν ἀλλὰ τὴν ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησα εἰ μὴ διὰ νόμου ἂλλ οὐκ ἔγνων ώστε οὐ τοῦ ποιεῖν ἀλλὰ τοῦ διαγνιωσκειν τὴν ἁμαρτίαν ὁ νόμος αἴτιος παιδευτικὸς ὧν καὶ μὴ συγχωρῶν διὰ τῆς ἀγνοίας εἰς τὴν τῶν ἀλογων ἐκπίπτειν φύσιν
360	86r	Rom.7.7-Rom.7.8		ἀφορμὴν δὲ λαβοῦσα	οὐχ ὁ νόμος αἴτιος φησι τῆς ἁμαρτίας ἂλλ ἡ ἁμαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς ἡ ἐστιν ὁ νόμος ἐξηπάτησέ με ὅρα πως ἠρέμα δείκνυσι πρόφασιν τῆς ἁμαρτίας τὸν νόμον φανερῶς δὲ οὐ λέγει ἵνα μὴ προστῇ αὐτοῖς
360ex	86r	Rom.7.8	Σευηρι(ανου) ^*		ἁμαρτίαν ἔοικε λέγειν τὸν διάβολον ὥσπερ οὖν τὸν σωτηρία ζωὴν ἡ γραφὴ καλεῖ καὶ δικαιοοσυνην τῶι ζωῆς καὶ δικαιοσύνης αἴτιον είναι οὕτω καὶ τὴν ἐναντίαν δύναμιν ἐκ τῆς οἰκείας ἐνεργείας ποτε μὲν ἁμαρτίαν ποτε δὲ ψεῦδος καὶ θάνατον καλεῖ οὕτω δὲ καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς εἰπὼν ἡ ἁμαρτία ἀνέζησε τὸν διάβολον δηλοῖ λοιπὸν οὖν διὰ τῆς ἐντολῆς ἀφορμὴν ὁ διάβολος ἔλαβεν ὅτι τὰ παραγγέλματα τοῦ νόμου ὡς ὕλην τινα τῆς ἑαυτοῦ τέχνης ποιησάμενος εἰς τὸ ἐναντίον ταῖς ἐντολαῖς περιέτρεπε τὸν ἄνθρωπον δῆλον δὲ ὅτι δι' ἑαυτοῦ ὁ ἀπόστολος τὸν κοινὸν ἄνθρωπον δηλοῖ
361	86r	Rom.7.8		πᾶσαν ἐπιθυμίαν	καλῶς τὸ πᾶσαν ἦν γὰρ καὶ πρὸ τοῦ νόμου ἐπιθυμία ἐπεὶ διατὶ ὁ κατακλυσμὸς γέγονε καὶ τὰ σόδομα ἀπώλετο ἀλλά νυν φησι καὶ ἃς οὐκ ᾔδειν ἐπιθυμίας ἔμαθον ἐκ τοῦ νόμου καὶ μαθὼν ἐποίησα
362	86v	Rom.7.8		ἁμαρτία νεκρά	ἀνενέργητος ὡς εἶπεν εἰ καὶ ἐνήργει καὶ πρὸ τοῦ νόμου ἂλλ οὐ τοσοῦτον καθεύδειν ἐδόκουν φησι αἱ πλείους ἁμαρτίαι καὶ τεθαναναι οὐ γὰρ ᾔδειν τὰς πλείους καὶ ἐν ἄγνοια πράττων οὐχ οὕτως ἡμάρτανον
361Ph	86v	Rom.7.8	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἡ μὲν ἁμαρτία νεκρὰ ἐγὼ δὲ ἐν ζωῇ ἅτε μὴ ἐνοχλούμενος μηδὲ νυττόμενος μηδὲ νεκρούμενος ὑπ' αὐτῆς πῶς οὖν ἀνέζησεν ἐκείνη διὰ τοῦ νόμου τίνα τρόπον ὅτι τοῦ νόμου δοθέντος μᾶλλον ἐκείνη πρὸς ἐπίθεσιν παρωξύνθη καὶ οἷον ἐπηρεάσαι ὥρμησεν ἅτε δὴ καὶ στεφανοῦσθαι μέλλοντα τὸν φυλάξαντα τὴν ἐντολὴν ὑπολογιζομένη καὶ διὰ τοῦτο μᾶλλον διαβασκαίνουσα καὶ ἐγὼ πάλιν γνοὺς διὰ τῆς ἐντολῆς τὴν ἁμαρτίαν ὡς ἐν γνώσει πράττων ἃ φεύγειν ἔδει μᾶλλον κατὰ τοῦτο ἡμάρτανον καὶ μᾶλλον αὐτὴν καθ' ἑαυτοῦ ἐπερώννυον ἰσχὺν αὐτῇ διὰ τῆς κατὰ γνῶσιν ἀτοπου πράξεως ἐπιχορηγῶν καὶ οἷον ἀσθενῆ καὶ νενεκρωμένην οὖσαν ἐνισχύων καὶ ἀναζωπυρῶν ἡ δὲ ζήσασα ἐμὲ ἐνέκρωσε πρὸ δὲ τοῦ ἀναζῆσαι ἐκείνην ἐγὼ ἔζων μᾶλλον τοῦτο δὲ ἦν πρὸ τοῦ νόμου καὶ τῆς ἐντολῆς ὥστε εἰ καὶ μὴ ὁ νόμος ἁμαρτία ἀλλ' οὖν ἐκείνου δοθέντος κατὰ δύο τρόπους ἡ ἁμαρτία ἀνέζησεν αὐτῆς τε ἐκείνης μᾶλλον πρὸς ἐπίθεσιν ἀνακινηθείσης καὶ διεγερθείσης καὶ ἡμῶν τῇ κατὰ γνῶσιν ἐκτοπῳ πράξει ἐνισχυσάντων αὐτὴν καὶ τὴν καθ' ἡμῶν ἐπιβουλὴν σὺν παρρησίᾳ παρασχομένων ἀλλ' ἐκείνη μὲν ἀνέζησεν ἐγὼ δὲ ἀπέθανον
363	86v	Rom.7.8-Rom.7.9		ἐγὼ δὲ ἔζων χωρὶς νόμου	Ποτε ἔζων χωρὶς νόμου πρὸ τοῦ δοθῆναι τὴν ἐντολὴν τοῖς πρωτοπλάστοις τὴν ἐν παραδείσῳ ζωήν
364	86v	Rom.7.9	^*		ἡ πρὸ Μωσέως δηλονότι ἔζων φησιν οὐκ ἤμην νεκρὸς τῶ πλήθει τῶν ἁμαρτιῶν τότε γὰρ μόνον εἶχον κατήγορον τὸν φυσικὸν νόμον νυνὶ δὲ καὶ τὸν γραπτὸν ὁρᾷς πως ἐκ περιστάσεως ἔβλαψεν ὁ νόμος
365	86v	Rom.7.9		ἐλθούσης δὲ τῆς ἐντολῆς	ἐντολὴν τὸν νόμον φησιν εἰπὼν δὲ ἀνέζησεν ἔδειξεν ὅτι ἦν μὲν ἡ ἁμαρτία ἂλλ ἡσύχαζεν ὁ δὲ νόμος ὡς εὐεργετῶν ἐφανέρωσεν αὐτὴν ἵνα φύγωμεν αὐτὴν ἂλλ ἡ περίστασις τοὺς μὴ φυγόντας ἔβλαψεν ἡ οὖν εἰς ζωήν μοι δοθεῖσα οὕτω γὰρ εἶχε φύσεως εἰς θάνατόν μοι γέγονε διὰ τὴν ἐμῶν ραθυμιαν οὐ διὰ τὴν αὐτῆς φύσιν
366	86v	Rom.7.9-Rom.7.11		ἡ γὰρ ἁμαρτία ἀφορμὴν λαβοῦσα	Πάλιν τὰ αὐτὰ ποικίλως κατασκευάζει καὶ εἰκοτως μεγάλην γὰρ εἶχε δόξαν ὁ νόμος δείκνυσιν οὖν αὐτον μηδὲν ὠφελοῦντα ἂλλ ἐκ περιστάσεως καὶ βλάψαντα ποιεῖ δὲ τοῦτο ἵνα εὐπαράδεκτος γένηται κηρύσσων τοῦ ἀφεῖναι μὲν τὸν νόμον προσδραμεῖν δὲ τῆι πίστει Χριστοῦ
366Ph	86v	Rom.7.11	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἀνωτέρω εἰπὼν ὅτι ἀφορμὴν λαβοῦσα ἡ ἁμαρτία κατειργάσατο ἐν ἐμοὶ πᾶσαν ἐπιθυμίαν ἐπάγει ὅτι οὐ μόνον ἐπιθυμίαν πᾶσαν κατειργάσατο ἀλλὰ καὶ ἐθανάτωσέ με αὕτη μοι γενομένη εἰς θάνατον εἶτα ὡς ἔθος αὐτῷ αἰτίας αἰτίαις συνείρειν καὶ τὴν ἀκολουθίαν ἐνδεικνύναι τῶν πραγμάτων καὶ ἐν τοῖς λόγοις ἀνατρέχει καὶ τίθησι πῶς κατειργάσατο πᾶσαν ἐπιθυμίαν καί φησιν ὅτι ἀφορμὴν λαβοῦσα ἐξηπάτησέ με εἶτα ἀφῆκε τὸ προρρηθὲν νοεῖν ἐνταῦθα ὅτι ἐκ τούτου δὲ εἰργάσατο τὴν ἐπιθυμίαν καὶ τοῦτο ἀφεὶς ἐπισυνάπτει τὸ τέλος καὶ ἀπέκτεινεν ἳν ᾖ κατὰ συνέχειαν εἴ τις ἀναλάβοι οὕτως αὐτῷ εἰρήμενον ἀφορμὴν λαβοῦσα ἡ ἁμαρτια κατειργάσατο ἐν ἐμοὶ πᾶσαν ἐπιθυμίαν τὴν δὲ ἐπιθυμίαν κατειργάσατο ἀπατήσασα ἐργασαμένη δὲ τὴν ἐπιθυμίαν ἀπέκτεινέ με ἔστιν οὖν ἡ ἀπάτη αἰτία τῆς ἐπιθυμίας ἡ δὲ ἐπιθυμία τοῦ θανάτου τὴν δὲ ἀπάτην εἰργάσατο διὰ τῆς ἐντολῆς ἡ ἁμαρτία ἵνα φανῇ τὸ ὑπερβάλλον τῆς κακίας αὐτῆς διὰ τοῦ ἀγαθοῦ τὸ κάκιστον ἐργαζομένης
367Ph	86v	Rom.7.11-Rom.7.12		ώστε ὁ μὲν νόμος ἅγιος	Ἅγιος ὁ νόμος ὅτι ἐφύλαττεν ἀπὸ ἀκαθαρσίας τοὺς φυλάττοντας αὐτον δίκαιος ὅτι τοὺς μὲν κατορθουντας ἠμείβετο δωρεαῖς τοῖς δὲ παραβαίνουσιν ἐπετίθει τὰς τιμωρίας ἀγαθος ὅτι οὐχ ἡδομενος ταῖς τιμωρίαις ἢ ὀργῇ χρώμενος ἐκολαζεν ἀλλὰ τῆς αὐτῶν ἕνεκα σωτηρίας καὶ ὠφελείας καὶ βελτιώσεως καὶ ἔτι ὅτι μικρὰ κατορθοῦσι μεγάλα ἐχαρίζετο καὶ ἁμαρτάνοντας περιεῖπε καὶ οὐ κατ' ἀξίαν τῶν πλημμελημάτων ἐκολαζεν αὐτὸς δὲ τέως παραδραμὼν ταῦτα ἐκ τούτων συμπεραίνει ἅγιον καὶ δίκαιον καὶ ἀγαθὸν εἶναι τὸν νόμον ἤτοι τὴν ἐντολὴν ἐξ ἑνὸς μὲν ὅτι ἐδίδαξέ με γνωρίσαι τὴν ἁμαρτίαν καὶ ἐπέταξε φυγεῖν αὐτὴν ἐξ ἑτέρου δὲ ὅτι κηδόμενος καὶ φροντίζων τοῦτο ἐποίησεν εἰς γὰρ ζωὴν ἐμοὶ καὶ σωτηρίαν ταῦτα ἐποίησεν ἅγιος οὖν ὅτι ἐδίδαξε καὶ φυγεῖν ἀπὸ τῆς ἀκαθαρσίας αὐτῆς ἐπέταξε δίκαιος ὅτι διδάξας οὕτω τὴν τιμωρίαν τοὺς μὴ φυλάξαντας ἀπαιτεῖ ἀγαθὸς δὲ πάλιν ὅτι ζωήν μοι προνοούμενος ταῦτα ἐπετέλει
367	86v	Rom.7.12	^*		ὁ μὲν νόμος ἅγιος Οὐ γὰρ τῆς τοῦ νόμου φύσεως ἦν τὸ βεβλάφθαι με ἀλλὰ τῆς ἡμῶν φησι κακίας καὶ ῥαθυμίας ανθ ὧν οὐκ ἐφυλάξαμεν τὰ ἐπιταχθέντα
367ex	87r	Rom.7.12		καὶ ἡ ἐντολῆς ἁγία	Νόμον τὸν Μωσαϊκὸν λέγει ἐντολὴν δὲ τὴν τῶ Ἀδὰμ δεδομένην ἁγίαν μὲν ὡς τὸ δέον διδάξασαν δικαίαν δὲ ὡς ὀρθῶς τοῖς παραβάταις τὴν ψῆφον ἐπενεγκοῦσαν ἀγαθὴν δὲ ὡς ζωὴν τοῖς φυλάσσουσιν εὐτρεπίζουσαν
368Ph	87r	Rom.7.12-Rom.7.13	Φ(ω)τ(ιου)	ἂλλ ἡ ἁμαρτία	Ἐπειδὴ τῆς ἁμαρτίας ἠθέλησε τὸ μέγεθος δεῖξαι μεῖζον δὲ ταύτης εἰς κακίαν οὐκ ἦν εὑρεῖν δι' αὐτῆς ταύτης τὸ μέγεθος αὐτῆς ἐνδεικνύμενος φησιν ἀλλ' ἡ ἁμαρτία ἵνα φανῇ ἁμαρτία τοῦτ' ἔστιν ἵνα ἐκκαλυφθῇ αὐτῆς ὁ πᾶς τῆς κακίας πλοῦτος καὶ ἡ ἰσχὺς αὐτῆς ἡ ἐν αὐτῇ ἵνα ὅπερ ἐστὶν ὅλη ὡς ὅλη γένηται ἐκφανὴς ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν ἄλλων ὑπερβολήν τινα θέλοντες παραστῆσαι δυνάμεθα ἄλλο τι ἐπιφέρειν τῷ διασυρομένῳ ὑφ' ἡμῶν οἷον μιαρὸς ἦν ἐπὶ τοσοῦτον ὁ Κάϊν ὅτι καὶ ἀδελφοκτονος ἐγένετο ὅτι καὶ θεὸν πρῶτος ἐψεύσατο καὶ τὰ ὅμοια καὶ πάλιν οὐδὲ μετὰ τὴν τῶν τεραστίων ἐπίδειξιν παρεκλήθη Φαραὼ ἀπολῦσαι τοὺς Ἰσραηλίτας ἵνα φανῇ αὐτοῦ τὸ ὠμὸν καὶ ἀτίθασον τῆς γνώμης καὶ θεομισὲς καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ὁμοίως ἔστι γὰρ εὑρεῖν τι χεῖρον τῶν ὑποκειμένων οὗ καὶ μετασχόντες οἱ πονηρευόμενοι τὰς κατ' ἐκεῖνο προσηγορίας ἐπιδέχονται ἐπὶ δὲ τῆς ἁμαρτίας ἐπεὶ ταύτης ὡς ἔφημεν οὐκ ἔστι χεῖρον εὑρεῖν αὐτὴν ἐφ' ἑαυτῆς κατηγόρησε πικρῶς ἅμα καὶ δριμέως τὸν ὄγκον αὐτῆς καὶ τὸ τυραννικὸν καὶ ἀνυπέρβλητον ἐνδεικνύμενος ἐπειδὴ δὲ ἀσαφέστερον πως ἔδοξεν εἰρῆσθαι τῇ ταυτολογίᾳ τοῦ ὀνοματος πάλιν δὲ μεταλαμβανομένου τοῦ ὀνοματος ἡ τῆς ὑπερβολῆς καὶ δριμύτητος ἔνδειξις ἐξελύετο παρονομάζει μὲν καὶ οὐ τελείως ἀφίσταται τοῦ ὀνοματος ἐν ᾧ δὲ ἐκλελύσθαι ἐδοκει τόνον ἐπάγει τῇ προσθήκῃ τοῦ καθ' ὑπερβολὴν καὶ οὕτως ἐπὶ τὸ σαφέστερον ἅμα καὶ ὁμοίως ἔντονον καὶ τοῦ δριμέως ἐμφαντικὸν μεταλαβὼν τὸν λόγον φησὶν ἵνα γένηται καθ' ὑπερβολὴν ἁμαρτωλὸς ἡ ἁμαρτία
368	87r	Rom.7.13		ἵνα φανῇ ἁμαρτία	Ἵνα φησι δειχθῇ πως μιαρὰ καὶ ἰταμὴ καὶ ἰσχυρὰ ἡ ἁμαρτία διὰ τοῦ ἀγαθοῦ τουτέστιν τοῦ νόμου αὐτοῦ τὸν θάνατον κατειργάσατο μεγίστην δὲ δηλοῖ τῆς ἁμαρτίας τὴν ἰσχὺν δεῖξαι θέλων τοῦ Χριστοῦ τὴν δωρεὰν ὅση ὅτι ταύτης ἡμᾶς τῆς ἰσχυρᾶς καὶ ἀφύκτου ἀπήλλαξεν
369	87r	Rom.7.13		ἵνα γένηται καθ' ὑπερβολήν	ἵνα φησι δειχθῇ αὐτῆς ὁ ἅπας ἰὸς ἡ καὶ πᾶσα κακία τὸ γὰρ καθ' ὑπερβολὴν ἐπιτάσεως ἐστιν οὐ μικρὸν οὖν ὤνησεν ὁ νόμος πᾶσαν αὐτῆς τὴν πικρίαν ἀποκαλύψας ἵνα διὰ γοῦν τοῦτο φύγωμεν αὐτήν
370	87r	Rom.7.13-Rom.7.14		οἴδαμεν γάρ	ἐπειδὴ εἶπεν τὸν νόμον αἴτιον τῆς ἁμαρτίας εἰ καὶ μὴ παρὰ τὴν αὐτοῦ φύσιν ἵνα μὴ νομίσωσιν αὐτον κατὰ τοῦ νόμου λέγειν οὐ μόνον κατηγορίας αὐτον ἀπαλλάσσει ἀλλὰ καὶ ἐγκωμιάζει αὐτον κατηγορεῖ δὲ τῶν μὴ φυλαξάντων
371	87r	Rom.7.14		ὁ νόμος	διδάσκαλος φησι ἀρετῆς πολέμιος ἁμαρτιῶν
371ex	87r	Rom.7.14		πνευματικός	δῶρόν φησι τοῦ ἁγίου πνεύματος καὶ ὥσπερ ὑπαγόρευσις
371Ph	87r	Rom.7.14	^*		ἡ οτ τὰ τοῦ πνεύματος βούλεται τὰ συμφέροντα ζητεῖ τῆς ψυχῆς ἐγὼ δὲ τὰς τῆς σαρκὸς ἐπιθυμίας διώκων σαρκικὸς εἰμι οὐκ εἶπεν δὲ ὑμεῖς οἱ τῷ νόμῳ χρώμενοι καὶ παραβαίνοντες ἵνα μὴ τραχὺν καὶ ἐπαχθῆ τὸν λόγον ποιήσῃ ἀλλ' ἐγὼ φησὶ τὰ ἐκείνων ἐφ' ἑαυτοῦ σχηματίζων καὶ ἐφεξῆς δὲ οὕτως ποιεῖ τὸ τραχὺ καὶ σφοδρὸν ἐκλύων καὶ λεαίνων τῇ περὶ εαὐτὸν σχηματολογίᾳ
372	87r	Rom.7.14		[cap]{σαρκός /σαρκικός }^*εἰμι	αὐτος ὁ ἄνθρωπος οὐ καθὸ ἐστιν ἄνθρωπος ἀλλὰ καθὸ οὕτως ἑαυτοὺς ἤξαμεν ὑπο τὴν ἐπιθυμίαν φησι κείμενος τῆς σαρκὸς καὶ ἐπιτελῶν τὰ ἀρέσκοντα τοῦ σώματος
373	87r	Rom.7.14		[cap]{πεπραιμενος /πεπραμένος }^*ὑπο τήν	μετὰ γὰρ τοῦ θανάτου φησι καὶ ὁ τῶν παθῶν ὑπεισῆελθεν ἐσμὸς οἷον ὀργὴ λύπη ἐπιθυμία κακὴ τούτοις φησι παραδεδομένος ἤμην τοῦτο γὰρ τὸ πεπραμένος παρεδεδόμην δὲ τῶν παθῶν ἀρχὴν λαβόντων τὴν ἐν Ἀδὰμ παράβασιν
374	87r	Rom.7.14-Rom.7.15		o γὰρ κατεργάζομαι οὐ γινώσκω	εἶτα λέγει πως πεπράμεθα ὑπο τὴν ἁμαρτίαν οὐ γινώσκω φησι πως ἀπατῶμαι καὶ συναρπάζομαι εἰς τὴν ἁμαρτίαν κλέπτομαι φησιν ὡς μικροῦ μηδὲ εἰδέναι τι πάσχω
374Pha	87r	Rom.7.15	^*		Μετὰ γὰρ τὸ πραθῆναι καὶ γενέσθαι τὸν ἄνθρωπον ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν οὐ γινώσκει ὃ κατεργάζεται τῆς συνηθείας τῆς αἰσχρᾶς παντελῶς αὐτου κυριευσάσης καὶ μηδὲ συγχωρούσης εἰδέναι ὅτι ὃ πράττει κακὸν ἐστιν διὸ καὶ ὃ ἐμίσει ἂν εἰ ἄπρατος καὶ ἐλεύθερος ἦν καὶ ὃ οὐκ ἂν εἵλετο τοῦτο καὶ αἱρεῖται πεπραμένος ἤδη ὢν καὶ πράττει εἰ δὲ ἐλεύθερος ὢν καὶ ἄπρατος καὶ κατὰ φύσιν οὐκ ἂν εἱλομην ἃ νῦν ποιῶ συμμαρτυρῶ τῷ νόμῳ ὅτι καλὸς ἐκεῖνα γάρ μοι ψηφίζεται φεύγειν ἃ καὶ ἐγὼ ἐν τῇ κατὰ φύσιν ἐλευθερίᾳ τυγχάνων ἔκρινα φευκτέα εἶναι καὶ μισητὰ νῦν δὲ πραθεὶς φησὶ καὶ ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν πεσὼν ὡς ὑπ' ἐκείνης δεσποζόμενος καὶ κυριευόμενος καὶ ἐκείνῃ ὑπηρετῶν οὕτως ἐργάζομαι τὸ κακὸν ὅπερ οὐκ ἂν ἔπραξα ἐγὼ ἐν ἐλευθερίᾳ ὢν διὸ τρόπον τινὰ οὐκ ἐργάζομαι αὐτο ἐγὼ ἀλλ' ὁ κρατηθεὶς καὶ κυριευθεὶς ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας αὐτὸς δὲ ἐμφαντικώτερον φησιν ἀλλ' ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοὶ ἁμαρτία ὥσπερ γὰρ ὁ τὴν οἰκίαν οικῶν ἐκεῖνος πάντα τὰ κατὰ τὴν οἰκείαν πράττῃ κἂν κέχρηται ἔν τισι τῇ οἰκίᾳ συνεργῷ οὕτω φησὶ καὶ ἡ ἁμαρτία λαβοῦσά με ἔκδοτον καὶ πραθέντα αὐτῇ ἐνῴκησε καὶ ἑαυτῆς ὅλον ἐποιήσατο πᾶν ἀγαθὸν ἀπελάσασα τῆς ἐμῆς σαρκὸς οἷον ἐπίγνωσιν ὧν πράττω μετάνοιαν ἐφ' οἷς ἁμαρτάνω καὶ εἴ τι τοιοῦτον εἶτα τὸ γὰρ θέλειν παράκειταί μοι οὐ παντάπασι δὲ φησὶν ἐξέστην ἐμαυτοῦ ὥστε μηδ' εἰδέναι τὸ ἀγαθὸν ὅλως μηδὲ ἔχειν ἐπιθυμίαν αὐτοῦ ἀλλ' ἒσθ' ὅτε διανίσταμαι πρὸς αὐτο διὰ τοῦτο γὰρ ἔφη παράκειταί μοι οἷον κεῖται παρ' ἐμοὶ ὅμοιαι νεκρῷ ὅμως διανίσταμαι κειμένου αὐτοῦ παρ' ἐμοὶ ἀλλὰ κυριευόμενος ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας τὴν προαίρεσιν εἰς τέλος οὐκ ἄγω Ἢ οὖν ὡς εἴρηται ἢ καὶ οὕτως ἐκληπτέον τὰ εἰρημένα
374Phb	87r	Rom.7.15	^*		οὐ γινώσκω πραθεὶς δηλονότι οὐ γὰρ ὃ θέλω ἐλεύθερος ὢν τοῦτο πράσσω νῦν πεπραμένος ὢν ἀλλ' ὃ μισῶ ἐλεύθερος ὢν τοῦτο ποιῶ πεπραμένος ὢν εἰ δὲ ὃ οὐ θέλω ἐλεύθερος ὢν τοῦτο πράσσω πεπραμένος ὢν συμμαρτυρῶ ἐλεύθερος ὢν ὅτι καλὸς ὁ νόμος τὰ γὰρ αὐτὰ ἐκείνῳ βούλομαι τότε καὶ οὐχὶ ἃ νῦν ποιῶ Ἢ οὕτως οὐ γὰρ ὅπερ ἤθελον φησὶ καὶ ἔστεργον τυχὸν πρὸ βραχέως τοῦτο νῦν πράσσω ἀλλ' ὃ ἐμίσουν ὥστε ἐξ ὧν ὃ ἐμίσουν ποιῶ κἂν ποιῶ ὅμως διὰ τοῦ μισεῖν καλῶς τὸν νόμον λέγειν μαρτυρῶ καὶ καλὸν εἶναι πόθεν δῆλον ὅτι πεπραμένος εἰμὶ ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν ἐκ τοῦ μὴ εἰδέναι με ἃ ποιῶ ἐλεύθερος γὰρ καὶ ἀκυρίευτος ὢν ὑπ' αὐτῆς ἐγίνωσκον ὅ με δεῖ κατεργάζεσθαι καὶ ὑπὸ τοῦ φυσικοῦ καὶ ὑπὸ τοῦ γραπτοῦ διδασκόμενος νόμου ἀλλ' ἑκὼν αὐτῇ ὑποκατακλιθεὶς ἐκυριεύθην καὶ ἐπράθην καὶ διὰ τοῦτο οὐδε οἶδα τὶ κατεργάζομαι
375	87v	Rom.7.15		οὐ γὰρ ὁ θέλω	οὐ τοῦτο λέγει ὅτι βιάζεται με καὶ ἄκοντα ἡ ἁμαρτία ἀλλὰ τὸ ἀπατηλὸν αὐτῆς δεῖξαι θέλει καὶ ὅπως ἐκ τοῦ καταγλυκαίνειν τὴν αἴσθησιν συναρπάζει ὅτι πολλάκις οὐ καταγινώσκω πράγματος καὶ ὁ μισῶ εἰς τοῦτο συναρπάζομαι
376	87v	Rom.7.15-Rom.7.16		εἰ δὲ οὐ θέλω	οὐ μικρὸν ἐγκώμιον τοῦ νόμου λέγει αὐτο γὰρ τὸ μὴ θέλειν τὴν ἁμαρτίαν παρὰ τῆς διδαχῆς ἔχω τοῦ νόμου πως οὖν αἴτιος ὁ διδάξας τὸ κακὸν αἴτιος δὲ ὁ οὕτως χαῦνος ὡς διὰ τὸ πρόσκαιρον ἡδὺ τῆς ἁμαρτίας ἐκεῖνα πράττων ὧν καὶ αὐτὸς ἐστι κατήγορος καὶ πρὶν πράξει καὶ μετὰ τὸ πρᾶξαι
377	87v	Rom.7.16-Rom.7.17		ἂλλ ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοι	καί πως ἁμαρτία κατεργάζεται αὐτο τὸ ἡδύ μοι φησι τοῦ πραγαματος προβάλλεται καὶ οὕτως ἐξαπατᾷ με μὴ ἐμμένειν οἷς κέκρικα καὶ βεβούλευμαι
377ex	87v	Rom.7.17-Rom.7.18		οἶδα γὰρ ὅτι οὐκ οἰκεῖν ἐν ἐμοι	τὸ αὐτεξούσιον θέλει δεῖξαι καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος κύριος τῆς ἐπ' ἄμφω τοῦ τε ἀγαθοῦ καὶ κακοῦ ῥοπῆς φησι οὖν οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐμοι τὸ ἀγαθον οὐκ ἀποκεκληρωμένον καὶ ἀνάγκη τινι παραμένον μοι ἔχω τὸ πράττειν τὰ ἀγαθὰ ὥστε καὶ πρὸς βίαν ἀφέλκειν με τῶν κακῶν τοῦτο γὰρ οἴκησις ἡ εἰς ἀεὶ διαμονὴ καὶ οἷον ἐγκάθισις
378	87v	Rom.7.18		ἐν τῆι σαρκὶ μου	τὴν ἀπὸ τῆς παραβάσεως εἰσοικισθεῖσαν λέγει οὕτως ὁ ἐν ἁγίοις Μεθόδιος ἐν τῶι περὶ ἀναστάσεως λόγωι
379	87v	Rom.7.18		τὸ γὰρ θέλειν παράκειται μοι	τὸ γὰρ θέλειν φησιν ἐστι μοι οὐ ποιῶ δὲ διὰ τὴν τῆς ἁμαρτίας συναρπαγὴν καὶ γάρ με συναρπάζει ἐφ' ὧι μὴ πρᾶξαι τὰ παρ' ἐμοῦ ἐπαινούμενα ἀλλὰ τὰ ψεγόμενα
380	87v	Rom.7.18-Rom.7.19		οὐ γὰρ ὁ θέλω	δείκνυσι τοσαύτην τὴν ἀπάτην τῆς ἁμαρτίας καὶ τὴν πείθω ὅτί φησι σπουδή μοι πρᾶξαι τὸ ἀγαθον καὶ σπουδή μοι μὴ πρᾶξαι τι κακὸν καὶ ὅμως ἔπεισιν ἡ ἐπιθυμία αἰχμαλωτίζουσά με καὶ πείθουσα τῶν δεδογμένων ὑπεριδεῖν καὶ ἐσπουδασμένων καὶ τὰ αὐτῆς πρᾶξαι
381	87v	Rom.7.19		άλλο οὐ θέλω κακόν	σχεδὸν γὰρ καὶ ἀβουλήτως πρὸς τὸ κακὸν συναρπάζομαι ὡς είναι τὸ πᾶν τῶν τὴν ἁμαρτίαν ὑποτιθεμένων δαιμόνων μικρᾶς γὰρ χώρας ἐπιλαβόμενοι ἐκ τῆς ἡμῶν ῥαθυμίας τὸ ὅλον ἀνατρέπουσιν
382ex	88r	Rom.7.19-Rom.7.20		ἂλλ ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοι ἁμαρτία	ἐπὶ μὲν τοῦ ἀγαθοῦ οὐκ εἶπεν οἴκησιν ἐπὶ δὲ τῆς ἁμαρτίας εἶπεν λοιπὸν γὰρ ἐκ τοῦ ἀεὶ ἁμαρτάνειν εἰς ἕξιν τινα τῆς ἁμαρτίας ἤλθομεν τὸ γὰρ ἄγαν ἔθος ἴσα φύσεως γίνεται
383	88r	Rom.7.20-Rom.7.21		εὑρίσκω ἄρα τὸν νόμον	ἀσαφὲς τὸ εἰρημένον ἐστι δὲ ἐπαινῶ τὸν νόμον φησιν κατὰ τὸ συνειδὸς καὶ αὐτον δὲ εὑρίσκω τὸν νόμον ἐμοι τῶι τὸ καλὸν ποιεῖν προηιρημενω προτροπὴν παρέχοντα τι οὖν μετὰ τοῦτο τὸ κακὸν πράσσω φησι ὅτι ἐμοι τὸ κακὸν παράκειται τουτέστιν ὅτι ἐπιμελῶς ἔγκειται ὥστε οὐδε βουλομένωι μοι τὸ καλὸν πρᾶξαι ἱκανὸς ἐστι ὁ νόμος βοηθῆσαι πλὴν γὰρ τοῦ προτρέψασθαι οὐδὲν ἰσχύει τοιγαροῦν ἀφετέον τὸν νόμον τοῦτο γὰρ τὸ κατασκευαζόμενον αὐτῶι καὶ προσελευστέον τῶι Χριστῶι ὃς οὐ προτρέπεται μόνον ἀλλὰ καὶ ἀναιρεῖ τὴν προγενομένην ἁμαρτίαν διὰ τοῦ βαπτίσματος καὶ μετὰ τοῦτο σώζει καὶ βοήθει
383Pha	88r	Rom.7.21	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἄλλος Ἐξ ὧν εἶπον φησὶ καὶ ἐξ ὧν ἐσκοπησα τοῦτο μοι συμπεραίνεται καὶ τοῦτο εὑρίσκω ποῖον τὸ εἶναι τὸν νόμον νόμον μὲν εἰς τὸ καλὸν τῷ θέλοντι ἐμοὶ ποιεῖν τὸ καλὸν καὶ τοῦτο μόνον χαριζόμενον τὸ γὰρ κακὸν εὑρίσκω ὅτι ὁμοίως ἐμοὶ παράκειται καὶ οὐδὲν ἐβελτιώθην ἐκ τοῦ νόμου εἰ μὴ καὶ βλάβην μᾶλλον ἐδεξάμην ὅτι παρακεῖσθαί μοι καὶ οἷον ἐγγίζειν μοι τὸ κακὸν παρέσχεν ἀφορμὴν ὁ νόμος οὖν μόνον νόμος φησὶν ἐγένετο μοι εἰς τὸ καλὸν ἄλλο δὲ οὐδὲν πόθεν δῆλον ὅτι τὸ κακόν μοι ὡσαύτως παράκειται
383Phb	88r	Rom.7.21	^*		Ἢ καὶ οὕτως εὑρίσκω ἄρα τὸν νόμον καλὸν ἳν ᾖ τὸ καλὸν καὶ ἐν ὑπερβατῷ καὶ ἀπὸ κοινοῦ κείμενον εὑρίσκω φησὶ τὸν νόμον καλὸν ἐμοὶ τῷ θέλοντι ποιεῖν τὸ καλὸν τὶ οὖν οὐ πράττεις αὐτο ὅτι τὸ κακόν μοι παράκειται ὥστε τὸ καλὸν τοῦ νόμου ἐν τῷ μόνον νομοθετεῖν ἀλλ' οὐχὶ καὶ ῥύεσθαι τοῦ κακοῦ καὶ σώζειν ἰσχύει διὸ αφεκτέον αὐτοῦ καὶ προσιτέον Χριστῷ Ἢ μᾶλλον οὕτως εὑρίσκω ἄρα τὸν νόμον τοῦτ' ἔστι κατενόησα καὶ κατελαβόμην τὴν ἰσχὺν καὶ τὴν φύσιν τοῦ νόμου ἐξεῦρον αὐτὸν ἀκριβῶς ὅτι οὐδέν μοι βοηθῆσαι ἴσχυσε πόθεν δῆλον ὅτι θέλοντί μοι ποιεῖν τὸ καλὸν οὐδὲν ἐπικουρεῖ ἀλλ' ὁμοίως τὸ κακὸν παράκειται ἄπρακτον μοι τὸ θέλειν ποιοῦν ἐν τούτῳ οὖν εὗρον ἀκριβῶς τὸν νόμον ὅσον ἰσχύει καὶ τὶς ἐστιν ἡ φύσις αὐτοῦ ἐν τῷ ἐν ἐμοὶ τῷ θέλοντι ποιεῖν τὸ καλὸν εὑρίσκειν ὅτι τὸ κακὸν παράκειται καὶ οὐκ ἀπελήλαται ὑπ' αὐτοῦ ἐξ ἐμοῦ καὶ εἴη ἂν καὶ τὰ ἐφεξῆς ῥηθησομενα Παύλῳ τῶν προειρημένων δύο διαλήψεων κατασκευαστικὰ ἑκατέρας ἐγχωρούσης διανοίας καὶ τὴν ἀκολουθίαν ἀπαραποδιστον διασωζούσης ∆υνατὸν δὲ καὶ οὕτως ἐγγύτερον τῆς λέξεως ἐκλαβεῖν εὑρίσκω ἄρα τῷ θέλοντι ἐμοὶ ποιεῖν τὸ καλὸν κατὰ τὸν νόμον ὅτι ἐμοὶ τὸ κακὸν παράκειται καὶ γὰρ οἱ κατὰ τὸ Εὐαγγέλιον θέλοντες ποιεῖν τὸ καλὸν οὐχ εὑρίσκουσιν ὅτι παράκειται αὐτοῖς τὸ κακὸν διὰ τοῦ βαπτίσματος γὰρ ἐξώσθη καὶ ἀπελήλαται ὥστε δεῖ Χριστῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος προσελθεῖν καταλιπόντας τὸν νόμον Ἐκλάβοις δ' ἂν καὶ οὕτως οὐκ ἀπεικοτως εὑρίσκω τὸν νόμον οἷον σύμμαχον μᾶλλον δὲ συμφωνοῦντα τῷ θέλοντι ἐμοὶ τὸ καλὸν καὶ τὶς χρεία συμφωνίας ἡ συμμαχίας πολλῆ φησὶ διότι ἐμοὶ τὸ κακὸν παράκειται καὶ ἀντιστρατεύεται καὶ πολεμεῖ καὶ ἑξῆς αὐτὸ τοῦτο πλατύνει καὶ διασαφεῖ πῶς συμφωνεῖ ὁ νόμος πῶς ἐπιτίθεται τὸ κακὸν συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ ὥστε κατὰ τοῦτο συμφωνεῖ μοι καὶ τρόπον τινὰ συμμαχεῖ εἰ καὶ ἀσθενῶς ἔχει βοηθῆσαι ἀντιστρατευομένου γὰρ τοῦ ἑτέρου νόμου ἤτοι τοῦ τῆς ἁμαρτίας οὐχ ὑφίσταται καὶ ἐπικουρεῖ καίτοι θέλοντι αὐτὸν καὶ ἡδομένῳ αὐτῷ ἀλλ' ἀφίσταται καταλιμπάνων καὶ μὴ δυνάμενου ἑαυτῷ ἀρκέσαι αἰχμάλωτος γίνομαι εἴη δ' ἂν εἰ συνταχθείη οὕτω τῶν εἰρημένων σαφέστερον εὑρίσκω ἄρα τῷ θέλοντι ἐμοὶ τὸ καλὸν ἤτοι τὸν νόμον ὅτι ἐμοὶ τὸ κακὸν παράκειται
384	88r	Rom.7.21	^*		τῶι θέλοντι ἐμοι ποῖον τὸ καλὸν οἷον προτροπὴν καὶ συβουλὴν παρέχοντα
385	88r	Rom.7.21-Rom.7.22		συνήδομαι γὰρ τῶι νόμωι τοῦ θεοῦ	τέσσαρες εἰσιν ἐνταῦθα νόμο περὶ ὧν διαλαμβάνει εἰς μὲν ὁ νόμος τοῦ θεοῦ περὶ οὐ φησι συνήδομαι γὰρ τῶ νόμῳ τοῦ θεοῦ δεύτερος δὲ ὁ ἀντιστρατευομενος τρίτος περὶ οὐ φησι τῶι νόμωι τοῦ νοός μου τέταρτος περὶ οὐ λέγει τῶ νόμῳ τῆς ἁμαρτίας τῶι ὄντι ἐν τοῖς μέλεσί μου τούτων ὁ πρῶτος τὸ εὐαγγελικὸν ἐστι παίδευμα ἔξωθην διὰ τοῦ κηρύγματος εἰσιὸν καὶ ῥυθμίζον τὴν ψυχν ὁ δεύτερος ὁ ἀντιστρατευομενος καὶ οὗτος τῶν ἔξωθεν ἐστιν ἐπεισιόντων κατὰ ἐνέργειαν τοῦ πονηροῦ διὰ τῶν λογισμῶν καὶ τὴν ψυχὴν αἰχμαλωτίζων τρίτος ὅν φησι νόμον νοὸς οὗτὸς ἐστιν ὁ τῆι φύσει ἡμῶν ἐγκατασπαρεὶς παρὰ τοῦ δημιουργὸ ἐπὶ τὰ τῶι θεῶι φίλα παροτρύνων ὁ τέταρτος ὁ τῆς ἁμαρτίας νόμος οὗτὸς ἐστιν ὁ φιλαμαρτήμων ὃς διὰ τῆς πρὸς τὸ κακὸν συνηθείας ἐνεσκίρωσεν ἡμῖν τὰς ἁμαρτίας ὅρα οὖν πως ἐκ διαμέτρου ἐναντίοις περιεστοιχίσμεθα νόμοις οἱ μὲν γὰρ δύο ἔξωθεν ἡμῖν ἐπεισρέουσιν ὁ μὲν πρὸς ἀγαθοεργίαν προκαλούμενος τουτέστιν ὁ εὐαγγελικὸς ὁ δὲ πρὸς κακίαν παρακαλῶν ὁ ἀντιστρατευομενος τοῦ πονεροῦ νόμος οἱ δὲ λοιποὶ δύο ἔνδον εἰσι καὶ τὴν ψυχὴν συνέχουσὶν ὁ μὲν τοῦ νοὸς παρὰ τοῦ δημιουργὸ ἡμῖν ἐγκατεσπαρμένος καὶ ὁδηγῶν πρὸς τὰ κρεῖττονα ὁ δὲ τέταρτος ὁ καὶ νόμος τῆς ἁμαρτίας διὰ τὴν πρὸς τὸ κακὸν ἕξιν ἐνσκιρωθεὶς ἐν ἡμῖν διὸ πρόσχες πως ἀκριβῶς εἶπεν βλέπω δέ φησι ἕτερον νόμον ἀντιστρατευομενον τῶι νόμωι τοῦ νοός μου τοῦτω δὴ τῶι ἐμφύτῳ πρὸ τὰ καλὰ καὶ αἰχμαλωτίζοντά με τῶι νόμωι τῆς ἁμαρτίας τῶι ὄντι ἐν τοῖς μέλεσί μου ὡς εἰ ἔλεγεν ἔξωθεν εἰσπνέων συγκινεῖ καὶ ἐρεθίζει πάντα τὸν ἐν ἐμοι ἀποκείμενον κονιορτὸν καὶ βόρβορον ὃν ἡ πρὸς ἁμαρτίαν μοι ἕξις ενεπιλωσε καὶ ἐνέκαυσεν
385Ph	88r	Rom.7.22	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τρεῖς εἰσι νόμο ὁ γραπτος ὃν νόμον λέγει θεοῦ β ὁ ἔμφυτος ὃν λέγει νόμον νοὸς γ ὁ διὰ τῆς ἁμαρτίας ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν ἰσχύσας ὃν καὶ ἀντιστρατευομενον λέγει καὶ ἐν τοῖς μέλεσιν ἔχειν τὴν ἰσχὺν τοῦ ἀντιστρατεύεσθαι νόμον δὲ τοῦτον ὡς ἰσχύοντα καὶ ἔχοντα τοὺς πειθομένους αὐτῷ φησιν εἶτα οὗτος ὁ νόμος φησὶν ὁ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας ἐν τοῖς μέλεσιν ἐπεισελθὼν ὁ ἀντιστρατευομενος αἰχμαλωτίζει με ἀλλὰ πῶς ἐπειδὴ γὰρ ἀντιστρατείαν εἶπεν ἵνα μὴ νομίσῃς ὅτι δικαίως αἰχμαλωτίζει καὶ νόμῳ πολέμου ἐπάγει καί φησιν νόμῳ ἁμαρτίας οὐ δικαίως φησὶν μὴ γένοιτο ποῖον γὰρ δίκαιον τὸν ἀλλοτριον δοῦλον καὶ ποίημα ὑφ' ἑαυτῇ ποιεῖν ἀλλὰ πῶς νόμῳ ἁμαρτίας τοῦτ' ἔστι κατὰ τὸ ἰδίωμα τῆς ἁμαρτίας με αἰχμαλωτίζει κατὰ τὸ οἰκεῖον ἔθος αὐτῆς ἐξ ἀναισχυντίας ἐκ πολλῆς ἰταμοτητος ἐξ ἐπιβουλῆς ἐξ ἐνέδρας οὐκ ἐκ τοῦ φανεροῦ ἀλλ' ἀπατῶσα καὶ συναρπάζουσα εἶτα ἵνα μή τις εἴπῃ οὐκοῦν τὸ ὅλον ἐκείνης ἐστὶ τὸ αἰχμαλωτισθῆναί με εἴπερ καὶ αἰχμαλωτίζει με καὶ τῷ οἰκείῳ ἔθει με αἰχμαλωτίζει ἐνεδρεύουσα καὶ κρυφίως ἐπιτεθεμένη προστίθησιν ἐν τοῖς μέλεσίν μου οἷον ὅτι τὸ ἐγκαθιδρύσαι αὐτὴν ἐν τούτοις ἐμον ἐστι καὶ ἑξῆς
385ex	88r	Rom.7.22	^*		οὕτως ὁ ἐν ἁγίοις Μεθόδιος ἐν τῶι περὶ ἀναστάσεως λόγῳ καὶ γὰρ καὶ ὁ νόμος τοῦ θεοῦ ὁ εὐαγγελικὸς κινεῖ καὶ ἐρεθίζει τὰ ἐν ἡμῖν ἔμφυτα καὶ ἐγκατεσπαρμένα παρὰ τοῦ δημιουργὸ πρὸς ἀγαθοεργίαν σπέρματα ἕκαστος γὰρ τῶν ἔξωθεν ἐπεισιόντων τὸν οἰκεῖον καὶ κατάλληλον τῶν ἔνδον καὶ ἐν ἡμῖν ὄντων νόμων κινῶν καὶ διερεθίζων ἡ εὐσεβεῖν ἡ ἀσεβεῖν ἡμᾶς προτρέπεται
386	88v	Rom.7.22		κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον	ἔσω ἄνθρωπον τὸν νοῦν ἤτοι τὴν ψυχὴν καλεῖ φησι οὖν ὅτι οὐ θέλει ὁ νοῦς πράττειν ἅπερ ὁ νόμος λέγει ἂλλ ἐν αὐτῶι φησι τῶι καιρῶι τῆς ἁμαρτίας διὰ τῆς ἁμαρτίας συναρπάζομαι ταύτην γάρ φησι ἕτερον νόμον διὰ τὸ ἴδια τινα καὶ ἔξω τοῦ νόμου ἐπιτάσσειν οὗτος τοιγαροῦν ὁ νόμος ἤτοι ἡ ἁμαρτία ἀπατᾷ με διὰ τῆς ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν καὶ ἐν ἡμῖν αὐτοῖς ἐγκειμένης ἐπιθυμίας καὶ αἰχμαλωτίζει με τὴν γὰρ ἐν ἡμῖν πρὸς τὸ συμφέρον ἐνοῦσαν ἐπιθυμίαν εἰς τὰ ἀσύμφορα τρέψασα ἡ ἁμαρτία ἡμῖν αὐτοῖς χρῆται καθ' ἡμῶν ἐπιτειχίσμασι
387ex	88v	Rom.7.22-Rom.7.23		καὶ αἰχμαλωτίζοντά	καλῶς εἶπεν αἰχμαλωτίζοντά με μάχης γὰρ κινουμένης μεταξὺ τῆς ἁμαρτίας καὶ τῶν τοῦ νόμου ἐπιταγμάτων ἤγουν τοῦ ἀντιλέγοντος λογισμοῦ τῆι ἁμαρτίαι ἄπεισι νικήσασα ἡ αμρτια αἰχμάλωτον λαβοῦσα τὸν ταλαίπωρον ἄνθρωπον
388	88v	Rom.7.23		τῶι νόμωι τῆς ἁμαρτίας	νόμον ἁμαρτίας περιφραστικῶς τὴν ἁμαρτίαν καλεῖ
389	88v	Rom.7.23		τῶ ὄντι ἐν τοῖς μέλεσί	τῶι διὰ τῶν μελῶν μου φησι πολεμοῦντί μοι τοῦτο δὲ οὐ κατάγνωσις τοῦ σώματος οὐ γὰρ εἰ βασιλέως οἰκίαν τύραννος καταλαβοι ἤδη τῆς οἰκίας ἡ αἰτία
390	88v	Rom.7.23-Rom.7.24		τις με ῥύσεται	τις με ῥύσεταί φησιν ἐκ τῶν σωματικῶν μου πράξεων τῶν τὸν νοητὸν επαγουσων θάνατον ἡ τις με ῥύσεται ἀπὸ τοῦ μὴ συναρπάζεσθαι ὑπο τῶν ἐν τῶ σώματι ἐπιθυμιῶν αἱ θάνατὸς εἰσιν ἡμῖν τις με οὖν ἄλλος ἡ ὁ Χριστὸς τοῦτο γὰρ ἠρέμα ἐμφαίνει οὔτε γὰρ ὁ νόμος ῥύεται οὔτε ἡ ἐμὴ προαίρεσις σπουδάζουσα
391	89r	Rom.7.24-Rom.7.25		εὐχαριστῶ τῶι θεῶι	ὅτι αὐτός με φησιν ἐρρύσατο διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ
392	89r	Rom.7.25		τῶι μὲν νοῒ δουλεύω	ὅσον φησιν ἧκεν εἰς τὴν προαίρεσιν τὴν ἐμὴν ὁ ἔλεγεν ἄνω συνήδομαι γὰρ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον τῶι νόμωι τοῦ θεοῦ
393	89r	Rom.7.25		τῆι δὲ σαρκὶ νόμωι	ἡ γὰρ ἁμαρτία διὰ τῆς σαρκὸς καὶ τῶν αὐτῆς ἐπιθυμιῶν τὰ ἑαυτῆς ἐνεργεῖ
394	89r	Rom.7.25-Rom.8.1		οὐδὲν ἄρα νυν κατάκριμα	ὁ μὲν νόμος οὕτως φησι ὁ δέ γε Χριστὸς οὐ μόνον τῶν προγενομένων ἀπήλλαξεν ἁμαρτιῶν ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸ μέλλον ἀχειρώτους ἐποίησε τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ οὐδὲν ἄρα κατάκριμα οἷον οὐδεμία διὰ ἁμαρτίαν κατάδικη
395	89r	Rom.8.1		τοῖς ἐν Xριστωι Ἰησοῦ μὴ κατὰ σάρκα	τι οὖν οὐδε μία κατάδικη οὐ δὲ ἁμαρτία νυν ἀσφαλίζεται αὐτο οὐχί φησι ἂλλ ἐκείνοις ὅσοι μὴ ἑκοντες σαρκικὴν ζῶσι ζωὴν εἰ γὰρ μόνον προέλοιντο πνευματικῶς ζῆν οὐχ ἁμαρτήσονται ἐπὶ δέ γε τοῦ νόμου οὐδε ὁ βουλόμενος ζῆν ὀρθῶς ἴσχυε μηδενὸς βοηθοῦντος μηδὲ συνεπισχουντος ἐν Χριστῶι Ἰησοῦ οἷον τοῖς οὖσιν ἐν τῆι Χριστοῦ πίστει ἑλομένοις πνευματικὴν ζωήν
396	89r	Rom.8.1-Rom.8.2		ὁ γὰρ νόμος τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς	ὥσπερ νόμον ἁμαρτίας τὴν ἁμαρτίαν φησιν οὕτως καὶ νόμον πνεύματος τὸ πνεῦμα ὅπερ φησιν ἐστι ζωῆς χορηγὸν καὶ δοτικον τοῦτο τοιγαροῦν τὸ πνεῦμα διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ αὐτος γὰρ ἡμῖν αἴτιος τῆς δωρεᾶς τοῦ πνεύματος ὁ λύσας τὴν ἁμαρτίαν καὶ ἐπισπασάμενος καθὸ ἐστιν ἄνθρωπος τὸ πνεῦμα καὶ ἡμῖν μεταδους τοῦτο τοιγαροῦν τὸ πνεῦμα ἠλευθέρωσέ με ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ ἐντεῦθεν θανάτου ὁδηγοῦν πρὸς τὰ βελτίω
396Ph	89r	Rom.8.2
397	89r	Rom.8.2-Rom.8.3		τὸ γὰρ ἀδύνατον τοῦ νόμου	ὁρᾷς ὅτι οὐ τοῦ νόμου καταψηφίζεται οὐ γὰρ εἶπε τὸ πονηρὸν τοῦ νόμου ἐν ὧι ἐκακούργει ἀλλὰ τὸ ἀδύνατον καὶ ἐν ὧι ἠσθένει ὡς εἰ εἶπεν ἤθελε σῶσαι ἂλλ οὐκ ἴσχυεν ἐν ὧι φησιν ἠσθένει ἐπειδὴ ἠσθένει διὰ τῆς σαρκὸς τουτέστι τοῦ φρονήματος αὐτῆς οὐ γὰρ τὴν σάρκα διαβάλλει
398	89r	Rom.8.3		τὸν ἑαυτὸν υἱον πέμψας ἐν	ἄνω εἰπὼν τὸ πνεῦμα ἠλευθερωκέναι νυν τὸν υἱον λέγει κοινῆι γὰρ εὐδοκία τῆς ἁγίας τριάδος σεσώσμεθα
399	89r	Rom.8.3		ἐν ὁμοιώματι σαρκὸς ἁμαρτίας	τὸ ἐν ὁμοιώματι οὐ πρὸς τὸ σαρκὸς ὅρα ἀλλὰ πρὸς τὸ σαρκὸς ἁμαρτίας οὐ γὰρ ἄλλην παρὰ τὴν ἡμῶν ἥνωσεν ἑαυτῷ ἄπαγε ἂλλ οὐχ ἁμαρτωλὴν ὡς εἰ εἶπεν ἐν ὁμοιώματι ἁμαρτωλῆς σαρκὸς ἀναμάρτητον δὲ ὁ ἐν ἁγίοις Κύριλλος ἐν βιβλίῳ ἱ τῶν κατὰ Ἰουλιανοῦ τὸ σῶμά φησι Χριστοῦ οὐκ ἦν ἁμαρτίας σῶμα ἂλλ ὁμοίωμα σαρκὸς ἁμαρτίας
399ex	89r	Rom.8.3	Βασι(λιου) τ(η)ς πρ(ος) Σ(ω)ζοπο(λιτανους) επιστο(λης) ^*		φαίνεται ὁ Κύριος τὰ μὲν φυσικὰ πάθη παραδεξάμενος πρὸς βεβαίωσιν τῆς ἀληθινῆς καὶ οὐ κατὰ φαντασίαν ένανθρωπησεως τὰ δὲ ἀπὸ κακίας πάθη ὅσα τὸ καθαρὸν τῆς ζωῆς ἡμῶν καταῤῥυπαίνει ὡς ἀνάξια τῆς ἀχράντου θεότητος ἀπωσάμενος διὰ τοῦτο εἴρηται ἐν ὁμοιώματι γεγενῆσθαι αὐτον σαρκὸς ἁμαρτίας ὥστε σάρκα μὲν τὴν ἡμετέραν ἔλαβε μετὰ τῶν φυσικῶν αὐτῆς παθῶν ἁμαρτίαν δὲ οὐκ ἐποίησεν
400	89r	Rom.8.3		καὶ περὶ ἁμαρτίας κατέκρινε	οὐχ ἁπλῶς φησι οὐδε ἀνεξετάστως καθὸ δυνατὸς ἐστι κατέκρινε τὴν ἁμαρτίαν ἀλλὰ πρῶτον διελέγξας τὰ μεγιατα πταίουσαν καὶ ἁμαρτάνουσαν
400Ph	89r	Rom.8.3		καὶ περὶ ἁμαρτίας	διχῶς ἐστιν ἐκλαβεῖν ἢ στίζοντας ἐνταῦθα ἵνα ᾖ ἀπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν ἐν ὁμοιώματι τῆς ἁμαρτησάσης σαρκὸς καὶ περὶ ἁμαρτίας δὲ τοῦτ' ἔστι ἕνεκα τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἐξᾶραι αὐτὴν καὶ ἐλευθερῶσαι ἡμᾶς ἀπὸ ταύτης πῶς οὖν ἐξῆρε κατακρίνας αὐτὴν οὐ γὰρ ἁπλῶς καὶ ἐξουσιαστικῶς ἀλλ' ὑπὸ δίκην ἀγαγὼν αὐτὴν καὶ δείξας ἁλοῦσαν πῶς οὖν ἑάλω καὶ ἥττηται ἐν τῇ σαρκὶ αὐτοῦ προσιέναι γὰρ βουληθεῖσα καὶ μὴ ἰσχύσασα ἑάλω καὶ ἥττηται ἢ οὖν οὕτως ἐκληπτέον ἐνταῦθα στίζοντας ἢ συνάπτοντας αὐτὸ τοῖς ἐφεξῆς ἳν ᾖ καὶ περὶ ἁμαρτίας κατέκρινεν τὴν ἁμαρτίαν τοῦτ' ἔστιν ὡς ὑπερβαλλόντως ἁμαρτήσασαν οἷον ὡς διὰ τοῦ ἀγαθοῦ τὸ κακὸν ἐπιτελέσασαν ὅπερ ἀνωτέρω ἔλεγε καθ' ὑπερβολὴν ἁμαρτωλὸς ἡ ἁμαρτία πῶς δὲ τοῦτο γέγονεν καὶ πῶς κατεκρίθη διὰ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ φησίν
401	89r	Rom.8.3		ἐν τῆι σαρκί	τουτέστιν διὰ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ φησι τοῦτο γὰρ τὸ θαυμαστὸν ὅτι διὰ τῆς σαρκὸς τῆς πάλαι ἔνοχο οὔσης τῆι ἁμαρτίαι κατέκρινεν αὐτήν πως τῶ φυλάξαι δηλάδη ἀναμάρτητον ταύτῃ γὰρ νικήσας αὐτὴν καὶ εκολασε κόλασις δὲ ἁμαρτίας ἡ ἀναίρεσις αὐτῆς
402	89r	Rom.8.3-Rom.8.4		ἵνα τὸ δικαίωμα τοῦ νόμου	ἵνα μή τις λέγη καί τι πρὸς ἡμᾶς τοῦτό φησι ταῦτα ἐποίησεν ὁ Χριστὸς ἵνα ὁ σκοπὸς τοῦ νόμου τοῦτο γὰρ τὸ δικαίωμα πληρωθῇ ἐν ἡμῖν τις δὲ ὁ σκοπὸς τοῦ νόμου τὸ μὴ γενέσθαι ἡμᾶς ὑπευθύνους τῆι ἆραι πληρωθῇ δὲ ἐν ἡμῖν τισι τοῖς μὴ θελουσι φησι σαρκικῶς ζῆν ἀλλὰ πνευματικῶς ἵνα γὰρ μὴ εἴπῃς ἐνίκησεν ὁ Χριστὸς καὶ οὐκέτι χρεία ζῆν ἀσφαλῶς προσέθηκε τοῖς μὴ κατὰ σάρκα περιπατοῦσιν ὡς εἰ εἶπεν κατώρθωται μὲν ἡμῖν ὁ σκοπὸς τοῦ νόμου διὰ Χριστοῦ πλὴν ἀλλὰ καὶ ἡμῶν χρεία ἐκεῖνος μὲν γὰρ ἔδωκε τὴν νίκην καὶ τὸν στέφανον ἡμῶν δὲ τὸ δυνηθῆναι κατασχεῖν τὰ δοθέντα διὰ πολιτείας χρηστῆς καὶ πίστεως
403	89v	Rom.8.4-Rom.8.5		οἱ γὰρ κατὰ σάρκα	οἱ ταῖς σαρκικαῖς φησι ἐπιθυμίαις ἑαυτοὺς ἐκδεδωκότες ταύτας δὴ καὶ ἐν σπουδῆι ἔχουσιν
404	89v	Rom.8.5		τὰ τοῦ πνεύματος	ἀπὸ κοινοῦ τὸ φρονυσιν
405	89v	Rom.8.5-Rom.8.6		τὸ γὰρ φρόνημα τῆς σαρκός	φρόνημα τῆς σαρκὸς καλεῖ τὴν γεώδη τῆς διανοίας ὁρμὴν καὶ τὴν εἰς τὰς ἀτόπους πράξεις ῥοπὴν τοῦτο δὲ οὐ διαβολὴ τῆς σαρκὸς οὐ γὰρ εἶπεν ἡ φύσις ἀλλὰ τὸ φρόνημα τὸ δυνάμενον καὶ ὀρθωθῆναι
406	89v	Rom.8.6		τὸ δὲ φρόνημα τοῦ πνεύματος	ἡ πνεύματι κινουμενη ἐν ἡμῖν διάνοια
407	89v	Rom.8.6		ζωὴ καὶ ειρενη	τὸ μὲν ζωὴ ὡς πρὸς τὸ εἰρημένον ὅτι τὸ φρόνημα τῆς σαρκὸς θάνατος τὸ δὲ εἰρήνη ὡς πρὸς τὸ ἑξῆς διότι τὸ φρόνημα τῆς σαρκὸς ἔχθρα εἰς θεόν
408	89v	Rom.8.6
409	89v	Rom.8.6-Rom.8.7		τῶ γὰρ νόμωι τοῦ θεοῦ οὐχ ὑπο	εἶπε τὴν αἰτίαν τῆς ἔχθρας διὰ τὸ μὴ εἴκειν τῶι θείωι νόμωι
409Ph	89v	Rom.8.7	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Καλῶς φησιν ὅτι τὸ φρόνημα τὸ σαρκικὸν τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ οὐχ ὑποτάσσεται ἐν ὅσῳ μὲν γὰρ ἔστι δηλονότι οὐχ ὑποτάσσεται ἐν ὅσῳ δὲ παρέλθῃ καὶ ἀπογένηται τοῦ ἀνθρώπου οὐδ' ὅλως ἔστιν ὥστε οὐδ' οὕτως ὑποτάσσεται πῶς γὰρ ἂν τὸ μὴ ὂν ἢ ἀντισταίη ἢ ὑποταγείη τινὶ οὐδ' ὅλως ἄρα δύναται ὑποταγῆναι τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ τὶς οὖν ὑποτάσσεται ὁ ἄνθρωπος ὁ ἐν ᾧ τὸ σαρκικὸν φρόνημα ἀλλ' ἔτι μὲν τοῦ σαρκικοῦ παρόντος φρονήματος οὐδ' ἐκεῖνος καταβληθέντος δὲ διὰ μετανοίας καὶ ὑποχωρήσαντος τότε ἐκεῖνος ἀγαθοεργεῖ καὶ ὑποτάσσεται τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ
410	89v	Rom.8.7		οὐ γὰρ δύναται	μὴ θορυβηθῇς ἀκούων οὐδε γὰρ δύναται οὐ γὰρ τοῦτο λέγει ὅτι ὁ σαρκικὸν φρόνημα ἔχων οὐδέποτε δύναται θεῶι ἀρέσαι ἂλλ ἐν ὧι ἐπιμἐνει ἐν αὐτῶι οὐκ ἂν ὑποταγείη θεῶι ἐπεί πως μετανοήσαντες πολλοὶ ἐσώθησαν οὐ γὰρ εἶπεν ὅτι ὁ ἔχων αὐτο ἄνθρωπος οὐ δύναται θεῶι ὑποταγῆναι ἂλλ αὐτο τὸ φρόνημα ὃ εἰσιν αἱ πονηρᾶι πράξεις ἃς καὶ καταλιπεῖν ἔξεστιν
411	89v	Rom.8.7	^*		τινες δὲ οἱ ἐν σαρκὶ ὄντες δηλάδη οἱ τὸ φρόνημα τῆς σαρκὸς ἔχοντες ἐκ παραλλήλου γὰρ τὸ αὐτο εἶπεν
412	89v	Rom.8.7-Rom.8.9		οὐκ ἐστε ἐν σαρκί	διὰ τὴν δοθεῖσάν φησι τοῦ θεοῦ χάριν οὐκ ἐστε ἐν σαρκὶ τουτέστιν ἐν σαρκικαῖς καὶ αμαρτωλαις πράξεσιν ἂλλ ἐν πνευματικῶ φρονήματι
413	89v	Rom.8.9		εἴπερ πνεῦμα θεοῦ	οὐκ ἐστι τὸ εἴπερ ἐνταῦθα ἀμφιβάλλοντος ἀλλὰ πεπεισμένου ἀντὶ τοῦ ἐπειδήπερ πνεῦμα θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν ὡς καὶ ἐκεῖ εἴπερ δίκαιον παρὰ θεῶι ἀποδοῦναι τοῖς θλίβουσιν ὑμᾶς θλῖψιν καὶ γὰρ κἀκεῖ τὸ εἴπερ ἀντὶ τοῦ ἐπειδήπερ κεῖται
413Ph	89v	Rom.8.9	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ὅρα πῶς φησιν εἴπερ πνεῦμα θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν καὶ πάλιν εἰ δὲ Χριστὸς ἐν ὑμῖν ἔνθα γὰρ ἓν τῶν τῆς ἁγίας τριάδος οἰκήσει ἐκεῖ πάρεστιν ἡ τριὰς εἶτά φησιν ἐπειδὴ Χριστὸς ἐν ὑμῖν δηλονότι τὸ μὲν σῶμα νεκρὸν κατὰ τὴν ἁμαρτίαν τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ δι' ἁμαρτίαν οὐ γὰρ ἂν ἐνῴκει Χριστὸς εἰ μὴ κατὰ τὴν ἁμαρτίαν τὸ σῶμα νενέκρωτο νεκρὸν οὖν τὸ σῶμα κατὰ τὴν ἁμαρτίαν
414	89v	Rom.8.9		εἰ δὲ τις	ἵνα μὴ λυπήση οὐκ εἶπεν εἰ δὲ οὐκ ἔχετε ἀλλὰ εἰ τις ὡς ἐπὶ ἄλλων
414exa	89v	Rom.8.9	^*		πνεῦμα δὲ Χριστοῦ εἶπε τὰ χαρίσματα τῆς καινῆς διαθήκης
415ex	89v	Rom.8.9	^*		κοινὸν γὰρ πατρὸς καὶ υἱοῦ τὸ πνεῦμα
416	89v	Rom.8.9-Rom.8.10		εἰ δὲ Χριστὸς ἐν ὑμῖν	τὸ λυπηρον ἐπὶ ἄλλο θεὶς καὶ ἑνὸς εἰ δέ τις γάρ φησι πνεῦμα θεοῦ τὸ ποθητὸν εἶπεν ἐπὶ αὐτῶν καὶ πληθυντικῶς εἰ δὲ Χριστὸς ἐν ὑμῖν
417	89v	Rom.8.10		τὸ μὲν σῶμα νεκρόν	τὸ σῶμά φησιν ἔσται νεκρὸν ὡς πρὸς τὴν τῆς ἁμαρτίας ἐνέργειαν τοῦτο γὰρ τὸ διὰ ἁμαρτίαν
415exb	89v	Rom.8.10	Ιω(αννου) ^*		ἔδειξεν ὡς οὐ τῆς σαρκὸς κατηγορεῖ ἀλλὰ τῆς ἁμαρτίας τῆι γὰρ ἁμαρτία προσέταξε τοῦτο γενέσθαι νεκρὸν ἀντὶ τοῦ τὴν ἁμαρτίαν μὴ ἐνεργεῖν πνεῦμα δὲ ἐνταῦθα τὴν ψυχὴν προσηγόρευσεν ὡς πνευματικὴν ἤδη γεγενημένην ταύτῃ μετιέναι τὴν δικαιοσύνην κελεύει ἧς καρπὸς ἀξιέραστος ἡ ζωή
418	89v	Rom.8.10		τὸ δὲ πνεῦμα ζωή	μὴ φοβησθῇς φησι ἀκούων νεκρὸν ἔχεις γὰρ καὶ ζωὴν τὸ πνεῦμα εἰς δικαιοσύνης ἐνέργειαν ὥσπερ δὲ εἶπε τὸ μὲν σῶμα νεκρὸν οὕτως ἦν ἀκολουθον εἰπεῖν τὸ δὲ πνεῦμα ζῶν ἂλλ εἶπε ζωὴ δεικνὺς οὐ μόνον ζῶν τὸ πνεῦμα ἀλλὰ καὶ ζωοποιόν
418ex	90r	Rom.8.10-Rom.8.11	Κυ(ριλλου)	ὁ ἐγείρας τὸν Χριστόν	ἐγήγερται ὁ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς παρὰ τοῦ πατρὸς ἐνεργουμένης περὶ τὴν σάρκα αὐτοῦ τῆς ζωῆς διὰ τοῦ ἁγίου πνεύματος ὃ ἐστιν αὐτοῦ οὐκοῦν καὶ εἰ ἐγηγέρθαι λέγοιτο παρὰ τοῦ πατρὸς ἀλλὰ καὶ αὐτος ἦν ὁ ἀναστὰς διὰ τοῦ ἁγίου πνεύματος πάντα γὰρ ἐνεργεῖται τὰ θεοπρεπῆ παρὰ τοῦ πατρὸς δι' υἱοῦ ἐν πνεύματι ἐγερεῖ τοίνυν καὶ τὰ ἡμῶν σώματα ἐκ νεκρῶν ὁ Χριστός
419	90r	Rom.8.11		ζωοποιήσει καὶ τὰ θνητά	εἰς τὸν περὶ ἀναστάσεως ἦλθε λόγον ἐπεὶ οὖν ἐν ταύτηι πάντες μὲν ἀνίστανται ἂλλ οἱ μὲν εἰς ζωὴν οἱ δὲ εἰς τιμωρίαν οὐκ εἶπεν ἀναστήσει ἀλλὰ ζωοποιήσει τουτέστιν εἰς ζωὴν καὶ δόξαν ἀναστήσει
420	90r	Rom.8.11		διὰ τὸ ἐνοικοῦν αὐτοῦ	τὴν αἰτίαν εἶπε τῆς ζωοποιήσεως ἐνοικοῦν δὲ εἶπε τὴν δι' ὅλου μόνην δηλῶν
421	90r	Rom.8.11-Rom.8.12		τοῦ κατὰ σάρκα ζῆν	μετὰ γὰρ τὴν τοσαύτην χάριν χρεωστοῦμεν κατὰ τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ζῆν καὶ οὐ κατὰ σάρκα εἶτα ἵνα μὴ νομισθῇ τὰς ἀναγκαίας ἀναιρεῖν τοῦ σώματος ὑπηρεσίας οἷον τροφὴν ἔνδυμα ἐπάγει τοῦ κατὰ σάρκα ζῆν τουτέστιν ἐν ἁμαρτίαις καὶ εἰς τὸ ἐπιτρέπειν ταῖς σαρκικαῖς ἐπιθυμίαις
422	90r	Rom.8.12-Rom.8.13		μέλλετε ἀποθνήσκει	τὸν ἀθάνατον θάνατον ἐν τῆι γεέννηι
423	90r	Rom.8.13		εἰ δὲ πνεύματι	εἰ δὲ διὰ πνεύματος ἁγίου τὰς πράξεις τοῦ σώματος τουτέστι τὰς πονηρᾶς ἀναιρεῖτε ζήσεσθε τὴν μακαρίαν ἐκείνην ζωήν
424	90r	Rom.8.13-Rom.8.14		ὅσοι γὰρ πνεύματι θεοῦ ἄγονται	οὐκ εἶπεν ὅσοι πνεῦμα θεοῦ λάβωσιν ἂλλ ὅσοι πνεύματι ἄγονται τουτέστι παντὸς τοῦ βίου ἡνίοχον καὶ ἡγεμόνα προστήσονται πάντες μὲν γὰρ οἱ βαπτιζόμενοι πνεῦμα λαμβάνουσιν ἂλλ οὐ πάντες αὐτω τὴν ἡγεμονίαν διδόασιν
425	90r	Rom.8.14		οὗτοι εσιν υἱοὶ θεοῦ	ἰδοὺ καὶ τὴν υἱοθεσίαν εὐαγγελίζεται
426	90r	Rom.8.14-Rom.8.15		oὐ γὰρ ἐλάβετε	ἐπειδὴ υἱοθεσίας ἐμνήσθη ἦσαν δὲ καὶ Ἰουδαῖοι τούτου ἠξιωμένοι τοῦ ὀνόματος ὡς τὸ υἱος πρωτότοκος μου Ἰσραὴλ καὶ ἐγὼ εἶπα θεοὶ ἐστε καὶ υἱοὶ ὑψίστου πάντες θέλει δεῖξαι πολλὴν τὴν τῶν υἱοθεσιῶν διαφορὰν οὐ γὰρ ἐλάβομεν φησι πνεῦμα δουλείας πάλιν εἰς φόβον οὐχ ὥσπερ φησι Ἰουδαῖοι πνευματικὸν ἔλαβον νόμον ὡς δοῦλοι εἰς φόβον τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ πνεῦμα δουλείας αὐτοὶ γὰρ διὰ τοῦ ἐν χερσὶ τοῦ παρακειμένου φοβοῦ ὡς δοῦλοι ἠναγκάζοντο τὰ δέοντα ποιεῖν ἡμεῖς δέ φησι ὡς υἱοὶ διὰ τὴν ἐν οὐρανοῖς ἐλπίδα τὰ δέοντα ποιοῦμεν οὐκοῦν ἐκείνοις μὲν τοῖς ενταξει δούλων ἐν φόβωι ζῶσιν ἄχρις ὀνόματος καὶ τιμῆς ἡ υιοθησια ἡμῖν δὲ κατὰ ἀλήθειαν
426ex	90r	Rom.8.15	^*		ὥσπερ πάντα τὰ παρ' αὐτοῖς τύπος ἦν τῶν ἡμετέρων οὕτως ἡγοῦμαι κα τὴν υἱοθεσίαν
427	90r	Rom.8.15		πνεῦμα δουλείας	τὸν πμευματικον φησι νόμον οὐ γὰρ ἔλαβον καθολικῶς πνεῦμα Ἰουδαῖοι
426Ph	90r	Rom.8.15		ἂλλ ἐλάβετε πνεῦμα υἱοθεσίας	Ἐλάβετε φησι πνεῦμα υἱοθεσίας πόθεν δῆλον πατέρα καλοῦμεν τὸν θεὸν φησὶν ἐν ᾧ κράζομεν Ἀββᾶ ὁ πατὴρ ἐν αὐτῷ γὰρ τῷ τῆς υἱοθεσίας πνεύματι τὴν φωνὴν ταύτην ἠξιώμεθα προσάπτειν τῷ θεῷ καὶ πατέρα καλεῖν αὐτον καὶ πόθεν δῆλον ὅτι καλῶς καὶ ἀρεσκοντως τῷ θεῷ ταύτην αὐτῷ ἀναφέρομεν τὴν φωνὴν ὁ υἱὸς ἡμᾶς ἐδίδαξεν οὕτω λέγειν Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ ἑξῆς αὐτὸς δὲ ἐπειδὴ κοινὰ οἶδε τὰ τῆς εἰς ἡμᾶς οἰκονομίας ἔργα τοῦ Χριστοῦ τὸ πνεῦμά φησι συμμαρτυρεῖν Χριστοῦ γὰρ παραδεδωκότος ταύτην τὴν εὐχὴν καὶ τὸ πνεῦμα παραδίδωσι καὶ συμμαρτυρεῖ τῷ ἐν ἡμῖν δοθέντι χαρίσματι δι' αὐτοῦ τὶ δὲ συμμαρτυρεῖ ὅτι καλῶς καὶ ἀρεσκοντως θεῷ λέγομεν αὐτὸν πατέρα ἡμῶν ὅτι τέκνα αὐτοῦ ἐσμεν υἱοθετηθέντες αὐτῷ τῷ βαπτίσματι εἰ δὲ τέκνα φησὶ καὶ κληρονόμοι οἱ δέ γε Ἰουδαῖοι εἰ καὶ ἐκαλοῦντο τέκνα θεοῦ ἀλλὰ πολλὴ κλήσεως ἑκατέρας καὶ υἱοθεσίας ἡ διαφορὰ οἱ μὲν γὰρ τυπικῶς ὠνομάζοντο ὥσπερ καὶ τ'αλλα αὐτοῖς εἰς τύπον ἐτελεῖτο τῆς χάριτος ἡμεῖς δὲ οὐ τυπικῶς ἀλλ' αὐτοτελῶς καὶ οἱ μὲν εἰ καὶ ἐκαλοῦντο υἱοὶ ἀλλ' οὐκ ἦν αὐτοῖς δεδομένον τὸ καὶ αὐτοὺς τὸν θεὸν καλεῖν πατέρα ἡμῖν δὲ καὶ τοῦτο κεχάρισται καὶ πολλὴ ἄλλη διαφορά
428	90r	Rom.8.15		υἱοθεσίας	καίτοι ἀκολουθον ἦν εἰπεῖν ἐλευθερίας ἂλλ ὅμως τὸ μεῖζον λέγει
429	90r	Rom.8.15		ἐν ὧι κράζομεν	λέγομεν γὰρ πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέθεικε δὲ καὶ τὴν εβραιαν λέξιν ἵνα τὸ γνήσιον δείξηι διὰ πάντων
430	90r	Rom.8.15-Rom.8.16		αὐτο τὸ πνεῦμα συμμαρτυρεῖ	ἐπειδὴ Ἰουδαῖοι πατέρα ἐκάλουν τὸν θεὸν θέλει δεῖξαι ὅτι αὐτοῖς μὲν οὐκ ἐπετέτραπτο τοῦτο ἡμῖν δὲ ναὶ καὶ δῆλον ἐκ τοῦ μαρτυροῦντος πνεύματος καί φησι αὐτο τὸ πνεῦμα τουτέστιν αὐτος ὁ παράκλητος συμμαρτυρεῖ τῶι πνεύματι ἡμῶν ὃ ἐστι τῶι δοθέντι ἡμῖν παρ' αὐτοῦ χαρίσματι οὐ γὰρ μόνον τοῦ χαρίσματος ἡ τοιαύτη φωνὴ ἀλλὰ καὶ τοῦ δωρησαμένου ἔνθα οὖν τὸ πνεῦμα μαρτυρεῖ ποία ἐστι ἀμφισβήτησις
431	90v	Rom.8.16-Rom.8.17		καὶ κληρονόμοι	λοιπὸν αὔξει τὴν ἀξίαν ἑνὶ γὰρ τέκνα μὴ κληρονομοῦντα
432	90v	Rom.8.17		κληρονόμοι μὲν θεοῦ	ὁρᾷς ὅτι άλλη ἐστιν ἡ υἱοθεσία ἡμῶν παρὰ τὴν τῶν Ἰουδαίων ἡμεῖς μὲν γὰρ καὶ κληρονόμοι οἱ δὲ οὐχί φησι γὰρ περὶ αὐτῶν κακοὺς κακῶς ἀπολέσει καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσει ἄλλοις καὶ πάλιν πολλοί φησι ἥξουσι καὶ ἀνακλιθήσονται μετὰ Ἀβραὰμ οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται
433	90v	Rom.8.17		συγκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ	πάλιν αὔξει τὸ ἀξίωμα καὶ φιλονεικεῖ ἐγγὺς ἡμᾶς στῆσαι τοῦ δεσπότου
434	90v	Rom.8.17		εἴπερ συμπάσχομεν	ἵνα μὴ ραθυμοτεροι τὸ πᾶν χάριτος είναι λογιζόμενοι γενώμεθα ἀπαιτεῖ καὶ τὰ παρ' ἡμῶν εἰ γὰρ ἐν τοῖς λυπηροῖς φησι κοινωνήσομεν καὶ ἐν τοῖς χρηστοῖς
435	90v	Rom.8.17-Rom.8.18		λογίζομαι γὰρ ὅτι οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νυν καιροῦ	τὸ πρόσκαιρον τῶν παθημάτων δηλοῖ διὰ τοῦ νυν καιροῦ
436	90v	Rom.8.18		πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν	δείκνυσι τὸ ὅλον σχεδὸν τῆς χάριτος ὃν διὰ τὸ νικᾷν ταῖς ἀντιδόσεσι τὸν θεὸν καὶ ὅτι οὐκ ἰσχύομεν ἄξιόν τι τῆς ἐκεῖ ἀντιδόσεως παθεῖν ἡ συνεισενέγκαι
437	90v	Rom.8.18		ἀποκαλυφθῆναι	καλῶς τὸ ἀποκαλυφθῆναι ἐστι γὰρ καί νυν ἀλλὰ κέκρυπται
439	90v	Rom.8.18-Rom.8.19		ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία	οἷον ἡ ἐπιτεταμένη
438ex	90v	Rom.8.19	^*		καὶ σφόδρα προσδοκία
438	90v	Rom.8.19	^*		ὁ δὲ λέγει τοιοῦτὸν ἐστι καὶ αὕτη φησι ἡ κτίσις σφόδρα προσδοκᾷ τὴν μέλλουσαν ἡμῶν δόξαν διά τι ἄφθαρτος φησι πλασθεῖσα διὰ τὰς τῶν ἀνθρώπων ἁμαρτίας φθαρτὴ γέγονεν ἐπεὶ καὶ ἡμεῖς ἐξ ἀφθάρτων φθαρτὸ γεγόναμεν βούλεται οὖν ἡ κτίσις φησι τοὺς ἀνθρώπους τὴν ἀφθαρσίαν ἀπολαβεῖν ἔσται δὲ τοῦτο ἐν τῆι ἀναστάσει ἵνα καὶ αὕτη τὴν οἰκείαν ἀφθαρσίαν ἀπολάβῃ τοῦ γὰρ ἀνθρώπου δι' ὃν γέγονε φθαρτὴ τὴν ἀφθαρσίαν ἀπολαμβάνοντος καὶ αὕτη τὴν οἰκείαν ἀφθαρσίαν αποληψεται προσωποποιία δὲ ἐστι τὸ πᾶν ἵνα τε τῶν ἀγαθῶν τὴν ὑπερβολὴν δηλώσῃ καὶ ἵνα δείξῃ ὅτι ἡμεῖς μᾶλλον ὀφείλομεν σπουδάζειν τῆς τοιαύτης δόξης καὶ ἀφθαρσίας ἐπιτυχεῖν ἤπερ ἡ κτίσις ἐπεὶ μὴ νόμιζε τὴν ἄψυχον καὶ ἀναίσθητον κτίσιν τὰ τοιαῦτα προσδοκᾶν ἡ αἰσθάνεσθαι
440	90v	Rom.8.19		τὴν ἀποκάλυψιν	τὸ τέλος ὅταν μέλλωσι δείκνυσθαι τινες υἱοὶ θεοῦ καί τινες υἱοὶ διαβόλου
441	90v	Rom.8.19-Rom.8.20		τῆι γὰρ ματαιότητι	οἷον τῆι φθορᾶι τοῦτο γὰρ κατεκρίθη διὰ τὰς ἡμῶν ἁμαρτίας
442	90v	Rom.8.20		οὐχ ἑκοῦσα	τῆς τοῦ Χριστοῦ δυνάμεως φησι τοῦτο ἔργον τὸ καὶ ἄκουσαν ὑποτάξαι
443	90v	Rom.8.20		ἐπ' ἐλπίδι	καὶ αυτὴ γάρ φησι τὴν ἀπαλλαγὴν ἐλπίζει ἐπ' ἐλπίδι οὖν ἀπαλλαγῆς ὑπετάγη λοιπὸν ἑαυτὸν ἐφερμηνεύει πως ἐπ' ἐλπίδι ὅτι καὶ αυτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται
444	90v	Rom.8.20-Rom.8.21		εἰς τὴν ἐλευθερίαν	οἷον διὰ τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τουτέστι δι' ἡμᾶς ἔσται καὶ ἡ κτίσις ἄφθαρτος ὥσπερ καὶ δι' ἡμᾶς γέγονε φθαρτή
444ex	90v	Rom.8.21	Οικου(μενιου) ^*		ἡ τὸ εἰς τὴν ἐλευθερίαν δηλοῖ τουτέστιν εἰς τὴν αὐτὴν εἰς ἦν καὶ ἡμεῖς ἐλευθερίαν τῆς φθορᾶς ἐλεύσεται οἷον ἐκ φθαρτῆς ἄφθαρτος ἔσται
445	90v	Rom.8.21-Rom.8.22		οἴδαμεν γὰρ ὅτι πᾶσα	στενάζει φησι ἡ κτίσις βουλουμένη τὴν φθορὰν ἀποθέσθαι λοιπὸν εἰ δὲ ἡ κτίσις πολλῷ μᾶλλον ἡμεῖς τοῦτο αἰτεῖν ὀφείλομεν καὶ μὴ τοῖς ὧδε κεχηνέναι οἱ καὶ λόγῳ τετιμημένοι καὶ υἱοθεσίαν προσδοκῶντες
446	90v	Rom.8.22		συστενάζει	ἐπειδὴ καὶ οἱ τὴν ἀπαρχὴν τοῦ πνεύματος ἔχοντες καὶ ἡμεῖς αὐτοὶ στενάζομεν διὰ τοῦτο τὸ συστενάζει
446ex	90v	Rom.8.22	του Χρ(ισοσ)τ(ομου) ^*		Ταῦτα ἔλεγεν οὐχὶ τῶν παρόντων καταγινώσκων ἀλλὰ τὰ μέλλοντα ποθῶν Ἐγευσάμην φησὶ τῆς χάριτος καὶ οὐ στέγω τὴν ἀναβολὴν τὴν ἀπαρχὴν ἔχω τοῦ πνεύματος καὶ πρὸς τὸ πᾶν ἐπείγομαι ἀνέβην εἰς τρίτον οὐρανὸν εἶδον τὴν δόξαν ἐκείνην τὴν ἄῤῥητον εἶδον τὰ βασίλεια τὰ λαμπρὰ ἔμαθον τίνων ἀπεστέρημαι διατρίβων ἐνταῦθα καὶ διὰ ταῦτα στενάζω
447	90v	Rom.8.22-Rom.8.23		οὐ μόνον δέ	οὐ μόνον φησι ἡ κτίσις στενάζει ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ οἱ ἀρχήν τινα μικρὰν καὶ γεῦσιν τοῦ πνεύματος λαβόντες σπουδαζουσι πρὸς τὰ ἐκεῖ μεταβῆναι εἰ γὰρ ἡ ἀπαρχὴ τοῦ πνεύματος τοιαύτη ώστε ποιεῖν θαυματουργίας ἐκ τῆς σκιᾶς τι τὸ τέλειον
448	90v	Rom.8.23		υἱοθεσίαν ἀπεκδεχομενοι	ἵνα μή τις εἴπῃ σὺ εἶπας θεοὶ ἐσμεν καὶ ποίαν ἄλλην προσδοκῶμεν υιοθησιαν τὴν ἀπολύτρωσιν τοῦ σώματος τουτέστι τὴν ἀφθαρσίαν τότε γὰρ βεβαία ἡ υἱοθεσία καὶ τότε ἥξει τὰ αὐτῆς ἀποτελέσματα νυν γὰρ οὔτε ἡ δόξα δήλη ἀλλὰ καὶ προσδοκία ἐκ πτωσεως διὰ βίου κατεγνωσμένου
449Pha	90v	Rom.8.23	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Υἱοθεσίαν ἀπεκδεχομενοι ποίαν τὶ γὰρ οὐκ ἐλάβομεν ταύτην διὰ τοῦ βαπτίσματος οὐχὶ δὲ καὶ αὐτὸς πρὸ μικροῦ ἔφης ὅτι πνεῦμα υἱοθεσίας ἐλάβετε ναὶ φησὶν ποίαν οὖν ἐκδεχομεθα τὴν φανερουμένην φησὶ κατὰ ἀπολύτρωσιν τοῦ σώματος ἄλλην παρὰ τὴν εἰρημένην μὴ γένοιτο ἀλλ' αὐτὴν ἐκείνην τελειότερὸν φανερουμένην καὶ διὰ πείρας αὐτῆς ἐπιγινωσκομένην μετὰ γὰρ τὴν ἀπολύτρωσιν τοῦ σώματος τότε ἡ τῶν ἀγαθῶν ἀπολαυσις τότε αὐτοῦ τοῦ σώματος ἡ ἀνάστασις καὶ ἀφθαρσία τότε ἡ τῆς οὐρανῶν βασιλείας κληρονομία τότε πάντα τὰ τῆς υἱοθεσίας γνωρίσματα καὶ ἀποτελέσματα καὶ νῦν γὰρ ἐπ' ἐλπίδι τούτων ἐλάβομεν τὴν υἱοθεσίαν αὐτὸς δὲ ἐμφαντικώτερον εἶπεν ἐσώθημεν δηλῶν ὡς ἀπὸ κλύδωνος καὶ ταραχῆς μεγάλης τῆς κατὰ τὴν ἁμαρτίαν υἱοθετηθέντες ἐσώθημεν πῶς οὖν ἠλπίσαμεν ταῦτα μὴ τούτων παραγεγονότων ἤδη μηδ' ὑπ' ὄψιν ἡμῶν πεσόντων μηδ' ὑπὸ πεῖραν καλῶς φησι καὶ εὐλογως εἰ γὰρ ὑπ' ὄψιν ἡμῶν καὶ ὑπὸ πεῖραν ἤδη τὰ ἐλπιζομενα ἐγεγονει οὐκ ἂν ἦν ἐλπιζομενα ὃ γάρ τις κατέχει πῶς οἷον τὲ ἐστιν ἐλπίζειν οὐκοῦν κατὰ φύσιν τῆς ἐλπίδος ἴδιον τοῦτο τὸ περὶ τῶν μελλόντων αὐτὴν καὶ μήπω παρόντων εἶναι ὥστε καὶ ἡμᾶς ἃ οὐ βλέπομεν ἐκεῖνα δεῖ ἐλπίζειν εἰ δὲ ἃ οὐ βλέπομεν ὥσπερ δεῖ ἐκεῖνα καὶ ἐλπίζομεν ὑπομένειν χρὴ καὶ ἀπεδέχεσθαι τὰ προσδοκηθέντα καὶ μὴ ἀθροον ἐπιζητεῖν αὐτὰ παραγενέσθαι μάλιστα τοῦ πνεύματος διὰ τῶν ἐνταῦθα χαρισμάτων καὶ εὐεργεσιῶν πιστουμένου τὰ ἐκεῖθεν καὶ τὴν ἀσθένειαν τῶν λογισμῶν ἡμῶν συναντιλαμβανομένου καὶ θεραπεύοντος πόσα γὰρ εὐεργετεῖ ἐν αὐταῖς ἡμῶν ταῖς εὐχαῖς ἵνα νῦν τὰ ἄλλα ἐάσω διδάσκον ὅπως χρὴ εὔχεσθαι ἐρευνῶν τὰς καρδίας καὶ ἁπλῶς πάντα εἰς ἀγαθὸν συνεργοῦν
449Phb	90v	Rom.8.23	τ(ο)υ αυτ(ου) αλλ(ως) ^*		υἱοθεσίαν ἀπεκδεχομενοι διὰ τὶ ἀπεκδέχῃ ὅτι τῇ ἀπεκδοχῇ καὶ ἐλπίδι ἐσώθημεν πῶς οὖν οὐ χρὴ ἀπεκδέχεσθαι καὶ ἐλπίζειν ἔτι εἰ δὲ δεῖ ἐλπίζειν δεῖ πάντως ὑπομένειν καὶ δι' ὑπομονῆς τὰ ἐλπιζομενα απἐκδέχεσθαι ἔχομεν δὲ πρὸς τούτοις καὶ τὰ πνευματικὰ χαρίσματα συναντιλαμβάνοντα ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν καὶ μὴ ἐῶντα ἡμᾶς πρὸς τὰς ἐλπίδας ὀκλάσαι ὅτι δὲ τὸ πνευματικὸν χάρισμα συναντιλαμβάνεται ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν αὐτίκα δῆλον καὶ ἀπὸ τοῦ πνευματικοῦ χαρίσματος τοῦ περὶ τὰς εὐχὰς χορηγηθέντος ἡμῖν τὸ πνεῦμα γὰρ ἐνταῦθα τρὶς ὀνομάσας τὸ πνευματικὸν ἐδήλωσε χάρισμα ἐρευνῶν δὲ τὰς καρδίας αὐτὸ τὸ πανάγιον πνεῦμα τὸ ἐκ πατρὸς προερχόμενον
449	91r	Rom.8.23	μθ	υἱοθεσίαν ἀπεκδεχομενοι	εἶτα ἵνα μὴ νομισθῇ τὰ παρόντα διαβάλλειν καὶ δῷ λαβὴν τοῖς αἱρετικοῖς φησιν οὐδε τὰ παρόντα κακὰ ἀλλὰ τὰ προσδοκώμενα βελτίω ἃ ἐστιν υἱοθεσία
449ex	91r	Rom.8.23
450	91r	Rom.8.23-Rom.8.24		τῆι γὰρ ἐλπίδι ἐσώθημεν	ὡς εἰ ἔλεγεν πάντα λαβόντες παρὰ θεοῦ ἡμεῖς πίστιν αὐτω προσηγάγομεν ἧς μέγα μέρος ἡ τῶν ἐκεῖθεν ἐλπὶς μὴ τοιγαροῦν ζητεῖ πάντα σοι ἐνταῦθα παρεῖναι τὰ ἀγαθὰ ἀλλά τινα καὶ τῆ ἐλπίδι ταμίευσαι εἰ δὲ πάντα παρεῖναι θέλεις οὐκέτι ἐλπίζεις ἐλπὶς γὰρ βλεπωμενη οὐκ ἐστιν ἐλπίς
451	91r	Rom.8.24-Rom.8.25		εἰ δὲ οὐ βλέπομεν	εἰ δέ φησι τὰ μὴ ὁρώμενα ἐλπίζομεν ἐν ὑπομονῆι ἕξομεν τὴν τούτων προσδοκίαν ἡ δὲ ὑπομονὴ ὅτι μέρος μέγιστον ἀρετῆς παντί που δῆλον ώστε ἡ ἐλπὶς καὶ πίστεὼς ἐστι καὶ ὑπομονῆς ποιητική
452	91r	Rom.8.25-Rom.8.26		καὶ τὸ πνεῦμα συναντιλαμβάνεται	καὶ μὴ νόμιζέ φησιν κάμνειν ὑπομένων οὐ γὰρ ἐάσει σε τὸ πνεῦμα κάμνειν ἂλλ ἀντιλήψεται σου πρὸς τοῦτο ἀσθενεῖς γὰρ ἐσμεν καὶ οὐδε ὑπομονὴν κατορθῶσαι ἰσχύομεν δίχα τῆς τοῦ πνεύματος βοηθείας
451ex	91r	Rom.8.26	^*		ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ πνεῦμα φροντίσει σου ἤτοι τὸ πνευματικὸν χάρισμα
453	91r	Rom.8.26		τὸ γὰρ τι προσευξόμεθα	καί τι λέγω φησι ὅτι πρὸς κατόρθωσιν ὑπομονῆς δεόμεθα ἀντιλήψεως παρὰ τοῦ ἁγίου πνεύματος καὶ ἐν τοῖς δοκοῦσι φησι εὐχερέσιν οἷον ἐν τῆι εὐχὴ ἐστι γὰρ ὅτε ἀσύμφορα αἰτοῦμεν
454	91r	Rom.8.26		oὐκ οἴδαμεν	καὶ ἑαυτὸν ἔμιξεν ἵνα μὴ εὑρεθῆι ἐπαχθής
455	91r	Rom.8.26		ἂλλ αὐτο τὸ πνεῦμα	τὸ παλαιὸν χαρίσματα διαφορὰ πολλοὶ ἐλάμβανον προφητειῶν ἑρμηνειῶν γλωσσῶν ἅπερ πάντα πνεύματα ἐκάλουν καὶ εὐχῆς δὲ χάρισμα ἐλάμβανον τινες ἐπειδὴ γὰρ ἀγνοοῦν τὸ πλῆθος τὸ συμφέρον ἤιτει πολλάκις ἀσύμφορα ἐλάμβανον τινες χάρισμα εὐχῆς καὶ ὑπὲρ παντὸς τοῦ λαοῦ ηὔχοντο ὅπερ καὶ αὐτο πνεῦμα ἐλέγετο τοῦτο οὖν λέγει ὅτι καὶ αὕτη ἡ χάρις τῆς εὐχῆς ὑπὲρ ἡμῶν τῶι θεῶι ἐντυγχάνει μεγίστοις στεναγμοῖς τοῦτο δὲ εἶπεν συστῆσαι βουλόμενος ὅτι ἀγνοοῦμεν καθὸ δεῖ προσεύξασθαι εἰ γὰρ μὴ τοῦτό φησι ἦν τις χρεία λαβεῖν τινας χάρισμα εἰς τὸ εὔχεσθαι ὑπὲρ τοῦ λαοῦ
455ex	91r	Rom.8.26	^*		τοῦτο δέ νυν ὁ διάκονος πληροῖ λιτανεύων
455Ph	91v	Rom.8.26	^*		Οὐκ εἶπεν ἐντυγχάνει ἀλλ' ὑπερεντυγχάνει τὴν σύντονον καὶ κατἐσπουδασμένην δηλῶν ἔντευξιν
456	91v	Rom.8.26-Rom.8.27		ὁ δὲ ἐρευνῶν τὰς καρδίας	αὐτος ὁ παράκλητος ὁ τὰς καρδίας τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων ανερευνων τῶν τὴν χάριν δηλάδη καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ εὔχεσθαι λαβόντων
457	91v	Rom.8.27		τι τὸ φρόνημα τοῦ πνεύματος	τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων τῶν τὸ εἰρημένον τῆς εὐχῆς λαβόντων πνεῦμα καὶ χάρισμα
458	91v	Rom.8.27		ὅτι κατὰ θεόν	οὐκ αγνουντα φησι διδάσκουσιν οἱ πνευματικοὶ τὸν θεὸν ἂλλ οἶδεν ὁ παράκλητος ὅτι κατὰ θεὸν ἐντυγχάνει οὐ κατά τινα βλαβερὰν ἐπιθυμίαν ἀλλὰ κατὰ θεὸν ὃ ἐστι κατὰ τὴν βούλησιν τοῦ θεοῦ
459	91v	Rom.8.27		ὑπὲρ ἁγίων	τῶν διὰ τῆς εὐχῆς ἁγιαζομένων
459Ph	91v	Rom.8.27	^*		ἢ ὅτι ὑπὲρ καθαρῶν καὶ θεαρέστων ἔργων τὰς αἰτήσεις ποιεῖται ἢ ὑπὲρ ἀνθρώπων τὸν ἁγιασμὸν ἐπιποθούντων
460	91v	Rom.8.27-Rom.8.28		οἴδαμεν δέ	οὕτω φησι διὰ τὴν ἐν τῶι εὔξασθαι ἄγνοιαν βοηθούμεθα ὑπο τοῦ πνεύματος ὅτι καὶ τὰ κακὰ εἰς ἀγαθὰ ἡμῖν περιτρέπει
461	91v	Rom.8.28		πάντα συνεργεῖ	πάντα φησι καὶ τὰ κακὰ καὶ γὰρ ταῦτα περιτρέπει ὁ θεὸς εἰς ἀγαθὰ εἰς γὰρ εὐδοκίμησιν τῶν πασχόντων περιστρέφεται μεῖζον δὲ τὸ εἰς ἀγαθὰ περιστρέφεσθαι τοῦ μὴ παντελῶς ἐπελθεῖν
462	91v	Rom.8.28		τοῖς κατὰ πρόθεσιν	ἐπειδὴ ἀπίθανον είναι ἐδοκει τὸ περιστρέφεσθαι τὰ κακὰ εἰς ἀγαθὰ προσθεὶς τὴν τοῦ θεοῦ κλῆσιν ἐπιστώσατο τὸ εἰρημένεον οὐ γὰρ τοῖς τυχοῦσι φησι τοῦτο συμβαίνει ἀλλὰ τοῖς ὑπο θεοῦ κληθεῖσιν εἶτα ἵνα μὴ νομισθῇ μονομερῶς ὁ θεὸς ἐνίους καλέσας φησι τοῖς κατὰ πρόθεσιν
462ex	91v	Rom.8.28	^*		τοῖς κατὰ γνώμην ἤτοι προαίρεσιν αξοωθεισι τῆς κλήσεως
462	91v	Rom.8.28	^*		δεικνὺς ὅτι πάντες μὲν ἐκλήθημεν ἐκεῖνοι δὲ ὑπήκουσαν διὸ καὶ βοηθοῦνται οἱ κατὰ οἰκείαν πρόθεσιν γενόμενοι κλητοί
463	91v	Rom.8.28-Rom.8.29		ὅτι οὓς προέγνω	ἀπὸ κοινοῦ κατὰ πρόθεσιν κλητοὺς ὄντας
464	91v	Rom.8.29		συμμόρφους	ὅπερ ἐστι φησιν ὁ υἱος τοῦ θεοῦ κατὰ φύσιν ἐν τῆι ἐνανθρωπήσει δῆλον δὲ ὡς ἅγιος καὶ ἀναμάρτητος τοῦτο καὶ αὐτοὶ γεγόνασι κατὰ χάριν συμμόρφους γὰρ τοὺς ἰσομόρφους εἰκονα δὲ τοῦ υἱοῦ τὴν οἰκονομίαν καλεῖ καὶ τὸ ἐντεῦθεν αὐτοῦ σῶμα κατὰ γὰρ τὴν οἰκονομίαν σύμμορφοι καὶ ἀδελφοὶ αὐτοῦ οἱ ἄνθρωποι κατὰ δὲ τὴν θεότητα μονογενὴς ἐστιν
464ex	91v	Rom.8.29	Οικου(μενιου)	τῆς εἰκόνος	εἰκὼν τοῦ θεοῦ τις ἂν νοοῖτο σαφηνιεῖ λέγων αὐτὸς Ὥσπερ γὰρ ἐφορέσαμεν τὴν εἰκονα τοῦ χοϊκοῦ φορεσωμεν καὶ τὴν εἰκονα τοῦ ἐπουρανίου τουτέστι τὴν ἐν ἁγιασμῷ ζωὴν τὴν πρὸς πᾶν ὅτι οὖν ἀμώμητον πολιτείαν ὥσπερ γὰρ εἰκονα τοῦ χοικοῦ τουτέστιν Ἀδὰμ τὴν ἐν παρακοῇ τε καὶ ἁμαρτία ζωὴν εἶναὶ φαμὲν οὕτω καὶ εἰκονα τοῦ ἐπουρανίου τουτέστι Χριστοῦ τὸν ἁγιασμὸν καὶ τὴν δικαίοσυνην τὴν ὑπακοήν
465	91v	Rom.8.29		πρωτότοκον ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς	διὰ πάντων τὴν συγγένειαν ἡμῶν τὴν πρὸς τὸν Χριστὸν σημᾶναι θέλει συγγένειαν δὲ τὴν ἐν τῆι οἰκονομία τῆς σαρκὸς αὐτοῦ
466	91v	Rom.8.29-Rom.8.30		τούτους καὶ ἐκάλεσε	πανταχοῦ τὸ κατὰ πρόθεσιν κλητοὺς ὄντας συνυπάκουε ἐπεὶ ἄτοπον ἅπαντα εἰ ὁ θεός τινας μὲν εὖ ἐποίησέ τινας δὲ οὐ τὸ δὲ κατὰ πρόθεσιν συνυπακούομενον αὐτῶν ποιεῖ τὸ κατόρθωμα καὶ προσωποληψίας ἀπαλλάττει τὸν θεόν
467	91v	Rom.8.30		τούτους καὶ ἐδικαίωσε	διὰ τῆς τοῦ λουτροῦ παλιγγενεσίας
468	91v	Rom.8.30		τούτους καὶ ἐδοξασε	διὰ τῶν χαρισμάτων διὰ τῆς υἱοθεσίας
468Ph	91v	Rom.8.30
469	91v	Rom.8.30-Rom.8.31		τι οὖν ἐροῦμεν πρὸς ταῦτα	ὡς εἰ ἔλεγεν τούτων οὕτως ὄντων μηδεὶς λοιπὸν περὶ τῶν ὧδε πειρασμῶν ἡ κινδύνων λογοποιεσθω τι γὰρ ἑνὶ εἰπεῖν πρὸς τὴν τοσαύτην ἀγαθότητα τοῦ θεοῦ
469Ph	91v	Rom.8.31	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τὶ οὖν ἐροῦμεν πρὸς ταῦτα ποῖα ὅτι προώρισεν ὅτι ἐκάλεσεν ὅτι ἐδικαίωσεν ὅτι ἐδοξασε πρὸς τοσαύτην ἀφθονίαν εὐεργεσιῶν τὶ ἐροῦμεν οὐδὲ εὐχαρίστων φησὶ λόγων ευποροῦμεν μὴ τί γε ἔργων αμοιβης τοσαύτη ἐστὶν ἄφατος αὐτοῦ ἡ περὶ ἡμᾶς χάρις εἶτα ὥσπερ πόρισμα λαβὼν ἐντεῦθέν φησιν εἰ ὁ θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν τὶς καθ' ἡμῶν οὐδεὶς κἂν γάρ τινες βλάπτειν ἐπιχειρήσωσιν οὐ βλάψουσιν ἀλλ' ὠφελήσουσιν πόθεν δὲ δῆλον ὅτι ὑπὲρ ἡμῶν ὁ θεὸς ἔκ τε τῶν προειρημένων καὶ τὸ μέγιστον καὶ πᾶσαν ἐκπλῆττον διάνοιαν ὅτι ὑπὲρ ἡμῶν τοῦ ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο εἰ οὖν ὁ θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν δηλονότι πάντα εἰς συμφέρον μεταστήσει καὶ τὰ δοκοῦντα λυπηρὰ χαρᾶς πρόξενα παρασκευάσει ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῶν ἀποστολων αὐτῶν καὶ τῶν μαρτύρων τὰς θλίψεις καὶ τοὺς διωγμοὺς καὶ τοὺς θανάτους ὑποθεσιν στεφάνων καὶ βραβείων ἐποιήσατο καὶ πρόξενα τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν οὕτως οὖν ἂν ἡμεῖς μόνον μὴ ἐκλυθῶμεν οὐδεὶς ἰσχύει καθ' ἡμῶν τέθεικε δὲ τὸ ὅς γε τοῦ ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο καὶ ἑξῆς τήν τε κηδεμονίαν τὴν ἄφατον ὡς ἔφημεν τοῦ θεοῦ περὶ ἡμᾶς ἐνδεικνύμενος καὶ ἅμα εἴ τι δυσχερὲς ὑπο τινων πάσχομεν ὑπομένειν καὶ καρτερεῖν διὰ τοῦ παραδείγματος παραινῶν οὐ μόνον δὲ ἀλλὰ καὶ ἀνακτώμενος καὶ παρηγορῶν εἰ γὰρ ὁ υἱὸς ὑπὲρ σοῦ τοσαῦτα ἔπαθεν τί σε χρὴ παθεῖν ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ εἰ ἐκεῖνος τοσαῦτα παθὼν τῆς πατρικῆς δόξης καὶ θεότητος οὐδέν τι καθυφειμένον ἐδέξατο μηδὲ σὺ ὀλιγωρήσῃς πάσχων ταῦτα πάντως γὰρ τῶν ἐπηγγελμένων καὶ μετὰ τὰ πάθη καὶ μετὰ τὸν θάνατον ἀξιωθήσῃ τὸ δὲ πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ χαρίσεται τὸ ἀπροφάσιστον καὶ ἀπαραίτητον θέλων παραστῆσαι τῆς δωρεᾶς σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡμῖν χαρίσεται φησὶν ἐρεῖς φησὶν ὅτι μή ποτε ἡμῶν ἐπιλήσεται οὐκοῦν καὶ τοῦ υἱοῦ σὺν αὐτῷ γὰρ τὰ πάντα ἡμῖν χαρίζεται ὥστε πάντως καὶ ἀπροφασίστως τευξόμεθα ὧν ἐπηγγέλμεθα εἰπὼν δὲ τοὺς πειρασμοὺς τοὺς διὰ θλίψεων καὶ βασάνων ἐν τῷ εἰπεῖν τὶς καθ' ἡμῶν νῦν ἕτερον εἶδος πειρασμῶν λέγει τοὺς ὀνειδισμοὺς τὰς μέμψεις τὰς λοιδορίας τὰς διαβολὰς ἃς κατέχεον οἱ ἄπιστοι τῶν πιστῶν καὶ τοῦτο δηλοῖ διὰ τοῦ λέγειν τὶς ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν θεοῦ καὶ ἀποδείκνυσι κἀνταῦθα ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῶν προειρημένων ὅτι θεοῦ δικαιοῦντος εἰς μάτην γλωσσαλγοῦσιν οἱ αἰτιώμενοι καὶ κατακρίνοντες
470	92r	Rom.8.31		εἰ ὁ θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν	ἵνα γὰρ μὴ λέγωσιν ὅτι βασιλεῖς καθ' ἡμῶν καὶ δῆμο καὶ ἡγεμόνες πάντες γὰρ ἐπεβούλευον τοῖς πιστοῖς φησιν ὅτι ἰσχύει ὁ θεὸς τὰς καθ' ἡμῶν ἐπιβουλὰς ἀφορμὴν στεφάνων ποιήσασθαι οὐδεὶς οὖν ὁ καθ' ἡμῶν
471	92r	Rom.8.31-Rom.8.32		ὃς γε τοῦ ἰδίου υἱοῦ	πως οὖν φησιν ἡμᾶς προήσεται ὁ θεὸς ὃς οὐ μόνον τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ συμμόρφους ἐποίησεν ἀλλὰ καὶ ἐδικαίωσε καὶ ἐδοξασε καὶ οὐ τοῦτο μόνον ἀλλὰ καὶ τὸν υἱον ἔδωκεν ὑπὲρ ἡμῶν πάντων φησι καὶ ἁμαρτωλῶν καὶ τελωνῶν καὶ πορνῶν
472	92r	Rom.8.32		πως οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῶι	εἰ τὸν υἱόν φησιν ἔδωκεν εἰς θάνατόν τι δεῖ περὶ τῶν ἄλλων ἀμφιβάλλειν ὁ γὰρ τὸ μέγα δοὺς καὶ τὸ ἔλαττον δώσει
473	92r	Rom.8.32-Rom.8.33		τις ἐγκαλέσει	πολλοὶ ἀσεβεῖς ἐμέμφοντο τοὺς πιστεύσαντας φησιν οὖν τις ἱκανὸς ἐγκαλέσαι ημεμψασθαι τοῖς ὑπο θεοῦ ἐκλεχθεῖσι καὶ ὅρα οὐκ εἶπεν δούλοις θεοῦ ἡ πιστοῖς ἀλλὰ ἐκλεκτοῖς ἐπαίρων τὸ ἀξίωμα
474	92r	Rom.8.33		θεὸς ὁ δικαίων	οὐκ εἶπεν ὁ ἀφεὶς ἁμαρτίας ἀλλὰ τὸ μεῖζον ὁ δικαίων
475	92r	Rom.8.33-Rom.8.34		τις ὁ κατάκρινων	ὅταν γὰρ ὁ θεὸς ψήφῳ τινι οἰκεῖα δικαιώσηι τις ὁ κατακρίνων τι δὲ καὶ κατακρίνων ὠφελεῖ τὸ δὲ κατακρίνων ὡς ἐπὶ ἁμαρτήμασι
476	92r	Rom.8.34		Χριστός	κατὰ ἐρώτησιν αυτὰ προάγει ὡς ἀναντιρρήτων ὄντων
477	92r	Rom.8.34		ὁ ἀποθανών	τις φησι ὁ κατακρίνων τοῦ μὲν πνεύματος συναντιλαμβανομένου ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν τοῦ δὲ πατρὸς δικαιοῦντος τοῦ δὲ υἱοῦ ὑπὲρ ἡμῶν ἀποθανόντος οὓς γὰρ ἡ τριὰς ἀπεδικαίωσε τις ὁ κατακρίνων
477ex	92r	Rom.8.34	Οικουμενιου ^*		καὶ οὕτως δύνῃ νοῆσαι ὡς πρὸς τὸ κατὰ πόδα τοῦ ῥητοῦ εἰ τὸ πνεῦμά φησιν ἀντιλαμβάνεται εἰ ὁ πατὴρ ἐδικαίωσεν τις ὁ κατακρῖναι δυνάμενος ὑπολείπεται φησιν ὁ υἱος ὁ υἱος οὖν φησιν ἔχει κατακρῖναι καί τοι τοσοῦτον ἀγαπᾷ ὡς καὶ θάνατον αἱρήσασθαι ὑπὲρ ἡμῶν καὶ ὧν ἐν δεξιὰ τοῦ πατρὸς καὶ εἰς τὴν ἰδίαν ἐπανελθὼν δόξαν οὐκ ἐπαύσατο τῆς πρὸς ἡμᾶς ἀγάπης ἀλλὰ καὶ παρακελεῖ τὸν πατέρα ὑπὲρ ἡμῶν τοῦτο γὰρ τὸ ἐντυγχάνει τὴν δὲ παράκλησιν οὕτω νόει αὐτω τῶ ἐνηνθρωπηκέναι παρακάλει τὸ πατέρα ὑπὲρ ἡμῶν
478	92r	Rom.8.34		ὃς καὶ ἐστι ἐν δεξιά	ἵνα γὰρ μὴ ἐλάττωσιν τὴν ἐντυχίαν νομίσῃς θεὶς πρῶτον τὴν ἰσοτιμίαν τὸ είναι ἐν δεξιᾶι τοῦ θεοῦ οὕτως εἶπε τὸ ἐντυγχάνει δεῖξαι θέλων τὴν διάπυρον αὐτοῦ ἀγάπην οὐ γὰρ ὡς αὐτος ἀσθενῶν σῶσαι διὰ τοῦ πατρὸς ἄπαγε
478ex	92r	Rom.8.34		ὃς καὶ ἐντυγχάνει	ὡς πρὸς τὸ ἀνθρώπινον εἴρηται ὅ τι ἀρχιερεὺς ἦν
478Ph	92r	Rom.8.34	^*		Τῆς κυριακῆς ἐκείνης φωνῆς τὸν νοῦν ἐνταῦθα δηλοῖ καὶ ὑπαινίττεται τῆς ἐν τύπῳ εὐχῆς τῷ πατρὶ προσαγομένης πάτερ τήρησον αὐτοὺς ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου καὶ ἵνα φυλάξῃς αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ καὶ τὰ ὁμοία εἰ οὖν οὕτως κήδεται ὁ υἱὸς ὥστε καὶ ἐντυγχάνειν ἡ γὰρ τότε ῥηθεῖσα εὐχὴ τοσαύτην ἔχει ἰσχὺν ὥστε διαπαντὸς ἐνεργὴς εἶναι καὶ τὰ τῆς ἐντυχίας ἀπαρτίζειν εἰ οὖν οὕτως κήδεται τὶς ὁ κατακρίνων τοὺς ἐν αὐτῷ πεπιστευκότας ὁ πατὴρ ἐδικαίωσε καὶ ἐδοξασε τὸ πνεῦμα συναντιλαμβάνεται ὁ Χριστὸς καὶ ἀπέθανεν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ ἀνέστη καὶ ἐντυγχάνει τὶς λοιπὸν ὁ ἐγκαλῶν ἡ κατακρίνων τῆς ἁγίας τριάδος οὕτως προσασπιζούσης ἡμῶν
479	92v	Rom.8.34-Rom.8.35		τις ἡμᾶς χωρίσει	οὐδείς φησι τοὺς τοσαύτης ἀγάπης καὶ προνοίας ηξηιωμενους παρὰ θεοῦ
479Ph	92v	Rom.8.35	Φ(ω)τ(ιου) ^*		τὸ τὶς ἡμᾶς χωρίσει τοῦ τὶ οὖν ἐροῦμεν ἐστὶν ἐπαναληπτικον ὥσπερ καὶ τὸ θεὸς ὁ δικαιῶν τὶς ὁ κατακρίνων τοῦ εἰ ὁ θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν τὶς καθ' ἡμῶν κέχρηται γὰρ τῷ τοιούτῳ σχήματι πολλαχῶς διὰ τὴν συνέχειαν τῆς περιβολῆς οὐδεὶς γὰρ σχεδὸν ὅσα γε ἐμὲ εἰδέναι οὔτε τῶν καθ' ἡμᾶς οὔτε τῶν θύραθεν τῇ ἰδέᾳ ταύτῃ ὡς ὁ μέγας Παῦλος ἐχρήσατο ἵνα οὖν μὴ εἰς τὸ ἀσαφὲς αὐτῷ ἐκπίπτοι λίαν ὁ λόγος καὶ ταῖς ἐπαναλήψεσι προσεχρήσατο δύναται δὲ καὶ ὡς ἀπὸ ἰδίας ἀρχῆς τὰ χωρία ταῦτα εἰλῆφθαι καὶ μὴ ὡς ἐπαναληπτικὰ τῶν εἰρημένων
480	92v	Rom.8.35		θλῖψις ἡ στενοχωρία	οὐκ εἶπεν χρήματα δόξαν καὶ ὅσα παρὰ τοῖς ανρωποις δοκεῖ καλὰ ἂλλ ἐκεῖνα ἅτινα καὶ βιάζεσθαι πέφυκε τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν τῶ δὲ τῆς θλίψεως ὀνόματι πολλὰ δηλοῦται φυλακαὶ ἁλύσεις ἐξορίαι καὶ ὅσα τοιαῦτα
481	92v	Rom.8.35-Rom.8.36		καθὼς γέγραπται ὅτι	ἐντρέψαι αὐτοὺς βουλόμενος ἤγαγε τὴν μαρτυρίαν εἰ γὰρ οἱ ἐν τῆι παλαιᾶι φησι ζωῆς κατεφρόνουν οἷς τὰ ἔπαθλα γῆϊνα καὶ τὰ ἐν τῆι γῆι ἀγαθὰ πόσῳ μᾶλλον ἡμεῖς ὀφείλομεν οἱ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔχοντες τῶν πόνων ἀμοιβήν
482	92v	Rom.8.36		ὅτι ἕνεκα σου	τῆι ματυρίαι τοῦ λόγον πιστοῦται
483	92v	Rom.8.36		ὅλην τὴν ἡμέραν	ἐστι γὰρ πρὸ αιρεσει πολλάκις τῆς ἡμέρας ἀποθανεῖν
484	92v	Rom.8.36		ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα	πᾶσι φησιν εἰς τὸ ἀδικεῖν προκείμεθα καὶ οὕτως τὰ πρόβατα σφαζόμενα οὐκ ἀντιλέγει οὕτως οὐδε ἡμεῖς οἱ ἀπόστολοι
485	92v	Rom.8.36-Rom.8.37		ἂλλ ἐν τούτοις πᾶσιν	ἐπαίρει τὸν ἀκροατὴν ἵνα μὴ καταπέσῃ θλῖψιν ἀκούσας καὶ διωγμὸν καὶ ὅσα εἶπεν καί φησι πάντων κρατοῦμεν χάριτι Χριστοῦ καὶ οὐκ εἶπε νικῶμεν ἂλλ ὑπερνικῶμεν τουτέστι δι' ὧν ἐπιβουλευόμεθα στεφανούμεθα οἱ γὰρ ἐπίβουλοι πρόξενο στεφάνων ἡμῖν ἂν εὐχαρίστως φέρωμεν
486	92v	Rom.8.37-Rom.8.38		πέπεισμαι γάρ	ἐπειδὴ ἄνω τὰ παρόντα εἶπε νυν τὰ μέλλοντα λέγει καί φησιν οὔτε ὁ μέλλων θάνατος οὔτε ἡ μέλλουσα ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε δυνάμεις δύνανταί με χωρίσαι τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ τῆς διὰ Χριστοῦ μοι προξενηθεισης πάντα μοι φησι μικρὰ πρὸς ἐκείνην τὴν ἀγάπην εἶτα ἐπειδὴ πᾶσαν εἶπε τὴν κτίσιν τὴν ὁρατὴν καὶ τὴν νοητὴν προστίθησιν οὔτε τις κτίσις ἕτερα τουτέστιν εἰ καὶ ἄλλη τις παρὰ τὴν οὖσαν ὑποσταίη οὐδε αὕτη μοι είναι τι δοκεῖ πρὸς τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ ἐπειδὴ δὲ καὶ ἀγγέλων καὶ δυνάμεων ἐμνήσθη μὴ νόμιζε τοὺς ἀγγέλους ἡ τὰς δυνάμεις ἀποστῆσαί τινας ἐθέλειν ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ ἄπαγε ἀλλὰ τὸν περὶ θεὸν θερμὸν πόθον σημᾶναι ζητῶν εἰς τούτους ἦλθε τοὺς λόγους
486exa	92v	Rom.8.38-Rom.8.39		οὔτε υψομια οὔτε βάθος	βάθος ὡς οἶμαι τὴν γέενναν ὀνομάζει ὕψος δὲ τὴν βασιλείαν καὶ πρὸς τούτοις τὴν αἰώνιον ζωὴν καὶ τὸν αἰώνιον θάνατον
486exb	92v	Rom.8.39	^*		ἡ καὶ άλλος οὔτε τὰ ἄγαν ἐπίδοξα οὔτε τὰ ἄγαν ἄδοξα
487	92v	Rom.8.39		τῆς ἐν Χριστῶι Ἰησοῦ	ἄνω πρῶτον εἶπε τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ ἵνα μὴ ψεύδεσθαι δόξηι περὶ τῆς ἰδίας λέγων ἀγάπης ὁ γὰρ ἀγαπηθεὶς οὐ θαυμαστὸν εἰ ἀνταγαπᾷ
488	92v	Rom.8.39-Rom.9.1		ἀλήθειαν λέγω	μέγα θέλει εἰπεῖν διὸ προοδοποιεῖ τῶ πιστευθῆναι ὅρα δὲ ἀλήθειαν φησι λέγω ἐν Χριστῶι καὶ οὐ ψεύδομαι καὶ ἡ συνείδησις μοι εἰς τοῦτο μάρτυς σὺν τῶι ἁγίωι πνεύματι
489	92v	Rom.9.1-Rom.9.3		ηὐχόμεν γάρ	ὅρα τὴν ἐπίτασιν οὐκ εἶπεν ἠβουλόμην ἂλλ ηὐχομην
489Pha	92v	Rom.9.3	Φ(ω)τ(ιου)		Ὃν οὐδὲν δύναται χωρίσαι τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ οὐ θάνατος ἀπειλούμενος οὐ ζωὴ προτεινομένη οὐ τὰ ἐκεῖθεν ἁπλῶς οὐ τὰ ἐνταῦθα οὐχ ὅπερ ἄν τις ἐπινοήσῃ διὰ τοῦτο γὰρ καὶ ἀγγέλων ἐμνήσθη καὶ δυνάμεων καὶ βάθους καὶ ὕψους ὃν τοίνυν οὐδὲν χωρίσαι δύναται πῶς αὐτὸς ἑκουσίως ἀφίσταται καὶ τό τε ὑπὲρ τῶν κατὰ σάρκα συγγενῶν καὶ οὐ μόνον ἑκουσίως χωρίζεται ἀλλὰ καὶ ἐπιθυμεῖ καὶ ἐπιζητεῖ καὶ εὔχεται χωρισθῆναι τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ ηὐχομην γὰρ φησὶν αὐτὸς ἐγὼ ἀνάθεμα εἶναι ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ τὶ οὖν ἐστι τοῦτο πῶς συμβήσεται τὰ ἀσύμβατα πρῶτον μὲν φαμὲν ὅτι οὐκ ἔστι ταῦτα ἐναντία οὐ γὰρ ἐστιν ἐναντίον τὸ ἀγαπᾶν τὸν Χριστὸν οὕτως ὥστε μήτε διὰ κολάσεως μήτε δι' ὑποσχέσεως πάσης ἀφίστασθαι τῆς ἀγάπης αὐτοῦ καὶ τὸ ἀγαπᾶν τὸν πλησίον οὕτως ὥστε τὴν σωτηρίαν αὐτῶν ἴσην καὶ μείζονα τῆς ἰδίας ἡγεῖσθαι σωτηρίας οὔκουν ταῦτα ἐναντία ἀλλὰ καὶ μᾶλλον συνᾴδοντα ὁ γὰρ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἀγαπᾷ καὶ τὸν δεσπότην καὶ ἔμπαλιν καὶ ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ἐμοι μαθηταὶ ἐστε ἐὰν ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καὶ αὐτος ὁ Παῦλος φησι πλήρωμα νόμου ἡ ἀγάπη καὶ ὁ κύριος πάλιν περὶ τῆς εἰς θεὸν ἀγάπης καὶ τῆς εἰς τὸν πλησίον ἐν ταύταις φησὶ ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται ὡς κεφάλαιον οὐσῶν τῶν ἄλλων πάντων τῆς τε εἰς θεὸν καὶ τῆς εἰς τὸν πλησίον ἀγάπης ναὶ φησὶν ἀλλ' ἐνταῦθα προκρίνει τὴν τῶν πλησίον ἀγάπην τῆς πρὸς τὸν θεὸν καὶ εὔχεται ἐκεῖνον ἀπαρνήσασθαι καὶ ἐκείνους κερδῆσαι ὁ δὲ Χριστός φησιν ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν μου ἄξιος ἀλλ' οὐκ ἔστι τοῦτο φιλεῖν ὑπὲρ τὸν Χριστὸν τὶ γὰρ ἦν τὸ φιλεῖν ἐκείνους τὸ οιον̀ οἰκειῶσαι αὐτοὺς τῷ Χριστῷ πῶς οὖν ἐστι φιλεῖν ἐκείνους ὑπὲρ τὸν Χριστὸν ὅπου κἀκείνους εἰς τὴν φιλίαν καὶ ὑπακοὴν ἑλκύσαι ἔσπευδε τοῦ Χριστοῦ μᾶλλον γὰρ ἐπιδεικνύντος τὴν ὑπερβάλλουσαν ἀγάπην ἣν εἶχεν εἰς Χριστὸν ὅτι καὶ ἑτέρους συνήλαυνεν εἰς αὐτον ναὶ φησὶν εἰ μὴ ἐχώριζεν ἑαυτὸν τοῦ Χριστοῦ λέγων ηὐχομην αὐτὸς ἐγὼ καὶ ἑξῆς τὶ οὖν φαμὲν ἢ ὅτι μὴ γένοιτο οὐκ ἐχώριζεν οὐ γὰρ εἶπεν εὔχομαι τοῦτο γενέσθαι ἀλλὰ τὸ διὰ διάπυρον τοῦ πόθου ὅπερ πρὸς τὸν Χριστὸν εἶχεν καὶ τὴν σπουδὴν ἣν κατεβάλλετο εἰς τὸ προσαγαγεῖν πάντας αὐτῶι καὶ μάλιστα τοὺς Ἰουδαίους οὗτοι γὰρ καὶ συγγενεῖς καὶ μάλιστα ἀντιπίπτοντες ετυγχανον ταῦτα οὖν παραστῆσαι βουλόμενός φησιν ὅτι εἰ ἦν δυνατὸν διὰ τῆς ἐμῆς ἀπωλείας δοξασθῆναι τὸν Χριστὸν καὶ σωθῆναι τοὺς Ἰουδαίους οὐδει τοῦτο ἂν παρῃτησάμην ηὐχομην γὰρ φησὶν εἰ ἐνεχώρει εἰ ἐνεδέχετο εἲ τίς μοι ταύτην ἐδίδου τὴν αἵρεσιν πότερον βούλει διαστῆναι Χριστοῦ ἵνα πᾶν τὸ Ἰουδαίων ἔθνος ἑνωθῇ καὶ δοξασθῇ ὁ Χριστὸς καὶ πληρωθῶσιν αἱ ἐπαγγελίαι τοῦ πατρὸς ἢ ἐν ταυτῇ τῇ ἑνώσει ἵνα τὸ Ἰουδαίων ἔθνος στασιάζῃ καὶ διΐσταται καὶ βλασφημῆται ὁ Χριστὸς εἰ οὖν ταῦτα προετίθει προετίμησα ἂν φησὶ τὴν δόξαν Χριστοῦ καὶ τὴν τῶν πολλῶν σωτηρίαν τῆς ἰδίας εἶδες ὑπερβολὴν ἀγαπήσεως Χριστοῦ ἐπειδὴ ἐκ τῶν ὄντων πάντων τὴν ἀγάπην ἐπεδείξατο τοῦ Χριστοῦ νῦν καὶ ἐκ τῶν μὴ ὄντων μὲν καθ' ὑποθεσιν δὲ λαμβανομένων διὰ τοῦ νοήματος τούτου ταύτην παρίστησιν ὅτι καὶ τὴν ἐμὴν σωτηρίαν ἐν ὑποθέσει ὑπὲρ τῆς δόξης αὐτοῦ καὶ τῆς εἰς αὐτὸν τῶν Ἰουδαίων ἐπιστροφῆς κατεβαλομην ἂν καὶ γὰρ διϊστάμενος Παῦλος ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς ἐν αὐτῷ τῶν Ἰουδαίων ἑνώσεως ῥᾷον πάλιν ἡνοῦτο καὶ συνήπτετο ὥσπερ τις πῶλος μικρὸν τῆς μητρὸς ἀποσπασθεὶς καὶ οὕτω πάλιν αὐτος τε ἐσώζετο καὶ ὁ Χριστὸς ἐπὶ πλέον ἐδοξάζετο καὶ τὸ Ἰουδαίων ἔθνος ἐσώζετο καὶ αἱ διαθῆκαι καὶ ἐπαγγελίαι εἰς πέρας ἤρχοντο μᾶλλον δὲ οὕτω καὶ ἐπὶ τούτοις διϊστάμενος οὐ διΐστατο ἀλλὰ πλέον ἡνοῦτο ἢ οὐ δοκεῖ σοι ὅτε Τιμόθεον περιέτεμεν ὅτε αὐτὸς ἡγνίσατο ὅτε τὰ τοῦ νόμου ἐτέλει τὴν χάριν κηρύσσων ὅτι τρόπον τινα πρὸς τὴν χάριν ἐδοκει διΐστασθαι καὶ ἑαυτῷ ἐναντιοῦσθαι ἀλλ' οὔτε διΐστατο οὔτε ἑαυτῷ ηναντιοῦτο ὑπὲρ γὰρ τῆς χάριτος καὶ τοῦ προσαγαγεῖν πάντας τῷ Χριστῷ καὶ ταῦτα καὶ τὰ ἄλλα συμπάντα ἔπραττεν τοῦτ' ἔστιν ἀγάπης ἀξίας Χριστοῦ τοῦτο ἔστι ψυχῆς ὅλης δι' ὅλου εἰς τὸν πόθον ἀναφλεγομένης τοῦ Χριστοῦ ἄλλως τε δὲ οὐδὲ λέγει ἀνάθεμα γενέσθαι τοῦτ' ἔστιν ἀπὸ τοῦ νῦν αὐτοῦ χωρισθῆναι τοῦτο γὰρ ἀπευκτοτατον ἀλλὰ ἀνάθεμα εἶναι τοῦτ' ἔστι κεχωρισμένος ἔτι εἶναι καὶ μήπω τῷ Χριστῷ προσελθεῖν τοῦτο φησὶν ηὐχομην ἂν τὸ ἐμὲ αὐτὸν μήπω προσελθεῖν τῷ Χριστῷ ἀλλ' ἔτι κεχωρισμένον αὐτοῦ εἶναι εἰ τοῦτο εἰς τὴν ὑμετέραν εἴσοδον καὶ πίστιν τὴν εἰς αὐτὸν συνετέλει μὴ γὰρ ὅτι προσῆλθον Χριστῷ διὰ τοῦτο καὶ ὑμᾶς με προσκαλεῖσθαι νομίσητε φησὶν καὶ πρὸ ἐμοῦ ὑμᾶς ἐβουλομην προσδραμεῖν αὐτῷ εἶτα ἑξῆς λέγει καὶ τὰς αἰτίας
489Phb	93r	Rom.9.3		αὐτος ἐγώ	οὐχ ἑτέρους φησὶν προτιμῶμαι ὑπὲρ ὑμᾶς εἰς τὸ προσελθεῖν τῷ Χριστῷ ἀλλ' οὐδὲ ἐμὲ αὐτον εἱλομην γὰρ ἂν μήπω προσελθεῖν αὐτῷ ἂν διὰ τούτου ὑμεῖς προσήρχεσθε
489ex	93r	Rom.9.3		ἀνάθεμα είναι	δοκεῖ μὲν ἐθέλειν ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν καὶ τῶν συγγενῶν ἀλλοτριωθῆναι Χριστοῦ τοῦτο γὰρ ἡ τοῦ αθεματος δύναμις ὅμως ἀκριβῶς θεωροῦντι φανήσεται ὑπὲρ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ ταῦτα εἰρηκώς πως ἐπειδὴ ἑώρα τὸν Χριστὸν βλασφημούμενον ὑπο τῶν Ἰουδαίων ὅτί φησιν ἡμεῖς οἱ τὸν νόμον καὶ τὰς ἐπαγγελίας δεξάμενοι καὶ προπάτορες αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ εἰς οὓς ἦν ἡ υἱοθεσία ἐκβεβλήμεθα ἀντεισῆλθον δὲ ἄνθρωποι ἄρτι τῶν βωμῶν καὶ τῆς κνίσης ἐξελθόντες ἐπεὶ οὖν ταῦτα λέγοντας ᾔδει ὑπὲρ τοῦ μὴ είναι πρόφασιν βλασφημίας κατὰ τοῦ θεοῦ ηβούλετο ἐπιστρέψαι καὶ τοὺς Ἰουδαίους ὡς καὶ ἀνάθεμα ὑπὲρ τούτου ἐθέλειν γενέσθαι ὅπερ δεικτικὸν ἐστι τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ ὃν γὰρ οὐδεμία κτίσις χωρίσαι ἴσχυσε πως ἂν ἐχώρισεν ἀγάπη συγγενῶν καὶ ἀδελφῶν
490	93v	Rom.9.3		αὐτος ἐγώ	ὁ διδάσκαλος φησι πάντων ὁ μυρίους προσδοκῶν στεφάνους ὁ πάντων αὐτοῦ τὴν ἀγάπην προτιμῶν
491	93v	Rom.9.3		ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ	διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ τοῦτο εἶπεν ηβούλετο γὰρ αὐτον παρὰ πάντων δοξάζεσθαι ἀλλὰ μὴ βουλόμενος δημοσιεῦσαι τὸ χάρισμα χάρισμα γὰρ τὸ οὕτως ἀγαπᾶν τὸν Χριστὸν τοὺς συγγενεῖς ἀγαπᾶν ὑποκρίνεται
491Ph	93v	Rom.9.3		ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου	θέλων δεῖξαι τὴν ἄφατον αὐτοῦ στοργὴν καὶ σπουδὴν τὴν ὑπὲρ Ἰουδαίων αὐτίκα μετὰ τὸ εἰπεῖν ὅτι οὐδέν με δύναται χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ ἐπάγει ἀλλ' ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου εἰ ἦν τοῦτο συντελοῦν εἰς ὄνησιν αὐτῶν ηὐξάμην ἂν χωρισθῆναι τοῦτο γὰρ τὸ ἀνάθεμα σημαίνει
492	93v	Rom.9.3-Rom.9.4		ὧν ἡ υἱοθεσία καὶ ἡ δόξα	δεῖξαι θέλει ὅτι ὁ Θεὸς οὐδὲν παρῆκεν εἰς τὴν τῶν Ἰουδαίων εὐεργεσίαν αὐτοὶ δὲ οἰκεῖα ἀγνωμοσύνη πάντων ἐξέπεσον διὸ καταλέγει τὰς δωρεᾶς τοῦ θεοῦ
492Ph	93v	Rom.9.4-Rom.9.5		ὁ ὧν ἐπὶ πάντων θεός	ἐνταῦθα λαμπρότατα θεὸν τὸν Χριστὸν ὀνομάζει ὁ ἀπόστολος
493	93v	Rom.9.5		εὐλογητὸς εἰς τούς	αὐτος τὴν ὑπὲρ πάντων ἀνήγαγεν εὐχαριστίαν εἰ γὰρ καὶ Ἰουδαῖοί φησι βλασφημοῦσιν εἰς αὐτον ἂλλ ἐγώ φησι οτα ἀπόῤῥητα εἰδὼς καὶ τὴν πρόνοιαν αὐτοῦ ἐπιστάμενος οἶδα ὅτι δοξολογεῖσθαι ὑπάρχει ἄξιος οἷα θεός
494	93v	Rom.9.5-Rom.9.6		οὐχ οἷον δέ	ἰδού φησι καὶ ἀνάθεμα ζητῶ γενέσθαι ὑπὲρ τοῦ πιστεῦσαι Ἰουδαίους καὶ ἵνα μὴ δόξῃ ἐψεῦσθαι ὁ θεὸς ἐφ' οἷς ἐπήγγελται καὶ ὅμως εὰν ἴδωμεν ἀκριβῶς οὔτε νυν ἐξέπεσεν ὁ λόγος καὶ ἡ ἐπαγγελία τοῦ θεοῦ ἡ ἐψεύσατο ταῦτα γάρ φησιν εἶπον οὐχ οἷον ὅτι ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ τουτέστιν οὐκ ἐπειδὴ ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ἂλλ ἵνα τὴν πρὸς αὐτοὺς ἀγάπην ἐνδείξωμαι καὶ λοιπὸν δείκνυσι πως ὁ λόγος τοῦ θεοῦ καὶ ἡ πρὸς Ἀβραὰμ ἐπαγγελία τοῦ θεοῦ οὐκ ἐκπέπτωκεν ποία δητα ἡ τὸ κατ' ἐπαγγελίαν αὐτοῦ σπέρμα λέγουσα ισαρθιμον ἔσεσθαι τοῖς ἄστροις κατεπαγγελιαν δὲ αὐτοῦ σπέρμα τὸ τῶν πιστῶν καὶ οὐκ ἐκ πεπτωκότων τῆς θείας προνοίας
494Ph	93v	Rom.9.6	Φ(ω)τ(ιου)		οὐχ οἷον Οὐ μόνον φησὶν οὐκ ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ἀλλ' οὐδὲ οἷον ἐκπέπτωκεν οἷον ἀλλ' οὐδε ἐγγὺς γέγονε τοῦ ἐκπεσεῖν ἢ δοκεῖν ἐκπεπτωκέναι
495	93v	Rom.9.6		οὐ γὰρ πάντες	καί πως φησιν οὐκ ἐξέπεσεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ πως ὅτι οὐ πάντες οἱ ἐξ Ἰσραὴλ Ἰσραηλῖται εἰσι τουτέστι σπέρμα Ἀβραὰμ εἶτα σαφηνίζει αὐτο οὐ γὰρ ἐπειδή τινες φησι τέκνα σαρκικὰ τοῦ Ἀβραὰμ ἤδε καὶ τέκνα εἰσι κατ' ἐπαγγελίαν καὶ οἷς ἡ ἐπαγγελία ἐδόθη ἀλλὰ ποία ἐστι τὰ τέκνα Ἀβραὰμ ἄκουε φησι τῆς γραφῆς ὅρα δὲ οὐκ εἶπεν ἐξ Ἰακὼβ ἂλλ ἐξ Ἰσραὴλ τὸ τῆς ἀρετῆς γνώρισμα τεθεικὼς τὸ Ἰσραὴλ καὶ δεικνὺς τὴν ἄνωθεν δωρεάν
495Ph	93v	Rom.9.6	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Εἰ οὐχὶ πάντες φησὶν οἱ ἐκ σπέρματος Ἀβραὰμ οὗτοι καὶ τέκνα τοῦ Ἀβραὰμ δηλονότι ἄλλος ἐστὶ τρόπος ὁ ποιῶν αὐτοὺς τέκνα τοῦ Ἀβραὰμ καὶ οὐχὶ ἡ ἐξ αὐτοῦ γέννησις τὶς δὲ οὗτος ὁ τῆς ἐπαγγελίας τοῦτ' ἔστιν ἐκεῖνοι τέκνα εἰσὶν οἱ καὶ τῆς ἐπαγγελίας ἀξιωθέντες καὶ πληθυνθέντες ὡς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ οἷοὶ εἰσιν οἱ πιστοί
496	93v	Rom.9.6-Rom.9.8		τουτέστι οὐ τὰ τέκνα	εἶτα ἑρμηνεύει τὴν ἀναγνωσθεῖσαν γραφήν τι ἐστι τὸ ἐν Ἰσαὰκ κληθήσεταί σοι σπέρμα ὅτί φησι οἱ ἐκ τῆς ἐπαγγελίας εἰσι τέκνα οὐκ εἶπεν δὲ τοῦ Ἀβραὰμ ἀλλὰ τοῦ θεοῦ δεικνὺς οὐδε τὸν Ἰσαὰκ ἁπλῶς είναι τοῦ Ἀβραὰμ ἵνα δείξῃ ὅτι οἱ τὴν υἱοθεσίαν ἔχοντες αὐτοὶ εἰσιν κατ' ἐπαγγελίαν τέκνα τοῦ Ἀβραάμ
497	93v	Rom.9.8		ταῦτα τέκνα τοῦ θεοῦ	ἐπεὶ τούτωι τῶι λόγωι καὶ οἱ Ιδουμαιοι ἐπειδὴ ἀπόγονοι ἦσαν Ἀβραὰμ ὅσον τὸ κατὰ σάρκα ὤφειλον είναι τέκνα τοῦ θεοῦ ἂλλ οὐκ εἰσιν κατὰ σάρκα γὰρ αὐτοὶ σπέρμα τοῦ Ἀβραὰμ ἂλλ ἡμεῖς ἐσμεν τέκνα τοῦ Ἀβραὰμ οἱ τῆς αὐτῆς αὐτῶι πίστεως καὶ τέκνα τοῦ θεοῦ διὰ τῆς κολυμβήθρας
498	93v	Rom.9.8		ἀλλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐπαγγελίας	ὅσοι φησι κατὰ τὸν Ἰσαὰκ γεννηθῶσιν οὗτοι εἰσι καὶ σπέρμα Ἀβραὰμ καὶ υἱοὶ θεοῦ ὁ γὰρ Ἰσαὰκ οὐ κατὰ νόμον ἐγεννήθη φύσεως ἀλλὰ κατὰ δύναμιν ἐπαγγελίας οὐκοῦν οἱ γεννώμενο οὕτως υἱοὶ Ἀβραὰμ εἰσιν οὕτως δὲ ἡμεῖς γενώμεθα διὰ τῆς κολυμβήθρας ῥήμασι γὰρ καὶ ἡμεῖς ἐπαγγελίας γεννώμεθα ῥήμασι μὲν διὰ τὸ εἰς ὄνομα πατρὸς καὶ υἱοῦ καὶ ἁγίου πνεύματος γίνεσθαι τὰς ἐν τῆι κολυμβήθραι κατάδυσεις ἐπαγγελία δὲ καθὸ οἱ προφῆται πρὸ πολλῶν χρόνων τὸ βάπτισμα εὐηγγελίσαντο ὡς τὸ λούσασθε καὶ καθαροὶ γένεσθε
499	93v	Rom.9.8-Rom.9.10		οὐ μόνον δὲ ἀλλὰ καὶ Ῥεβέκκα	καί τι φησι θαυμαστὸν ὅτι τῶν Ἰουδαίων οἱ μὲν πιστεύσαντες σπέρμα Ἀβραὰμ λογίζονται οἱ δὲ ἄπιστοι οὐκέτι τοῦτο γὰρ καὶ ἐπὶ τῶν παλαιων εὑρήσεις καὶ γὰρ ὁ Ἰσαὰκ λογίζεται μόνος εἰς σπέρμα καίτοι ὄντων καὶ τῶν ἀπὸ Χεττούρας οὐ μόνον δὲ τοῦτό φησιν ἀλλὰ καὶ ἡ Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς τοῦ Ἰσαὰκ σπέρμα ἔχουσα καὶ δύο γεννήσασα οὐκ ἔσχε τοὺς δύο ἀρέσαντας θεῶι οὐ δὲ λογιζομένους εἰς σπέρμα Ἀβραὰμ οὕτω φησι καὶ Ἰουδαῖοι οἱ μὲν πιστοὶ καὶ σπέρμα Ἀβραὰμ εἰσι καὶ σώζονται οἱ δὲ ἄπιστοι οὐκέτι
500	93v	Rom.9.10
501	94r	Rom.9.10-Rom.9.11		μήπω γὰρ γεννηθέντων	τοῦ Ἠσαῦ καὶ τοῦ Ἰακώβ
502	94r	Rom.9.11		ἵνα κατὰ ἐκλογὴν πρόθεσις	τουτέστι ἡ κατὰ πρόγνωσιν ἐκλογή
502Ph	94r	Rom.9.11	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Εἰπὼν πρόθεσις τοῦ θεοῦ τὴν βουλὴν αὐτοῦ ἐδήλωσεν εἰπὼν κατ' ἐκλογὴν ἔδειξεν ὅτι καὶ διέφερον ἀλλήλων οὐδεὶς γὰρ ἐκλέγεται ἕτερον ἀφ' ἑτέρου εἰ μή τι αὐτοῦ διαλλάσσει εἰπὼν δὲ οὐκ ἐξ ἔργων παρέστησε τὸ μέγεθος τῆς κλήσεως καὶ τῆς χάριτος αὐτοῦ ὅτι καὶ μηδὲν πραξάντων ἐκλέγεται καὶ προσκαλεῖται ἀλλ' εἰ μηδὲν πραξάντων ἐκλέγεται πῶς ἐκλέγεται ἡ μὲν γὰρ ἐκλογὴ ἐπὶ τῶν κατά τι γίνεται διαφεροντων οἱ δὲ μηδὲν πράξαντες τὶ διαφέρουσιν καὶ πάνυ ἀνθρωπίνοις μὲν γὰρ ὀφθαλμοῖς ἐπεὶ οὐδὲν ἔπραξαν οὐδὲν διαφέρουσιν θείᾳ δὲ προγνώσει τοῦ μέλλοντος πολλὰ διαφέρουσιν καὶ γὰρ ὁ μὲν εὐηρέστησε τῷ θεῷ ὁ δὲ οὐκέτι ὥστε ἡ ἐκλογὴ καὶ οὐκ ἐξ ἔργων γέγονε καὶ ἀπὸ τῆς κλήσεως καὶ τῆς χάριτος γέγονε καὶ δικαία γέγονε ἀλλὰ τὸ δίκαιον τοὺς ἀνθρώπους ἐλάνθανεν ὥσπερ πλέον καὶ ἔτι νῦν λανθάνει τὸ δίκαιον τὸ ἐπὶ τῆς ἀναιρέσεως τῶν μοσχοποιησάντων πάντων γὰρ μοσχοποιησάντων οὐ πάντες ἀνῃρέθησαν ἀλλ' εἰ καὶ τοὺς ἀνθρώπους τὸ ἐν τῇ τούτων ἀναιρέσει ἐκπέφευγε δίκαιον τῷ κριτῇ τῶν ὅλων ἀκριβῶς καὶ ἀδιαπτώτως τῶι ἔγνωσται καὶ ἐπὶ μυρίων δὲ ἄλλων ὡσαύτως καὶ ἐπὶ τῶν καθ' ἑκάστην συμβαινόντων πολλὰ γὰρ ἀγνώστους ἡμῖν ἔχοντα τοὺς λόγους καὶ τοῖς ἀσυνέτοις ἄλογα δοκοῦντα διὰ τοῦτο τῷ παντεποπτῃ καὶ παντεφορῳ τῆς δίκης ὀφθαλμῷ δικαίως καὶ κρίνεται γεγενῆσθαι καὶ διαπράττεται ὁ δὲ θεῖος Παῦλος φησιν ὅτι εἰ καὶ μηδεὶς λόγος ἀπορρητος ἐν ῆν τοῖς πραττομένοις οὐδ' οὕτως ἐχρῆν τινας ἀδημονεῖν καὶ ἐπικαλεῖν διὰ τὶ ὁ μὲν οὕτως ὁ δὲ οὕτως τὸν βίον διαπορεύεται ἐξουσίαν γὰρ ἔχει ὁ πλάστης δημιουργεῖν ὡς βούλεται τοῦτο δὲ ἐκ περιουσίας φησὶν ἐπεὶ καὶ τὸν προειρημένον τρόπον τῆς ἀπολογίας φησὶν ἐν οἷς λέγει ὅτι ἡ γραφὴ λέγει τῷ Φαραὼ ὅτι εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε καὶ ἑξῆς ἐνταῦθα γὰρ οἱονεί φησιν ὅτι ἄλογον ἂν ἔδοξε τοῖς πολλοῖς τὸ ὑψωθῆναι τὸν Φαραὼ καὶ βασιλεῦσαι μιαρὸν οὕτω καὶ ὠμὸν καὶ ἀπάνθρωπον ὄντα ἀλλ' ἡ γραφὴ διδάξασα τὴν αἰτίαν εἰς εὔλογον μετενήνεχε τὸ ἄλογον καίτοι φησὶ καὶ αὐτὸ τὸ εὔλογον καὶ ἡ λύσις ἀπορίαν πάλιν τοῖς φιλονείκοις καὶ ἀγνώμοσι δύναται τεκεῖν ἐροῦσι γὰρ ὅτι εἰ διὰ τοῦτο ἐξήγειρε τὸν Φαραὼ εἰς βασιλέα ἵνα τὸ ὄνομα αὐτοῦ τιμωρησαμένου αὐτὸν τιμωρίᾳ παραδοξῳ καὶ θαυμαστῇ ἐνδοξασθῇ τὶ ὅτι μέμφεται αὐτον μᾶλλον δὲ τὶ ὅτι ἐτιμωρήσατο αὐτον ἃ γὰρ ἥμαρτεν εἰς δόξαν αὐτοῦ ἥμαρτεν εἰ μὴ γὰρ ἥμαρτεν οὐκ ἂν ἐτιμωρήσατο εἰ μὴ ἐτιμωρήσατο οὐκ ἂν ἐδοξάσθη ἀλλὰ τοῦτο ἐβούλετο ὅπως γὰρ φησὶν ἐνδείξωμαι καὶ ἑξῆς εἰ δὲ ἐβούλετο τὶς ἀντιστῆναι δύναται αὐτοῦ τῷ βουλήματι ὁρᾷς πῶς ἡ τῆς ἀπορίας λύσις καὶ τῆς αἰτίας ἀποδοσις οὐκ ἔλυσε τὸ ἀπορούμενον τοῖς ἀγνώμοσιν ἀλλὰ καὶ ἑτέρας ἀπορίας ἀφορμὴ γέγονεν δι' ὃ ἄμεινον μὴ ζητεῖν τὰς τοιαύτας αἰτίας ἢ ζητοῦντας μειζόνων ἀποριῶν αἰτίας τὰς λύσεις ποιεῖσθαι τοῦτο γὰρ εὐγνωμονων πλασμάτων καὶ δούλων μὴ τὰς αἰτίας ἀπαιτεῖν τὸν δημιουργὸν καὶ δεσπότην ἀλλ' ἐπὶ πᾶσι τοῖς γινομένοις εὐχαριστεῖν αὐτῷ κἂν οὐ κατείληφε τοὺς λόγους δι' οὓς γίνεται μᾶλλον δὲ ἐπὶ τῶν τοιούτων πλέον ὀφείλομεν εὐχαριστεῖν δῆλον γὰρ ὡς ὧν μὴ κατειλήφαμεν ἐπὶ τούτων μείζους εἰσὶν οἱ λόγοι καὶ θαυμασιώτεροι καὶ τῆς ἡμῶν ὑπερκείμενοι καταλήψεως ὥστε μείζους δεῖ καὶ τὰς εὐεργεσίας προσάγεσθαι αὐτὸς δὲ προϊὼν καὶ τῆς δευτέρας ἀπορίας τίθησι τὴν λύσιν
503	94r	Rom.9.11-Rom.9.13		τὸν Ἰακὼβ ἠγάπησα	μήπω γάρ τι πράξαντα τὸν Ἰακὼβ ἐκάλεσε ἀγαπητὸν τὸν γὰρ Ἰακώβ φησιν ἠγάπησα τὸν δὲ Ἠσαῦ ἐμίσησα
504	94r	Rom.9.13	^*		οιμεν γὰρ ἄνθρωποι ἴσως μετὰ τὸ γενέσθαι ὁ δὲ θεὸς πρὸ γενέσεως ἐπίσταται τὰ ἐν τῶι ἀνθρώπωι
505	94r	Rom.9.13-Rom.9.14		τι οὖν ἐροῦμεν	ὁ μὲν Ἠσαῦ φησιν ὡς κακὸς ἐμισήθη τι δὲ ἐροῦμεν περὶ τῶν ἐν τῆι ἐρήμωι Ιουδαδιων οὐ πάντες ἐμοσχοποίησαν πως οὖν εἴρηται ἐλεήσω ὃν ἂν ἐλεῶ εἰ γὰρ ἀδικία οὐκ ἐστι παρὰ τῶι θεῶι καὶ ὅμως πάντων μοσχοποιησάντων εἶπεν ἐλεήσω ὃν ἂν ἐλεῶ ἄρα κρυφίοις ὀφθαλμοῖς ὁ θεὸς ἐμβατεύει εἰς τὰς τῶν ἀνθρώπων καρδίας καὶ οὐχ ὥσπερ οἱ ἄνθρωποι οὐκοῦν οὐ δὲ ἐπὶ τῶν νυν Ἰουδαίων ἀδικεῖ ὁ θεὸς ἀλλὰ καί νυν ὅσοι μὲν ἄξιοι σώζονται πιστεύουσι γὰρ ὅσοι δὲ ἀνάξιοὶ ἀπόλλυνται οὐ πιστεύουσι γάρ
506	94v	Rom.9.14-Rom.9.15		ἐλεήσω ὃν ἂν ἐλεῶ	ὡς εἰ εἶπεν ἐγὼ οἶδά τινες ἄξιοι σωτηρίας καὶ ὅσοι οὐκ ἄξιοι εἰ οὖν Μωσῆς φησι ἠγνόει σχολῇ γοῦν ἡμεῖς γνοίημεν τὰς αἰτίας τῶν γινομένων
507	94v	Rom.9.15-Rom.9.16		ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδε τοῦ τρέχοντος	δεῖ μὲν οὖν θέλειν καὶ τρέχειν καὶ τὴν ἑαυτοῦ ἕκαστον δύναμιν πληροῦν πλὴν ὅτι διχαβουλης θεοῦ οὔτε ὁ θέλων οὔτε ὁ τρέχων ἀνύει τι πλέον
508	94v	Rom.9.16	^*		ἐδοκει αὐτῶι ἀντικεῖσθαι τι δή ποτε ἐκβέβληται οἱ Ιουδαισμος παρὰ τῶι θεῶι ἀντεισήχθη δὲ ἡ πίστις θέλων οὖν ἡμᾶς παιδεῦσαι μὴ ἀπαιτεῖν εὐθύνας τὸν θεὸν ὧν πράττει ἀλλὰ πάντα ἡγεῖσθαι καλὰ κἂν ἡμεῖς ἀγνοῶμεν πολλὰ θεματοφορεῖ τὸ δυστέκμαρτον τῶν τοῦ θεοῦ κριμάτων παριστῶν
507Ph	94v	Rom.9.16	Φ(ω)τ(ιου)		Οὐ τοῦ θέλοντος μόνον οὐδὲ τοῦ τρέχοντος μόνον ἀλλὰ δεῖ καὶ τοῦ θεόθεν ἐλέου καὶ τῆς ἐκεῖθεν συμμαχίας ἢ καὶ οὕτως εκλεπτεον τὸ ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος καὶ ἑξῆς οὐκ ἔστιν ὡς Παύλῳ ὁμολογούμενον ἀλλὰ μᾶλλον ὡς παρὰ τῶν ἀπορούντων προτεινόμενον εἰ γὰρ ὃν θέλει ἐλεεῖ καὶ ἑξῆς εἰ οὖν τοῦτο φησὶ μάτην θέλομεν καὶ μάτην τρέχομεν καὶ ἡ ῥῆσις δὲ εἰς βεβαίωσιν τῆς ἀπορίας ἀλλ' οὐκ εἰς ἐπίλυσίν τινος ἑτέρας εἶτα πάλιν ἐπανάληψις τῆς ἀπορίας ἄρα οὖν ὃν θέλει ἐλεεῖ ὃν θέλει σκληρύνει εἶτα ὡς μὴ ἐξαρκούσης τῆς ἀπορίας τοῦ ἀτοπου τὸ μέγεθος παραστῆσαι μετάληψις αὐτῆς ἐπὶ τὸ ἐκ ταύτης ἀνακύπτον ἀτοπώτερον καὶ ἀπορώτερον τὶ γὰρ ἔτι μέμφεται φησὶν τὶ λοιπὸν κολάζει τὶς γὰρ ἀντιστῆναι δύναται τῇ βουλῇ αὐτοῦ οὕτω τὴν ἀπορίαν αὐξήσας καὶ τραχύνας ἐπάγει δι' ἐπιτιμήσεως τὴν λύσιν σφόδρα δριμέως καὶ προσφυῶς οὕτω λέγων σὺ τὶς εἶ ὁ ἀνταποκρινομενος τῷ θεῷ οἷον σὺ τὶ νῦν ποιεῖς ἀνταποκρινομενος τῷ θεῷ ἀνθίστασαι καὶ πολεμεῖς τῇ βουλῇ αὐτοῦ καὶ τῇ πράξει αὐτοῦ ἢ οὒ εἰ μὲν γὰρ οὐχὶ τὶ ἀντιλέγεις τὶ ἀνταποκρίνῃ τῷ θεῷ εἰ δὲ ἀνθίστασαι καὶ ἀντιλέγεις καὶ ἀνταποκρίνῃ πῶς λέγεις ὅτι τῷ γὰρ βουλήματι αὐτοῦ τὶς ἀνθέστηκεν ὥστε εἰ μὲν ἀνθίστασαι μάτην καὶ κατὰ σεαυτοῦ ἐρεῖς τὶ ὅτι μέμφεται εἰ δὲ μὴ ἀνθίστασαι οὐκέτι ἐρεῖς ὅλως τὸ τὶ ὅτι μέμφεται οὐδὲ τὸ ἄρα ὃν θέλει ἐλεεῖ ὃν δὲ θέλει σκληρύνει οὐδ' εἰς λογισμοὺς ἄρα ὅλως ἐξαχθήσῃ τοιούτους λογοθετεῖν τὸν δημιουργὸν ἐφ' οἷς πράττει καὶ οικονομει τὸν κόσμον οὐδ' ἀντιλέγειν αὐτῷ καὶ ἀνθίστασθαι οὕτως οὖν σπερματικῶς εἰπὼν τὴν ἀνατροπὴν τῆς ἀπορίας καὶ ἑτέραν λύσιν ἀπὸ τῆς τῶν παρ' ἡμῖν δημιουργημάτων φύσεως καὶ ἰδιοτητος ἐπάγει τοῦτο μὲν παραινετικὴν περιέχουσαν συμβουλὴν καὶ διδασκαλίαν τοῦτο δὲ καὶ ἀντιρρητικὸν ἔλεγχον καὶ ἡ μὲν παραινετικὴ συμβουλὴ καὶ διδασκαλία τοιαύτη τὶ ἀντιλέγεις τὶ ἀνταποκρίνῃ τῷ πλάστῃ καὶ δημιουργῷ μίμησαι τὰ ἄλλα πλάσματα ὁ λογικὸς τὰ ἄλογα ὁ ἔμψυχος τὰ ἄψυχα ὁ πλέον χρεωστῶν ἐξυμνεῖν τὸν πλάστην ἢ ἐκεῖνα τοὺς πλαστουργοὺς τοὺς ἰδίους ἐκεῖνα οὐκ ἀντιλέγει οὐδὲ ἀνθίσταται τῷ δημιουργοῦντι καίτοι φύσει δουλεύοντα ἀλλ' ὅμως πρὸς τὸ ἐκείνου μετασχηματίζεται βούλημα πάντα παραχωροῦντα τῷ τεχνίτῃ καὶ σὺ μηδὲ φύσεως ἀνάγκῃ δουλεύων ἀλλὰ λόγῳ τιμηθεὶς καὶ αὐτεξουσιοτητι οὐχ ὑπείκεις τῷ τοῦ πλάσαντος βουλήματι καὶ στέργεις τὴν κυβέρνησιν ἀλλὰ λογοθετεῖς καὶ ἀντιπίπτεις καὶ εὐθύνας ἀπαιτεῖς τῶν πραττομένων καὶ προνοουμένων μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι τί με ἐποίησας ἡ δέ γε κατ' ἔλεγχον ἀντίρρησις τοιαύτη ἀνταποκρίνῃ τῷ θεῷ φησὶν ὡς ἄκων ἁμαρτάνεις ἅτε νικῶντος αὐτοῦ τὴν σὴν γνώμην τοῦ βουλήματος καὶ τὸ αὐτεξούσιον ταύτῃ περιῃρημένος καὶ μὴν οὐχ ὁρῶμεν ἐπὶ τῶν μὴ αὐτεξουσίων πλασμάτων ἃ σὺ ποιεῖς ἐκεῖνα οὐκ ἀντιλέγει τοῖς πλάττουσιν τί με οὕτως ἀλλὰ μὴ οὕτως ἐποίησας ἢ τόδε τὶ οὕτως ἀλλὰ μὴ οὕτως ἢ ὅλως τί με ἐποίησας σὺ δὲ καὶ ἀντιλέγεις καὶ εὐθύνας τὸν πλάστην ἀπαιτεῖς οὐκ ἄρα τοῦ αὐτεξουσίου ἐστέρησαι οὐκ ἄρα ἄκων ἁμαρτάνεις δικαίως ἄρα καὶ κολάζῃ σὺ καὶ ὑπὸ μέμψιν πίπτεις αὐτεξούσιος ὢν καὶ μὴ πράττων τὰ δέοντα καὶ ταῦτα μὲν περὶ τούτων Τὸ δὲ ἢ οὐκ ἔχει κεραμεὺς ἐξουσίαν καὶ ἑξῆς ἄλλο ἐστὶν ἐπιχείρημα κατὰ ἀντιπαράστασιν προαγόμενον δεδοσθω φησὶ κατὰ τὸν σὸν λόγον καίτοι ἐλεγχθέντα ὅτι οὐκ εἶ αὐτεξούσιος ὅτι ὁ θεὸς οὕτως ἔπλασέ σε οὐδ' οὕτως ἐστὶ δίκαιον ἀντιλέγειν καὶ μέμφεσθαι τῷ θεῷ εἰ καὶ μηδὲν γὰρ ἄλλο προνόμιον αὐτῷ ἀποδοῦναι βούλει τῷ ὑπὲρ πάντα ὄντι καὶ λόγον καὶ ἔννοιαν ἀλλὰ τέως τὸ πᾶσι κοινὸν ὑπάρχον τοῖς ὁπωσδήποτε δημιουργοῖς λίαν ἐστὶν ἄτοπον καὶ ἀσεβὲς ἀφαιρεῖν ἀπ' αὐτοῦ τὶ οὖν ἐστι τοῦτο οὐδὲν τῶν δημιουργημάτων τὸν οἰκεῖον δημιουργὸν ἐπιμέμφεται καὶ εὐθύνει ἀλλ' ἐξουσίαν ἔχει ἕκαστος δημιουργὸς δημιουργεῖν ὡς βούλεται καὶ πλάττειν καὶ ἀνεύθυνος ἐστι καὶ μάλιστα ὑπὸ τῶν πλασμάτων ὥστε καὶ σὺ εἰ καὶ ὡς λέγεις οὕτως ἐπλάσθης οὐκ ὀφείλεις μέμφεσθαι ἢ ἀντιλέγειν κατὰ τὸν κοινὸν τῶν πλασμάτων νόμον καὶ ὅρον
509	95r	Rom.9.16-Rom.9.17		ὅτι εἰς αὐτο τοῦτο	τούτου τὴν λύσιν κάτω λέγει ὅτί φησιν ὁ φαραὼ διὰ τὴν οἰκείαν κακίαν ἔπαθεν ἅπερ ἔπαθεν ὡς ὅ γε θεὸς σῶσαι αὐτον ἤθελε τοιγαροῦν καὶ ἐμακροθύμει χώραν αὐτῶι μετανοίας διδούς
509ex	95r	Rom.9.17		τὴν δύναμιν μου	δύναμις θεοῦ ἡ μακροθυμία καὶ δύναμις μεγίστῃ τις γὰρ οὐ κἂν ἐκπλαγείη τοσοῦτον μακροθυμήσαντος τοῦ θεοῦ φησιν οὖν ὅτι εἰς τοῦτό σε συγκεχώρηκα βασιλεῦσαι ὅπως φανω μακρόθυμος
510	95r	Rom.9.17-Rom.9.18		ἄρα οὖν ὃν θέλει ἐλέει	τὸν ἄξιον ἐλεεῖσθαι ἐλέει τὸν δὲ σκληρὸν καὶ ἀπειθῇ σκληρὸν είναι συγχωρεῖ οὐ γὰρ κρίσεως παρὼν καιρὸς ἀλλὰ πολιτείας καὶ αὐτεξουσιότητος τὸ γὰρ σκληρύνει σκληρὸν είναι συγχωρεῖ νοήσεις
510exa	95r	Rom.9.18	Γρη(γοριου) Νυ(σης)	ὃν δὲ θέλει σκληρύνει	τὸ ἐσκληρῦνθαι παρὰ τοῦ θεοῦ τὸν Αἰγύπτιον τύραννον οὐχ ὡς τὴν ἀντιτυπίαν ἐν τῆι ψυχῆι αὐτοῦ τῆς θείας βουλήσεως ἐν τιθεισης νοητέον ἂλλ ὡς τῆς προαιρέσεως διὰ τῆς πρὸς τὴν κακίαν προσκλίσεως τὸν ἐκμαλάσσοντα τὴν ἀντιτυπίαν λόγον ουδεχομενης
510exb	95r	Rom.9.18	του αγι(ο)υ Βασιλ(ιου)		ἐσκλήρυνεν ὁ θεὸς τὸν φαραὼ τῆ μακροθυμία καὶ τῆι τῆς τιμωρίας ἀναβολὴ ἐπιτείνων αὐτοῦ τὴν κακίαν ἵνα εἰς τὸν ἔσχατον ὅρον αὐξηθείσης αὐτοῦ τῆς πονηρίας τὸ δίκαιον ἐπ' αὐτω τῆς θείας κρίσεως διαφανῇ
511	95r	Rom.9.18-Rom.9.19		ἐρεῖς οὖν μοι	ὡς ἐξ ἀκολουθίας ἴσως ἐρεῖς τι οὖν λοιπὸν παρ' ἡμᾶς εἶτα ἐπιστομίζει τοὺς πάντα θέλοντας μαθεῖν αποιει ὁ θεὸς καὶ τοὺς λόγους αὐτῶν εἰδέναι ὑπὲρ γὰρ ὧν μανθάνεις φησι χάριν ἔχε ὑπὲρ δὲ ὧν ἀγνοεῖς μὴ δυσχεραινε γινώσκων ὅτι κατάλογον πάντα προβαίνει κἂν σὺ τοὺς λόγους ἀγνοῇς καλὸν δὲ τὸ σύ τις εἰ κοινωνός φησιν εἰ τῆς ἀρχῆς αὐτω ἀλλὰ κριτής τις εἰ
511ex	95r	Rom.9.19
512	95r	Rom.9.19-Rom.9.20		μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα	ουτο αὐτεξούσιον ἀναιρῶν λέγει ταῦτα ἄπαγε ἀλλὰ δεικνὺς ὡς πᾶσι τρόποις χρὴ πείθεσθαι τῶι θεῶι κἂν αγνωμεν τοὺς λόγους τῶν γινομένων ὡς ἐν τῶ γε ἀπαιτεῖν τῶν γινομένων εὐθύνας τὸν θεὸν ἡ μὴ ἀπαιτεῖν προσήκει μηδὲν πηλοῦ διαφέρειν
513	95r	Rom.9.20-Rom.9.21		οὐχ ἔχει ἐξουσίαν	ἔχει φησιν ἐξουσίαν ὁ θεὸς ἐγεῖρων τοὺς νεκροὺς τοὺς μένειν εἰς δόξαν τοὺς δὲ εἰς αἰσχύνην ἔγειραι κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῶν ἑκάστῳ βεβιωμένων οὕτως ὁ ἐν ἁγίοις Μεθόδιος ἐν τῶι περὶ ἀναστάσεως λόγωι
514	95r	Rom.9.21		ὁ μὲν εἰς τιμήν	οὐκ ἐπειδὴ τοὺς μὲν ἀγαθοὺς τοὺς δὲ οὐ τοιούτους ποιεῖ ὁ θεὸς ἄπαγε ἀλλὰ πάντα μὲν τὰ τοῦ θεοῦ χρηστὰ πρὸς πάντας κοινὰ καὶ τό γε ἧκον εἰς αὐτον ἐβούλετο πάντας εὐδοκιμεῖν ἂλλ ὡς πρὸς τὴν ἐξουσίαν ἦν ἔχει ὁ θεὸς ποιεῖν ὁ βούλεται τοῦτο αὐτῶι εἴρηται παντω δὲ καλῶς καὶ πρεπόντως ποιεῖ κἂν ἡμεῖς τοὺς λόγους ἀγνοῶμεν καί φησι ὥσπερ ὁ κεραμεὺς ὁ θέλει ποιεῖ καὶ ὁ πηλὸς οὐδὲν ἀντιλέγει ἡ περιεργάζεται οὕτως μὴ δὲ σύ φησι περιεργάζου ἡ ἀγνοῶν δυσχεραινε ἃ ἂν ὁ θεός σε ἀγνοεῖν βούληται καὶ γὰρ ἄγνοια σοι πάντως συμφέρει ἡ γὰρ ἂν ἐδιδάχθης
515	95r	Rom.9.21-Rom.9.22		εἰ δὲ θέλων ὁ θεός	μακροθυμίαν ἠθέλησεν ἐνδείξασθαι ἂλλ ἐπειδὴ εἰς ἀπόνοιαν τῆ μακροθυμία τοῦ θεοῦ ἐχρήσατο λοιπὸν ὀργὴν ἐπεδείξατο
515Ph	95r	Rom.9.22	Φ(ω)τ(ιου) ^*		τὸ εἰ δὲ θέλων ὁ θεὸς ἐνδείξασθαι τοῦτο ἢ τοῦ πρὸ αὐτοῦ ἐπιχειρήματος ἐστιν ἐξαγγελτικὸν διὰ πλειόνων ἐκεῖνο πλατύνον καὶ ἀπαγγέλλον ἢ ἰδίως πρὸς τοῖς εἰρημένοις ἕτερον εἰσάγει εἰς τὴν αὐτὴν ὑποθεσιν συντελοῦν ἔδει φησὶ γνωρισθῆναι τὴν τιμωρητικὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ ἔδει τὴν μακροθυμίαν ἔδει τὴν φιλανθρωπίαν καὶ τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἄφατον αὐτοῦ δόξαν καὶ πολλὴν ταῦτα δὲ πόθεν δείκνυται ἐκ τῶν δοκούντων τοῖς πολλοῖς παραλόγων ἐκ τοῦ Φαραὼ ἐκ τοῦ καλέσαι τὸν οὐ λαὸν λαὸν ἐκ τοῦ τὸ κατάλειμμα σωθῆναι καὶ ἐκ τῶν παραπλησίων ὥστε ἐξ ὧν οἱ ἀγνώμονες ἀδικίαν καταψηφίζονται τοῦ θεοῦ οἱ εὐγνώμονες μεγάλα κερδαίνουσιν οὒκ ἄρα ἡ τῶν πραγμάτων φύσις ἔχει τὸ ἄπορον ἂλλ' ἡ τῶν ἀγνωμονούντων τὸ βλάσφημον τὸ εἰ δὲ θέλων καὶ ἑξῆς τῶν πρὸ αὐτοῦ ἤρτηται εἰ θέλων φησὶν ὁ θεὸς ἐνδείξασθαι καὶ ἵνα γνωρίσῃ καὶ ἐκεῖ κληθήσονται υἱοὶ θεοῦ ζῶντος καὶ τὸ κατάλειμμα τοῦ Ἰσραὴλ σωθῇσεται εἰ ταῦτα ποιεῖ σὺ τὶς εἶ ὁ ἀνταποκρινομενος τῷ θεῷ
515ex	95v	Rom.9.22		ἐνδείξασθαι τὴν ὀργήν	οὐκ ὀργῆς πάθει ἥλω θεὸς ἄπαγε ἂλλ ἐπειδὴ ταῦτα ἐποίησεν ἃ ἡμεῖς ὀργιζόμενοι ποιοῦμεν ὀργὴν τὸ πρᾶγμα ἐκ τοῦ ἡμῖν γνωρίμου ἐκάλεσεν
516	95v	Rom.9.22		ἤνεγκεν ἐν πολλῆι	τουτέστι πάνυ ἐμακροθύμησεν εἰς μετάνοιαν ἄγων ὡς δὲ οὐκ ἦλθε πρὸς σωφρονισμὸν ἐτιμωρήσατο αὐτον
516Ph	95v	Rom.9.22
517	95v	Rom.9.22		σκεύη ὀργῆς	σκεῦος ἦν ὀργῆς ὁ φαραὼ τουτέστιν ἄνθρωπος τὴν τοῦ θεοῦ ἀνάπτων ὀργὴν ἡ τὴν τοῦ θεοῦ ὀργὴν ἐπισπώμενος καὶ οὐ τοῦτο μόνον ἀλλὰ καὶ εἰς ἀπώλειαν κατηρτισμένος τουτέστιν ἀπηρτισμένος καὶ τέλειος πρὸς τὸ δεῖν ἀπολέσθαι τοῦτο δὲ οὐ παρὰ τὸν θεὸν ἀλλὰ παρὰ τὴν οἰκείαν κακίαν
518	95v	Rom.9.22		κατηρτισμένα εἰς ἀπώλειαν	τι φησιν ἀλογίαν καταγινώσκεις τοῦ θεοῦ κατὰ ὑποστιγμὴν ἀναγνωστέον
518Pha	95v	Rom.9.22	^*		ἤνεγκεν εἰς ἀπώλειαν ἀπώλειαν νῦν τὴν διαφθοράν φησιν ἤνεγκε δὲ φησὶν ὁ θεὸς εἰς ἀπώλειαν οὐχ ὡς ἔτυχεν ἀλλ' ἐκείνους τοὺς καταρτίσαντας ἑαυτοὺς εἰς σκεύη ὀργῆς ἀλλ' ὅμως οὖν καὶ ἐπὶ τούτων καίτοι τοιούτων ἑαυτοὺς παρασκευασάντων πολλὰ πρότερον μακροθυμήσας οὕτως ἐχρήσατο τῇ κατὰ τὸ δίκαιον τιμωρίᾳ Ἢ μᾶλλον οὕτω νοήσεις ἤνεγκεν ἐν πολλῇ μακροθυμίᾳ σκεύη ὀργῆς κατηρτισμένα εἰς ἀπώλειαν ὑπήνεγκε φησὶν ὑπέμεινε καὶ ἐν πολλῇ μακροθυμίᾳ πῶς δὲ ἐν πολλῇ μακροθυμίᾳ ὅτι ἕτοιμα καὶ ἀπηρτισμένα ὄντα εἰς ἀπώλειαν καὶ μόνον οὐ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς κακίας πεπληρωμένα ὄντα δικαίας ὀργῆς ὅμως ἔτι ἠνείκετο καὶ διεβάσταζεν ἐπιστροφὴν ἐκδεχομενος τὶ οὖν οὐκ ἀπολλυται ταῦτα παντί που δῆλον κατήρτισε γὰρ ἑαυτὰ εἰς ἀπώλειαν ἀπολλυται δὲ μετὰ τὸ ἀπαρτίσαι ἑαυτὰ μετὰ τὸ εἰς τέλος κακίας ἀναδραμεῖν μετὰ τὸ μηδὲν ἀπὸ τῆς μακροθυμίας ἀπωνασθαι καὶ δείκνυται διὰ τῆς εἰς αὐτοὺς δικαίας τιμωρίας τοῦ θεοῦ καὶ τὸ δυνατὸν αὐτοῦ τοῦτ' ἔστιν ἡ τιμωρητικὴ δύναμις καὶ ἡ ἔνδειξις τῆς ὀργῆς ἧς εἰσιν ἄξιοι τυγχάνειν οἱ τοιοῦτοι
519Ph	95v	Rom.9.22-Rom.9.23		καὶ ἵνα γνωρίσῃ	δυσὶ τρόποις σχηματίζεται τόδε τὸ ῥητον ἀπὸ κοινοῦ καὶ ἐλλειπτικῶς ἀπὸ κοινοῦ μὲν γὰρ δεῖ λαβεῖν τὸ ἤνεγκεν ἤνεγκε σκεύη ὀργῆς καὶ ἤνεγκε σκεύη ἐλέους ἐλλειπτικῶς δὲ ὅτι οὐκ εἶπεν εἰς τὶ ἤνεγκεν τὰ σκεύη τοῦ ἐλέους ὥσπερ ἐκεῖ εἶπεν τὰ σκεύη τῆς ὀργῆς ὅτι εἰς ἀπώλειαν ἐξακουστέον οὖν ἐνταῦθα τὸ εἰς σωτηρίαν
518Phb	95v	Rom.9.23	τ(ου) αυτ(ου) ^*		τοῖς γὰρ καταφρονοῦσι καὶ ὑπερορῶσι τῆς δυνάμεως τοῦ θεοῦ ἀναγκαῖον καὶ συμφέρον ἦν γνωρίσαι αὐτοῖς διὰ τιμωρίας τὸ δυνατὸν καὶ πανσθενὲς καὶ πανεπίσκοπον αὐτοῦ
519	95v	Rom.9.23		ἐπὶ σκεύη ἐλέους	σπερ ^*φησι εἰς τὰ σκεύη τῆς ὀργῆς τουτέστι τὸν φαραὼ ἤνεγκεν ὀργὴν πολλὰ πρότερον μακροθυμησεν οὕτως καὶ εἰς σκεύη ἐλέους τουτέστιν εἰς ἀξίους τοῦ ελεισθαι ἡμᾶς ἤνεγκε φιλανθρωπίαν τοῦτο γὰρ συνυπακουστέον
520	95v	Rom.9.23		ἃ προητοίμασεν	προητοίμασε δὲ ἐπεὶ ἔγνω ἀξίους ἐλέου διὰ τὴν πίστιν τοῦτο δὲ εἰς δόξαν αὐτοῦ συντείνει
519Ph	95v	Rom.9.23	Φ(ω)τ(ιου) ^*		προητοίμασεν δὲ ὡς προγνώστης καὶ εἰδὼς ὅτι σπουδαῖοι ἔσονται προητοίμασεν οὖν αὐτὰ τὰ ἄξια ἐλέους σκεύη εἰς δόξαν τοῦτ' ἔστιν εἰς τὸ δοξασθῆναι αὐτὰ καὶ γὰρ ὁ πλοῦτος τῆς δόξης αὐτοῦ ἐγνωρίσθη ἐν ἡμῖν ὅτι τοῖς εἰδώλοις προσανακειμένους καὶ δούλους ὑπάρχοντας παθῶν καὶ ἁμαρτίας οὐ μόνον τούτων ἠλευθέρωσεν ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς υἱοθεσίας ἐδοξασεν
521	95v	Rom.9.23-Rom.9.24		ἐξ Ἰουδαίων	ὁρᾷς ὅτι οὐ μονομερῶς ὁ θεὸς ἀλλὰ καὶ ἐξ Ἰουδαίων καὶ ἐξ ἐθνῶν σώζει διὰ τῆς πίστεως τοὺς ἀξίους σωτηρίας
522	95v	Rom.9.24-Rom.9.25		ὡς καὶ ἐν τῶι ὡς Ὡσηὲ λέγει	ὅτι δέ φησιν οὐχ ἁπλῶς οὐδ ὡς ἂν εἴποι τις μονομερῶς ἔσωσεν ὁ θεὸς τοὺς ἐξ ἐθνῶν πιστοὺς ἂλλ ἐπειδὴ ἄξιοι ἦσαν σωτηρίας παράγει τὸν προφητον πρὸ τοσούτων χρόνον τοῦτο προαναφωνοῦντα ἰδοὺ γὰρ ὁ θεὸς καὶ λαὸν καὶ ἠγαπημένην ἐκκλησία καὶ υἱοὺς καλεῖ τοὺς ἐξ ἐθνῶν τι δήποτε πάντως διὰ τὴν αὐτῶν εὐγνωμοσύνην καὶ πίστιν
523	95v	Rom.9.25		τὴν οὐκ ἠγαπημένην	τὴν ἐξ ἐθνῶν ἐκκλησίαν ἥτις οὐκ ηγαπη τὸ πρότερον οὐ γὰρ ἐγίνωσκε θεόν
524	95v	Rom.9.25-Rom.9.26		οὐ λαὸς μου ὑμεῖς	τὰ γὰρ ἔθνη απηρνει τὸ ὁ θεὸς πάλαι διὰ τὴν δεισιδαιμονίαν
525	95v	Rom.9.26-Rom.9.27		Ἠσαΐας δὴ κράζει	οὐδὲν υποστελλεομενος βοᾷ
526Ph	95v	Rom.9.27	Φ(ω)τ(ιου) ^*		πρὸς ταῦτα τὰ ἀνεξιχνίαστα κρίματα αὐτοῦ σὺ τὶς εἶ ὁ ἀνταποκρινομενος τῷ θεῷ κατὰ κοινοῦ γὰρ τοῦτο ἀκουστέον ἢ κατ' ἔλλειψιν εκλεπτεον οἷον εἰ θέλων ὁ θεὸς ἐνδείξασθαι εἰ τάδε καὶ τάδε ἐποίησεν καὶ πάντα ἐπὶ συμφέροντι καὶ σοφῶς πῶς σὺ τολμᾷς εὐθύνας ἀπαιτεῖν τῶν τοιούτων πανσόφων καὶ ἀκαταλήπτων ἔργων
526	96r	Rom.9.27		τὸ κατάλειμμα σωθήσεται	οὐ πάντες φησιν ἀλλὰ μέρος ἐξ αὐτῶν τοῦτο γὰρ τὸ κατάλειμμα
527	96r	Rom.9.27-Rom.9.28		λόγον γὰρ συντελῶν	τὸ συντελῶν δηλοῖ ὅτι πέρας ἔχουσι πάντες λόγοι πίστεως καὶ γνώσεως θεοῦ καὶ οὐκ ἔσται ἕτερος μετὰ τοῦτον τόν νυν κηρυσσόμεον καθώσπερ ἦν τὰ Ἰουδαίων καὶ μετεπέσεν εἰς τά νυν ἂλλ επισυντελειαι πάσης πίστεως καὶ παντὸς λόγου δέδοται ὅ νυν τῆς πίστεως λόγος
527Ph	96r	Rom.9.28	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ὁ μὲν Μωσαϊκὸς νόμος ἐδοθη προδιατυποῦντος θεοῦ καὶ προδιαγράφοντος τὸν τῆς χάριτος τὸν δὲ εὐαγγελικὸν δίδωσι συντελῶν καὶ συντέμνων τοῦτ' ἔστιν ἀπαρτίζων ἅπαντα καὶ εἰς τέλος ἄριστον ἄγων μηδεμίαν ἑτέραν δυνάμενον ἐπανορθωσιν ἢ τελείωσιν δέξασθαι τοῦ λόγον γὰρ συντελῶν καὶ συντέμνων τίνος ἕνεκα ἐμνήσθη ὥσπερ αἰτίαν τινος τῶν προειρημένων ἀποδιδοὺς τοῦτο συνῆψε καὶ λέγομεν ὅτι λίαν αὐτο ἁρμοζοντως καὶ προφυῶς̀ διὰ πολλὰς αἰτίας ἐπισυνῆψεν πρῶτον μὲν γὰρ ἐπειδὴ εἶπεν ὅτι καλέσω τὸν οὐ λαόν μου λαόν μου καὶ ἑξῆς ἵνα μή τις εἴπῃ καὶ τὶ τοῦτο ὥσπερ γὰρ ἐγένοντο ἐκ λαοῦ τινες οὐ λαὸς οὕτω κἂν ἐξ οὐ λαοῦ λαὸς γένωνται οὐδὲν κωλύει καὶ τούτους πάλιν γενέσθαι οὐ λαὸν οὐχ οὕτως φησὶν λόγον γὰρ συντελῶν καὶ συντέμνων ἐκεῖνα μὲν γὰρ μετέπιπτε καὶ μετετίθετο ἐπὶ τὸ κρεῖττον πάντων ὀφειλοντων μεταρρυθμίζεσθαι νῦν δὲ οὐκέτι ὅτι τετελειωμένη ἐστὶν ἡ νῦν κλῆσις καὶ ἡ πνευματικὴ νομοθεσία καὶ ἡ ὑποσχεσις διὰ τοῦτο μὲν ἐμνήσθη τοὺ λόγον γὰρ συντελῶν δεύτερον δὲ ἐπειδὴ εἶπεν ἐὰν ᾖ ὁ ἀριθμὸς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ὡς ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης καὶ ἑξῆς ἵνα μὴ εἴπωσιν ὅτι πολλάκις ἐπαγγελιῶν πολλῶν ἀκούσαντες ἢ οὐδ' ὅλως ἐτύχομεν ἢ μετὰ μακρὸν καὶ πολὺν χρόνον καὶ γὰρ καὶ πολλῶν ἐξέπιπτον διὰ τὴν ἀχαριστίαν καὶ ἀγνωμοσύνην αὐτῶν ἵνα οὖν μὴ οὕτω λέγωσιν οἱ Ἰουδαῖοι οὐχ οὕτω δὲ καὶ νῦν φησὶν ἀλλ' ἐὰν μόνον βούλησθε τετελειωμένη καὶ σύντομος ἐπὶ χεῖρας ὑμῶν ἐστιν ἡ σωτηρία καὶ ταῦτα μὲν ὅτι λίαν ἡρμοσμένως ἐπισυνῆψεν Ἔχει δὲ καὶ ἰδίαν διδασκαλίαν τοιοῦτον γὰρ τὸ ἰδίωμα τοῦ θεσπεσίου καὶ συνάπτει καὶ ἀλληλουχεῖ τὰ ἐφεξῆς λεγόμενα τοῖς προειρημένοις καὶ ἰδίαν πάλιν ἔννοιαν καὶ διδασκαλίαν δι' αὐτῶν πηγάζει γονιμώτατος γὰρ ὢν τοῖς νοήμασι βραχυτάτοις ῥήμασι πολλὰς καὶ ποικίλας διανοίας περιλαμβάνει καὶ νῦν οὖν φησιν μὴ νομίζετε ὦ Ἰουδαῖοι ὅτι ἡ εὐαγγελικὴ νομοθεσία ὥσπερ ἡ Μωϋσαϊκὴ παυθήσεται ἐκείνη τύπος ἦν πρὸς ἄλλην ἔβλεπεν τελειότητα καλῶς οὖν ἐπαύθη ἡ δὲ δεσποτικὴ νομοθεσία τετελειωμένη ἐστὶν πρὸς ταύτην ἔβλεπεν ἡ Μωϋσαϊκὴ ταύτης ἦν τύπος ἐν αὐτῇ γὰρ ἐστιν ἡ ἀληθινὴ καὶ τελεία δικαίωσις ἡμῶν καὶ σωτηρία καὶ μετ' αὐτὴν οὐκ ἔστιν ἑτέρα δι' ὃ εἰκοτως ἐκείνη μὲν πέπαυται καὶ ἔτι τελείως παυθήσεται αὕτη δὲ διὰ παντὸς ἔσται ταῦτα δὲ δηλονότι φησὶ προτρέπων εἰς τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν καὶ τὴν πολιτείαν τὴν κατὰ τὸ εὐαγγέλιον
528	96r	Rom.9.28		ὅτι λόγον συντετμημένον	ἔδωκέ φησιν ὁ δὲ συντετμημένος καὶ συντετελεσμένος λόγος ὁ τῆς πίστεὼς ἐστιν
529	96r	Rom.9.28	^*		ἄλλως τὴν πίστιν λέγει εὰν γάρ φησιν εἴπῃς ἐν τῶι στόματι σου κύριον Ιησον καὶ πιστεύσῃς ἐν τῆι καρδίαι σου ὅτι ὁ θεὸς αὐτον ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν σωθήσηι ὁρᾷς τὴν συντομίαν
530	96r	Rom.9.28-Rom.9.29		Σαβαώθ	δυνάμεων στρατιῶν
531Ph	96r	Rom.9.29	Φ(ω)τ(ιου)	ἐγκατέλιπεν ἡμῖν	∆ιὰ τούτων δεδίττεται καὶ ἐπιτιμᾷ αὐτοῖς ὡς εἰ μὴ πάντως τινὲς ὑμῶν πιστεύσουσι τῷ Χριστῷ Σοδόμων καὶ Γομόρρας οὐδὲν ἂν διενηνοχότες εἴητε εἰ καὶ ἐπὶ τῇ συγγενείᾳ τοῦ Ἀβραὰμ ἐναβρύνεσθε ἢ μᾶλλον πρὸς τὸ ποιήσει τὸν συντετμημένον λόγον ἐκληπτέον τὴν προφητικὴν ῥῆσιν οἷον εἰ μὴ ἐποίησεν τοῦτο ὁ κύριος καὶ ἔδωκεν ἡμῖν τὸν τέλειον τοῦ εὐαγγελίου νόμον διὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς δικαίωσιν καὶ σωτηρίαν ἡμῶν πάντες ἂν ὡς Σόδομα ἐγενήθημεν καὶ ἑξῆς τὸ γὰρ σπέρμα τὸν εὐαγγελικὸν νόμον σημαίνει ὡς καὶ ὁ κύριος φησιν ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸ δὲ ἐγκατέλιπεν ὅτι οὐ μόνον φησὶν ἔσπειρεν ἀλλ' οὐδ' εἴασεν αὐτα ἀναρπασθῆναι ὑπὸ τῶν πετεινῶν ἢ διαφθαρῆναι ὑπο ἑτέρων τινῶν ἀγρίων καὶ ἀκαθάρτων πνευμάτων ἢ λογισμῶν ἀλλὰ καὶ ἔσπειρε καὶ διετήρησεν ὥστε ἐγκαταλειφθῆναι ἡμῖν καὶ εἰς γεώργιον καὶ καρπὸν προελθεῖν δύναιο δ' ἂν καὶ σπέρμα τοὺς ἀποστολους ἐκλαβεῖν οἳ ἐκ πάντων τῶν Ἰουδαίων δίκην σπέρματος ἀφαιρεθέντες τῇ οἰκουμένῃ ἐγκατελείφθησαν καὶ τὰ ἔθνη πάντα τῇ ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ ἐγεώργησαν καὶ γὰρ ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ ἡ τῆς ζύμης παραβολὴ καὶ αὐτοῖς ἐφαρμοζουσα τοῖς πατράσιν ἡμῶν οὐκ ὀλίγοις παρείληπται ὅσον οὖν φησὶν εἰς τὴν Ἰουδαίων ἧκεν ἀπιστίαν ὡς Γόμορρα καὶ Σόδομα ἂν ἐγενήθημεν ἀλλὰ τὸ ἀπὸ κυρίου Σαβαὼθ ἐγκαταλειφθὲν ἡμῖν σπέρμα οἱ ἀποστολοι καὶ τὰ ἔθνη καρποφορήσαντες καὶ πολύχουν τὸ γεώργιον δείξαντες τὰς εἰς τὸν Ἀβραὰμ γεγενημένας ἐπαγγελίας ἐπ' αὐτῶν ἀνθούσας καὶ τελειουμένας τῶν πραγμάτων δεικνουσιν
531	96v	Rom.9.29		ἐγκατέλιπεν ἡμῖν	διά τε τὴν αὐτοῦ χάριν καὶ διὰ τὴν τῶν καταλειφθέντων εὐγνωμοσύνην
532	96v	Rom.9.29-Rom.9.30		τι οὖν ἐροῦμεν ὅτι ἔθνη	ἰδοὺ ἡ πᾶσα λύσις τινος ἕνεκεν οἱ πιστοὶ ἐσώθησαν οἱ δὲ ἐναπομείναντες τῶι Ἰουδαϊσμῶι οὐκέτι
533Ph	96v	Rom.9.30	Φ(ω)τ(ιου) ^*		ἀπαιτεῖς λόγους διὰ τὶ εἰς σπέρμα Ἀβραὰμ οἱ οὐκ ἐκ περιτομῆς λογίζονται φησὶν διὰ τὶ ὁ οὐ λαὸς ἐγένετο λαὸς καὶ οἱ ἐκ περιτομῆς ἐκβάλλονται εἶπον μὲν πολλὰ ὅτι οὐδ' ὅλως σε χρὴ ταῦτα λογοθετεῖν ὅτι καὶ παρὰ σοὶ τῷ Ἰουδαίῳ πολλὰ γέγονεν ὧν ἀγνοεῖς τοὺς λόγους ὁ Ἰακὼβ πρὸ τοῦ τι διαπράξασθαι προτιμηθεὶς τοῦ Ἡσαῦ οἱ τῶν μοσχοποιησάντων καταδικασθέντες θανάτῳ καίτοι πάντων εἰς τὴν δυσσέβειαν κατενεχθέντων ὁ Φαραὼ μυρία ἄλλα νῦν δέ σοι καὶ τοῦτο προστίθημι ὅτι διὰ τοῦτο οἱ ἐξ ἐθνῶν εἰς σπέρμα Ἀβραὰμ ἐλογίσθησαν σὺ δὲ οὐκέτι καὶ ὅτι οἱ μὲν ἐδικαιώθησαν σὺ δὲ οὐκέτι διότι ἐκεῖνοι ἐκ πίστεως κατέλαβον τὴν δικαίωσιν καὶ τὴν σωτηρίαν τὴν ἐκ πίστεως σὺ δὲ φυσιούμενος δικαιωθῆναι διὰ τῶν τοῦ νόμου ἔργων καὶ τὴν διὰ πίστεως δικαίωσιν ὑπερορῶν εἰκοτως καὶ τοῦ διὰ πίστεως δικαιωθέντος Ἀβραὰμ ἀλλοτριος ὤφθης τοῦ σπέρματος καὶ ἀντὶ λαοῦ γέγονας οὐ λαὸς καὶ τῆς τῶν πιστῶν σωτηρίας ἐξέπεσε
531ex	96v	Rom.9.30
533	96v	Rom.9.30		τὰ μὴ διώκοντα	τὸ γὰρ ξένον ὅτι μὴ διώκοντα κατέλαβεν οἶδε Ἰουδαῖοι διώκοντες οὐ κατέλαβεν
534	96v	Rom.9.30		δικαιοσύνην δὴ τὴν ἐκ πίστεως	αὕτη γὰρ ἡ ἀληθῶς δικαιοσύνη ὡς ἡ γε τοῦ νόμου ψευδής
535	96v	Rom.9.30-Rom.9.31		εἰς νόμον δικαιοσύνης	τουτέστι τὴν ἐκ νόμου δικαιοσύνην
536	96v	Rom.9.31		οὐκ ἔφθασεν	οὔτε γὰρ τὰ ἐν τῶι νόμωι ἐφύλαξεν
537	96v	Rom.9.31-Rom.9.32		ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως	ἠθέλησε φησι διξαιωθηναι τι οὖν αἴτιον τοῦ μὴ φθάσαι δικαιοσύνην ὅτι ἐξ ἔργων ἐζήτησὲ δικαιωθῆναί τις δὲ ἐξ ἔργων νόμον δικαιοῦται ἄνθρωπος ὧν
538	96v	Rom.9.32		προσέκοψαν γάρ	ἀντὶ τοῦ ἠπίστησάν πως δέ τις προσκόπτει ἐὰν ἔξω προσέχηι καὶ οὗτοι οὖν τῶι νόμωι προσέχοντες προσέκοψαν
539	96v	Rom.9.32		τῶι λίθωι τοῦ προσκόμματος	προσκόμματος λίθον καὶ πέτραν σκανδάλου τὸν κύριον καλεῖ ἐκ τῶν εἰς αὐτον προσκοψαν τῶν καὶ σκανδαλισθέντων τὸ ὄνομα ἐπιθείς
539ex	96v	Rom.9.32	Θ(εο)δω(ρητου) ^*		προσπταίειν εἰώθασιν οἱ ἑτέρωσε τὴν διάνοιαν ἔχοντες καὶ τὴν ὁδὸν προσκοπεῖν οὐ θέλοντες τοῦτο πεπόνθασιν Ἰουδαῖοι περὶ γὰρ δὴ τὰ περιττὰ τοῦ νόμου κεχηνότες τὸν ὑπο τῶν προφητῶν προαγορευθέντα λίθον ἰδεῖν οὐκ ἠθέλησαν
540	96v	Rom.9.32-Rom.9.33		καὶ πᾶς ὁ πιστεύων ἐπ' αὐτῶι	ὁρᾷς ὅτι οὐ μονομερὴς ὁ θεὸς ἀλλὰ πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτον σωθήσεται τοῖς μὲν γὰρ ἀπίστοις ἐναντίως ἤπερ ἔχει φύσεως γίνεται τοῖς δὲ πιστοῖς κατὰ φύσιν
541Ph	96v	Rom.9.33-Rom.10.1		ἀδελφοί	Ἐπειδὴ καθήψατο τῶν Ἰουδαίων μέλλει δὲ καὶ ἔτι διὰ τοῦ ἀδελφοὶ καὶ τῶν ἄλλων καταλεαίνει αὐτοὺς καὶ εἰς νουθεσίαν λεληθότος προκαταρτίζει ἵνα μὴ ὀργισθέντες ὅλως ἀνήκοοι γένωνται
541	96v	Rom.10.1		ἡ μὲν εὐδοκία	ἡ σφόδρα ἐπιθυμία
542	96v	Rom.10.1		τῆς ἐμῆς καρδίας	μελλωντων Ἰουδαίων καθάπτεσθαι προεισφέρει εὔνοιαν τοῦ λόγου ἵνα μὴ δόξῃ μισοῦντος είναι ἀλλὰ κηδομένου τὰ ῥήματα τῆς ἐπιτιμήσεως φησι δι' ὅτι καὶ σφόδρα ἐπιθυμῶ καὶ δέομαι αὐτοὺς σωθῆναι
542Ph	96v	Rom.10.1		ὑπὲρ τοῦ Ἰσραὴλ ἐστι	οὐχ ἁπλῶς ὑπὲρ αὐτῶν αἰτοῦμαι ἀλλ' εἰς σωτηρίαν ἵνα πιστεύσαντες Χριστῷ σωθῶσι φησιν
543	96v	Rom.10.1-Rom.10.2		μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς	δοκεῖ χαρίζεσθαὶ αὐτοῖς μαρτυρῶ φησιν αὐτοῖς ὅτι οὐ διὰ ἄνθρωπὸν εἰσιν ἀπεσχισμένοι Χριστοῦ ἀλλὰ διὰ ζῆλον δῆθεν θεοῦ τοῦτο δὲ κατὰ ἄγνοιαν πράττουσι νομίζοντες γὰρ τὸν νόμον είναι καλὸν ἀπιστοῦσι τῶι σώζειν δυναμένωι Χριστῶι
544	96v	Rom.10.2		ἂλλ οὐ κατ' ἐπίγνωσιν	ζῆλον φησιν ἔχουσιν ἂλλ οὐχ ἵνα ἐπιγνῶσι τὸ ὄντως καλὸν ὃ ἐστιν ὁ Χριστὸς εἰ γὰρ τοιοῦτον ἔσχον ζῆλον ἐπέγνωσαν ἄν
545	96v	Rom.10.2-Rom.10.3		ἀγνοοῦντες γάρ	ῥῆμα συγγνώμης
546	96v	Rom.10.3		τὴν τοῦ θεοῦ δικαιοσύνην	δικαιοσύνην θεοῦ καλεῖ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν διὰ τὸ χάριτος δεῖσθαι θεοῦ
547	96v	Rom.10.3		καὶ τὴν ἰδίαν	ἰδίαν δικαιοσύνην τὴν ἐκ τοῦ νόμου λέγει ἡ διὰ τὸ μηκέτι ἰσχύειν ἡ διὰ τὸ δεῖσθαι πόνων καὶ ἱδρώτων
547Ph	96v	Rom.10.3	Φ(ω)τ(ιου)	ζητοῦντες στῆσαι	φιλονεικοῦντες κυρῶσαι τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην
548	97r	Rom.10.3		τῆι δικαιοσύνηι τοῦ θεοῦ	δῆλον ὅτι οὐδε τὴν ἐν νόμωι ἐπλήρωσεν ζητοῦσι γὰρ στῆσαι οὐκοῦν οὐκ ἔστησαν
549	97r	Rom.10.3		οὐχ υπετεγησαν	οἷον πειθήνιον οὐχ ὑπέθηκαν αὐχένα
550	97r	Rom.10.3-Rom.10.4		τέλος γὰρ νόμου Χριστoς εἰς	ἐν τῶι θ βιβλίωι κατὰ Ἰουλιανοῦ οὕτως κεῖται ὅτι τὸ τέλος καὶ οἷον ἀναίρεσις τοῦ νόμου καὶ πλήρωσις ὁ Χριστός
550Ph	97r	Rom.10.4	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Πῶς τέλος νόμου Χριστὸς ὅτι ἐδικαίωσεν καὶ ἅπερ ἐκεῖνος ἠθέλησε μὲν ποιῆσαι οὐκ ἴσχυσε δὲ ταῦτα ὁ Χριστὸς ἐλθὼν ἀπήρτισε καὶ ἐτελείωσεν εἰς τοὺς αὐτῷ πιστεύσαντας
551	97r	Rom.10.4	^*		ἐπειδὴ ὅλως καὶ τὴν ἐκ νόμου δικαιοσύνην ἐκάλεσεν ἵνα μὴ νομίσωσιν ὅτι δύναται δικαιῶσαι ὁ νόμος φησι τέλος είναι καὶ πλήρωμα τοῦ νόμου τὸν Χριστὸν τὸ γὰρ τέλειον ὁ νόμος ἐν τῆι εἰς Χριστὸν πίστει ἔχει οὖν πιστεύων φησι Χριστῶι πληροῖ τὸν νόμον
552	97r	Rom.10.4		εἰς δικαιοσύνην παντί	εἰς τὸ δικαιουντον ὄντως τελειωτὴν τοῦ νόμου τουτέστι τὸν πιστόν
553	97r	Rom.10.4-Rom.10.5		Μωϋσῆς γὰρ γράφει	ὁρᾷς τῆς ἐν νόμωι δικαιοσύνης
554	97r	Rom.10.5		ὅτι ὁ ποιήσας αυτά	οὐκοῦν οὐκ ενισωθηναι τὸν μὴ πληρουντα τὰ ἐν αὐτῶι ἐπεὶ οὖν οὐδεὶς ἀνθρώπων ἐπλήρωσεν ἐξέπεσεν ἡ διὰ νόμου δικαιοσύνη καὶ ἀπρακτεῖ
555	97r	Rom.10.5-Rom.10.6		ἡ δὲ ἐκ πίστεως	εἰρηκὼς τὴν ἐκ νόμου δικαιοσύνην λέγει καὶ τὴν ἐκ πίστεως καὶ δείκνυσιν οὐχ οὕτως οὖσαν ἐπίπονον τοι γαρουν ταύτην μέν τινες ἔφθασαν ἐκείνην δὲ οὐδείς
556	97r	Rom.10.6		μὴ εἴπῃς ἐν τῆι καρδίαι	ἵνα μὴ νομισθῇ ἡ πίστις εὐκατόρθωτος καὶ εὐκαταφρόνητος διὰ τοῦτο δείκνυσι καὶ αὐτὴν πόνου δεομένην καὶ πρὸς τοὺς ἀφανεῖς λογισμοὺς ἔχουσαν τὴν πάλην μὴ εἴπῃς γὰρ μὴ δὲ ἐν καρδίαι τουτέστι μηδὲ ἐνθυμηθῇς ἀλλὰ πάντα λογισμὸν ἔκβαλε ἔξω
557	97r	Rom.10.6-Rom.10.8		ἐγγὺς σου τὸ ῥῆμα	σύντομος μὲν ἡ σωτηρία καὶ οὐ δεομένη τῶν ἔξωθεν κόπων ἐν γὰρ τῆι διανοίαι καὶ τῆι γλώσσηι κεῖται πλὴν στεῤῥᾶς δεῖται καὶ νοῦν εχους ψυχῆς
558	97r	Rom.10.8-Rom.10.9		ὅτι εὰν ὁμολογήσῃς	ἔδειξέ πως ἐν καρδίαι οἷον ἐν λογισμῶι καὶ γλώσσηι κεῖται ἡ σωτηρία
559	97r	Rom.10.9		oτι ὁ θεὸς αὐτον ἤγειρεν	ροπον ^*λέγει δι' ουτις ἐναχθείη πρὸς τὴν πίστιν ἐννόησον γάρ φησι τὸ δυνατὸν τοῦ ἐγείραντος καὶ οὐ δυσχερανεῖς πρὸς τὴν πίστιν
560	97r	Rom.10.9-Rom.10.10		καρδία γὰρ πιστεύεται	καρδία μὲν γάρ φησι πιστευόμενος ὁ Χριστὸς δίκαιοι στόματι δὲ ὁμολογούμενος σώζει
560ex	97r	Rom.10.10
561	97r	Rom.10.10-Rom.10.11		λέγει γὰρ ἡ γράφε	τὴν μαρτυρίαν ἤγαγεν ἵνα δείξῃ μὴ οὖσαν ἐν τῆι πίστει διαφορὰν Ἰουδαίου καὶ ἐθνικοῦ πᾶς γάρ φησιν ὁ πιστεύων
562	97r	Rom.10.11-Rom.10.12		οὐ γὰρ ἐστι διαστολή	τὸ πᾶσι κοινὸν τῆς χάριτος ἀνακηρύττει καὶ ὅπερ ἐποίησεν ἄνω πολλοῖς λόγοις θέλων καταγαγεῖν τὸ φύσημα τῶν Ἰουδαίων νυν διὰ βραχέων ποιεῖ ὅτι οὐκ ἑνὶ μέσον Ἰουδαίου καὶ ἐθνικοῦ
563	97r	Rom.10.12		ὁ γὰρ αὐτος κύριος	ἄνω περὶ τοῦ πατρὸς ἔλεγεν ἡ Ἰουδαίων ὁ θεὸς μόνον οὐχὶ δὲ καὶ ἐθνῶν νυν δὲ τὸ αὐτο περὶ τοῦ υἱοῦ λέγει οὕτως οὐκ οἶδε διαφορὰν τῆς ἁγίας τριάδος
564	97r	Rom.10.12		πλουτῶν εἰς πάντας	δείκνυσι τὸν Χριστὸν σφόδρα ἐφιέμενον τῆς ἡμετέρας σωτηρίας ὅπου γε πλοῦτον ἴδιον ἡγεῖται τὸ πολλοὺς πιστεῦσαι καὶ σωθῆναι τοῦτο δὲ ποιεῖ παιδεύων αὐτοὺς μὴ ἀπογνῶναι ἑαυτῶν ὁ γὰρ πλοῦτον φησιν οἰκεῖον ἡγούμενος τὸ σώζειν οὐκ ἄν ποτε ὀκνήσηι ἡ ἀναβάληται σῶσαι
565	97r	Rom.10.12-Rom.10.13		πᾶς γὰρ ὃς ἂν ἐπικαλέσηται	εἶπας οὐδὲν πλέον ἔχουσιν Ἰουδαῖοι τῶν ἐθνῶν μάρτυς δὲ ὁ Ἰωήλ
566	97r	Rom.10.13-Rom.10.14		πως οὖν ἐπικαλέσονται	εἶπεν πᾶς ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα κυρίου σωθήσεται πως τοιγαροῦν ἔσται αὐτοῖς ἐπιτυχεῖν τῶν τοῦ προφήτου ῥημάτων ἀνθρώποις πιστεῦσαι μὴ θελήσασιν ἑαυτοὺς τοιγαροῦν μεμφέσθωσαν ἀποκλείουσι τὴν σωτηρίαν αναφ ἑαυτῶν
566Ph	97r	Rom.10.14	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Λίαν ἐνταῦθα συμπεπλεγμένας ἐννοίας συνείρει καὶ θαυμασίως προσάγει πλοῦτον ἡγεῖται φησὶν ὁ Χριστὸς τὸ πιστεῦσαι καὶ σωθῆναί σε ὥστε τὸ ἀπο γε τοῦ Χριστοῦ ἅπαν γέγονεν θέλεις οὖν σωθῆναι ἐπικάλεσαι τὸν Χριστὸν ἀλλὰ θέλεις ἐπικαλέσασθαι πιστεῦσαι δεῖ πρωτερον θέλεις δὲ πιστεῦσαι ἀκοῦσαί σε δεῖ πρότερον τοῦ κηρύγματος ἀλλὰ τὸν κηρύσσοντα ζητεῖς ἰδοὺ ἐγὼ βοῶ ἀλλ' ἀγνοεῖς εἰ ἀπέσταλμαι κηρύσσειν προφητεία ἐστὶν ἄνωθεν τοῦτο κηρύσσουσα ὅτι οὐ μόνον κηρύξουσι καὶ εὐαγγελίσονται τὴν σωτηρίαν καὶ εἰρήνην ἀλλ' ὅτι καὶ μεγάλα καὶ ὑπερφυῆ ἐξανύσουσιν ὡς ὡραῖοι γὰρ οἱ πόδες τῶν ἐπὶ τὸ κήρυγμα τρεχόντων φησὶ τῶν τὸ εὐαγγέλιον καταγγελλοντων ὥστε οὐδεμία πρόφασις ὑμῖν τοῦ μὴ σωθῆναι
567	97r	Rom.10.14		πως δὲ πιστεύσουσιν	κατὰ τὸ ἀκολουθον γὰρ καὶ τοῦτο συμβαίνει ἐπειδὴ γὰρ τῶν αὐτοῦ λόγων ἀκοῦσαι οὐκ ἠβουλήθησαν εἰκοτως οὐδε ἐπίστευσαν
568	97r	Rom.10.14		χωρὶς κηρύσσοντος	τοιγαροῦν ἰδού φησι κηρύσσων καὶ προσῆκον ὑμᾶς ἀνασχέσθαι τῶν λόγων καὶ τῶν ἐλέγχων
569	97r	Rom.10.14-Rom.10.15		εὰν μὴ ἀποσταλῶσι	δείκνυσιν ὅτι οὐκ ἐξ οἰκείας αυθεντειας ἦλθεν εἰς τὸ κηρύξαι αὐτοῖς ἂλλ ἀποσταλεὶς παρὰ Χριστοῦ τοῦτω ἑαυτὸν αξοπιστον ποιῶν
570	97r	Rom.10.15		καθὼς γέγραπται	οὐ μόνον φησιν ὅτι ἀπέσταλμαι ἀλλὰ καὶ πάλαι τὸ δεῖν ἀποστολὴν γενέσθαι προείρητο ἀξιοπιστος οὖν κατ' ἄμφω ἐκ τε τῆς ἀποστολῆς ἐκ τε τοῦ προωρίσθαι τὴν ἀποστολήν
571	97v	Rom.10.15		ὡς ὡραῖοι	οἱ πόδες αὐτῶν ἐνεκωμιάσθησαν διὰ τὸν τοῦ κηρύγματος τρόπον
572	97v	Rom.10.15	^*		εἰ τοίνυν ἄλλως οὐκ ἦν πιστεῦσαι δίχα τοῦ ἀκοῦσαι καὶ δίχα τοῦ κηρύξαι κεκήρυκται δὲ καὶ ἤκουσαν εὔδηλον ὡς ὁ θεὸς μὲν οὐδὲν ἐλλέλοιπεν οἱ δὲ μὴ πιστεύσαντες ἑαυτοῖς μεμφέσθωσαν
573	97v	Rom.10.15-Rom.10.16		ἂλλ οὐ πάντες ὑπήκουσαν	ἐπειδὴ τοῦτο αὐτῶι ἀντέκειτο ὅτι εἰ ἀπὸ θεοῦ ἀπεστάλητε διά τι μὴ πάντες ὑπήκουσαν τῶι εὐαγγελίωι φησιν ὅτι καὶ τοῦτο πρὸ πολλοῦ ἐλέχθη διὰ γὰρ τὸ είναι ἡμᾶς αὐτεξιουσίους οὐδένα πρὸς βίαν ἄγει ὁ θεός
574	97v	Rom.10.16		κύριε τις ἐπίστευσε	εἰ τοῦτό σε φησι σκανδαλίζει τὸ μὴ πάντας ὑπακοῦσαι αυτοσε τοῦτο πιστεῦσαι πεισάτω ἐπειδὴ προελέχθη ὡς οὐ πάντες πιστεύσουσι
575	97v	Rom.10.16-Rom.10.17		ἄρα ἡ πίστις ἐξ ἀκοῆς	ἐπειδὴ ἀεὶ Ἰουδαῖοι σημεῖα ἐπεζήτουν πρόφασιν λαβὼν τὸ προφητικὸν ἐντρέπει αὐτοὺς ὡς οὐ χρὴ σημεῖα ἐπιζητεῖν ἡ γὰρ πίστις ὡς ὁρᾶτε ἐξ ἀκοῆς οὐκ ἐκ σημείων γίνεται
576	97v	Rom.10.17		ἡ δὲ ἀκοὴ διὰ ῥήματος	ἐπειδὴ ἀκοὴν εἶπεν ἐπάγει διὰ ῥήματος θεοῦ μὴ νομίσῃς εὐτελές τι τὴν ἀκοὴν οὐκ ἐστιν ανθρωπινα ῥήματα λαλούμενα ἀλλὰ θεοῦ
577	97v	Rom.10.17-Rom.10.18		ἀλλὰ λέγω μὴ οὐκ ἤκουσαν	ἐπειδὴ εἶπεν ἡ πίστις ἐξ ἀκοῆς ἂλλ ἐρεῖ τις φησι μὴ οὐκ ἤκουσαν οἱ Ἰουδαῖοι καί φησι ὅλη ἡγῇ ἤκουσαν ὡς μαρτυρεῖ καὶ ὁ προφήτης καὶ οἱ Ἰουδαῖοι παρ' οἷς μάλιστα κεκήρυκται οὐκ εἴχομεν ἀκοῦσαι
578	97v	Rom.10.18-Rom.10.19		μὴ οὐκ ἔγνω Ἰσραήλ	ναί φησιν ἐκήρυξαν μὲν πολλοὶ εἰκὸς δὲ τοὺς ἐξ Ἰσραὴλ μὴ γνῶναι τοῦ κηρύγματος τὴν δύναμιν καί πως ἑνὶ τοῦτό φησι ὅτι τὰ μὲν ἔθνη οἷς οὐδὲν προείρητο ἔγνωσαν ὁ δὲ Ἰσραὴλ οὐκ ἔγνω καίτοι προακούσας ἰδοὺ γὰρ αὐτος ονομοθετης φησιν ἐγὼ παραζηλώσω ὑμᾶς ἐπ' οὐκ ἔθνει ὡς οὖν τοὺς ἐξ ἐθνῶν ἑωρᾶτε προσερχομένους τῆι πίστει καὶ ἔτι μὴν ἐρχομένους εαυτος δὲ απορριπτεμενους ἔδει ὑμᾶς τὴν αἰτίαν εἰδέναι μᾶλλον δὲ ἑκοντες ἐπελάθεσθε τῶν οὕτω σαφῶν προῤῤήσεων
579	97v	Rom.10.19		πρῶτος Μωσῆς λέγει	δεύτερος γὰρ εἶπεν Ἠσαΐας
580	97v	Rom.10.19		παραζηλώσω	οἷον παρακνισω μεγίστῃ δὲ ἡ τοῦ πράγματος ἰσχὺς πολλάκις γὰρ ὁ παρακλήσει μὴ πεισθεὶς ἐπείσθη τῶι παρακνισμῶι
581	97v	Rom.10.19		ἐπὶ ἔθνει ἀσυνέτωι	τι γὰρ εὐτελέστερον ἡ ἀσυνετώτερον εἰδωλολατρῶν
582	97v	Rom.10.19-Rom.10.20		Ἠσαΐας δὲ ἀποτολμᾷ	ᾑρήσατο φησι καὶ κινδυνεῦσαι μᾶλλον ἡ συνεσσκιασμεην εἰπεῖν τὴν οἰκονομίαν
583	97v	Rom.10.20		τοῖς ἐμε μὴ ζητοῦσιν	τινες δὲ οἱ μὴ ζητοῦντες μὴ δὲ ἐπερωτῶντες οἱ ἐξ ἐθνῶν δηλάδη ὁρᾷς πόσας εἶχον τοῦ γνῶναι ἀφορμὰς ὁρῶντες γὰρ διὰ τῆς πίστεως εὐδοκιμοῦντα τὰ ἔθνη ὤφειλον ἀνανῆψαι ἂλλ ἑκοντες ἐτυφλώθησαν
584	97v	Rom.10.20		τοῖς ἐμε μὴ ἐπερωτῶσιν	τῶν ἐθνῶν καθαιρειτο φρόνημα ὅτί φησι τὸ πᾶν χάριτος ἦν ὅμως ἐστι καὶ τῶν ἐθνῶν τὸ γὰρ τὸν εὑρεθέντα καὶ φανέντα μηκέτι εασαια τῆς αὐτῶν ἦν ἀρετῆς
585	97v	Rom.10.20-Rom.10.21		πρὸς δὲ τὸν Ἰσραὴλ λέγει	ὦ κατηγορίας Ἰουδαίων ἵνα γὰρ μὴ λέγωσι διά τι ἡμῖν μὴ γέγονεν ἐμφανὴς τὸ πλέον ἐπ' αὐτῶν γενόμενον ἔδειξεν ὅτι καὶ παρεκάλει καὶ οὐκ ἠκούσθη ὁ κύριος ὅλην δέ φησι τὴν ἡμέραν οἷον τὸν τῆς ένανθρωπησεως καιρὸν ἡ μᾶλλον πάντα τὸν εμπροαθεν ἑξῆς ἐξῆλθεν ἐξ Αἰγύπτου
585Ph	97v	Rom.10.21
586	97v	Rom.10.21		πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα	ὁ μὲν θεὸς ἐκάλει καὶ οἷον ἐναγκαλίσασθαι ηβούλετο τι δὲ αὐτοὶ ἠπείθουν καὶ ἀντέλεγον
587	97v	Rom.10.21-Rom.11.1		λέγω οὖν	ἄρα οὖν ἐπειδὴ ἠπείθησαν καὶ ἀντεῖπον μὴ ἐν ἀποβολῆι γεγένηνται ὡς μὴ δὲ ἐπιστρέψαι δύνασθαι καὶ διὰ τοῦτο κατηργεῖσθαι τὰς πρὸς Ἀβραὰμ ἐπαγγελίας οὐ μὲν οὖν καὶ γὰρ καὶ λαὸς ἐστιν αὐτοῦ φησι καὶ προέγνω αὐτον τουτέστι πρὸ τῶν ἐθνῶν καὶ ἐγγὺς ὁ ἔλεγχος αὐτος ἐγώ φησιν ὁ κῆρυξ καὶ διδάσκαλος τῶν ἐθνῶν ἰσραηλίτης εἰμι οὐκοῦν οὐκ αποθητε ἂλλ ἑαυτοὺς αποθεισθε
588	97v	Rom.11.1		μὴ ἀπώσατο	κατὰ ἐρώτησιν καὶ ἀπαγόρευσιν προάγει τὸν λόγον
589	97v	Rom.11.1-Rom.11.2		οὐκ ἀπώσατο	εἰ γὰρ ἀπώσατο οὐκ ἂν ἐξ Ἰουδαίων ἀποστόλους καὶ κήρυκας ἐξελέξατο
590	97v	Rom.11.2		ἡ οὐκ οἴδατε ἐν Ἠλίᾳ τι λέγει	ἵνα μὴ λέγωσιν Ἰουδαῖοι εἶτα σὺ εἰ φησιν ὁ ἅπας λαὸς τοῦ Ἰσραὴλ καὶ εἰς σε μέλλουσιν αἱ πρὸς Ἀβραὰμ ἐπαγγελίαι πέρας λαμβάνειν φησι πρὸς τοῦτο ὅτι πολλοὶ εἰσι σεσωσμένοι ἂλλ ὑμεῖς ἀγνοεῖτε καὶ γὰρ ὁ Ἠλίας μόνος ᾤετο ὑπολελεῖφθαι ἂλλ ἤκουσεν είναι καὶ ἄλλους οὕτω καί νυν φησι πολλοὶ εἰσιν οἱ ἐξ Ἰουδαίων πιστοὶ ἂλλ ὑμεῖς ἀγνοοῦντες ἐμε μόνον οἴεσθε
591	97v	Rom.11.2-Rom.11.3		κἀγὼ ὑπελείφθην	εἶδε ὁ Ἠλίας ἠγνόει ὅτι μόνος οὐκ ἦν σχολῇ γαν ὑμεῖς εἰδείητε
592	97v	Rom.11.3-Rom.11.4		ὁ χρηματισμός	τουτέστιν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ
593	98r	Rom.11.4		κατέλιπον ἐμαυτῶι	ηλοι ^*τὸ κατέλιπον ὅτι τῆς τοῦ θεοῦ χάριτος ἦν τὸ πολυμερος
594	98r	Rom.11.4-Rom.11.5		οὕτως οὖν	ὥσπερ οὖν τότε φησιν ἐκ παντὸς τοῦ λαοῦ ἑπτακισχίλιοι εὐηρέστουν οὕτω καί νυν ὀλίγοι εὐαρεστοῦσι καὶ αὐτοὶ λογίζονται εἰς σπέρμα τῶι Ἀβραὰμ καὶ οὐκ ἐξέπεσεν ἡ ἐπαγγελία τοῦ θεοῦ
595	98r	Rom.11.5		καὶ ἐν τῶι νυν καιρῶι	οὐκοῦν καὶ ἐπὶ τοῦ Ἠλίᾳ χάριτι ἐσώθησαν τοῦτο γὰρ καὶ ὁ Κάϊν δηλοῖ σύνδεσμος καὶ πάλιν ὥσπερ ἐν Ἠλίαι φησιν ὑπόλειμμα ἐστιν εὐαρέστων κατὰ χάριν επιλεγεν τῶν τῶι δὲ εἰπεῖν ἐκλογὴν ἔδειξε καὶ τῶν ἐπιλεγέντων τὴν δοκιμὴν οὐ γὰρ ἂν ἀδόκιμοι ἐπελέγησαν τῶι δὲ εἰπεῖν χάριτι ἔδειξε τὴν τοῦ θεοῦ δωρεάν
596Pha	98r	Rom.11.5-Rom.11.6	Φ(ω)τ(ιου)	εἰ δὲ χάριτι	Εἰ χάριτι ἐκλεγομεθα ῥᾴδιον τὸ προσελθεῖν καὶ πιστεῦσαι Χριστῷ οὐδὲ γὰρ ἔργων δεόμεθα εἰς τὸ προσδραμεῖν αὐτῷ καὶ πιστεῦσαι ἀλλὰ μόνῃ γνώμη καὶ προαίρεσις ἀρκεῖ κατὰ χάριν γὰρ καὶ οὐ δι' ἔργα προσδέχεται ὥστε εἰ χάριτι καλεῖ καὶ προσδέχεται οὐκ ἔχομεν εἰς τοῦτο χρείαν ἔργων ἐπεὶ εἰ χρείαν σχοίημεν ἔργων οὐκέτι μένει χάρις ἡ χάρις διὰ τοῦ ἔργου εἰς ἀντιμισθίαν περιϊσταμένη ὥστε οὐκ ἔστι χάρις ἡ χάρις οὐ μόνον δὲ τοῦτο ἀκολουθήσει τὸ ἄτοπον ἐὰν νομίσωμεν ὅτι δεῖ ἡμῖν ἔργων εἰς τὸ προσελθεῖν καὶ πιστεῦσαι Χριστῷ ἀλλὰ καὶ ἕτερον ὅμοιον εἰ γὰρ ἐξ ἔργων προσιέναι δεῖν ἡμᾶς νομίσομεν δῆλον ὡς ἀνῄρηται ἡ χάρις ἐπεὶ εἰ μὴ ἀνῄρηται οὐκέτι οὐδὲ τὸ ἔργον μένει ἔργον τῆς χάριτος οὐκ ἐώσης ὅλως ἔργον ὑποστῆναι ἀλλὰ προῖκα τὴν ἐκλογὴν ἐπιδεικνυμένης κεχώρισται μὲν γὰρ ἀπ' ἀλλήλων τῇ φύσει χάρις καὶ ἔργον καὶ τῷ μὲν ἔργῳ ἕπεται μισθὸς ἀλλ' οὐ χάρις ἡ δὲ χάρις δίδοται οὐχ ὡς ἀντιμισθία ἀλλὰ δῶρον καὶ φιλοτιμία δῆλον οὖν ὅτι τῆς χάριτος τὴν εὐεργεσίαν παρεχομένης εἴ τις οἴεται διὰ τῶν ἔργων ταύτης ἀπολαύειν ἀναιρεῖ τὴν χάριν τὸ ὅσον γε ἐφ' ἑαυτῷ καὶ οὐ μένει χάρις ἔτι ἡ χάρις πάλιν δὲ οὐδὲ τὰ ἔργα μένει ἔργα τὴν γὰρ οἰκείαν οὐ σώζει φύσιν ἐπεὶ τοῖς ἔργοις μισθὸς ἀλλ' οὐ χάρις ἀκολουθεῖ τῆς χάριτος οὖν χορηγούσης τὴν εὐεργεσίαν κἄν τις δι' ἔργων ταύτης τυχεῖν πειραθείη εἰς μάτην ἔσται ἡ πεῖρα μήτε τῶν ἔργων ἔργων ἔτι δυναμένων διαμεῖναι οὐ γὰρ ἔσται τούτοις μισθὸς τῆς χάριτος προλαβούσης καὶ ματαιοπονοῦντος λαβεῖν δι' ἔργων ὃ προῖκα παρέσχεν ἡ χάρις
596Phb	98r	Rom.11.6	αλλ(ως) ^*		εἰ χάριτι φησὶν οὐκέτι ἐξ ἔργων ἐπεὶ εἰ συγχωρηθῇ τὸ ἐξ ἔργων ἀνῄρηται ἡ χάρις χάρις εἶναι πάλιν εἰ ἐξ ἔργων οὐκέτι ἐστὶ χάρις ἐπεὶ εἰ συγχωρηθῇ ἡ χάρις οὐκέτι μένει τὸ ἔργον ἔργον
596	98r	Rom.11.6		οὐκέτι ἐξ ἔργων	ἵνα μὴ λέγωσιν ὅτι εἰ καὶ προφῆται προέτρεπον καὶ ὁ θεὸς παρεκάλει καὶ ἡ παραζήλωσις ιηνακη ἦν ἡμᾶς πεῖσαι απητουμεθα δὲ φορτικά τινα καὶ οὐχ ὑπηκούσαμεν διὰ τοῦτό φησιν χάρις ἐστι τὸ πᾶν καὶ οὐ χρεία ἔργων εἰς τὸ πιστεῦσαι οὐ δὲ γὰρ οἱ προσελθόντες διὰ ἔργα προγενόμενα ἀξιόχρεοι πρὸς τὴν κλῆσιν ἔδοξαν ἀλλὰ χάρις θεοῦ ἐστι τὸ πᾶν
597	98r	Rom.11.6		ἐπεὶ τὸ ἔργον	ι ^*γὰρ ἡ χάρις ἔργον ἀπαιτεῖται ἄρα τὸ ἔργον οὐκέτι ἐστιν ἔργον τῆς χάριτος προλαβούσης καὶ γενομένης ἔργον καὶ οἷον ἐξωθησάσης τὸ ἔργον ἐκ τοῦ είναι ἔργον
598	98r	Rom.11.6-Rom.11.7		τι οὖν ὁ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ	τοῦτο οὐκ ἐρωτῶντος ἐστιν ἂλλ ἐγκαλοῦντος ἑαυτῷ γάρ φησι μάχεται ὁ Ἰουδαῖος ζητῶν δικαιοσύνην ἦν οὐ βούλεται λαβεῖν τοῦτο γάρ φησιν ὁ Ἰουδαῖος ἐπιζητεῖ οὕτως οὐ βούλεται τυχεῖν τὸ γὰρ οὐκ ἐπέτυχε κατὰ οἰκείαν νοήσεις βούλησιν
599	98r	Rom.11.7		ἡ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν	οἷον ἐξ Ἰουδαίων καὶ ἐθνῶν πιστοὶ ἐκλογὴν δὲ εἰπὼν δείκνυσι καὶ τὴν ἐκείνων δοκιμὴν καὶ τὴν τοῦ θεοῦ χάριν τὸ δὲ ἐπέτυχε δηλοῖ τῶν ἀγαθῶν τὸ μέγεθος
600	98r	Rom.11.7		οἱ δὲ λοιποί	ὅσοι ἐν απεμειναν τῶι Ἰουδαϊσμῶι λοιπὸν μετὰ τὸν ελκεγχον θαῤῥεῖ πώρωσιν αὐτοῖς ἐγκαλεῖν
601	98r	Rom.11.7-Rom.11.8		ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεός	τὸ ἔδωκε μὴ ἐνέργειαν ἀλλὰ συγχώρησιν νόει οἷον λαβεῖν συνεχώρησεν
602	98r	Rom.11.8		πνεῦμα κατανύξεως	τὴν περὶ τὸ χεῖρόν νυν ἕξιν καὶ προσοχὴν τῆς ψυχῆς κατάνυξιν καλεῖ κατανυγηναι γὰρ ἐστι τὸ ἐμπαγῆναί που καὶ προσηλωθῆναι καὶ ἐν καλῶι καὶ ἐν κακῶι νυν μέν τοι τὸ ἀμετάθετον αὐτῶν πρὸς τὸ κακὸν κατάνυξιν ἐκάλεσεν
603	98r	Rom.11.8		ὀφθαλμοὺς τοῦ μὴ βλέπειν	εἰπὼν ἐπ' ωρωθησαν φέρει τοῦ Ἠσαΐου τὴν μαρτυρίαν ἵνα μὴ δόξῃ ἐπαχθὴς είναι αἰτίαν δὲ τῆς πωρώσεως λέγει τὴν αὐτῶν γεγενῆσθαι φιλονεικίαν ὀφθαλμοὺς γὰρ ἔχοντες εἰς τὸ ἰδεῖν τὰ θαύματα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὦτα εἰς τὸ ἀκοῦσαι τὴν διδασκαλίαν οὐδενὶ τοῦτω εἰς δέον ἐχρήσαντο ἀλλὰ τοὺς μένον ἐκάμμυσαν τὰ δὲ ἀπέφραξαν ὡς τοῦτο σπουδάζοντες τὸ μὴ σωθῆναι
604	98v	Rom.11.8-Rom.11.9		καὶ Δαυὶδ λέγει	λοιπὸν τὴν ὑπὲρ τῆς ἀπιστίας ταύτης τιμωρίαν τὸν Δαυὶδ φέρει λέγοντα ἥτις τέλος ἔλαβε καὶ ἐξῆλθε
605	98v	Rom.11.9		ἡ τράπεζα αὐτῶν	τὰ ἀγαθὰ αὐτῶν καὶ ἡ τρυφῇ εἰς τὸ ἐναντίον περιέστη
606	98v	Rom.11.9		καὶ εἰς θήραν εἰς σκάνδαλον	εὐάλωτοί φησι τοῖς ἐπηρεάζουσι γένωνται
607	98v	Rom.11.9		καὶ εἰς ἀνταπόδομα	ἀνταπόδομα εἶπε δηλῶν ὅτι ταῦτα πάσχοντες ἁμαρτιῶν τίνουσι δίκας
608	98v	Rom.11.9-Rom.11.10		σκοτισθήτωσαν οἱ ὀφθαλμοί	τὸ αὐθαιρέτως μέλλον παρ' αὐτῶν γίνεσθαι ὡς ἐν κατάρας λέγει μέρει ἐπειδὴ γάρ φησιν οὐκ βουληθσαν τὸν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης ἰδεῖν μηδὲ ἴδοιεν
608ex	98v	Rom.11.10		καὶ τὴν νῶτον αὐτῶν	τὸ μέλλειν αὐτοὺς ὑπο Ῥωμαίους γίνεσθαι δηλοῖ τὸ δὲ διὰ παντὸς ὡς οὐδε ελέυθερωθειεν ποτε σημαίνει
609	98v	Rom.11.10-Rom.11.11		λέγω οὖν μὴ ἔπταισαν	καθαψαμενος αὐτῶν σφοδρῶς πειρᾶται τινα παραμυθίαν αὐτοῖς εὗρε τὰ μὲν γὰρ ἁμαρτήματα φησιν μέγιστα ἄρα δὲ μὴ τοιαῦτα επταισεν ἵνα πεσόντες μὴ δὲ ἀναστῶσιν ἔτι κἂν βοθυληθῶσι Μὴ γένοιτό φησι οἷα γὰρ ἂν επταισεν δεκτὸ εἰσι θεῶι βουληθέντες μόνον πλὴν ὅρα ὅτι καὶ ἐν αὐτῆι τῆι παραμυθία ὑπευθύνους αὐτοὺς ποιεῖ μεγίστων ἁμαρτημάτων
609Ph	98v	Rom.11.11	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ἐπειδὴ τῶν προσπταιόντων οἱ μὲν πταίοντες ὑποσκελίζονται μόνον οἱ δὲ καὶ καταπίπτουσιν θέλων τοὺς Ἰουδαίους ἅμα μὲν τῆς πολλῆς ἀθυμίας ὡς προϋβρισμένους ἀπαγαγεῖν ἅμα δὲ καὶ ἐπὶ τὴν πίστιν προτρέψασθαι φησὶν ὅτι τὸ πταῖσμα αὐτῶν οὐχὶ εἰς κατάπτωσιν τελείαν γέγονεν ἀλλὰ μόνον οἷον ὑπεσκελίσθησαν καὶ τοῦτο οὐχ ἁπλῶς ἀλλὰ διά τινα οἰκονομίαν συνεχωρήθη ἵνα ἐν τῷ ἐκείνων παραπτώματι γένηται μὲν ἡ σωτηρία τοῖς ἔθνεσιν γένηται δὲ καὶ αὐτῶν ἐκείνων ἡ ἀνορθωσις παραζηλούντων καὶ μιμουμένων τοὺς ἐξ ἐθνῶν ὥστε τὸ παραπταῖσαι αὐτοὺς τρόπον τινὰ εἰς ἀνορθωσιν αὐτῶν συντελεῖ εἴπερ ἐν τῷ παραπτώματι αὐτῶν ἡ σωτηρία τοῖς ἔθνεσιν ἐν δὲ τῇ σωτηρίᾳ ἡ παραζήλωσις διὰ δὲ τῆς παραζηλώσεως ἡ τῶν πεπτωκότων ἀνορθωσις τοιαύτη γὰρ ἡ τοῦ θεοῦ ἄρρητος καὶ ἀκατάληπτος πρόνοια καὶ οἰκονομία ἐξ ἀπορων πόρους παρέχει καὶ ἐκ τῶν ἐναντίων τὰ χρηστότερα οἱ μὲν γὰρ Ἰουδαῖοι ἔπταισαν ὥστε καὶ πεσεῖν καὶ κεῖσθαι καὶ μήτε ἑαυτοῖς μήτε ἑτέροις χρηστοῦ τινος γενήσεσθαι αἴτιοι ὁ δὲ θεὸς τῷ ἐκείνων παραπτώματι καὶ πρὸς τὴν τῶν ἐθνῶν σωτηρίαν ἀπεχρήσατο καὶ εἰς τὴν αὐτῶν ἐκείνων ἀπὸ τοῦ πτώματος ἐπανορθωσιν ὥστε οὐκ ἔπταισαν ταῦτα τοῦ θεοῦ οἰκονομοῦντος ἵνα πέσωσιν ἀλλ' ἔπταισαν ἵνα διορθώσωνται μᾶλλον δὲ ὡς αὐτος φησιν ἵνα πλοῦτος κόσμου γένηται καὶ πλοῦτος ἐθνῶν καὶ ἐκ τούτου πάλιν τελεία καταλλαγὴ κόσμου καὶ τελεία πάντων ἀναβίωσις οὐ μόνον τῶν προσπταισάντων ἀλλὰ καὶ τῶν μέχρι θανάτου καὶ νεκρώσεως καταπεσόντων καὶ ὅρα ἀρχομενος μὲν πταῖσμα τὴν ἀπείθειαν ἐκάλει τῶν Ἰουδαίων εἶτα παράπτωμα ἐπειδὴ δὲ ἔδειξεν αὐτοῖς ἐὰν βούλωνται μόνον πεισθῆναι τὸ μέγεθος τῶν ἀγαθῶν καὶ ἐπῆρεν αὐτοὺς πλοῦτον ἐθνῶν καλῶν καὶ καταλλαγὴν κόσμου καὶ σάρκα οἰκείαν τότε καὶ τῆς ἀπειθείας τὸ ἄτοπον ἡλίκον ἐστὶν δεικνύει νεκροὺς αὐτοὺς διὰ ταύτης ἀποφαινομενος γενέσθαι ἀλλὰ καὶ τοῦτο λίαν θαυμασίως ποιεῖ καὶ σοφῶς ἐπειδὴ γὰρ τὸ νεκροὺς αὐτοὺς ἁπλῶς ὀνομασθῆναι λίαν ἦν πικρὸν καὶ καταφορικὸν καὶ εἰς ὕβριν μᾶλλον ἢ παραίνεσιν συντελοῦν οὐχ οὕτως αὐτὸ τίθησι ξηρῶς ἀλλὰ μίγνυσιν αὐτὸ καὶ ἐν τάξει ἐπαίνου προάγει λέγων τὶς ἡ πρόσληψις αὐτῶν εἰ μὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν διὰ μὲν τοῦ ζωὴ τὸ εὐφραῖνον τιθεὶς διὰ δὲ τοῦ ἐκ νεκρῶν ὑποσημαίνων ὅτι ἡ ἀπείθεια αὐτῶν νέκρωσις ἦν εἶτα εἰπὼν ὅτι τὸ παράπτωμα αὐτῶν σωτηρία γέγονε τῶν ἐθνῶν ἐφεξῆς ἐκ τοῦ μᾶλλον ἐπιχειρεῖ ὅτι πάντως καὶ αὐτῶν ἔσται σωτηρία προαγαγὼν δὲ τὸ ἐπιχείρημα ἐπειδὴ ὡς ἔθος αὐτῷ πρὸ τοῦ ἀπαρτίσαι τὴν περίοδον περιβολαῖς ἐχρήσατο διὰ τοῦ ὑμῖν γὰρ λέγω καὶ ἑξῆς πάλιν ἐπαναλαμβάνει τὸ ἐπιχείρημα καί φησιν εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καὶ ἑξῆς καὶ σημείωσαι ὅτι κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν ταῖς ἐπαναλήψεσιν οὐχ οὕτω γυμνῶς καὶ ὡς ἐπεχείρησε πάλιν ἐπαναλαμβάνει ἀλλ' ἢ μετὰ αὐξήσεως ἢ μετὰ τελειοτέρας διὰ καθάρσεως ἢ ἐμφαντικώτερον καὶ ἁπλῶς ἄνευ τινὸς σχηματισμοῦ καὶ διαμορφώσεως σπανιάκις εὕροις αὐτον καίτοι συνεχῶς σχεδόν τι χρώμενον τῇ ἐπαναλήψει κεχρημένον
610	99r	Rom.11.11		λλα (sic!) τῶι αὐτῶν παραπτώματι	λον ^*τὸ χωρίον τοῦτο εἴρηται ὅπως καὶ αὐτοὺς παραμυθήσηται καὶ πείσηι μὴ ἀπογνῶναι καὶ ἵνα τῶν ἐθνῶν κατενέγκῃ τὸ φύσημα καὶ πείσηι μὴ ἀπονοεῖσθαι διὰ τοῦτό φησιν ἐσώθη τὰ ἔθνη ὅτι αὐτοὶ σωθῆναι οὐκ ἦν εσχοντο ὡς εἰ γε ἄξιον ἦν τούτους ἔδει πρώτους σωθῆναι εἶτα τὰ ἔθνη ἐπεὶ οὖν οὗτοί φησιν οὐκ ἠθέλησαν πρωτότυποι γεγόνατε ὑμεῖς ὅθεν καὶ αὐτός φησιν Ἰουδαίωι τε πρῶτον καὶ Ἕλληνι καὶ ὁ κύριος πορεύεσθε μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραὴλ καὶ πάλιν ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον ὁρᾷς οὖν ὅτι ἡ ἀπείθεια τῶν Ἰουδαίων χώραν ἔδωκε τοῖς ἔθνεσιν εἰς τὸ γενέσθαι πρωτοτύπους εἰς τὴν πίστιν
611	99r	Rom.11.11		εἰς τὸ παραζηλῶσαι	ἵνα ἐπειδὴ ἀφ' ἑαυτῶν πιστεῦσαι οὐκ ἠβουλήθησαν κἂν κατὰ ζῆλον πιστεύσωσιν
612	99r	Rom.11.11-Rom.11.12		εἰ δὲ τὸ παράπτωμα αὐτῶν	πρὸς παραμυθίαν αὐτοῖς λαλεῖ καὶ πρὸ τροπην εἰ γάρ φησι τὸ παράπτωμα αὐτῶν καὶ τὸ ἥττημα ἀφορμὴ γέγονεν ἀγαθῶν τοσούτοις πόσῳ μᾶλλων εὰν πάντες σωθῶσι τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ πλήρωμα πόσοις ἄρα φησι γένωνται πρόφασις σωτηρίας πάντες σωζόμενοι ἐν ταυτῷ δὲ καὶ τὸ μὴ ἀπογνῶναι αὐτοὺς παιδεύει
613	99r	Rom.11.12		πλοῦτος ἐθνῶν	τουτέστι γέγονεν
613Ph	99r	Rom.11.12	Φ(ω)τ(ιου)	πόσῳ μᾶλλον τὸ πλήρωμα αὐτοῦ	οἷον τὸ συναπαρτισθῆναι καὶ αὐτοὺς τοῖς σωζομένοις εἰ οὖν καὶ τούτων ἐλλειποντων πλοῦτος κόσμου φησὶ γέγονε καὶ πλοῦτος ἐθνῶν πόσῳ μᾶλλον τὸ συναπαρτισθῆναι καὶ αὐτοὺς ἔσται πλοῦτος κόσμου καὶ πλοῦτος ἐθνῶν
614	99r	Rom.11.12-Rom.11.13		ὑμῖν γὰρ λέγω τοῖς ἔθνεσιν	ὑπὲρ Ἰουδαίων λέγει τῶ τε μὴ δόξα διὰ μισον ἐκεῖνα ἃ εἶπεν εἰρηκέναι καὶ ἵνα καταστείλῃ τῶν ἐθνῶν τὸ φρόνημα ὑμᾶς φησι τὰ ἔθνη διὰ δύο αἰτίας ἐπαινῶ καὶ δοξάζω πρῶτον ὅτι τὴν διακονίαν ὑμῶν τουτέστι τὸ κήρυγμα ἐγκεχείρισμαι καὶ ἀνάγκην ἔχω ἐπαινεῖν καὶ δοξάζειν ὑμᾶς ὡς ἐμοὺς μαθητὰς ἔπειτα ἵνα καὶ τῶν Ἰουδαίων τινας οὓς καὶ σῶμα ἴδιον καλεῖ παρακνισθέντας ἐκ τῶν περὶ ὑμῶν ἐπαίνων σώσω λαμπρύνει δὲ κατὰ τοῦτο τὰ ἔθνη ὡς αἰτία γενόμενα σωτηρίας Ἰουδαίοις οἱ μὲν γὰρ ἐξ ἀπωλείας ὑμῖν εἰσί φησιν ἀφορμὴ σωτηρίας τὰ μέν τοι ἔθνη εκενοις ἐκ πίστεως
615	99r	Rom.11.13-Rom.11.14		εἰ πως παραζηλώσω	ὦ φιλονεικίας ἰουδαϊκῆς οὐκ εἶπεν πείσω ἀλλὰ παραζηλώσω ὡς οὐκ ἄλλως πεισθησομένων εἰ μὴ ἐξ ἐπιτάσεώς τινος
616	99r	Rom.11.14		τὴν σάρκα	ἄνω μὲν συγγενεῖς αυτουτς καὶ ἀδελφοὺς καλεῖ νυν δὲ σάρκα πλέον αὐτοὺς οἰκειούμενος
617	99r	Rom.11.14		τινας ἐξ αὐτῶν	οὐ δὲ οὕτως πάντας ἀλλά τινας οὕτως αὐτῶν ᾔδει τὸ μονότονον
618Pha	99r	Rom.11.14-Rom.11.15	Φ(ω)τ(ιου)	εἰ γὰρ ἡ ἀποβολή	τὸ εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καὶ ἑξῆς ἢ ἐπανάληψὶς ἐστι τοῦ εἰ δὲ τὸ παράπτωμα αὐτῶν ὡς καὶ προείπομεν ἢ αἰτία τῆς σπουδῆς Παύλου τῆς περὶ τὸ σωθῆναι αὐτοὺς ὡς ἂν εἴ τις ἔλεγε τὶ σπεύδεις Παῦλε ὑπὲρ τῶν Ἰουδαίων τὶ λέγων εἴ πως παραζηλώσω τὴν σάρκα μου καὶ σώσω τινὰς ἐξ αὐτῶν τὶ ἐστιν ὁ τοσοῦτος ἀγὼν ναὶ φησὶν προσήκει μοι σπεύδειν καὶ ἀγωνίζεσθαι εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καὶ ἑξῆς τοῦτ' ἔστιν εἰ καὶ τούτων ἐλλειποντων ὅμως κατηλλάγη ὁ θεὸς τῷ κόσμῳ καὶ τὸ μεσότοιχον ἤρθη τῆς παλαιᾶς ἔχθρας τὶ οὐκ ἂν γένοιτο χρηστὸν καὶ ὑπερθαύμαστον καὶ τούτων σωθέντων καὶ προστεθέντων
618	99r	Rom.11.15		καταλλαγὴ κόσμου	ἐπειδὴ πάλιν αὐτῶν καθήψατο πάλιν αὐτοὺς ἐπαινεῖ τὰ αυτὰ τοῖς ανωλεγων εἰ γάρ φησιν ἡ πρόσκρουσις αὐτῶν πρόφασις γέγονε σωτηρίας τῶι κόσμωι τι ἂν εἴποι τις ὅτι ἔσται εὰν προσληφθῶσι παρὰ θεοῦ τι μὲν οὖν ἕτερόν φησιν εἰ μὴ ἀνάστασις νεκρῶν ἂλλ ὥσπερ ἡ ἀνάστασις οὐ διὰ τὴν πρόσληψιν αὐτῶν ἔσται οὕτως οὐ δὴ ἡ σωτηρία τῶν ἐθνῶν γέγονε δι' αὐτοὺς ἀλλὰ λόγους αὐτοῖς χαρίζεται εἰς τὸ προτρέψασθαι
618Phb	99r	Rom.11.15	Φ(ω)τ(ιου) ^*		εἰ γὰρ καὶ μεγίστῳ μέρει φησὶ ζημιουμένων τῶν σωζομένων ὅμως ἡ σωτηρία αὐτῶν καταλλαγὴ γίνεται κόσμου καὶ ἡ ἔχθρα ἡ πρὸς τὸν θεὸν διαλύεται τῶν ἀνθρώπων τὶ χρὴ λογίζεσθαι ἐπειδὰν καὶ αὐτὸ τὸ μέρος ὅπερ ἐστὶν οἱ Ἰουδαῖοι προσληφθῇ καὶ προστεθῇ τοῖς σωζομένοις τὶς οὖν ἐστιν ἡ πρόσληψις αὐτῶν καὶ ἡ προσθήκη εἰ μὴ μέγας πλοῦτος εἰ μὴ τελεία καὶ ὁλοκληρος χαρὰ ὡς ἐπὶ τελείᾳ καὶ κοινῇ ζωῇ καὶ ἀναβιώσει ἐκ νεκρῶν
619ex	99r	Rom.11.15		εἰ μὴ ζωή	ἡ τοῦτό φησι τι ἔσται ἡ πρόσληψις αὐτῶν εἰ μὴ ἵνα εἴπωμεν ὅτι ἀποθανόντας αὐτοὺς ταῖς ἁμαρτίαις ζωοποιεῖ ὁ προσλαμβάνων θεός
619Ph	99r	Rom.11.15-Rom.11.16	[Φ(ω)τ(ιου)]	εἰ δὲ ἡ ἀπαρχή	Τοῦτο ἐπικατασκευαστικὸν ὅτι πάντως ἐάν περ θέλωσι σωθήσονται οἱ Ἰουδαῖοι καὶ κατασκευάζει αὐτὸ διχῶς πρῶτον μὲν ἐκ τῆς ἀκολουθίας δεύτερον δὲ ἀπορίαν πρὸς τοῦτο φερομένην πολλαχῶς ἐπιλυομενος
620	99r	Rom.11.16	^*		ἀπαρχὴν δὲ καὶ ῥίζαν καλεῖ τοὺς ἀμφὶ τὸν Ἀβραὰμ φύραμα δὲ καὶ κλάδους τοὺς ἐκ τοῦ γένους αὐτοῦ πιστεύσαντας
621	99v	Rom.11.16		καὶ τὸ φύραμα	εἰ οὖν σὺν τῆι ἀπαρχὴ καὶ τῆι ῥίζηι ἀνάγκη είναι ἅγιον τότε φύραμα καὶ τοὺς κλάδους οἱ δὲ Ἰουδαῖοι οὐχ ἅγιοι ἄρα καὶ τῆς συγγενείας ἐξέπεσον τοῦ Ἀβραάμ
621ex	99v	Rom.11.16	^*		ἡ ὅτι αὐτοὺς ἁγίους καλεῖ προτρέπων εἰς τὴν πίστιν ὡσεὶ εἶπεν ἐπιτήδειοὶ ἐστε καὶ πρέποντες τὸ θέλειν ὑμῖν λείπει μόνον
622	99v	Rom.11.16-Rom.11.17		εἰ δὲ τινες τῶν κλάδων	ὀλιγότητος σημαντικὴν τέθεικε λέξιν παραμυθούμενος αὐτοὺς ἐπεὶ ἄνω δηλοῖ ὅτι ὀλίγοι ἐσώθησαν ὡς ὅταν λέγη τὸ κατάλειμμα σωθήσεται
623	99v	Rom.11.17		εξεκλαθησαν	τῆι ἀπιστίαι
624	99v	Rom.11.17		σὺ δὲ ἀγριέλαιος	ὅσον δείκνυσιν εὐτελεῖς τοὺς εξεθων τοσοῦτον πλέον παρακνίζει αὐτοὺς εἰπὼν δὲ ἐνεκεντρίσθης δείκνυσιν ἐν τῆι διαφερούσηι αὐτοῖς ῥίζηι ἐφεστηκότας τοὺς ἐξ ἐθνῶν ἄρα οὐ παρακνίζοντος τὰ ῥήματα
625	99v	Rom.11.17		καὶ συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης	τοῦτο ταλαιπωρία Ἰουδαίων τὸ τοὺς κατὰ μηδὲν διαφέροντας κοινωνοὺς τῆς διαφερούσης αὐτοῖς γενέσθαι ῥίζης αὐτοὺς δὲ ἐξωσθῆναι
626	99v	Rom.11.17-Rom.11.18		μὴ κατάκαυχω τῶν κλάδων	δείκνυσι τὴν ἄγαν εὐτέλειαν τῶν Ἰουδαίων οὐ γὰρ εἶπε καυχῶ ἀλλὰ κατάκαυχω ὅπερ ἐπὶ τῶν χαμαὶ κειμένων γίνεται εἶτα καὶ παραδάκνει αὐτοὺς δεικνὺς καυχήσεως ἄξια συμβεβηκέναι τοῖς ἔθνεσιν ἐκ τῆς πίστεως εἰ καὶ μὴ προσήκει καυχᾶσθαι φησιν
627	99v	Rom.11.18		οὐ σὺ τὴν ῥίζαν βαστάζεις	καί τι τοῦτο πρὸς τοὺς ἐκκλασθέντας κλάδους οὐδὲν εἰ μὲν γὰρ τῆς ῥίζης κατεκαυχώμην εἶχε λόγον τοῦτο εἰ δὲ τὴν ῥίζαν ὡς ἁγίαν προσκυνῶ τι πρὸς τοὺς ἐκπεσόντας κλάδους εἰ βασταζομαι ὑπο τῆς ῥίζης ἀλλὰ βούλεται σκιὰν αὐτοῖς ἐξευρεῖν παραμυθίας ἵνα μὴ τῆι περισσοτέρᾳ λύπηι καταποθῶσιν ἀλλὰ ἀνανήψωσιν ὡς ὑπολελειμμένης σωτηρίας
628	99v	Rom.11.18-Rom.11.19		ἐρεῖς οὖν ἐξεκλάσθησαν κλάδοι	ἐσχημάτισται ὁ λόγος ὡς τῶν ἐθνῶν λεγόντων καὶ διά τι μὴ καυχήσομαι τοιούτων μοι φησιν ὑπαρξάντων χρηστῶν οὗτοι ἐξεκλάσθησαν καὶ ἐγὼ ἐνεκεντρίσθην καὶ κληρονόμος γέγονα τῆς τῶν πατρων αὐτῶν δόξης καὶ τῶν ἐκείνοις δοθεισῶν ἐπαγγελιῶν ὁ ξένος ἐγὼ καὶ κατ' οὐδὲν προσήκων ἀπολαύω ἐκ δὲ τοῦ εἰπεῖν καλῶς συναινεῖ τοῖς ἔθνεσιν ὡς ἀληθῆ εἰρηκόσιν
629	99v	Rom.11.19-Rom.11.20		τῆι ἀπιστία ἐξεκλάσθησαν	ὅρα τὸ σοφὸν τοῦ ἀπόστολο ἐν τῶ δοκεῖν τὸν ὑπὲρ Ιοδαιων ποιεῖσθαι λόγον πλέον αὐτοὺς ἐπιτρίβει καὶ κατακόπτει
630	99v	Rom.11.20		σὺ δὲ τῆι πίστει ἕστηκας	τὴν αἰτίαν τῆς τε ἐκείνων ἀποβολῆς καὶ τῆς ἡμῶν προσλεψεως τῆς εἰς Χριστὸν λέγει πίστιν
631	99v	Rom.11.20-Rom.11.21		εἰ γὰρ ὁ θεὸς τῶν κατὰ φύσιν κλάδων	θέλει αὐτῶν ἐκ τραγωδησαι τὴν συμφορὰν ενταξει ἐπὶ τιμησεως τῶν ἐθνῶν
632	99v	Rom.11.21		μήπως	περὶ αἴρει τοῦ λόγου τὸ φορτικὸν τῆι ἀμφιβολίαι
633	99v	Rom.11.21-Rom.11.22		ἴδε οὖν χρηστότητα	ἐπὶ τὸν θεὸν ἄγει τὸ πρᾶγμα καὶ τὴν αὐτοῦ χάριν οὐ δὲ γὰρ λέγει ἴδε πόνον ἔσχες πόνον καὶ κατορθώματα
634	99v	Rom.11.22		εὰν ἐπιμείνῃς τῆι χρεστότητι	εὰν ἄξια πράττῃς τῆς τοῦ θεοῦ φιλανθρωπίας οὐ γὰρ πίστεώς σοι δειμονης φησι
635	99v	Rom.11.22		ἐπεὶ καὶ σὺ ἐκκοπήσῃ	οὔτε γάρ σοι τὰ ἀγαθὰ οὔτε ἐκείνοις τὰ κακὰ ἀμετάβλητα
636	99v	Rom.11.22-Rom.11.23		ἐγκεντρισθήσονται	οὐ γὰρ ὁ θεὸς αὐτοὺς ἐξέκοψεν ἂλλ αὐτοὶ ἑαυτούς
637	99v	Rom.11.23		δυνατὸς γὰρ ὁ θεός	τὸ πιθανὸν τῶι λόγωι ἐκ τῆς τοῦ θεοῦ δυνάμεως περιποιεῖ
638	99v	Rom.11.23-Rom.11.24		εἰ γὰρ σὺ ἐκ τῆς	καὶ λογισμὸν ἀποδίδωσι τοῦ δύνασθαι αὐτοὺς θελήσαντὰς ἐγκεντρισθῆναι εἰ γάρ φησι τὰ παραφυσιν ἡ πίστις ἐποίησε πόσῳ μᾶλλον τὰ κατὰ φύσιν
639	99v	Rom.11.24		ἐγκεντρισθήσονται τῆι ἰδίαι	ἵνα μή τις πλέον τι τὸν Ἰουδαῖον ἔχειν νομίσῃ ἐν τῶι ἀκούειν περὶ τῶν ἐθνικῶν παρὰ φύσιν καὶ ἐνεκεντρίσθης τίθησι καὶ περὶ τῶν Ἰουδαίων τὸ ἐγκεντρισθῶσιν ἵνα ἰσοτιμίαν δείξῃ καὶ ὅτι οὐδὲν αὐτοῖς πλέον ἐκ τοῦ είναι ἐκ τῆς καλλιέλαιο ἅπαξ δεομένοις καὶ αὐτοῖς τοῦ ἐγκεντρισθῆναι
640	99v	Rom.11.24-Rom.11.25		τo μυστήριον	τὸ παρ' ὑμῶν φησιν ἀγνοούμενον
641	99v	Rom.11.25		παρ' ἑαυτοῖς φρόνιμοι	τῶι γὰρ ἀγνοεῖν τὴν ἰδίαν ἐκύρουν βουλήν
641ex	99v	Rom.11.25	Γενναδ(ιου)	ὅτι πώρωσις	σ(sic!)αν δέ φησι μὴ μέγα τι καὶ θαυμαστὸν ὑπονοεῖτε περὶ ἑαυτῶν ἀπατώμενοι ὡς ὄντες ὑπὲρ τοὺς ἄλλους ὑμεῖς συνετὸ μάθετε συντόμως μυστήριον φρικωδέστατον ἄφατον τοῦ θεοῦ τὴν περὶ πάντας πρόνοιαν ὑποφαῖνον τῶν Ἰσραηλιτῶν πλὴν τῆς ἐκλέξεως τὸ γὰρ ἀπὸ μέρους τοῦτό φησιν πωρωθέντων καὶ τὴν σωτηρίαν ἀπωθουμένων ἐφ' ὑμᾶς μετήνεγκε ταύτην ὁ θεὸς εἰσποιηθέντων μέντοι πάντων ὑμῶν κἀκείνους αὖθις ἡ χάρις ἅπαντας περιλήψεται μαρτυρεῖ γὰρ αὐτο τοῦτο καὶ τὸ τοῦ Ἠσαΐου καὶ λόγιον γραφικόν
642	99v	Rom.11.25		ἀπὸ μέρους	οὐκ ἐξ ὁλόκληρο φησι καὶ γὰρ Ἦσαν καὶ ἐξ Ἰουδαίων ἀμύθητοι πιστεύσαντες καὶ πιστεύειν μέλλοντες
643	100r	Rom.11.25		τὸ πλήρωμα τῶν ἐθνῶν	πλήρωμα ἐθνῶν φησι πάντας τοὺς ἐξ ἐθνῶν πιστεύειν μέλλοντας ὅταν τοιγαροῦν πάντες εἰσέλθωσιν εἰς τὴν πίστιν τότε καὶ ὁ Ἰσραὴλ πιστεύσας σωθήσεται Ἰσραὴλ δέ φησι τοὺς ἐν τῶι Ἰουδαϊσμῶι ἀπομεμενηκότας ὅτι θήσεις γὰρ αὐτούς φησι νῶτον καὶ ἐν τοῖς περιλοίποις τουτέστι καταλοίποις ἑτοιμάσεις τὸ πρόσωπον αὐτῶν
643ex	100r	Rom.11.25-Rom.11.26		καὶ οὕτως πᾶς Ἰσραὴλ σωθησηται	ἀντὶ τοῦ οἱ πλείονες
644	100r	Rom.11.26		καὶ αποτρεψει	τουτέστιν ἀποστρέψει μὲν ἐξ ἁμαρτιῶν ἐπιστρέψει πρὸς ἑαυτόν
645	100r	Rom.11.26-Rom.11.27		καὶ αυτὴ αὐτοῖς	ἵνα μή τις εἰς τοὺς ἤδη πεπιστεκοταν ἐξ Ἰουδαίων νομίσῃ τὴν γραφὴν ἁρμόζειν λέγει σημεῖον δι' οὐ δείκνυται ὅτι μέλλει ἡ προφετεια ποῖον τοῦτο ὅταν ἀφέλωμαι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν εἰ οὖν μήπω ἀφείλετο ἄρα μέλλει ἡ γραφὴ ὅθεν ἐπάγει ἀμεταμέλητα γὰρ τὰ χαρίσματα τοῦ θεοῦ
646	100r	Rom.11.27		ὅταν ἀφέλωμαι	τότε φησιν ἐκβήσεται ἡ ἐπαγγελία τοῦ θεοῦ
647	100r	Rom.11.27-Rom.11.28		κατὰ μὲν τὸ εὐαγγέλιον	ὅσον μέν φησι ἧκεν εἰς τὸ εὐαγγέλιον δι' ὑμᾶς τοὺς ἐξ ἐθνῶν ἐχθροὶ εἰσιν οἱ Ἰουδαῖοί πως ὑμῶν γὰρ τὴν πίστιν εὐαγγελισθέντων φιλονεικότεροι γενόμενοι ἀπεσκίρτησαν τῆς πίστεως
647Ph	100r	Rom.11.28		ἐχθροὶ δι' ὑμᾶς	Εἰ ἐχθροὶ γεγόνασιν οἱ Ἰουδαῖοι διὰ τοὺς ἐξ ἐθνῶν πεπιστευκότας πῶς ἀνωτέρω ἔλεγεν ἐφ' ὅσον μὲν εἰμι ἐγὼ ἐθνῶν ἀποστολος τὴν διακονίαν μου δοξάζω διὰ τί φησιν εἴ πως παραζηλώσω μου τὴν σάρκα εἰ γὰρ διὰ τῆς πίστεως τῶν ἐθνῶν παραζηλοῦσι καὶ μιμοῦνται οἱ Ἰουδαῖοι καὶ πιστοὶ γίνονται πῶς δι' αὐτοὺς ἐχθροὶ γίνονται πάλιν τῆς πίστεως καὶ τοῦ εὐαγγελίου ἀλλὰ πρῶτον φαμὲν ὅτι οὐκ ἔφη διὰ τῆς πίστεως τῶν ἐξ ἐθνῶν παραζηλοῦν καὶ μιμεῖσθαι τοὺς Ἰουδαίους ἀλλὰ διὰ τὸ δοξάζεσθαι αὐτοὺς διὰ τὸ ἐπαινεῖσθαι ἡ γὰρ δόξα καὶ ὁ ἔπαινος ὁ εἰς τοὺς ἐξ ἐθνῶν ἀνερεθίσει αὐτοὺς καὶ εἰς ζῆλον καὶ μίμησιν παρακαλέσει ὥστε οὐκ ἐναντία ἐστὶν ἀλλήλοις τὰ εἰρημένα δεύτερον δὲ οὐδὲ κατ' ἀποφασιν ἔφη ὅτι παραζηλώσουσιν οἱ Ἰουδαῖοι ἀλλ' ἀμφιβολως ̀ διστάζων εἴ πως γὰρ φησὶ παραζηλώσω μου τὴν σάρκα οἷον ἴσως τάχα ὥστε εἰ καὶ διὰ τῆς αὐτῶν πίστεως οὐχὶ δὲ διὰ τῆς δόξης καὶ τῶν ἐπαίνων ἔλεγε παραζηλοῦν τοὺς Ἰουδαίους οὐδ' οὕτως ἐμάχετο διὰ μὲν γὰρ τοῦ εἰπεῖν ἐχθροὶ δι' ὑμᾶς τῶν Ἰουδαίων τὴν ἀπιστίαν λέγει καὶ τὴν αἰτίαν δι' ἣν σφοδρότερον ἀπεχθάνονται τῇ πίστει διὰ δὲ τοῦ εἴ πως παραζηλώσω μου τὴν σάρκα τὴν ἰδίαν ἐνδείκνυται σπουδὴν καὶ προθυμίαν ἣν εἶχεν εἰς τὸ σῶσαι τοὺς ἐξ Ἰουδαίων καὶ χωρὶς δὲ τῶν εἰρημένων οὐδ' οὕτως ἐμάχετο τὰ λεχθέντα κἂν ἄμφω ἀποφαντικῶς εἴρητο καὶ γὰρ οὐδὲν ἐκώλυέν τινας μὲν τῶν πεπιστευκότων ἀνερεθισθέντας τῇ πίστει τῶν ἐθνῶν παραζηλῶσαι καὶ πιστεῦσαι καὶ τῶν μὴ πεπιστευκότων πάλιν πολλοὺς ἀπεχθείᾳ καὶ μίσει τῷ πρὸς τοὺς ἐξ ἐθνῶν σκληροτέρους καὶ ἀπειθεστέρους γενέσθαι τῷ εὐαγγελικῷ κηρύγματι ὡς ἔστι καὶ ἐπ' αὐτῶν ἰδεῖν τῶν πραγμάτων οἱ μὲν γὰρ μιμούμενοι τοὺς ἐξ ἐθνῶν προσέρχονται τῇ πίστει καὶ σώζονται οἱ δὲ τούτοις ἀπεχθανομενοι σφοδρότεροι ἐχθροὶ καὶ τῆς πίστεως καθίστανται
648	100r	Rom.11.28		κατὰ δὲ τὴν ἐκλογήν	κατὰ δὲ τὸ ἐκλελέχθαι πατρόθεν ὑπο θεοῦ ἀγαπητοὶ εἰσιν
648ex	100r	Rom.11.28		διὰ τοὺς πατέρας	εἶτα ἐπειδὴ έναπομεμενηκασι τῆι ἀπιστίαι καὶ διὰ τοῦτο οὐκ εἰσιν ἀγαπητοὶ ἀσφαλῶς λαλῶν φησι διὰ τοὺς πατέρας ὡσεὶ εἶπεν εἰ καὶ αὐτοὶ διὰ τὴν ἀπιστίαν οὐκ ἀγαπητοὶ διὰ μέντοι τοὺς πατέρας ἔτι ἀγαπῶνται ὅθεν καὶ σωτηρίαν ἐκδέχονται
649ex	100r	Rom.11.28-Rom.11.29		καὶ ἡ κλῆσις τοῦ θεοῦ	ηγενομενη περὶ τὸ ἔθνος φησιν
650	100r	Rom.11.29-Rom.11.30		ὥσπερ γὰρ καὶ ὑμεῖς	δείκνυσιν ἐνταῦθα τοὺς ἐξ ἐθνῶν πρότερον κεκλημένους εἶτα ἐπειδὴ οὐχ ὑπήκουσαν τοὺς Ἰουδαίους ἐκλεχθέντας καὶ τὸ αὐτο πάλιν συμβὰν μετὰ ταῦτα ἐπειδὴ γὰρ οὐκ ἠθέλησαν οἱ Ἰουδαῖοι πιστεῦσαι πάλιν ἐκλήθη τὰ ἔθνη καὶ κληθέντα τὸ δεύτερον ἐπίστεσυσαν ἂλλ οὐκ εἰς τὴν ἐκβολὴν τῶν Ἰουδαίων τελευτᾷ ἂλλ εἰς τὸ καὶ αὐτοὺς ἐλεηθῆναι πάλιν
650Ph	100r	Rom.11.30	[Φ(ω)τ(ιου)]	ποτε ἠπειθήσατε	Προτρέπεται τοὺς Ἰουδαίους ἐπὶ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν διὰ τούτων καὶ ἅμα καὶ χρηστὰς αὐτοῖς ἐλπίδας ὑποτείνει καὶ πᾶσαν αἰσχύνην ἀναιρεῖ μὴ αἰσχυνθῇς φησὶ κἂν ἠπείθησας προσελθεῖν μηδ' ἀπελπίσῃς ὡς βραδύτερον προσερχόμενος τεύξῃ καὶ ὀψὲ προσϊὼν τοῦ ἐλέους καὶ γὰρ καὶ τὰ ἔθνη κληθέντα ἠπείθησε πρότερον ἀλλὰ νῦν ἐπίστευσεν μήτε τὴν προτέραν αἰσχυνθέντα ἀπείθειαν μὴθ ὑπὸ τῆς βραδυτῆτος εἰς τὴν σωτηρίαν παρεμποδισθέντα μηδ' αὐτὸς τοίνυν ὦ Ἰουδαῖε μὴτ' αἰσχυνθῇς μὴτ' ἀπελπίσῃς ἀλλὰ πρόσελθε προθύμως τῇ πίστει καὶ πάντως ἐλεηθήσῃ ἢ οὖν προτροπῆς καὶ παραινέσεως τόπον ἐπέχει τὰ εἰρημένα ἢ καὶ προφητείας πιστούμενα τὸ μέλλον ἀπὸ τῆς τῶν ἐκβεβηκοτων παραθέσεως καὶ μαρτυρίας τὸ δὲ ἠλεήθητε τῇ τούτων ἀπειθείᾳ καὶ ἠπείθησαν τῷ ὑμετέρῳ ἐλέει φησὶν οὐχ ὅτι ἡ ἀπείθεια τῶν Ἰουδαίων αἰτία γέγονε τοῦ ἐλεηθῆναι τὰ ἔθνη οὐδ' ὅτι τὸ ἔλεος τῶν ἐθνῶν αἴτιον γέγονε τῆς Ἰουδαίων ἀπειθείας ἀλλὰ ταῦτά φησι δεικνὺς καὶ διδάσκων ὅτι ὁ θεὸς οὐδέποτε διέλιπε τὸ αὐτου ποιῶν καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ πηγάζων κἂν γὰρ πάλαι μὲν ἠπείθει τὰ ἔθνη νῦν δ' ἀπειθοῦσιν Ἰουδαῖοι αὐτὸς ὅμως εὐεργετῶν καὶ ἐλεῶν οὐ διαλιμπάνει καὶ δῆλον ἐκ τοῦ καὶ τότε ἐλεεῖσθαι τοὺς Ἰουδαίους ἀπειθούντων τῶν ἐθνῶν καὶ νῦν ἐλεεῖσθαι τὰ ἔθνη τῶν Ἰουδαίων ἀπειθούντων καὶ τὸ ἔτι σαφέστερον ὅτι καὶ ἔτι τοὺς Ἰουδαίους κἂν ἠπείθησαν ἐλεήσει ἅμα δὲ καὶ ἔνδειξὶς ἐστι πρὸς τοὺς Ἰουδαίους ὅτι κἂν αὐτοὶ φησὶν ἐξέστητε τῆς πίστεως μὴ νομίσητε ὅτι ἔλαττον τι ἔσχεν ἡ πίστις ὥσπερ γὰρ πάλαι τῶν ἐθνῶν ἐξεστηκοτων οὐδὲν ἔλαττον ἔσχε τὰ τῆς εἰς θεὸν θεραπείας οὕτω καὶ νῦν ὑμῶν ἀποσχιζομένων τῆς πίστεως οὐδὲν ἔλαττον τὰ τῆς πίστεως ἕξει ἐσχημάτισε δὲ πρὸς τοὺς ἐξ ἐθνῶν τὰ εἰρημένα ἀνεπαχθέστερον τὸν πρὸς Ἰουδαίους ἔλεγχον βουλόμενος ποιεῖσθαι δυνατὸν δὲ καὶ πρὸς τοὺς ἐξ ἐθνῶν ἐκλαβεῖν εἰρῆσθαι ταῦτα ὡστε μὴ μεγαλοφρονεῖν ὅτι ἐπίστευσαν ἐλέει γὰρ καὶ ὑμεῖς πεπιστεύκατε καὶ οἱ ἀπειθήσαντες φησὶν ἐλεηθήσονται καὶ πιστεύσουσιν
651	100v	Rom.11.32		συνέκλεισε γὰρ ὁ θεός	τουτέστιν ηλαξεν ἀπειθοῦντας
663Ph	100v	Rom.11.32	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τὸ συνέκλεισεν ὁ θεὸς τοὺς πάντας εἰς απεθειαν δύο δύναται δηλοῦν ἢ ὅτι ἀπειθεῖς ἐποίησεν ὅπερ οὐκ ἔχει χώραν ἢ ὅτι ἀπειθεῖς ἀπέδειξεν ὅπερ ἐστὶν ἀληθὲς διὰ γὰρ τῆς πολλῆς αὐτοῦ προνοίας καὶ εὐεργεσίας ἣν διὰ παντὸς εἰς ἀνθρώπους ἐπεδείξατο μᾶλλον αὐτῶν τὴν ἀπείθειαν καὶ ἀγνωμοσύνην ἐστηλίτευσέ τε καὶ ἐθριάμβευσε δῆλον δὲ ὅτι τῶν μὴ πεπιστευκότων εἰς αὐτον εἴτε ἐξ Ἰουδαίων εἴτε ἐξ ἐθνῶν εἶεν διὸ καὶ τὸ πάντας φησὶ τοὺς ἐκ τῶν δύο λαῶν ἀπιστήσαντας περιλαμβάνων
652Ph	100v	Rom.11.32	^*		Πῶς συνέκλεισεν ὁ θεὸς τοὺς πάντας εἰς απεθειαν εὐεργετῶν καὶ προνοούμενος καὶ οἰκτείρων τὶ οὖν ἀπειθεῖς γεγονότες οὐ δώσουσι δίκην καὶ τὶ τοῦτο πρὸς τὸν εὐεργέτην ἐκεῖνος μὲν γὰρ ἵνα πάντας ἐλεήσηι πάντων προὐνοει καὶ εὐεργετεῖ εἰ δὲ ἠπείθησαν ἐκεῖνοι οὐδὲν τοῦτο πρὸς τὸν εὐεργέτην ὅμως οὖν καὶ οὕτως ἐπιστρέφοντας ἐλεήσει καὶ οὐκ ἀποστραφήσεται Ἢ οὕτως ἠπείθησαν τὰ ἔθνη πάλαι ἠπείθησαν νῦν οἱ Ἰουδαῖοι καίτοι ἔδει κἀκείνους τηλικούτοις τέρασι καὶ σημείοις εὐεργετουμένους τοὺς Ἰουδαίους ὁρῶντας μὴ ἀπειθῆσαι καὶ τοὺς Ἰουδαίους νῦν μείζονα βλέποντας θαυματουργούμενα πρὸ τῶν ἐθνῶν τῇ πίστει προσελθεῖν ἀλλ' οὔτε τὰ ἔθνη τότε οὔτε νῦν οἱ Ἰουδαῖοι τὸ ἄμεινον σφίσιν εἵλοντο ὥστε δῆλον ὅτι καὶ τότε οἱ Ἰουδαῖοι καὶ νῦν τὰ ἔθνη ἐλέει θεοῦ καὶ φιλανθρωπίᾳ καὶ πρὸς τὴν πίστιν ἐχειραγωγήθησαν καὶ τῆς σωτηρίας ἔτυχον ἡ μᾶλλον οὕτως ἐπειδὴ εἶπεν ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐλεηθῶσι τοὺς Ἰουδαίους
652	100v	Rom.11.32		τοὺς πάντας ἐλεήσῃ	διὰ τῆς τῶν ἑτέρων σώσῃ φιλονεικίας τούτους δι' ἐκείνων κἀκείνους διὰ τούτων
653	100v	Rom.11.32-Rom.11.33		ὦ βαθoς	ὅτι μὲν βάθος εἶδε πόσον δὲ οὐκέτι
654	100v	Rom.11.33		πλούτου καὶ σοφίας	ἐννοήσας τὴν ἐξ ἀρχῆς σοφὴν τοῦ θεοῦ οἰκονομίαν καί τι πρὸς αὐτον εἰπεῖν ἀπορήσας ἐθαύμασε μόνον
655	100v	Rom.11.33		ὡς ἀνεξερεύνητα	οὐ γὰρ μόνον καταληφθῆναι οὐ δύναται ἂλλ οὐδε ζητηθῆναι
656	100v	Rom.11.33		καὶ ἀνεξιχνίαστοι	οὐ γὰρ μόνον γνωσθῆναι οὐ δύναται ἂλλ οὐδε ζητηθῆναι
657	100v	Rom.11.33		αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ	αἱ οικοινομιαι φησι
658	100v	Rom.11.33-Rom.11.34		τις γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου	αὐτός φησι τὰ ἑαυτοῦ οἶδε μόνος
659	100v	Rom.11.34-Rom.11.35		ἡ τις προέδωκεν αὐτω	οὐδενί φησιν ἀμοιβὴν χρεωστῶν ευεργητει ἂλλ αὐτος ἀεὶ κατάρχεται τῶν δορεῶν
660	100v	Rom.11.35-Rom.11.36		ὅτι ἐξ αὐτοῦ	αὐτος εὗρε τὰ ἀγαθά φησιν
661	100v	Rom.11.36		καὶ δι' αὐτοῦ	αὐτός φησι καὶ ἐποίησε τὰ ὄντα
662	100v	Rom.11.36		καὶ εἰς αὐτον	αὐτός φησι συγκρατεῖ τὰ γενόμενα
663	100v	Rom.11.36		αὐτῶι ἡ δόξα	ἐπειδὴ μεγάλα εἶπε καὶ ἄγνωστα εἰς δοξολογίαν ἐτελεύτησεν
664	100v	Rom.11.36-Rom.12.1		παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ἀδελφοί	αὐτοί φησιν οἱ οἰκτιρμοὶ τοῦ θεοῦ δι' ὧν ἐσώθητε παρακαλοῦσιν ὑμᾶς αὐτοὺς γὰρ εἰς φέρει τὴν ἱκετηρίαν ποιουμένους ὅπως ἀξίαν αὐτῶν μετέλθητε πολιτείαν
666Ph	100v	Rom.12.1	Φ(ω)τ(ιου)	παραστῆσαι τὰ σώματα	Εἰς τὰ δύο προτρέπεται εἰς τὴν τοῦ βίου ἐπιμέλειαν καὶ εἰς τὴν τῆς πίστεως σπουδὴν δι' ὧν μὲν γάρ φησι παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν καὶ ἑξῆς ἀρίστην πολιτείαν πολιτεύεσθαι παραινεῖ δι' ὧν δὲ τὴν λογικὴν λατρείαν ὑμῶν φησὶν τὴν ὀρθοτητα τῆς πίστεως διώκειν αὐτοὺς ἀπαιτεῖ προτίθησι δὲ τὰ τῆς πολιτείας ἐπειδὴ τῷ καθαρῷ βίῳ καὶ ὁ τῆς εὐσεβείας ἀκολουθεῖν εἴωθε λόγος ὅρα δὲ πῶς εἶπεν ἄμφω εὐφυῶς καὶ δριμέως παραστήσατε γὰρ φησὶ τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν ἁγίαν εὐάρεστον τῷ θεῷ εἶτα μὴ ἀρκεσθεὶς τούτοις ἐπάγει καὶ ἕτερον ποῖον κατὰ τὴν λογικὴν λατρείαν ὑμῶν φησὶν τοῦτ' ἔστι κατὰ τοὺς ἐκείνης νόμους συμφώνως ἐκείνῃ κατ' ἐκείνην ἐν μηδενὶ διαφωνοῦντες αὐτῇ τοῦτο γὰρ ἐστιν ἁγίαν καὶ ζῶσαν καὶ εὐάρεστον τῶι θεῷ θυσίαν παραστῆσαι τὰ σώματα ἡμῶν τὸ μηδὲν ἔξω τῶν κατὰ τὴν λατρείαν ἡμων νομοθετηθέντων πολιτεύεσθαι δεῖ γὰρ ἄμφω τὴν πίστιν τῷ βίῳ καὶ τὸν βίον συνομολογεῖν τῇ πίστει ὥσπερ γὰρ ὁ πίστιν ἐπαγγελλόμενος ὀρθὴν φαῦλος δὲ τὸν τρόπον δι' ὧν πράττει τὴν ὁμολογίαν ἐλέγχει τῆς πίστεως οὕτω καὶ ὁ πράξεις επιδεικνύμενος ἀγαθὰς πίστιν δὲ πρεσβεύων δυσσεβῆ δι' ὧν δυσσεβεῖ καὶ τὰ πράξεις φαυλίζει καὶ θριαμβεύει μηδένα καρπὸν αὐταῖς ἐνεῖναι πνευματικὸν δεῖ ἄρα πολιτεύεσθαι κατὰ τὴν λογικὴν λατρείαν ἡμῶν
665	101r	Rom.12.1		ζῶσαν	ἐπειδὴ εἶπε θυσίαν ἵνα μή τις νομίσῃ ὅτι κατασφάξαι ἑαυτοὺς κελευόμεθα ἐπήγαγε ζῶσαν πως δὲ ἔσται θυσία τὸ σῶμα ὁράτωσαν ὀρθὰ οἱ ὀφθαλμοὶ ἡ γλῶσσα καὶ ἡ χεὶρ ἡ μὲν εἰς υμνωδιαν θεοῦ ἡ δὲ εἰς ἐντολὰς ἀσχολείσθω καὶ γίνεται θυσία τὸ σῶμα
666	101r	Rom.12.1		ἁγίαν	διαιρῶν ταύτην τὴν θυσίαν ἀπὸ τῆς Ἰουδαϊκῆς φησιν ἁγίαν εὐάρεστον καὶ λογικὴν ἡ γὰρ Ἰουδαϊκὴ σωματικὴ οὖσα οὐ σφόδρα ἦν ἁγία καὶ ευραρεστος
667	101r	Rom.12.1		τὴν λογικὴν λατεριαν	τὴν πνευματικήν φησι διακονίαν τὴν κατὰ Χριστὸν πολιτείαν ὡς εἰ εἶπε παραστήσατε τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν διαλογικης λατρείας τουτέστι τῆς ἀναιμάκτου ἡ ὅτι προσενέγκατε θυσίαν ζῶσαν καὶ τὴν λογικὴν λατρείαν ἀπὸ κοινοῦ τὸ προσενέγκατε
669	101r	Rom.12.1-Rom.12.2		καὶ μὴ συσχηματίζεσθε	καί πως ἄν τις ἑαυτὸν προσενέγκῃ θυσίαν ζῶσαν πως μὴ συσχηματίζεσθε τουτέστι μὴ τύπου τε ἑαυτοὺς κατὰ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου οὐδὲν γὰρ ὑγιὲς ἔχει ἡ μόνιμον διὸ καὶ σχῆμα αὐτο καλεῖ Δηλῶν τὸ μὴ μένον τοῦτο δὲ εἶπον δηλοῖ ἐπίκηρον
668ex	101r	Rom.12.2	^*		ἡ ὅτι μὴ συμμεταβάλλεσθε τοῖς καιροῖς
669Ph	101r	Rom.12.2	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Εἰπὼν μὴ συσχηματίζεσθε τῷ αἰῶνι τούτῳ τοῦτ' ἔστι μὴ συμμεταβάλλεσθε καὶ συμμετατίθεσθε ταῖς διδασκαλίαις τῶν ἐκ τοῦ αἰῶνος τούτου τοῦ ῥέοντος καὶ οὐχ ἱσταμένου τὴν διδασκαλίαν προσαγοντων τοῦτο εἰπὼν ἵνα μή τινες τῶν Ἰουδαίων εἴπωσιν οὐκοῦν οὐδ' ὅλως δεῖ ἡμᾶς μετατίθεσθαι καὶ μετασχηματίζεσθαι ἀπὸ τῆς παραδεδομένης ἡμῖν ἀπὸ τοῦ νόμου διδασκαλίας διὰ τοῦτο ἐπάγει ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε τοῦτ' ἔστιν ὅτι δεῖ ὑμᾶς κατὰ τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ μετατίθεσθαι πολὺ δὲ τὸ μέσον τῆς ἀπὸ τοῦ κόσμου διδασκαλίας καὶ τῆς κατὰ τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ σοφίας καὶ ἡ μὲν καὶ αὐτὸ τὸ σχῆμα τὸ νομικὸν ἀπολλυσιν εἰς ἄλλο σχῆμα κακίας καὶ διαφθορᾶς ἄγουσα ἡ δὲ οὐ μόνον οὐκ ἀπολλυσι τὸ τοῦ νόμου σχῆμα ἐν σχήματι γὰρ καὶ τύπῳ καὶ σκιᾷ τὰ τοῦ νόμου ὑπῆρχεν ἀλλὰ καὶ βελτιοῖ αὐτο τὴν λειπομένην αὐτῷ μορφὴν καὶ τὸ κάλλος ἀπαρτίζουσα καὶ ἀναπληροῦσα διὸ καλῶς μὴ συσχηματίζεσθε φησὶν ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε τὸ μὲν γὰρ ἐστιν ἀπώλεια τὸ δὲ σωτηρία καὶ τελειότης
670	101r	Rom.12.2		ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε	τὸ τοῦ κόσμου σχῆμα καλῶν τὴν τῆς ἀρετῆς μορφὴν καλεῖ δεικνὺς τὸ φυσικὸν αὐτῆς κάλλος
671	101r	Rom.12.2		τῆι ἀνακαινώσει	ἐπειδὴ ἄνθρωπον ὄντα οὐκ ἐστι μὴ ἁμαρτεῖν φησιν ἀνακαίνου σαυτὸν ἀεὶ διὰ μετανοίας οὐδὲν γὰρ οὕτως παλαιὸ ψυχὴν καὶ σῶμα ὡς ἁμαρτία
672	101r	Rom.12.2		εἰς τὸ δοκιμάζειν	ἡ τοῦτό φησι ἀνακαινώθητι ἵνα μάθῃς τι τε τὸ συμφέρον καί τι τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ἡ ὅτι οὕτως δυνήσῃ ἀνακαινωθῆναι εὰν μάθῃς τι τε τὸ συμφέρον καί τι τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ
673	101r	Rom.12.2		καὶ εὐάρεστον	πρὸς Ιουδαους απιοτεινεται οἵτινες εἴχοντο τοῦ νόμου λέγων ὅτι καὶ ὁ νόμος μὲν θέλημα ἦν θεοῦ ἂλλ οὐκ εὐάρεστον οὔτε τέλειον ἀλλὰ διὰ τὴν ἀσθένειαν φησιν ὑμῶν συγχωρήθεν τέλειον δὲ καὶ εὐάρεστον ἡ νέα διαθήκη
674	101r	Rom.12.2-Rom.12.3		λέγω διὰ τῆς χάριτος	ἄνω διὰ τῶν οἰκτίρμων εἰρηκώς νυν διὰ τῆς χάριτος φησιν οὐδαμοῦ ἀξιοπιστον ἑαυτὸν νομίζων πρὸς τὸ πεῖσαι διὰ τοῦτό ποτε μὲν τοὺς οἰκτιρμούς ποτε δὲ τὴν χάριν προβάλλεται εἰπὼν δὲ διὰ τῆς χάριτος τῶν εὐεργεσιῶν ὑπομιμνήσκει τοῦ θεοῦ
674Ph	101v	Rom.12.3	Φ(ω)τ(ιου)	παντὶ τῶ ὄντι	Τὸ παντὶ τῷ ὄντι ἐν ὑμῖν διαφόρως ἐγχωρεῖ νοηθῆναι ἢ ὅτι λέγω παντὶ τῷ ὄντι ἐν ὑμῖν τοῦτ' ἔστι πᾶσι λέγω πᾶσι παραινῶ καὶ ταύτην τὴν ἐξουσίαν ἐκ τῆς χάριτος ἔχω ἢ λέγω μὴ ὑπερφρονεῖν ὑμᾶς ἐν παντὶ χαρίσματι τῷ ὄντι ἐν ὑμῖν ταύτην γὰρ τὴν ἔννοιαν καὶ τὰ ἐπαγομενα δηλοῖ ἐν οἷς φησιν ἑκάστῳ ὁ θεὸς ἐμέρισε καὶ ἑξῆς σοφῶς δὲ λίαν καὶ συνετῶς προέταξε μέλλων αὐτοὺς νουθετεῖν εἰς τὸ μὴ ὑπερφρονεῖν τὸ διὰ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ ἐπειδὴ γὰρ καὶ τὸ νουθετεῖν καὶ ἐπιτάττειν ἄλλοις ἐνίοτε ἐξ ὑπερφροσύνης γίνεται προλαβὼν ἰάσατο τοὺς τοιούτους λογισμοὺς οὐκ ἔστι φησὶν ἐξ ἐμῆς ὁρμῆς τὸ νουθετεῖν ὑμᾶς διὰ τῆς χάριτος τοῦτο ποιῶ τοῦ θεοῦ αὐτὸς κελεύει αὐτοῦ ἐπίταγμα πληρῶ δεῖ οὖν πείθεσθαι καὶ μὴ ἀντιλέγειν
675	101v	Rom.12.3		μὴ ὑπερφρονεῖν	μὴ παρὰ τὰ μέτρα φησιν ἡμῶν φρονῶμεν τοῦτο γὰρ ἀνοίας ἡ ἀπονοίας ἐστιν
676	101v	Rom.12.3		ἀλλὰ φρονεῖν	φρόνησιν γὰρ ἐλάβομεν οὐχ ἵνα εἰς ἀπόνοιαν αὐτῆι χρησώμεθα καὶ μωράνωμεν αὐτὴν ἂλλ ἵνα εἰς σωφροσύνην τουτέστιν εἰς τὸ ὑγιαίνειν τὴν διάνοιαν ταύτην γάρ νυν σωφροσύνην καλεῖ οὐ τὴν πρὸς τὴν ἀσέλγειαν αντιδιαστελλουμενην
678Ph	101v	Rom.12.3	Φ(ω)τ(ιου)	ὡς ὁ θεὸς ἐμέρισεν	Πῶς ἐμέρισεν κατὰ φιλοτιμίαν μὴ γένοιτο ἀλλὰ πῶς κατὰ τὸ μέτρον τῆς πίστεως πίστεως δὲ οὐ τῆς κατὰ τὴν λατρείαν φησὶν πάντες γὰρ πιστοὶ καὶ εὐσεβεῖς καὶ τέλειοι ἐν αὐτῇ εἰσι δηλονότι οἱ χαρισμάτων ἀξιωθέντες ἀλλὰ τῆς κατὰ τὰ χαρίσματα νῦν φησι πίστεως καθὼς καὶ ἐν Εὐαγγελίοις εἴρηται κύριε δὸς ἡμῖν πίστιν καὶ πάλιν ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως καὶ πάλιν διὰ τὴν ὀλιγοπιστίαν ὑμῶν δῆλον γὰρ ὡς ἕτερον τοῦτο τὸ σημαινόμενον τῆς πίστεως παρὰ τὸ ἐπὶ τῆς εὐσεβείας λαμβανόμενον
677	101v	Rom.12.3	^*		ἦσαν τινες παρ' αὐτοῖς χαρισμάτων ἠξιωμένοι καὶ οἱ μὲν ἐφρόνουν μέγα ἐπ' αὐτοῖς καὶ απενοουν τὸ κατὰ τῶν ἄλλων οἱ δὲ ἐζήλουν καί φησι τι ἀπονοῆι ἡ τι παραζηλοῖς εἰ ὁ θεὸς ἐμέρισε πάντως καλῶς καὶ συμφερόντως ἐμέρισε στοιχει τῶι τοιγαροῦν ἕκαστος ὧι ἔχει καὶ μήτε ὑπεραιρέσθω θεοῦ γὰρ δόσις ἐστιν ουσον κατόρθωμα μήτε ζηλούτω ὁ θεὸς γὰρ ἐμέρισε καὶ οἶδε τὸ εκαστως πρέπον καὶ ἁρμόδιον
678	101v	Rom.12.3		μητρον πίστεως	ἕκαστος εἰς αὐτό φησι ἐμμενέτω καὶ μήτε ζηλούτω μήτε υπεραιυρεσθων πίστεως δέ φησι χαρίσματος
679	101v	Rom.12.3-Rom.12.4		καθάπερ γὰρ ἐν ἑνὶ σώματι	τι γὰρ σύ φησι μεγαφρονεις τι δὲ σὺ ζηλοῖς οὐ πάντες ἐσμεν σῶμα μὲν ἐν μέλη δὲ ἀλλήλων καὶ οὐκ εἶπεν ὁ εὐτελὲς δοκῶν χάρισμα ἔχειν μέλος ἐστι τοῦτο μεῖζον ἔχοντος ἂλλ ὅτι καὶ ὁ τὸ μεῖζον ἔχων τοῦτο εὐτελὲς τῆι ἀνακρίσει θέλων καὶ τούτους καταστεῖλαι κἀκείνους παραμυθήσασθαι
680	101v	Rom.12.4		τὰ δὲ μέλη πάντα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει πρᾶξιν	πρὸς τοῦτο αὐτω ὅρα ἡ παραβολὴ ὥσπερ φησι τὰ μέλη διάφορον ἐγκεχείρισται πρᾶξιν οὕτως διαφορὰ ἐδόθη παρὰ τοῦ πνεύματος χαρίσματα
682Ph	101v	Rom.12.4-Rom.12.6		ἔχοντες δὲ χαρίσματα	∆υσὶ τρόποις ἐσχημάτισται ὅλον τὸ χωρίον τοῦτο ἕως τοῦ εἴτε ὁ παρακαλῶν ἐν τῇ παρακλήσει ποίοις τούτοις τῷ λεγομένῳ ἀπὸ κοινοῦ καὶ τῷ ἐλλειπτικῷ καὶ γὰρ τὸ ἔχοντες ἀπὸ κοινοῦ καθ' ἕκαστον κῶλον παραλαμβάνεται οἷον εἴτε προφητείαν ἔχει τις εἴτε διακονίαν ἔχει τις τοῦτο δὲ τὸ ἀπὸ κοινοῦ καὶ ζεῦγμα καλεῖται ὅτι συζεύγνυσι πληθυντικὸν ἑνικῷ καὶ μετοχὴν ῥήματι οὕτως οὖν ἀπὸ κοινοῦ τὸ ἔχοντες κατὰ τὸ ζεῦγμα λαμβανόμενον ἀπηρτισμένην κατὰ τοῦτο τέως τὴν ἔννοιαν καὶ τὰ χωρία ποιεῖ ἐλλειπτικῷ δὲ πάλιν ἐσχημάτισται ὅτι λείπει τι πρὸς αὐτοτέλειαν τοῦ νοήματος οἷον τὸ μενέτω ἐν ᾧ ἔλαβεν ἕκαστος χαρίσματι ἢ ἀρκείσθω ἢ στοιχείτω ἤ τι τοιοῦτον οἷον εἴτε προφητείαν ἔχει τις εἴτε διακονίαν μενέτω ἕκαστος καὶ ὁ τὴν προφητείαν ἔχων καὶ ὁ τὴν διακονίαν καὶ ὁ τὴν διδασκαλίαν καὶ ὁ τὴν παράκλησιν ἔχων ἁπλῶς ἕκαστος ἐν ᾧ ἔλαβε χαρίσματι καὶ πολλὴ ἐστιν ἡ τῶν τοιούτων χρῆσις παρὰ τῷ θαυμασίῳ Παύλῳ καὶ μὴ θαυμάσῃς εἰ ἀμαθὴς ὢν τούτων ἐκέχρητο τούτοις ἡ γὰρ χάρις ἡ τὰ μείζω χορηγοῦσα καὶ τῶν εὐτελῶν πολλάκις παρεῖχε τὴν γνῶσιν οὐχ ὡς μέγα τι τούτων ὑπαρχοντων τὶ γὰρ ἂν καὶ εἴη περὶ λέξεις καὶ συλλαβὰς καὶ τὴν τούτων συνθήκην μικρολογουμένων ἀνθρώπων πόνος καὶ ὀνοματα οὔκουν ὡς μεγάλων τινῶν τούτων ὄντων ἐκέχρητο τούτοις ἀλλ' εἰς τὸ καταισχύνειν τοὺς ἐπὶ τοῖς τοιούτοις μέγα φρονοῦντας καὶ κερδῆσαι αὐτοὺς εἰς ταπεινοφροσύνην καὶ ὑπακοὴν τῆς αὐτοῦ νουθεσίας ἄοκνα γὰρ ὑπῆρχεν ἅπαντα Παύλῳ ὅσω σωτηρίαν ἔφερεν ἀνθρώποις διὸ καὶ χρήσεις ποιητικῶν στίχων καὶ ἱστορίας Ἑλληνικὰς καὶ μυρία τοιαῦτα οὐκ ὀκνεῖ προκομίζειν ἂν μόνον καὶ διὰ τούτων ἐλπίζῃ τινὰ σωτηρίαν ἀνθρώπων ἁρπάσαι βαβαὶ τῆς τηλικαύτης ψυχῆς καὶ σπουδῆς καλῶς δὲ καὶ τῷ τοιούτῳ κέχρηται τῶν λόγων εἴδει καὶ πάλιν τοῦ ἀποστολικοῦ καὶ ἁπλοῦ καὶ εὐγενοῦς καὶ ἀπεριέργου χαρακτῆρος οὐκ ἀφίσταται εἰ μὲν γὰρ οὐδ' ὅλως ἐκέχρητο τούτοις ἀδυναμίαν ἂν οἱ πάντα τολμῶντες καὶ ἰδιωτισμὸν ᾐτιάσαντο ὅπου καὶ νῦν τινες μὴ συνιέντες τὰ τοιαῦτα απειριαν αὐτὸν τῶν τοιούτων ἔχειν ἐξ ὧν οὐδ' αὐτοὶ συνίσασιν ὑπολαμβάνουσιν εἰ δ' αὖ πάλιν τούτοις διὰ παντὸς ἐχρῆτο ὁ ἀποστολικὸς χαρακτὴρ ἐν τοῖς παρεωραμένοις ἐτίθετο διῄτησιν οὖν συνετῶς καὶ πανσοφως ἄμφω ἐχρήσατο μὲν γὰρ ἐκείνοις ὥστε δεῖξαι ῥᾴδιον εἶναι βουλομένῳ τὸ τοιοῦτον καὶ ὅτι οὐκ ἀγνοεῖ ἐνέμεινε δὲ τῷ ἀποστολικῷ χαρακτῆρι τὴν εὐγένειαν καὶ τὸ ἀπερίεργον καὶ καθαρὸν καὶ αὐτοφυὲς τοῦ λόγου τιμῶν τὶ οὖν μὴ καὶ οἱ λοιποὶ οὕτω τοὺς ἑαυτῶν κατέμιξαν λόγους ἀρκεῖ καὶ οὗτος μόνος δεῖξαι ὅτι κἀκείνοις ῥᾷον ἦν εἴπερ ἐβούλοντο ποιεῖν καίτοι καὶ ἐν ταῖς ἐκείνων ἐπιστολαῖς ἐστιν εἰ καὶ σπανιώτερον τὰ τοιαῦτα εὑρεῖν εἰ δὲ τὸ ἔχοντες χαρίσματα μηδαμοῦ ἀναπαυστέον μέχρι τοῦ εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας ὑμᾶς ἄλλη μὲν διάνοια ἀνακύψει μονοσχημάτιστος δὲ ἡ σύνταξις ἔσται εἰς πνεῦμα δὲ λίαν ἡ περίοδος ἀποτεταμένη
681	102r	Rom.12.6		κατὰ τὴν χάριν	εἰ ὁ θεὸς ἐχαρίσατο σύ τι μεγαφρονεις μὴ γὰρ σὸν κατόρθωμα τὰ χαρίσματα θεοῦ φησιν ἡ δόσις
682	102r	Rom.12.6		διαφορά	καλῶς τὸ διαφορὰ ἵνα δείξῃ οὐ τὸ μὲν μέγα τὸ δὲ μικρὸν μεγάλα γὰρ ἅπαντα ἀλλὰ ποικίλα καὶ ἁρμόδια
683	102r	Rom.12.6		κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως	νυν δείκνυσιν ὅτι τῶν δοκούντων μειζόνων χαρισμάτων οἱ λαμβάνοντες εἰσιν αἴτιοι πρὸς τὸ λαβεῖν εἰ γὰρ καὶ χάρις ἐστι τοσοῦτον μέντοι ἐπιῤῥει ὅσον ανευρησκευος ἐπιτήδειον ἑαυτῶι καταστῆσαν διὰ τῆς πίστεως
683ex	102r	Rom.12.6		εἴτε προφητείαν	ἔχομεν φησιν
684exa	102r	Rom.12.6-Rom.12.7		εἴτε διακονίαν	ἔλαβε τις φησιν
684	102r	Rom.12.7	^*		ἡ διακονία γενικοντι ἐστι πάντα γὰρ εἰς διακονίαν δίδοται τὰ χαρίσματα λοιπὸν δὲ καὶ τοῖς δικοις ἐπεξέρχεται
684exb	102r	Rom.12.7		ἐν τῆι διακονίαι	τουτέστι μενέτω
684exc	102r	Rom.12.7		εἴτε ὁ διδάσκων	ἔλαβε φησι χάρισμα διδασκαλίας ἀπὸ κοινοῦ τὸ μενέτω
684exd	102r	Rom.12.7-Rom.12.8		εἴτε ὁ παρακαλῶν	χάρισμα φησιν ἔλαβε παρακλήσεως ἐν τῆι παρακλήσει μενέτω
685	102r	Rom.12.8		ὁ μεταδιδούς	λοιπὸν δείκνυσιν ὅτι οἱ κακῶς τοῖς χαρίσμασι χρώμενοι ἀνόνητα αυτὰ ποιοῦσιν
685Ph	102r	Rom.12.8	Φ(ω)τ(ιου) ^*	ἐν ἁπλότητι	Ἐπειδὴ τὰ χαρίσματα ἢ ἐν δοσει τὴν ἐνέργειαν αὐτῶν ἐπιδείκνυσιν ἢ ἐν προστασίᾳ ἢ ἐν ἐλέῳ φησὶν ὅτι οὐχ ἁπλῶς ταῦτα δεῖ ἐπιτελεῖν ἀλλὰ διδόναι μὲν μετὰ ἁπλοτητος καὶ χαρᾶς οὐχ ὡς ζημιούμενον τι ἀλλὰ μᾶλλον κερδαίνοντα καὶ προΐστασθαι μὴ ἀμελῶς ἀλλ' ὑπὲρ ἑαυτοῦ σπουδάζοντα καὶ ἐλεεῖν ἱλαρῶς καὶ εὐθύμως ὡς αὐτον τι καρπούμενον ἔσται δὲ ταῦτα πῶς ἂν ἀγάπην ἔχωμεν πρὸς ἀλλήλους ἀγάπην δὲ μὴ πεπλασμένην καὶ ἐν ὑποκρίσει ἀλλ' ἄπλαστον καὶ ἀνυποκριτον καὶ τελείαν καιἀληθῶς ἀγάπην
686	102r	Rom.12.8		ἐν σπουδῆι	οὐ γὰρ ἀρκεῖ τὸ προστῆναι μόνον
687	102r	Rom.12.8		ἐν ἱλαρότητι	μὴ ὡς ζημιούμενος ἂλλ ὡς αὐτος μᾶλλον κερδαίνων ἔνθεν γὰρ συμβήσεται τὸ ἱλαρόν
688	102r	Rom.12.8-Rom.12.9		ἀνυπόκριτος	μὴ πλάσμα ἀγάπης ἔστω ἀλλὰ ἀγάπη ἧς οὔσης κατορθοῦται τὰ εἰρημένα
688ex	102r	Rom.12.9
689	102r	Rom.12.9		ἀποστυγοῦντες	μὴ μόνον ἀπεχόμενοι ἀλλὰ καὶ λίαν μισοῦντες τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ ἀπὸ εἶτά φησι μὴ μόνον μισειτε τὸ πονηρὸν ἀλλὰ καὶ ἔχεσθε τοῦ ἀγαθοῦ τὸ δὲ κολλώμενοι τὴν πρὸς αὐτο διάθεσιν ἐμφαίνει
690	102r	Rom.12.9		κολλώμενοι τῶι ἀγαθῶι	ἑνὶ γὰρ είναι ἀγάπην καὶ ἐπὶ αἰσχροῖς
690Ph	102r	Rom.12.9	Φωτιου ^*		Πῶς ἐστι κολληθῆναι τῷ ἀγαθῷ ἐν τῇ φιλαδελφίᾳ φησὶ τοῦτ' ἔστι διὰ τῆς φιλαδελφίας ἐν τούτῳ γὰρ γνώσονται ἐὰν ἀγαπᾶτε ἀλλήλους ὁ δὲ μαθητὴς φυλάττων τὰ μαθήματα κεκόλληται καὶ ἥνωται τῷ διδασκάλῳ ὅπερ ἐστὶ τὸ κυρίως ἀγαθον ὁ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἀλλὰ πόθεν φύεται ἡ φιλαδελφία πόθεν ἐστὶ θηρᾶσαι ταὐτὴν ἐκ τοῦ προηγεῖσθαι ἀλλήλους φησὶ τῇ τιμῇ ὡς ἀληθῶς γὰρ ἀρχὴν λαμβάνει φιλία ἀσφαλῆ ἐὰν ἕκαστος ἀγωνίζηται προλαβεῖν εἰς τὸ τιμῆσαι τὸν πλησίον
691	102r	Rom.12.9-Rom.12.10		εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι	εἰ γὰρ σχοίητέ φησι φιλαδελφίαν φιλήσετε πάντως ἀλλήλους ἀδελφοὶ γὰρ ἐστε εἶτα λέγει πως ἂν ἡ φιλαδελφία κατορθωθείη εἰ ἕκαστος φησι ἡγεῖται τῆς πρὸς ἀδελφον τιμῆς
691ex	102v	Rom.12.10	^*		ἐν ὑπὲρ θερμωι καὶ διὰ καει πρὸ αιρεσει τῶ κυρίῳ δουλεύοντες οὕτως γὰρ διατεθεικοτες ἑαυτοὺς καὶ ἐν ταῖς θλίψεσι περὶ χαρως διακεισομεθα διὰ τὴν μένουσαν ἐλπίδι καὶ πάντα τἄλλα ραδιως υποισομεν
692	102v	Rom.12.10-Rom.12.11		τῆι σπουδῆι μὴ ὀκνηροί	καὶ γὰρ τοῦτο ἀγάπην τίκτει ὅταν μὴ τιμῶμεν ἀλλὰ καὶ ὑπερσπουδάζωμεν
693	102v	Rom.12.11		τῶι πνεύματι ζέοντες	ζεον ἐν ἑαυτοῖς ἔχετε καὶ διατεθερμαμένον τὸ ἅγιον πνεῦμα ἔσται δὲ τοῦτο εὰν ζῶμεν ἐν καλοῖς ἔργοις
694	102v	Rom.12.11		τῶι κυρίωι δουλεύοντες	διὰ γὰρ τῶν εἰρημένων γὰρ εγγενησεται ημν δουλεύειν τῶι κυρίωι
695	102v	Rom.12.11-Rom.12.12		τῆι ἐλπίδι χαίροντες	ὡς ^*δ' ἂν γένοιτο ζειν τῶι πνεύματι εὰν τῆι ἐλπίδι χαίρητέ φησιν οὐδὲν γὰρ οὕτως πρὸς πάντα ποιεῖ πρόθυμον ὡς ἐλπὶς καλὴ καὶ εάν φησιν υπομενητε καὶ εὰν ευχοιν ἀδιάλειπτον ἔχητε
696	102v	Rom.12.12		ὑπομένοντες	ἡ γὰρ ὑπομονὴ τίκτει δοκιμήν
697	102v	Rom.12.12		τῆι προσευχῆι πρός	ταύτης γὰρ βοηθούσης ἔσται ῥάιδια πάντα
698	102v	Rom.12.12-Rom.12.13		ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων	ἐν οἷς ἂν ἐν χρεία γένωνται
702Pha	102v	Rom.12.13	Φ(ω)τ(ιου) ^*		τὴν πρὸς τοὺς ἁγίους ἐλεημοσύνην εἰσάγει διὸ καὶ ἐφύλαξεν αὐτὴν ἐν ἐξαιρέτῳ ἄνω μὲν περὶ καθολικῆς εἶπεν ἐλεημοσύνης κοινωνοῦντες φησὶν κοινωνία γὰρ τὸ πρᾶγμα σὺ μὲν γὰρ εἰσφέρεις χρήματα αὐτοῖς ἐκεῖνοι δὲ σοὶ τὴν πρὸς θεὸν παρρησίαν καὶ τὰ μυρία ἀγαθά
699	102v	Rom.12.13		τὴν φιλοξενίαν διώκοντες	μημεινης φησιν ἐκεῖνον ἐλθεῖν πρός σε ἐρυθριᾷ γὰρ ἀλλὰ σὺ δίωξον αὐτον
700	102v	Rom.12.13-Rom.12.14		εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας	διδάξας πως δέοι διακεῖσθαι πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς διδάσκει πως καὶ πρὸς τοὺς πολεμίους ὅρα δὲ οὐκ εἶπε μὴ ἀμύνου μηδὲ καταρῶ ἂλλ ὁ μεῖζον εὐλόγει καὶ υπερευχον
701	102v	Rom.12.14-Rom.12.15		χαίρειν μετὰ χαιρόντων	μὴ μόνον φησι ῥήμασιν εὐλογεῖτε ἀλλὰ καὶ ἔργοις χαίρουσι μὲν συγχαίροντες ἀλγοῦσι δὲ συναλγοῦντες μεῖζον δὲ τὸ συγχαίρειν χαίρουσιν ὅσον ἡ εὐημερία τῶν πλησίον καὶ φθόνου πρόφασις τοῖς ἀσεβέσι γίνεται
702	102v	Rom.12.15-Rom.12.16		τὸ αὐτο εἰς ἀλλήλους φρονοῦντες	οἷον μέγαν σεαυτὸν νομίζεις τοιοῦτον νόμιζε καὶ τὸν ἀδελφον κἂν πένης ἦι ἐπεὶ μὴ ἐστι πλούτου καὶ πενίας διάκρισις παρὰ θεῶι πως δ' ἂν γένοιτό σοι τοῦτο εὰν μὴ φρονῇς περὶ σεαυτοῦ ὑψηλὰ ἀλλὰ συμφέρηι καὶ συναπάγηι τοῖς ταπεινοῖς καὶ εἰς τὴν ἐκείνων συγκαταβαίνης εὐτέλειαν ἐκ δὴ τούτων τὴν κενοδοξίαν καταστέλλει εἰκὸς γὰρ ἦν αὐτοὺς διὰ τὴν πόλιν τούτωι κατισχῆσθαι τῶι γένει
702Phb	102v	Rom.12.16
703	102v	Rom.12.16		μὴ γίνεσθε φρόνιμοι παρ' ἑαυτοῖς	τουτέστι μὴ ἡγεῖσθε είναι σοφοὶ καὶ μηδενὸς νοήματος ἐνδεεῖς φησιν γὰρ ἡ γραφὴ οὐ αἱ οἱ συνετὸ παρ' ἑαυτοῖς καὶ ἐνώπιον αὐτῶν ἐπιστήμονες
704	102v	Rom.12.16-Rom.12.17		κακὸν ἀντὶ κακοῦ	εἰ γὰρ ψεκτὸς καὶ ἄθλιος ὁ ποιῶν τὸ κακὸν ἵνα τι μὴ φευγεις τὴν μίμησιν τῶν κακῶν ἀλλὰ τῶν ἀμύνασθαι ἔνοχον σαυτὸν καθιστὰς καὶ κοινωνὸν τῆς ἀσεβείας
705	102v	Rom.12.17		προνοούμενοι καλά	τοῦτό φησιν ὅτι πρόνοιαν ποιεῖσθε τοῦ καλοὶ φαίνεσθαι ἐν τῶι μηδενὶ διδόναι ψόγου πρόφασιν ἡ ἐπειδὴ ἄνω εἶπε μηδενὶ κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἀποδιδόντες προσέθηκε καὶ τὸ προνοούμενοι καλὰ ὡς εἰ ἔλεγεν οὐκ ἀρκεῖ μόνον τὸ μὴ ἀποδιδοναι κακὰ ἀλλὰ δεῖ καὶ προνοεῖν τοῦ ποιήσαντος ἡμᾶς κακῶς καὶ γὰρ καὶ ἄνω οὐκ ἠρκέσθη τῶν μὴ καταρᾶσθαι τοὺς διώκοντας ἀλλὰ καὶ εὐλογεῖν προσέταξεν
706	102v	Rom.12.17-Rom.12.18		εἰ δυνατὸν τὸ ἐξ ὑμῶν	ἐστι γὰρ ὅτε οὐ δυνατὸν ἔνθα περὶ εὐσεβείας ὁ λόγος τὸ δὲ ἐξ ὑμῶν τουτέστι σὺ τὸ σὸν ποίησον καὶ μὴ παράσχῃς ἔχθρας ἀφορμὴν μὴ Ἕλληνι μὴ Ἰουδαίωι τοῦτο γὰρ τὸ μετὰ πάντων
707	102v	Rom.12.18-Rom.12.19		μὴ ἑαυτοὺς ἐκδικοῦντες	ἐπειδὴ τοῦτο ἀκολουθον τὸν ἠδικημένον ἐκ δικιας τυχεῖν τοῦτο αὐτο ἐπαγγέλλεται σοι φησι μὴ εκδικησας σεαυτὸν καὶ ὁ θεός σε ἐκ δικει δότε γάρ φησι τόπον καὶ χώραν τῆι ὀργῆι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν ἂν γὰρ σὺ μὴ ἀμύνηι ἥξει ἡ ὀργή
707ex	102v	Rom.12.19	^*		ἐπειδὴ τοῦτο μάλιστα ὁ ἀδικηθεὶς ἐπιθυμεῖ ἰδεῖν ἐκδικίας ἑαυτὸν ἀπολαύοντα τοῦτο αὐτω μετὰ πολλῆς δίδωσι περιουσίας ἂν γὰρ αὐτος μὴ ἀμύνηι θεὸς ἔσται ὁ τιμωρὸς συγχώρησον οὖν αὐτῶι ἐπεξελθεῖν τοῦτο γὰρ τὸ δότε τὸ πονηι ὀργῆι
708	102v	Rom.12.19		γέγραπται γάρ	παραμυθούμενος πλέον τὸν ἠδικημένον ἤγαγε τὴν μαρτυρίαν
709	102v	Rom.12.19		ἐμοι εδικησις	τουτέστι παρ' ἐμοι
710	102v	Rom.12.19-Rom.12.20		εὰν οὖν πεινᾷ ὁ ἐχθρός	μὴ μόνον φησι ειρημενευετε καὶ μὴ ἀμύνεσθε ἀλλὰ καὶ εὐεργετεῖτε τρέφοντες ποτίζοντες εἶτα ἐπειδὴ βαρὺ ἦν ἐπάγει ὅτι πῦρ αὐτῶι σωρεύσεις τοῦτο ποιῶν τοῦτο δὲ εἶπε καὶ τοῦτον παραμυθούμενος καὶ τὸν ἡ δικηκοτα φοβῶν
711	102v	Rom.12.20-Rom.12.21		μὴ νικῶ ὑπο τοῦ κακοῦ	μαλαξας πρότερον τὸν ἀδικηθέντα καὶ ποιήσας αὐτον εὐεργετεῖν διὰ τοῦ εἰπεῖν ἄνθρακας σωρεύσεις νυν ὑψηλοτερον αὐτῶι παραινεῖ εἰ γὰρ τοιαύτη φησι διαθέσει τρέφεις ἵνα πῦρ αὐτῶι σωρεύσεις οὐκ ἐνίκησας τὸ κακὸν ἂλλ ἡττήθης αὐτῶι ἐγὼ δέ σε φησι νικᾷν τὸ κακὸν βούλομαι τοιγαροῦν μὴ διαθέσει κακοποιῷ εὐεργετεῖ ὑπὲρ γὰρ παραμυθίας σου φησιν εἴρηται τὰ εἰρημένα οὐχ ἵνα οὕτω ποιῇς
710Ph	102v	Rom.12.21	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Εἰ καὶ σοῦ εὐεργετοῦντος τὸν ἐχθρον ὁ θεὸς ἐκδικῶν σε ὀργίζεται αὐτῷ καὶ πῦρ πειρασμῶν καὶ κακώσεων ἃ κατὰ τοῦ πλησίον ἐκεῖνος ἐτέκταινεν ἐπὶ κεφαλὴν αὐτοῦ στρέφει ἀλλ' οὖν σὺ μὴ διὰ τοῦτο θελήσῃς αὐτὸν εὐεργετεῖν ἵνα ἐν τοιούτοις αὐτὸν κακοῖς ἴδῃς ἐπεὶ ἐνικήθης ὑπὸ τοῦ κακοῦ κἀκεῖνος μὲν οὐδὲν ἧττον ἃ ἔδει παθεῖν αὐτὸν πάσχει σὺ δὲ ἀπώλεσας τὸν μισθὸν νικηθεὶς ὑπὸ τοῦ κακοῦ μᾶλλον δὲ εἰ τοιαύτην σου τὴν γνώμην ὁ θεὸς ἴδῃ οὐδ' ἐκδικεῖ τὸν ἀγαθον γὰρ τὸν πρᾷον τὸν ἀδικηθέντα ἐκδικεῖ ἀλλ' οὐχὶ τὸν διὰ τοῦ θυμοῦ καὶ τῆς προαιρέσεως ἑαυτὸν ἐκδικήσαντα καὶ διὰ πράξεως ἀγαθῆς τῆς εὐεργεσίας πονηρευσάμενον τὴν διαφθορὰν ἰδεῖν τοῦ λυπήσαντος εὐεργέτει οὖν σὺ ἵνα νικήσῃς τὸ κακὸν καὶ ἵνα γένῃ υἱος ὡς ὁ κύριος φησι τοῦ ἐν οὐρανῶι πατρός
712	103r	Rom.12.21-Rom.13.1		πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπέρ	πολλὴν τοῦ κεφαλαίου τούτου πανταχοῦ ποιεῖται πρόνοιαν δεικνὺς οὐκ ἐπὶ καταστροφῆι τῆς κοινῆς εὐταξίας τοὺς τοῦ Χριστοῦ νόμους είναι καὶ ὅτι ἀρκοῦσι καὶ οἱ διὰ τὴν ἀλήθειαν πολεμοῦντες φησιν ἡμῖν καί τι δεῖ καὶ ἡμᾶς περιττοὺς ἐπινοεῖν ἡμῖν αὐτοῖς πολεμίους
711Ph	103r	Rom.13.1
713	103r	Rom.13.1		οὐ γὰρ ἐστι ἐξουσία	οὐ περὶ τοῦ καθεκαστον ἄρχοντος ταῦτα λέγει ἀλλὰ περὶ αὐτῆς τῆς ἀρχῆς ἐπειδὴ γὰρ τὸ ὁμότιμον στασιῶδες ἦν εἰσήγαγεν ὁ θεὸς τὰς ἐξουσίας
714	103r	Rom.13.1		αἱ δὲ οὖσαι ἐξουσία	κατὰ τοῦ αὐτοῦ εἶπεν εἰπὼν γὰρ οὐκ ἐστι ἐξουσία εἰ μὴ ὑπο θεοῦ πάλιν τὸ αὐτο λέγει αἱ δὲ οὖσαι φησιν ἐξουσίαι ὑπο τοῦ θεοῦ τεταγμέναι εἰσιν οἷον γεγονυῖαι ὁ θεός φησιν ἔταξε καὶ διωκησεν αὐτάς
715	103r	Rom.13.1-Rom.13.2		ώστε ὁ ἀντὶ τασσόμενος τῆι ἐξουσίαι	ἵνα μὴ εὐτελίζεσθαι νομίζωσιν οἱ τοῦ Χριστοῦ δοῦλοι ὑποτασσόμενοι ἄρχουσιν δείκνυσιν ὅτι χρὴ πείθεσθαι καὶ μὴ ἀντιτάσσεσθαι μηδὲ ἀπειθεῖν τοῖς ἄρχουσιν ὡς ὅ γε τοῦτο ποιῶν φησι θεῶι ἀντιλέγει τῶι πεποιηκότι τὰς ἀρχάς
715Ph	103r	Rom.13.2	Φ(ω)τ(ιου)	τῆι τοῦ θεοῦ διαταγῆι	Κερδαίνεις κἀντεῦθεν φησὶν ὑποτασσομενος οὐ μόνον ὅτι ἐντολὴν πληροῖς ἀλλ' ὅτι καὶ τὸν θεὸν τιμᾷς τιμῶν τὴν ὑπ' αὐτοῦ τεταγμένην ἐξουσίαν καὶ τὸν ταύτην χειρίζοντα μακάριος οὖν ὁ οὕτω καὶ διὰ ταῦτα τὴν ἐξουσίαν τιμῶν καὶ ὑποτασσομενος ὥσπερ ἄθλιος ὁ διὰ ταῦτα μὴ ὑποκείμενος καὶ διπλοῦν ἀποφέρεται κρίμα πρῶτον ἐκ τοῦ θεοῦ ὅτι τὴν ὑπ' αὐτοῦ τεταγμένην καὶ ὁρισθεῖσαν ἀρχὴν ἐξουθενεῖ δεύτερον καὶ ἐκ τῶν ἠτιμασμένων ἀρχοντων ὅρα δὲ καὶ τὸ κέρδος τῶν ἀρχοντων κωλύουσι τοὺς φαύλους προτρέπονται τοὺς σπουδαίους δι' ὧν αὐτοὺς τιμῶσι καὶ ἐπαινοῦσιν εἰς ἀρετὴν χρὴ οὖν αὐτοὺς ἀποδέχεσθαι καὶ διὰ τοῦτο καὶ ὅτι θεοῦ διάκονοὶ εἰσι τῷ θελήματι αὐτοῦ ὑπηρετούμενοι καὶ τρίτον ὅτι τὰ ἴδια λιπόντες ὑπὲρ τῶν κοινῶν φροντίζουσι τῇ τῶν πλησίον ὠφελείᾳ προσκαρτεροῦντες καὶ πρὸ τῆς ἰδίας ἀνέσεως τὸν ὑπὲρ ἐκείνων πόνον ἀναδεχομενοι τὶς τούτοις εἰ καὶ μήτις φόβος ἐπέκειτο ἐξ αὐτῆς τοῦ συνειδότος τῆς κρίσεως οὐκ ἂν ἀγάσαιτο καὶ ἐν πατέρων θήσει καὶ προστατῶν λόγῳ μακάριοὶ εἰσιν οἱ τοιοῦτοι ἄρχοντες
716	103r	Rom.13.2		κρίμα λήψονται	κατάκρισιν φησι τοῦ παρὰ θεοῦ ἑαυτοῖς ἐπισπῶνται
717	103r	Rom.13.2-Rom.13.3		οἱ γὰρ ἄρχοντες	τι ἀλγεῖς φησιν ὑποταγεὶς τῆι ἐξουσία τι δὲ φοβῆι αὐτὴν καὶ τρέμεις μὴ γὰρ ἐπιτιμᾷ τοῖς καλῶς ζῶσι μὴ γὰρ ἐστι φοβερὸς τῶι τῆς ἀρετῆς ἐπιμελομένωι
718	103r	Rom.13.3		τῶν ἀγαθῶν ἔργων	τουτέστι τοῖς τὰ ἀγαθὰ πράττουσι
719	103r	Rom.13.3		ἀλλὰ τῶν κακῶν	τουτέστι τῶν τὰ κακὰ πραττόντων
720	103r	Rom.13.3		θέλεις δὲ μὴ φοβεῖσθαι	εἰ δὲ θέλεις φησι μὴ μόνον είναι σοι τὸν ἄρχοντα ἤπιον ἀλλὰ δὴ καὶ ἐπαινοῦντα τὸ ἀγαθον ποιεῖ
721	103r	Rom.13.3-Rom.13.4		θεοῦ γὰρ διάκονος	τοσοῦτον γάρ φησιν ἐπαινέσει σε τὸ ἀγαθον πράττοντα τι δεῖ καὶ συμπράξει σοι πρὸς τοῦτο ὁ γὰρ φόβος πρόφασις σοι γίνεται καλῶς βιοῦν διὰ τοῦτο δὲ εἶπεν θεοῦ αὐτον είναι διάκονον εἰς τὸ ἀγαθον ὅτι διακονεῖ τῆι βουλῆι τοῦ θεοῦ τοὺς ἀγαθοὺς ἐπαίνων καὶ τοὺς κακοὺς κολάζων ἐκ δὲ τούτου εἰς ἀγαθόν σε συνωθεῖ
721Ph	103r	Rom.13.4	Φ(ω)τ(ιου) ^*		καί σοι φησὶν ἐστὶ διάκονος εἰς τὸ ἀγαθον τοῦ θεοῦ δηλονότι διάκονος ὑπάρχων πῶς δὲ ἐστι σοὶ διάκονος κωλύων τοὺς κακοὺς καὶ τὴν ἀπ' αὐτῶν βλάβην σοι ἀφαιρούμενος καὶ ἄδειαν παρέχων εἰς τὸ ποιεῖν σε τὸ ἀγαθον διακονεῖ δὲ σοὶ εἰς τὸ ἀγαθον καὶ ὅταν σε ἐπὶ τοῖς κακοῖς φοβῇ ἀνακοπτων σε ἐκεῖθεν καὶ προτρεπόμενος ἐπ' ἀρετὴν ἔτι δὲ καὶ τιμῶν καὶ ἀποδεχομενος προτρέπει εἰς αὐτὸ τοῦτο
722	103v	Rom.13.4		εὰν τὸ κακὸν ποιῇς	οὐκ ἄρα ὁ ἄρχων αἴτιος σοι τοῦ φοβοῦ ἀλλὰ τὸ πράττειν κακῶς
723	103v	Rom.13.4		τὴν μάχαιραν φορεῖ	ὁρᾷς πως ἐφόβησε μὲν τὸν ὑπήκοον καθώπλισε δὲ τὸν ἄρχοντα
724	103v	Rom.13.4		θεοῦ γὰρ διάκονος	ὁ γὰρ τοὺς κακῶς βιοῦντας τιμωρούμενος θεῶ διακονεῖ εἰς ὀργήν
725Pha	103v	Rom.13.4	Φ(ω)τ(ιου) ^*		εἰ γὰρ διάκονος ἐστι θεοῦ εἰ ἐπαίνους ἕξεις ἐξ αὐτῆς οὐ μόνον δεῖ διὰ τὴν ἐξ αὐτῆς ὀργὴν ἐγγινομένην τοῖς ἁμαρτάνουσιν ὑποτάσσεσθαι αὐτῇ ἀλλά γε πολὺ μᾶλλον προσήκει καὶ ὡς διάκονον θεοῦ καὶ ὡς ἐπαινοῦσαν καὶ ἐπαλείφουσαν ἐπ' ἀρετὴν τιμῆς αὐτὴν ἀξιοῦν καὶ γὰρ κἂν μηδεὶς ᾖ φόβος αὐτὴ ἡ συνείδησις εἰς ὑπακοὴν αὐτῆς καὶ ὑποταγὴν προτρέπεται
725	103v	Rom.13.4-Rom.13.5		διὸ ἀνάγκη ὑπο	ἀνάγκη οὖν φησι τοῖς ἄρχουσιν ὑποτάσσεσθαι οὐ μόνον διὰ τὴν ὀργὴν τοῦ θεοῦ τὴν κατὰ τῶν μὴ ὑποτασσομένων τῆι ἀρχῆι γινομένην ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν συνείδησιν τουτέστιν ἵνα μὴ δόξης ἀσυνείδητός τις είναι καὶ ἀγνώμων τῶι εὐεργέτηι καὶ τῶι διακονῶ τοῦ θεοῦ μὴ ὑποτασσομενος
725Phb	103v	Rom.13.5		καὶ διὰ τὴν συνείδησιν	διὰ μὲν τὴν ὀργὴν οἱ φαῦλοι καὶ μὴ θέλοντες ὑποτάσσονται διὰ δὲ τὴν συνείδησιν ὀφείλουσιν οἱ σπουδαῖοι ἑκοντες καὶ σὺν προθυμίᾳ ὑποτάσσεσθαι
726	103v	Rom.13.5-Rom.13.6		διὰ τοῦτο γὰρ καὶ φόρους	καὶ τοσοῦτόν φησιν εὐεργετοῦσιν αἱ ἐξουσίαι ὅτι καὶ φόρους τελεῖτε μισθὸν ὥσπερ τῆς κηδεμονίας καὶ τῆς προνοίας παρέχοντες
727	103v	Rom.13.6		λειτουργοὶ γὰρ θεοῦ εἰσιν	τουτέστιν ὑπουργοὶ θεοῦ καὶ λειτουργοῦντες θεῶι τοῦτο τὸ ἡμῶν κήδεσθαι
728	103v	Rom.13.6		εἰς αὐτο τοῦτο προσκαρτεροῦντες	τῶν οἰκείων φησι ἀμελοῦντες εἰς τὰς ὑπὲρ ὑμῶν φροντιδος ἀπησχόληνται
729	103v	Rom.13.6-Rom.13.7		πᾶσι τὰς ὀφειλάς	ἔδειξε χρέος ὃν τὸ πρᾶγμα διὰ τοῦτο γὰρ ὀφειλὰς εἶπεν
730	103v	Rom.13.7		τῶ τὸν φόβον τὸν φόβον	φόβον καλεῖ τὴν ἐπιτεταμένην τιμὴν οὐ τὸν ἐκ τοῦ πονηροῦ συνειδότος φόβον
731	103v	Rom.13.7		τὴν τιμήν	οὐ μόνον χρήματα φησι χρεωστει τε ἀλλὰ καὶ τὴν τιμήν
732	103v	Rom.13.7-Rom.13.8		μηδενὶ μηδὲν ὀφείλετε	ἐπὶ τὴν ματηρα τῶν ἀγαθῶν ἦλθε τὴν ἀγάπην δεικνὺς αὐτὴν χρέος οὖσαν καὶ ὄφλημα
733	103v	Rom.13.8		νόμον πεπλήρωκε	εἶτα δείκνυσι τι τὸ κέρδος τῆς ἀγάπης ὅτί φησιν ὁ ταύτην πληρῶν τὸν νόμον ὅλον πληροῖ καὶ λέγει πως
733Ph	103v	Rom.13.8	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Πῶς ὁ ἀγαπῶν τὸν πλησίον νόμον πεπλήρωκεν ἢ αὐτοθεν δῆλον ἀγαπῶν γὰρ οὐκ ἂν τοῦ ἀγαπωμένου τὸν γάμον διορύξῃ εἰς αὐτὸ τὸ κεφάλαιον τοῦ βίου ἐπιβουλεύων καὶ ζημιῶν τὸν φιλούμενον ἀλλ' οὐδὲ μιαιφόνους χεῖρας ὁπλίσειͅ κατ' αὐτοῦ οὐ μὴν οὐδὲ κλέπτειν ἐπιχειρήσει οὐδ' ἄλλως πως εἰς ἐπιθυμίαν τινὸς τῶν αὐτοῦ καταστὰς ἀφαιρήσεται βίᾳ λαβὼν οὐδὲν γὰρ τούτων ἐστὶ φιλοῦντος οὐ μὴν οὐδὲ μαρτυρίαν ψευδῆ κατὰ τοῦ πλησίον μαρτυρήσει οὐδ' ἐπίορκον ὅρκον ὀμοσει πατέρα δὲ καὶ μητέρα πῶς ὁ τὸν πλησίον φιλῶν οὐ διαφερόντως φιλήσει καὶ τιμήσει πῶς δ' οὐχὶ τὸ θεῖον οὗτος ὡς ἀληθῶς ἐξ ὅλης αὐτοῦ τῆς καρδίας καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος αὐτοῦ ἀγαπήσει καὶ δοξολογήσει ὁ δὲ τούτοις ἑαυτὸν περιφράξας ποίαν ἄλλην ἀρετὴν ταῖς προειρημέναις οὐ συναυξήσει καὶ συναπαρτίσει ὥστε ὁ ἀγαπῶν τὸν πλησίον ὅλον τὸν νόμον πεπληρωκὼς ἂν εἴη εἶτα ἐπειδὴ τὸ τῆς ἀγάπης ὄνομα εἰώθασιν οἱ ἄνθρωποι καὶ ἐπὶ τῶν ἀναξίων διαθέσεων τῆς κλήσεως ταύτης τιθέναι ὑπογραφὴν αὐτῆς αὐτὸς ἀποδίδωσι ποίαν ἔφησεν ἀγάπην παριστὰς ἐν αὑτῇ περιέχειν τὸν νόμον καὶ συγκεφαλαιοῦσθαι τῶν ἀρετῶν τὸ πλῆθος ἡ ἀγάπη γὰρ φησὶν ἣν ἔφης συνάπτουσα τοὺς πλησίον ἀλλήλοις οὕτως ἑνοποιεῖ ὡς ἑκάτερον οὐχ ἕτερον ἡγεῖσθαι τὸν συναφθέντα ἀλλὰ νομίζειν ἄλλον αὐτὸν εἶναι ἐκεῖνον ἐξ οὗ δηλονότι οὐδὲν ἑκάτερος τῷ πλησίον ἐργάσεται κακὸν εἶτα ἐπαναληπτικὸν συμπέρασμα πλήρωμα οὖν νόμου ἡ ἀγάπη ἀντὶ τοῦ ἀληθῶς ἄρα καὶ δικαίως ἔφην ὅτι ὁ ἀγαπῶν νόμον πεπλήρωκεν
734	103v	Rom.13.8-Rom.13.9		τὸ γὰρ οὐ μοιχευσις	εἰπὼν ὅτι ἀγαπῶν τὸν νόμον ὅλον πληροῖ δείκνυσι πως ὅτί φησι πᾶσαι αἱ ἐντολαὶ διὰ τῆς ἀγάπης πληροῦνται ἂλλ οὐκ εἶπε πληροῦνται ἁπλῶς ἂλλ ἀνακεφαλαιοῦνται τουτέστι συντόμως καὶ ἐν βραχεῖ λόγωι τὸ πᾶν γίνεται καὶ ὅλον πληροῦται τῶν ἐντολῶν τὸ ἔργον διὰ βραχέων
735	103v	Rom.13.9		τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν	τὸ ὡς ἑαυτὸν τὴν ἐπιτεταμένην ἀγάπην δηλοῖ
736	103v	Rom.13.9-Rom.13.10		ἡ ἀγάπη τῶι πλησίον κακὸν οὐκ ἐργάζεται	εἶδε πως τὰς ἀρετὰς ἑκατέρας ἔχει ἡ ἀγάπη τὴν τῶν κακῶν ἀποχὴν λέγω καὶ τὴν ποίησιν τῶν ἀγαθῶν ἰδοὺ ἡ ἀποχὴ τῶν κακῶν τῶ πλησίον φησι κακὸν οὐκ ἐργάζεται ἰδοὺ ἡ ποίησις τῶν ἀγαθῶν πλήρωμα φησι νόμου ἡ ἀγάπη τὸν γὰρ πλησίον ευποιει ἅπασα δὲ ἡ σπουδὴ τοῦ νόμου τοῦτο βούλεται
736ex	104r	Rom.13.10-Rom.13.11		καὶ τοῦτο εἰδότες	πληροῦτε φησι τὸ τῆς ἀγάπης ἔργον εἰδότες τὸν καιρὸν κατεπείγοντα καὶ ἀρετὴν ἀπαιτοῦντα νυν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἡ ὅτε ἐπιστεύσαμεν τουτέστι ὅτε ἔγνω μὲν τῶν ἔργων τὰ ὠφελιμώτερα κοῦφον ὅμως γέγονε τὸ σωθῆναι ἤπερ ὅτε κατηχούμεθα ἔτι τὸν τῆς πίστεως λόγον οὐ γὰρ ἅμα τῶ πιστεῦσαι εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἀκριβῆ τῶν πρακτέων κατάληψιν εἴχομεν
737	104r	Rom.13.11	^*		εἰδότες φησι ποῖον τοῦτο τὸν καιρόν
736Ph	104r	Rom.13.11	Φ(ω)τ(ιου) ^*		καὶ τοῦτο εἰδότες τοῖς ἄνω συνήρτηται καὶ πρὸς ἐκεῖνα ἀποδίδοται ἐπίτασις μᾶλλον ὂν καὶ προτροπὴν ἐμφαῖνον τῶν εἰρημένων ποίοις δὲ ἄνω πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω καὶ ἀποδοτε πᾶσι τὰς ὀφειλὰς καὶ μηδενὶ μηδὲν ὀφείλετε εἰ μὴ τὸ ἀγαπᾶν ἀλλήλους ταῦτα οὖν φησὶ ποιεῖτε διά τε τὰ προειρημένα καὶ διὰ τοῦτο μάλιστα διὰ ποῖον εἰδοτες τὸν καιρὸν ὅτι συντέτμηται ὁ τῆς ζωῆς ἡμῶν χρόνος καὶ δεῖ ἡμᾶς εἰ καὶ ἐκαθεύδομεν μηδὲν πράττοντες ὡς ἐξ ὕπνου κἂν γοῦν ἐγερθῆναι φανερὸν γὰρ ὅτι νῦν μᾶλλον πρὸς τὸ τέλος ἐσμὲν τῆς ζωῆς ἡμῶν ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν σωτηρίαν δὲ καλεῖ τὸ τέλος τῆς ζωῆς ὅτι τότε τοῖς ἀξίοις ἡ σωτηρία καὶ ἡ ἀπολαυσις ἀποκαλύπτεται μᾶλλον διὸ καὶ ἡμέραν αὐτο καλεῖ ὡς ἡδονὴν παρέχουσαν καὶ φωτίζουσαν καὶ φανεροποιοῦσαν τὰ πρὶν ἐν ἀγνοίᾳ τῇ κατὰ πεῖραν καὶ ἀπολαυσιν κείμενα μόνῃ δὲ τῇ ἐλπίδι θεωρούμενα εἰκοτως δὲ τὸν παρόντα βίον νύκτα καλεῖ πρὸς τὴν μέλλουσαν ἡμέραν πολλὰ γὰρ τῶν ἐν τούτῳ νῦν ὡς ἐν νυκτὶ κρυπτομένων ἐκεῖ φανερὰ ὡς ἐν λαμπρᾷ ἡμέρᾳ γενήσεται καὶ πολλὰ τῶν ἀγνοουμένων ἐνταῦθα ὡς ἐν σκότει ἐκεῖ ὡς ἐν φωτὶ ἐπιγνωσθήσεται πάσης σκηνῆς λυομένης καὶ παντὸς προσώπου περιαιρουμένου καὶ τῆς ἐπιπροσθούσης ἀχλύος τοῖς λογισμοῖς εκκαθαιρομενης συνετμήθη οὖν φησὶν ἡ νὺξ τοῦτ' ἔστιν ὁ βίος ἡμῶν καὶ ἐγγίζει τὸ τέλος ἤ τοι ἡ ἡμέρα ἤδη πλησιάζει τῆς τελευτῆς καὶ τῆς ἀνταποδοσεως χρὴ οὖν καὶ διὰ ταῦτα πᾶσαν ἐντολὴν προθύμως ἐπιτελεῖν ἀγαπᾶν ἀλλήλους ἀποδιδοναι πᾶσι τὰς ὀφειλὰς ὑποτάσσεσθαι ταῖς ἀρχαῖς καὶ γὰρ καὶ ὀλίγος ὁ πόνος ἤδη οὐκ εἰς μῆκος οἱ ἀγῶνες εἴ τι καὶ δέοι ἀγωνίσασθαι ἐκτείνονται βραχὺ λίαν γέγονε τὸ στάδιον τῆς ζωῆς ἡμῶν μηδεὶς ὀκνείτω πάντες σπουδάσωμεν
738	104r	Rom.13.11		ὥρα ἡμᾶς ἤδη	ἐγγύς φησι τὸ τέλος καὶ δεῖ ἡμᾶς ἐπείγεσθαι εἰς τὴν τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐργασίαν
739	104r	Rom.13.11		ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι	τῆς ῥαθυμίας ἀναστῆναι
740	104r	Rom.13.11		ἐγγύτερον ἡμῶν	τοῦ γὰρ παρόντος βίου ὑποσυρόμενο κατάμικρον ἐγγύτερος ὁ τῆς ἀναστάσεως γίνεται καιρός
741	104r	Rom.13.11		ἡ σωτηρία	εὰν ὦμεν ὡς δεῖ παρεσκευασμένοι σωτήριος ἡμῖν ἔσται ἡ τῆς κρίσεως ἡμέρα εἰ δὲ μὴ ὀλέθριος πλὴν αὐτος ἐκ τῶν χρηστοτέρων δηλοῖ τὴν ἡμέραν ἐκείνην
742	104r	Rom.13.11		ὅτε ἐπιστεύσαμεν	εἰκὸς ἦν τούτοις ἐν ἀρχῆι μὲν ὡς νεαροὺς ζέειν νυν δὲ ἀπομεμαράνθαι τοῦτο οὖν αἰνίττεται ὅτι ὅσον φησιν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία σπουδάζειν μᾶλλον προσήκει ἡ ραθυμειν
743	104r	Rom.13.11-Rom.13.12		ἡ νὺξ προέκοψεν	νύκτα τὸν παρόντα καλεῖ βίον οὐδὲν γὰρ ονειρα τῶν διαφέρει τὰ ἐν αὐτῶι ἡμέραν δὲ τὸν μέλλοντα χρόνον διὰ τὸ τὰ κρυπτὰ ἐν αὐτῶι φανεροῦσθαι
744	104r	Rom.13.12		τὰ ἔργα τοῦ σκότους	ργα ^*σκότους φησι τὰς πονηρᾶς πράξεις ὅπλα δὲ φωτὸς τὴν ἀρετὴν ὡς μὲν οὖν ὅπλα ἀσφαλίζεται ὡς δὲ φωτὸς λαμπρύνει
745Ph	104r	Rom.13.12-Rom.13.13	Φ(ω)τ(ιου)	ὡς ἐν ἡμέραι	ὡς ἤδη παρούσης ὡς ἐνεστηκυίας τῆς ὅσον οὔπω παρεσομένης ἡμέρας οὕτω πολιτευσώμεθα εὐσχημονως τὶ δὲ ἐστι τὸ εὐσχημονως ἑρμηνεύει αὐτὸς ἐπάγων μὴ κώμοις καὶ ἑξῆς εὐσχημονως δέ φησι λίαν ἐντρέπων ὅτι εἰ καὶ μὴ κόλασις ἦν ἀποκειμένη τοῖς ἁμαρτάνουσι καὶ ἀπολαυσις τοῖς κατορθοῦσιν ἔδει τὸ αἰσχρὸν καὶ ἀπρεπὲς καὶ ἀσχημονοῦν φεύγοντας ἔχεσθαι τῆς ἀρετῆς ὅτε δὲ καὶ τὰ ῥηθέντα ἑκατέρῳ βίῳ ἀκολουθεῖ τὶ χρὴ ποιεῖν
745	104r	Rom.13.13		ὡς ἐν ἡμέραι	ἄνω εἰρηκὼς μέλλειν τὴν τῆς κρίσεως ἡμέραν νυν αὐτὴν ἐφίστησι πτοῶν τὸν ἀκροατὴν τὸ δὲ περὶ πατησωμεν ἀνεπαχθῆ ποιεῖ τὸν λόγον καὶ γὰρ καὶ ἑαυτὸν ἔμιξεν
746	104r	Rom.13.13		μὴ κώμοις καὶ μέθαις	οὐ τὸ πίνειν ἀλλὰ τὸ ἀμέτρως κωλύει
747	104r	Rom.13.13		καὶ ἀσελγείαις	οὐ τὴν μίξιν ἀναιρεῖ ἀλλὰ τὴν πορνείαν
748	104v	Rom.13.13		μὴ ἔριδι	ἔριδι περὶ θυμοῦ λέγει ζήλωι δὲ περὶ βασκανίας
749	104v	Rom.13.13-Rom.13.14		ἂλλ ἐνδύσασθε	ὁ γὰρ αὐτον ἐνδεδυμένος ἔχει καθόλου τὴν ἀρετήν πως δὲ αὐτον ἐνδυτέον εἰ πάντα ἡμῖν αὐτος εἴη ἔσωθεν καὶ ἔξωθεν ἐν ἡμῖν φαινόμενος τὸ δὲ μηδέ ποτε αὐτοῦ ἀπολείπεσθαι ενδυνα καλεῖ
750	104v	Rom.13.14		καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν	εἰπὼν μηδεῖν προνοεῖν τῆς σαρκὸς ἐπάγει εἰς ἐπιθυμίας ἵνα μὴ νομίσῃς ὅτι οὐδε ἐν τοῖς ἀναγκαίοις δεῖ ἡμᾶς προνοεῖσθαι τῆς σαρκὸς οἷον ἐν βρώσει ἡ ἐν ἐν δυνατι προνοητέον τοιγαροῦν αὐτῆς πρὸς διαμονὴν οὐ πρὸς ἀσελγείας
751	104v	Rom.13.14-Rom.14.1		τὸν δὲ ασεθενουντα	Ἦσαν τινες ἐξ Ἰουδαίων πιστεύσαντες οἵτινες ἔτι τοῦ νόμου ἐχόμενὸ πολλὰ τῶν βρωμάτων ἐβδελύσσοντο καὶ διὰ τὸ μὴ γίνεσθαι δηλοῖ λάχανα ἤσθιον μόνα ἵνα δόξηι ἐγκρατείας ἀλλὰ μὴ βδελυγμοῦ είναι ἡ παρατήρησις ἦσαν δὲ καὶ ἄλλοι ἀπὸ Ἰουδαίων πιστοὶ οἱ ἑδραίως πεπιστευκότες οὐ παρετηροῦντο τὰ βρώματα πρὸς τούτους τοιγαροῦν τοὺς εἰλικρινεῖς πιστοὺς ἀποτείνων τὸν λόγον τῶν τὰ βρώματα βδελυττομένων καθάπτεται ἀσθενοῦντας καλῶν τῆι πίστει
751Ph	104v	Rom.14.1	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Ὅρα τὸ συνετὸν καὶ δραστήριον καὶ προνοητικὸν τοῦ Παύλου δεξιούμενος ἐπιπλήττει τὸν τοῖς βρώμασι διακρινόμενον τὸ μὲν ἵνα μὴ ἀποσκιρτήσῃ ἀκράτου τοῦ ἐλέγχου προτεινομένου τὸ δὲ ἵνα μὴ δόξῃ καλὸν ποιεῖν ἀνεπιτίμητος μένων διὸ προσλαμβάνεσθε αὐτον φησὶν ἀσθενὴς ἐστιν μὴ κρίνῃς αὐτον φησὶν διὰ τὶ οὐχὶ ὅτι οὐ ποιεῖ κακὸν ἀλλ' ὅτι κύριον ἔχει ἄλλον τὸν κρίνοντα αὐτὸν τούτῳ καὶ ἐκεῖνον παραμυθούμενος ὡς ἔφημεν ἐπὶ τῷ μὴ κατακρίνεσθαι ὑπὸ τοῦ πλησίον καὶ διδοὺς πάλιν ἐννοεῖν ὅτι κἂν οὗτος αὐτὸν οὐ κρίνει ἀλλ' οὖν ὑπὸ κρίμα ἐστὶ παρατηρούμενος τὰ βρώματα εἰ γὰρ καὶ οὗτος οὐ κρίνει σε μονονουχὶ λέγων ἀλλ' ἔχεις κύριον τὸν κρίνοντά σε διὸ δεῖ σε τῆς τοιαύτης ἀποσχέσθαι σμικρολογίας κωλύει δὲ περὶ βρωμάτων κρίνειν ἀλλήλους ἵνα μὴ κατ' ἀρχὰς τῆς πίστεως περὶ ταῦτα ἐρίζοντες καὶ φιλονεικοῦντες ἐκ τούτου καὶ εἰς αὐτὰ τὰ καίρια διαστῆναι κινδυνεύσωσιν καὶ τὸ κεφάλαιον αὐτὴν τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν ζημιωθῶσιν τὶ οὖν ἂν ἴδωμεν νῦν περὶ τὰ βρώματα Ἰουδαϊκῶς παρατηρούμενον οὐ μὴ κατακρίνωμεν καὶ μάλιστά γε πῶς οὖν φησιν μὴ κρίνετε καὶ οὐ μὴ κριθῆτε οὐ περὶ πίστεως ἢ τῶν εἰς πίστιν συντελούντων τοῦτο δεῖ ἐκλαμβάνειν μὴ γένοιτο οὐδὲ περὶ τῶν αναιδην πραττομένων ἀτοπων ἀλλὰ περὶ τῶν κατὰ τὸν βίον ἔργων περὶ τῶν ὑπονοουμένων περὶ τῶν ὡς αὐτὸς ὁ δεσπότης κάρφους λόγον ἐχοντων περὶ τούτων γὰρ καὶ τῶν τοιούτων οὐδὲ στόμα διᾶραι δεῖ καὶ μάλιστα οἷς
760Ph	104v	Rom.14.1	^*		συμπαρατίθησι τῷ προειρημένῳ κεφαλαίῳ καὶ ἕτερον καί φησιν ὅτι οὐ μόνον ἐπὶ τοῦ προειρημένου οὐ δεῖ κατακρίνειν καὶ ἐξουθενεῖν τὸν πλησίον ἀλλ' οὐδ' ἐπὶ τοῦ ῥηθῆναι μέλλοντος ἔστι δὲ τοῦτο τοιοῦτον οἱ μὲν ἡμέραν παρ' ἡμέραν ἤσθιον οἱ δὲ καθ' ἡμέραν φησὶν οὖν ὅτι οὐ δεῖ οὐ δὲ ἐπὶ τούτων κρίνειν καὶ κατακρίνειν ἀλλήλους οὔτε τὸν ἐσθίοντα νηστεύει γὰρ ὁ πλησίον καὶ αγαθοποιει ποιῶν αὐτὸ διὰ τὸν θεὸν οὔτε πάλιν τὸν νηστεύοντα δεῖ κατακρίνειν τὸν μὴ νηστεύοντα παρ' ἡμέραν οὐ γὰρ νομοθεσίας ἐστὶν ἵνα ἡ παράβασις προξενῇ κρίμα ἀλλὰ μόνης προαιρέσεως
752	104v	Rom.14.1		μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν	μία μὲν κατ' αὐτῶν πληγὴ τὸ εἰπεῖν ασθενουντανας τῆ πίστει δευτέρα δὲ τὸ προσλαμβάνεσθε δείκνυσι γὰρ αὐτοὺς πολλῆς δεομένους ἐπιμελείας τρίτη τὸ μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν δηλοῖ γὰρ τοσοῦτον αὐτοὺς πταίοντας ὡς καὶ τοὺς κοινωνοῦντας αὐτοῖς τῆς φιλίας διακρίνεσθαι
753	104v	Rom.14.1-Rom.14.2		ὃς μὲν πιστεύει	ὁ μὲν εἰλικρινῶς φησι πιστεύων καὶ μηδεμίαν ἔχων Ιουδαικην παρατήρησι πάντα ἀβδελύκτως ἐσθίει ἀνακηρύττει δὲ αὐτον ἀπὸ τῆς πίστεως ὁ δέ γε φησι περὶ τὴν πίστιν ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει ἐν ταυτῷ καὶ διελέγχει αὐτον ὅτι οὐ δι' ἐπαινουμένην ἐγκράτειαν ἐσθίει τὰ λάχανα κἂν τοῦτο ὑποκρίνεται ἀλλὰ κατὰ ασθενιαν πίστεως
754	104v	Rom.14.2-Rom.14.3		ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα	οὐκ εἶπε διορθούσθω ἀλλὰ μὴ εξουθεν ειτω δεικνὺς ὅτι καταγέλαστα πράττει δεῖ γὰρ αὐτον ἀδελφικῶς διορθοῦσθαι καὶ οὐ μὲν ὡς βδελυκτὸν ἐξουθενεῖν
755	104v	Rom.14.3		μὴ ἐξουθενείτω	ὥσπερ γὰρ οιδιαι πίστιν αδισκριτως πάντα ἐσθίοντες ἐξουθένουν τοὺς παρατηρουμένους οὕτως ἐκεῖνοι Τούτους ὡς γαστριμάργους ἔκρινον ὅρα δὲ ἐπὶ τῶν ἐσθιόντων εἰπὼν ὁ θεὸς γὰρ αὐτον προσελάβετο ἐπὶ τῶν παρατηρουμένων οὐδὲν τοιοῦτον εἶπεν
756	105r	Rom.14.3		^*o θεὸς γὰρ αὐτον	ὁ θεὸς γὰρ αὐτόν φησιν πρὸς ἑαυτὸν ἐφειλκύσατο καὶ ἀπήλλαξε πάσης Ἰουδαϊκῆς παρατηρήσεως
756ex	105r	Rom.14.3	Σευηρι(ανου) ^*		ὁ οἰκέτης Χριστοῦ ὃν προσελάβετο ὁ Χριστὸς ἀλλοτριος ἐστι τοῦ νόμου τις οὖν εἰ ὁ κρίνων ἀπὸ τοῦ νόμου τὸν τοῦ νόμου ἀλλότριον
757	105r	Rom.14.3-Rom.14.4		σὺ τις εἰ	πρὸς τὸν εἰλικρινῆ πιστὸν ὁ λόγος αὐτῶι ἐκ δὲ τούτου δῆλον ὅτι οὐ μόνον ἐξουθένουν ἀλλὰ καὶ ἔκρινον τοὺς τὰ λάχανα ἐσθίοντας
758	105r	Rom.14.4		ἀλλότριον οἰκέτην	τοῦ θεοῦ φησιν ἐστι καὶ τῶι θεῶι διαφέρει καὶ ἡ πτῶσις αὐτοῦ καὶ ἡ ἔγερσις οὐκ ἐπειδὴ οὖν οὐκ ἄξια Ποιεῖ κατακρίσεως μὴ κρίνε αὐτόν φησιν ἂλλ ὅτι ἀλλοτριος ἐστιν οἰκέτης
759	105r	Rom.14.4		σταθήσεται δέ	πάλιν πλήττει τοὺς ἀσθενεῖς καὶ παρατηρουμένους τὰ βρώματα εἰπὼν γὰρ σταθήσεται δηλοῖ ὅτι σαλεύονται καὶ τοσοῦτον ὡς θεοῦ δεῖσθαι στεῤῥοποιοῦντος
760	105r	Rom.14.4-Rom.14.5		ὃς μὲν κρίνει ἡμέραν παρ' ἡμέραν	εἰκὸς ἦν τινας τῶν συνεχῶς νηστευόντων κατακρίνειν τοὺς μὴ συνεχῶς νηστεύοντας οἷς τὸ κατακρίνειν καὶ σφόδρα ἐγκαλεῖν ἀπαγορεύει ἦσαν γὰρ νεήλυδες ἐν τῆι πίστει καὶ ἐδεδοίκει μὴ ἡ πολλὴ ἔγκλησις τε λεον αὐτοὺς ἀποσχίσηι τῆς πίστεως ὀργισθέντας ταῖς εγκλησεσιν
761	105r	Rom.14.5		ἕκαστος ἐν τῶ ἰδίῳ νοΐ	μὴ περὶ πάντων δόξηι τὸ ἕκαστος τῶι ἰδίωι νοῒ πληροφορείσθω ἂλλ ἐπὶ νηστείας μόνον καὶ τοῦτο ἐπειδὴ ἀρτιπαγεῖς ἦσαν ἐν τῆι πίστει οἱ Ῥωμαῖοι καὶ συγκατεβαίνεν αὐτοῖς ὡς εἰ γε καὶ περὶ πίστεως δέξηι τὸ εἰρημένον τοῦ παντὸς ἐξέπεσες
762	105r	Rom.14.5	^*		κατὰ τὸν ἴδιον νοῦν ἕκαστος πληροφορείσθω ἡ ὅτι καλῶς ποιεῖ νηστεύων ἀεὶ ἡ ὅτι καλῶς ποιεῖ οὐ νηστεύων ἀεί
762exa	105r	Rom.14.5-Rom.14.6		ὁ φρονῶν τὴν ἡμέραν	οὐ δεκτέον τὸ ῥητον ἐπὶ δόγματος πίστεως ὅμως καὶ αὐτος προεῖπεν
762exb	105r	Rom.14.6	^*		ἀμφότεροι γὰρ οὗτός τε κἀκεῖνος ἑνὶ χρῶνται σκοπως τιμῆι τῆι περὶ τὸν θεὸν ὅτε γὰρ παραφυλαττόμενος τὴν ἡμέραν οἴεται θεοῦ νόμον πληροῦν ὅτε ἀδιαφορῶν περὶ τοῦτο πᾶσαν ὡς ὑπο θεοῦ γενομένης ἡμέραν δι' ὁμοίας ἔχει τιμῆς
763Ph	105r	Rom.14.6	Φ(ω)τ(ιου) ^*		τὸ ὁ φρονῶν τὴν ἡμέραν κυρίωι φρονος καὶ ὁ μὴ φρονῶν τὴν ἡμέραν κυρίωι οὐ φρονος φανερὸν ἐκ τοῦ προειρημένου ἡμῖν ὅτι τοῦτο λέγει ὅτι ὁ κρίνων καὶ λογιζόμενος καλὸν εἶναι καθ' ἡμέραν φαγεῖν τῷ κυρίῳ φρονεῖ τοῦτ' ἔστιν ἐν κυρίῳ τοῦτο λογίζεται τοῦτ' ἔστι διὰ τὸν κύριον αὐτὸ ποιεῖ καὶ ὁ μὴ κρίνων τοῦτο μηδὲ λογιζόμενος ὅτι καλὸν ἐστι καθ' ἡμέραν φαγεῖν διὰ τὸν κύριον τοῦτο κρίνει καλὸν εἶναι καὶ λογίζεται αἰτία γὰρ ἐστιν αὐτῷ ταῦτα εἰρημένα τοῦ ἕκαστος τῷ ἰδίῳ νοῒ πληροφορείσθω πῶς λέγεις τοῦτο Παῦλε καλῶς εἶπον φησὶν ἐπειδὴ καὶ ὁ νηστεύων ὑπὲρ ἡμέραν καὶ ὁ ἐσθίων καθ' ἡμέραν εἰς ἀρέσκειαν κυρίου τοῦτο ποιοῦσι καὶ οὐ δεῖ κρίνειν ὅλως ἀλλήλους ἐπὶ τούτῳ εἶτα καὶ ἐπιτείνει τὴν αἰτίαν καί φησιν καὶ γὰρ ὁ ἐσθίων εὐχαριστεῖ τῷ θεῷ ἐν τῷ ἐσθίειν ὅτι ἔδωκεν ἀνθρώποις πόρον καὶ συνέχειαν ζωῆς καὶ ὁ νηστεύων εὐχαριστεῖ ὅτι ἔδωκεν ἀνθρώποις καρτερίαν καὶ ὑπομονὴν καὶ μεθόδους δι' ὧν τις δύναται περιγενέσθαι τῶν τῆς σαρκὸς παθῶν ὁ δὲ ἄλλως πως ἐσθίων ἡ νηστεύων κατάκριτος ὥσπερ τῶν αἱρέσεών τινες Ταῦτα οὖν περὶ τῶν νηστευόντων καὶ ἐσθιοντων ἰδικῶς ἐκληπτέον ἀλλὰ μὴ ἐπὶ ἄλλων τινῶν οὐ γὰρ ἐπὶ παντὶ ὁ κανὼν οὗτος διήκει ἀλλ' ὡς ἔφημεν ἰδικος ἐστιν ἐπὶ τούτου μόνον καὶ τῶν ὁμοίων παραλαμβανόμενος διὸ οὐδ' ἐπὶ τοῦ πρὸ μικροῦ εἰρημένου κεφαλαίου ἁρμοζει οἷον ἐπὶ τοῦ ἐν τοῖς βρώμασι διακρινομένου καὶ γὰρ ἐκεῖνος μὴ ἐσθίων οὐχὶ εἰς δόξαν οὐκ ἐσθίει τοῦ Χριστοῦ ἀλλ' ὡς ἀσθενὴς καὶ ἀστήρικτος ἐν τῇ πίστει ἀλλ' ἐκεῖνον μὲν οὐ δεῖ κατακρίνειν διὰ τὸν καιρὸν ὅτι ἀρχὴ τοῦ κηρύγματος ἦν τὸν δὲ ἐσθίοντα καθ' ἡμέραν καὶ νηστεύοντα ὑπὲρ ἡμέραν οὐ δεῖ ὅλως οὐδέτερον οὐδετέρῳ μέμψιν ἐπάγειν ὅτι ἄμφω εἰς δόξαν κυρίου ποιοῦσιν ὃ ποιοῦσιν καὶ τὰ ἐφ' ἑξῆς ὅσα περὶ τὴν αὐτὴν ἔννοιαν στρέφεται ἐπὶ τῶν νηστευόντων ὑπὲρ ἡμέραν καὶ ἐσθιοντων καθ' ἡμέραν ἐκληπτέον μόνον οἷον σὺ δὲ τὶ κρίνεις τὸν ἀδελφον σου καὶ ἄρα οὖν ἕκαστος ἡμῶν περὶ εαυτουͅ λόγον δώσει τῷ θεῶ εἶτα λαβὼν ἐντεῦθεν ἀφορμὴν καὶ ἀναμνήσας ὅτι κύριον ἔχομεν καὶ τοῦ βήματος αὐτοῦ εἰς παραίνεσιν ἀνάγει τὸν λόγον καθολικὴν τὶ φησὶ τοῦτο ἐκεῖνο λέγω οὕτω δεῖ πρὸς ἀλλήλους διακεῖσθαι ὥστε ἐν μηδενὶ τὸ ὅσον ἐφ' ἡμῖν ἐπάγειν ἀλλήλοις πρόσκομμα ἢ σκάνδαλον τῷ ἀδελφῷ δὲ εἴρηκε καὶ ἐκ τοῦ ὀνοματος δυσωπῆσαι θέλων τὶ φησὶ σκανδαλίζεις ἀδελφος σοὺ ἐστιν μέλος σοὺ ἐστιν ἕνα πατέρα ἔχετε ἕνα δημιουργὸν ἂν οὖν ἀναιρεθῇ ἀφ' ὑμῶν τὰ σκάνδαλα καὶ τὰ προσσκομματα πολλῷ μᾶλλον ἀναιρεθήσεται τὸ κρίνειν καὶ κατακρίνειν οὐχὶ μόνον τὸ ἐπὶ τούτῳ κρίνειν καὶ κατακρίνειν ἢ ἐπὶ τούτῳ ἀλλ' ἁπλῶς καὶ καθόλου ἀναιρεθήσεται τὸ κρίνειν ὅλως ἀλλήλους καὶ κατακρίνειν καὶ τότε ἔσται ὡς ἀληθῶς ὅ τε κρινόμενος τρισμακάριστος καὶ ὁ μὴ κρίνων παραπλήσιος ἐν ἀρετῇ καὶ ἁγιοτητι ζώντων ἡμῶν καὶ τοῦ κρίνειν καὶ κρίνεσθαι πᾶσαν ἐκ πολλῶν ποιησαμένων πρόφασιν ὦ Παύλου φωνῆς ὦ οἰκοδομου θεμέλιος τοῦτο κρίνατε φησὶ τὸ μὴ τιθέναι πρόσκομμα τῷ ἀδελφῷ ἢ σκάνδαλον ταύτην κρηπῖδα πρώτην καταβάλεσθε ἂν αὕτη ἑδρασθῇ ἐν ὑμῖν ἡ κρηπὶς ῥᾷον τἄλλα ἐποικοδομεῖν ἐστιν
763	105v	Rom.14.6		καὶ ὁ μὴ φρονῶν τὴν ἡμέραν	οὕτω φησι φρονῶν ώστε καθ' ἡμέραν νηστεύειν διὰ τὸν κύριον οὕτω φρονεῖ καὶ ὁ φρονῶν ώστε καθ' ἡμέρα νηστεύειν διὰ τὸν κύριον φρονεῖ πᾶν δὲ ὁ διὰ τὸν κύριον γίνεται καλὸν ἐστι φησι
764	105v	Rom.14.6		εὐχαριστεῖ γὰρ τῶι θεῶι	εἰ οὖν φησι τὸ καίριον γίνεται τὸ διὰ πάντων εὐχαριστεῖσθαι τὸν θεόν τι διαφέρεσθε περὶ τῆς νηστείας οὕτω σφοδρω ὀλίγον γὰρ τὸ μέσον συγκαταβατικῶς μὲν οὕτως λέγει πλήν πως δύναται Χριστῶι εὐχαριστεῖν μὴ ἐσθίων ὡς γὰρ τοῦ νόμου ἐχόμενος οὐκ ἐσθίει
765	105v	Rom.14.6-Rom.14.8		τῶι κυρίῳ ζῶμεν	ἔχομεν φησι κύριον ὧι καὶ ζῶμεν εὰν ζῶμεν ὧι καὶ ἀποθνήσκομεν εὰν ἀποθνήσκωμεν εἰ οὖν τῶι κυρίωι διαφέρει ἡμῶν ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατος αὐτος οἰκονομήσει τὰ καθ' ἡμᾶς καὶ οὐ χρεία κρίνειν τὸν πλησίον ἡ ἐξουθενεῖν
766	105v	Rom.14.8		εὰν τε οὖν ζῶμεν	ζωῆς γὰρ αὐτος καὶ θανάτου μόνος ἔχει τὴν ἐξουσίαν
767	105v	Rom.14.8-Rom.14.9		εἰς τοῦτο γὰρ Χριστός	τὸν λογισμὸν ἐπήγαγε τοῦ καὶ ζῶντας ἡμᾶς καὶ ἀποθανόντας είναι τοῦ Χριστοῦ πρὸς δὲ τούτοις κἀκεῖνο δείκνυσιν ὅτί φησιν εἰ τοσαύτηι περὶ ἡμᾶς ἐχρήσατο πρόνοια ὡς καὶ σταυρωθῆναι οὐκ ἂν ἡμῶν καταφρονησηι εἰ γὰρ καὶ ἀποθανόντων ἡμῶν προνοεῖ πολλῷ μᾶλλον ζώντων τοῦτο δὲ πρὸς τοὺς κατακρίνοντας λέγει ὅτι φροντισθῶσι παρὰ θεῶι οἱ ἀσθενεῖς τῆι πίστει διὰ τὴν τοσαύτην αὐτοῦ περὶ πάντας πρόνοιαν καὶ τὸν ὀλιγόπιστον δὲ ἐν τρέπει τῶν εὐεργεσιῶν ὑπομιμνήσκων τοῦ θεοῦ
768	105v	Rom.14.9		καὶ ἀπέθανε καὶ ἀνέστη	δικαιώματά φησι προαπέθετο τῆς ἡμετέρας δεσποτείας
769	105v	Rom.14.9		ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων	τοῦτ' ἐστι ψυχῶν καὶ σωμάτων αἱ μὲν γὰρ εἰσιν ἀθάνατοι τὰ δὲ θνητὰ οὕτως καὶ ὁ ἅγιος Μεθόδιος ἐν τῶι περὶ ἀναστάσεως λόγωι
770	105v	Rom.14.9-Rom.14.10		σὺ δὲ τι κρίνεις τὸν ἀδελφον	προτον ολογοπιστον πάλιν αὐτω ὁ λόγος
771	105v	Rom.14.10		καὶ σὺ τι ἐξουθενεῖς	ρος ^*τὸν ἐδραῖον τῆι πίστει ὀλίγος οὗτος
772	105v	Rom.14.10		τὸν ἀδελφον σου	τῶι ὀνόματι τοῦ ἀδελφοῦ λύει αὐτοῖς τὴ ἔριν
773	105v	Rom.14.10-Rom.14.11		γέγραπται γάρ	δοκεῖ μὲν διὰ τῆς παραγωγῆς τῆς προφητείας καταστέλλειν τὸν πιστὸν εἰς τὸ μὴ ἐξουθενεῖν τὸν Ἰουδαΐζοντα πλὴν ὅλον τὸ χωρίον εἶπε κατάσειων τὴν ψυχὴν τοῦ Ἰουδαΐζοντος ἔτι ὧδε μὲν τῆι μνήμη τῆς χρισεως ἄνω δὲ ταῖς εὐεργεσίαις αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ ἐντρέπων εἰ γὰρ τῶι Χριστῶι φησιν πάντες παραστησόμεθα καὶ αὐτος ἡμᾶς καὶ οὐχ ὁ νόμος τὰς εὐθύνας ἀπαιτήσει τι σὺ ἔτι ἔχηι τοῦ νόμου καὶ οὐ καθ' ἅπαξ ἐπιλαμβάνηι τοῦ Χριστοῦ
774	105v	Rom.14.11		ὅτι ἐμοι κάμψει	τὴν ἁπάντων αὐτῶι δεσποτείαν μαρτυρεῖ
775	105v	Rom.14.11		καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσεται	τὰς οἰκείας ἁμαρτίας ἐξ αὐτοῦ τοῦ συνειδότος ἅτε κριτῆι
776ex	105v	Rom.14.11	^*		εἴρηται περὶ τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς ὅτι αὐτος κρίνει οὐδένα τὴν δὲ κρίσιν δέδωκε τῶι υἱῶι δῆλον οὖν ὡς περὶ τοῦ κριτοῦ εἴρηται τῶι Παύλωι τὸ ἐξομολογήσεται τῶι θεῶι καὶ τὸν λόγον δώσει τῶι θεῶι ἄρα θεὸς ὁ Χριστὸς κἂν οἱ ἀσεβεῖς μὴ βούλωνται
777	105v	Rom.14.11-Rom.14.13		μηκέτι οὖν ἀλλήλους	πάλιν τοῦ πρώτου ἔχεται λόγου ἵνα μὴ δόξηι διὰ φόβον τῆς κρίσεως μνησθῆναι ἀλλὰ διά τινα λόγου ἀκολουθίαν
778	105v	Rom.14.13		τὸ μὴ τιθέναι πρόσκομμα	τοῦτο καὶ πρὸς τὸν εἰλικρινῆ πιστὸν καὶ τὸν ἔτι ἰουδαΐζοντα ἁρμοζει καὶ γὰρ καὶ ὁ τέλειος ἐσκανδαλίζετο τῆι τῶν βρωμάτων παρατηρήσει τοῦ πλησίον καὶ ὁ τὰ βρώματα παραιτούμενος τῆι σφοδρᾶι ἐπιπλήξει τοῦ ειιλικρινως πιστοῦ ώστε μιᾶι συμβουλὴ τοὺς δύο διορθοῦται ἀπέχεσθαι τούτων ασκανδαλον πρόφασις τῶ πλησίον γίνεται
779	105v	Rom.14.13-Rom.14.14		οἶδα καὶ πέπεισμαι ἐν κυρίωι	ἔτι περὶ τῆς τῶν βρωμάτων παρατηρεσεως ὁ λόγος αὐτω ἐπεὶ οὖν εἶπεν οἶδα καὶ πέπεισμαι ὅτι οὐδὲν κοινὸν ἵνα μὴ εἴπῃ ὁ ἔτι ἰουδαΐζων καί τι εἰ σὺ ειπεπεισμενος τοῦ νόμου τὸ ἐναντίον εἰσηγουμένου προστίθησι τὸ ἐν κυρίωι Ἰησοῦ δεικνὺς ὅτι παρ' αὐτοῦ ταῦτα μεμάθηκε καὶ πεπληροφόρηται καὶ οὐκ ἀφ' ἑαυτοῦ λέγει
779Ph	106r	Rom.14.14		^*ὅτι οὐδὲν κοινόν	Ἐντεῦθεν πάλιν εἰς τὰ περὶ βρωμάτων ἐπάνεισι καὶ παραινεῖ τοὺς δυνατοὺς κατὰ τὴν πίστιν ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενῶν καὶ δείκνυσιν ἐξ ὧν λέγει καλὸν μὲν καὶ τὸ ἐκεῖνον ἐν βρώμασιν διακρινόμενον πειρᾶσθαι διορθοῦν ἄμεινον δὲ τὸ ἀδυνατοῦντα ἐν τούτῳ ὑπερορᾶν τὸ ἐλάττωμα καὶ χειραγωγεῖν παντὶ τρόπῳ ἐπὶ τὸ κερδῆσαι καὶ σῶσαι αὐτον
779exa	106r	Rom.14.14	[Θ]εοδ(ωρητου) ^*		οὐδέν φησι κοινὸν δι' αὐτοῦ ἵνα γὰρ μὴ λέγωσι σύ τις ὧν ἀντινομοθετεῖς Μωσεῖ τὸν Μωσέως δεσπότην εἰς μέσον παράγει διδάσκων ὡς αὐτος τὰς νομικὰς παρατηρήσεις ἔπαυσε καὶ οὐδὲν εἴασε νομίζειν ἀκάθαρτον ἔδεσμα τὸ γὰρ δι' αὐτοῦ τουτέστι διὰ τὴν εὐαγγελικὴν αὐτοῦ νομοθεσίαν
779exb	106r	Rom.14.14	^*		οὐδὲν κοινὸν δι' αὐτοῦ τῆι φύσει τοῦτ' ἐστιν ἀκάθαρτον
779exc	106r	Rom.14.14	^*		δι' αὐτοῦ τουτέστι τοῦ θεοῦ
780	106r	Rom.14.14	^*		διὰ τήν νυν φησιν δοθεῖσαν χάριν παρ' αὐτοῦ οὐδὲν φύσει κοινὸν ἀλλὰ ποτης προαιρέσεως τοῦ μετιόντος γίνεται κοινὸν ὅθεν καὶ ἐκείνῳ μόνῳ γίνεται κοινὸν οὐχὶ δὲ καὶ πᾶσιν ἐκείνῳ γάρ φησιν κοινόν
781	106r	Rom.14.14-Rom.14.15		εἰ δὲ διὰ βρῶμα	ὠνείδιζον γὰρ αὐτοὺς οἱ πιστοὶ ὡς ἰουδαΐζοντας ἔτι καὶ διὰ τοῦτο παρατηρουμένους τὰ βρώματα οὐ βούλεται οὖν αὐτοὺς ἐν τοῖς μὴ πάνυ μεγάλοις πλήττεσθαι σφοδρῶς φοβούμενος μή πως ολιγοθυμήσαντες τέλεον ἀποστῶσι τῆς πίστεως εἰ οὖν καὶ μηδὲν ἐν βρώμασι κοινόν φησιν πλὴν ἀπόσχου τῆς σφοδρᾶς ἐγκλήσεως τοῦ ἀδελφοῦ σου οἰκονομικῶς διὰ τὴν εἰρημένην αἰτίαν
782	106r	Rom.14.15		οὐκέτι κατὰ ἀγάπην	βούλεται γὰρ είναι ἀγάπην εἰδὼς πάντα δι' αὐτῆς κατὰ μέρος κατορθυσθαι
783	106r	Rom.14.15		μὴ τῶι βρώματὶ σου	μὴ ἐπειδὴ σὺ πάντα ἐσθίεις πιστὸς ὧν ἐγκαλῶν σφοδρῶς ἐκείνῳ ἐκβάλῃς αὐτον τέλεον τῆς πίστεως καὶ γὰρ καὶ ὑπὲρ αὐτοῦ ὁ Χριστὸς ἀπέθανεν ὅθεν ὀφείλεις οἰκονομικῶς συγκαταβαίνειν αὐτω
783ex	106r	Rom.14.15	Οικου(μενιου) ^*		ὦ δὲ συμβουλεύει καὶ τοὺς πιστοὺς ἀπέχεσθαι βρώματα διὰ τὴν τῶν ὀλιγοπίστων συγκατάβασιν ὅπερ καὶ παριὼν λέγει
784	106r	Rom.14.15-Rom.14.16		μὴ βλασφημείσθω οὖν	ἐγκαλῶν γὰρ ἀεὶ καὶ διαφιλονεικων πρὸς αὐτον διὰ τὴν τήρησιν τῶν βρωμάτων οὐ μόνον αὐτον φιλονεικότερον ποιεῖς ἀλλὰ καὶ πρόφασιν δίδως τοῖς ἔξωθεν βλασφημεῖν ἡμῶν τὴν πίστιν διὰ τὰς τοιαύτας μάχας
785	106r	Rom.14.16	^*	τὸ ἀγαθον	τὸ ἀγαθον γὰρ οἷον ἡ πίστις φησιν
785ex	106r	Rom.14.16	^*		καλῶς μὲν διδάσκεις ἂλλ ἡ μάχη αἰτία βλασφημίας γίνεται
785Ph	106r	Rom.14.16	Φ(ω)τ(ιου) ^*		με βλασφημείσθω οὖν ὑμῶν τὸ ἀγαθον ἀγαθὸν μὲν γὰρ τὸ διὰ τὸ ἐστηριγμένον εἶναι τῇ πίστει μὴ διακρίνεσθαι ἐν τοῖς βρώμασιν ἐρίζοντες δὲ καὶ διαφιλονεικοῦντες σφόδρα πρὸς τοὺς διακρινομένους ποιεῖτε τὸ ἀγαθὸν ὑμῶν βλασφημεῖσθαι ἐλεγχομενοι γὰρ ἐκεῖνοι συνελαύνονται λέγειν πρὸς ὑμᾶς ὡς οὐ διὰ πίστιν τοῦτο ποιεῖτε ἀλλὰ τὴν γαστέρα θεραπεύοντες εἰ οὖν καὶ μὴ δι' ἄλλο τι ἐχρῆν τῆς περὶ τοῦτο ἔριδος ἀποσχέσθαι ἀλλ' οὖν καὶ αὐτὸ τοῦτο τὸ μὴ βλασφημεῖσθαι τὸ ἀγαθὸν ὑμῶν ἱκανον ἐστιν εἰς τὸ πεῖσαι ὑμᾶς τὴν ἔριν εἰς ὁμονοιαν καὶ ἀγάπην διαλῦσαι οὐ γὰρ ἐστι τούτοͅ παρορᾶν τὰ τῆς πίστεως ἀλλὰ τιμᾶν ἐν τῷ τὰς κατ' αὐτῆς κωλύειν βλασφημίας εἰκὸς δὲ καὶ τῶν ἔξω τινὰς τὰς ἔριδας διακούοντας ἐπιγελᾶν καὶ τὰ τῶν Χριστιανῶν χλευάζειν καὶ βλασφημεῖν δι' ἃ πάντα ἄμεινον ἦν ἀντὶ τοῦ ἐρίζειν περὶ τὰ μὴ καίρια ὁμονοοῦντας περὶ τὰ καίρια καὶ συνηρμοσμένους τῇ ἀγάπῃ πᾶσαν διαβολῆς καὶ βλασφημίας πρόφασιν ἐκκοπτειν ταῦτα γὰρ ἐστι τὰ εἰσάγοντα εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἡ ἐν πίστει καὶ εἰρήνῃ καὶ ἡ ἐν ἁγίῳ πνεύματι χαρὰ καὶ ἡ δικαιοσύνη
786	106r	Rom.14.16-Rom.14.17		οὐ γὰρ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ βρῶσις	παῦσαι βούλεται ἐκείνους τῶν εγκληματων οὐ γὰρ διὰ βρώσεως ἡ πόσεως φησιν ἔχομεν εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ
786Ph	106r	Rom.14.17	Φ(ω)τ(ιου)		ἄλλως Εἰπὼν οὐ γὰρ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις δείκνυσι τὴν περὶ τὰ βρώματα αὐτῶν ἔριν σφοδροτάτην οὖσαν καὶ πέρα τοῦ μέτρου καὶ αἰνίττεται ὡς εἰ ἦν βασιλεία τοῦ θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις δείκνυσι τὴν περὶ τὰ οὐκ ἂν πλέον διηγωνίσασθε ἂν ἅμα δὲ καὶ ἐντρεπτικῶς ὅτι εἰ ὑπὲρ τούτων οὕτω ποιεῖτε τὶ χρὴ πράττειν ὑπὲρ δικαιοσύνης καὶ εἰρήνης καὶ τῆς πνευματικῆς χαρᾶς
787	106r	Rom.14.17		ἀλλὰ δικαιοσύνη	ποία οὖν ἐστι τὰ εἰσάγοντα εἰς τὴν βασιλείαν δικαιοσύνη τουτέστιν ὁ ἐνάρετος βίος ἡ πρὸς τὸν ἀδελφον εἰρήνη ἡ ἐκ τῆς ὁμονοίας χαρὰ ἐπειδὴ δὲ ἑνὶ εἰρήνη καὶ χαρὰ καὶ ἐπὶ αἰσχροῖς προστίθησι τὸ ἐν πνεύματι ἁγίωι ὡς εἰ εἶπεν ταύτην λέγω τὴν εἰρήνην καὶ χαρὰ τὴν ἐν πνεύματι ἁγίωι γινομένην τουτέστι διὰ τοῦ ἁγίου πνεύματος εἰσηγουμένην
787Ph	106r	Rom.14.17-Rom.14.18		ὁ γὰρ ἐν τούτοις δουλεύων	οὕτω πράττων αὐτὰ ὡς χρεωστῶν ὡς ὀφειλέτης μετὰ φοβοῦ καὶ μετὰ συντριμμοῦ ὡς πιστὸς δοῦλος θεοῦ ὁ γὰρ φυσιούμενος καὶ ἀλαζονευομενος ἐν τούτοις οὔτε δουλεύει θεῷ οὔτε εὐάρεστος αὐτῷ ἐστιν
788	106r	Rom.14.18	^*		ἑνὶ καὶ ἀπὸ κενοδοξίας ἐγκαλεῖν καὶ οὐ διὰ φόβον ἡ δι' ἀγάπην θεοῦ διὸ ἐπάγει ὁ γὰρ ἐν τούτοις δουλεύων τῶι Χριστῶι ὃ ἐστιν ἐν δικαιοσύνηι καὶ χαρὰ καὶ εἰρήνηι πνευματικῆι
789	106v	Rom.14.18		καὶ δόκιμος τοῖς ἀνθρώποις	καὶ γὰρ καὶ οἱ ἄνθρωποί σε θαυμάσουσιν ὁρῶντες εἰρήνην ἔχοντα καὶ χαρὰν καὶ δικαιοσύνην ἤπερ διὰ τὰ βρώματα
790	106v	Rom.14.18-Rom.14.19		ἄρα οὖν τὰ τῆς εἰρήνης	ἐπεὶ οὖν ταῦτα ἀνωμολόγηταί φησι καὶ δέδεικται ὅτι καλὸν ἡ εἰρήνην ταύτην φησι μετερχώμεθα δι' ἧς ἔσται καὶ ἡ πάντων οἰκοδομή
791	106v	Rom.14.19-Rom.14.20		μὴ ἕνεκεν βρώματος	οὐ μόνον φησι οὐκ οἰκοδομεῖς ἐγκαλῶν ἀεὶ διὰ τὰ βρώματα ἀλλὰ καὶ ἦν ἔχει πίστιν καταλύεις φιλονεικοτέρους αὐτοὺς ποιῶν καὶ ἀποστῆναι τέλεον τῆς πίστεως παροξύνων
792ex	106v	Rom.14.20		τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ	ὁ θεός φησι διὰ τοῦ σταυροῦ ᾠκοδόμησε σὺ δὲ τὴν οἰκοδομὴν αὐτοῦ καταλύεις
793	106v	Rom.14.20		πάντα μὲν καθαρά	ἵνα μὴ τῆι πολλῆι τῶν ὑγιαινόντων ἐπιπλήξει βεβαιώσηι τῶ ἀσθενεῖ τὸ παρατηρησθαι τὰ βρώματα καὶ εἰς αὐτον χωρεῖ λοιπόν
794	106v	Rom.14.20		τῶι διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι	τῶι μετὰ κακοῦ φησι συνειδότος ἐσθίοντι καὶ γὰρ εἰ ἀναγκασθεὶς φάγῃς φησιν οὐδὲν ὠφέλησας μετὰ γὰρ διακρίσεως βέβρωκας οὐ γὰρ τὸ φαγεῖν ποιεισε καθαρὸν ἂλλ ἡ γνώμη μεθ' ἧς ἐσθίεις
795	106v	Rom.14.20-Rom.14.21		καλὸν τὸ μὴ φαγεῖν κρέα	ἐνταῦθα οὐ μόνον τῶι πιστῶι παραινεῖ μὴ σφόρδα καθάπτεσθαι τοῦ ἀσθενοῦντος ἀλλὰ καὶ συγκαταβῆναι αὐτῶι καὶ μὴ φαγεῖν κρέα μηδὲ πιεῖν οἶνον κἂν άλλο τι δέοι παραιτῆσαι διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ ἀδελφοῦ σου μεγίστην γὰρ ἔχει συγκαταβάσεως ἀφορμὴν τὴν ἀσθένειαν
796	106v	Rom.14.21		μηδὲ ἐν ὧι ὁ ἀδελφος σου προσκόπτει	ὅρα πως ἐν τῶι πρὸς τὸν πιστὸν λόγωι τῶν ολιπιστων καθάπτεται προσκόπτειν μὲν γὰρ εἶπεν ὅπερ τυφλωττόντων ἴδιον σκανδαλίζεται δὲ ὅπερ εὐσκανδαλίστων ἀσθενεῖ ὅπερ ὀλιγοπίστων
797	106v	Rom.14.21-Rom.14.22		σὺ πίστιν ἔχεις	πίστιν ἐνταῦθα τὴν περὶ τῶν προκειμένων λέγει οἷον βρωμάτων ὡς ἥγε περὶ δογμάτων ὁμολογεῖσθαι πᾶσιν οφελει ἐνταῦθα δὲ καὶ κενοδοξεῖν αἰνίττεται τὸν τέλειον τέλειος εἰ φησιν καὶ ἀπηρτισμένος τιπον πευεις τὴν ἀρετὴν ἴστω ὁ θεὸς τὸ πρᾶγμα
798	106v	Rom.14.22		μακάριος ὁ μὴ κρίνων	μακάριὸς ἐστι φησιν ὁ μὴ κατὰ κρίνων ἑαυτὸν ἐν ὧι δοκιμάζει τουτέστιν ἐν ὧι ανδοκιμασηι πράγματι τοιως δὲ ἡ τοιως δὲ οἷον φαγει τὸ δὲ ἡ μὴ φαγεῖν πως δὲ ἔσται τοῦτο ἀπὸ καθαρὸ συνειδότος ἐπειδὴ γὰρ εἶπε κατὰ σεαυτὸν ἔχε τὴν πίστιν φησιν ὅτι κἂν πάντες σε μέμφωνται οἰκονομικῶς τι ποιοῦντα ἡ διὰ σωτηρίαν τοῦ ἀδελφοῦ τὸ δὲ σὸν συνειδὸς οὐ κατακρινηισε μακάριος εἰ ἐκ δὴ τούτων τὸν ἀσθενῆ πλήττει εἰ γὰρ ἐκ τοῦ συνειδότος ὁ στέφανος καὶ ὁ μακαρισμὸς τῶι πιστῶι δηλονότι καὶ ἡ κατὰ κρίσις μὴ οὖν κατὰ διάκρισιν ἔσθιε διὰ τὴν ἀνάγκην φησιν
798Ph	106v	Rom.14.22	Φ(ω)τ(ιου)	ὁ μὴ κρίνων ἑαυτόν	Ἀντιπίπτον λύει τὶ οὖν φησὶν ἂν διὰ τὸν ἀσθενῆ μηδ' ἐγὼ φάγω οὐ παραβάλλομαι αὐτῷ οὐ γίνομαι αὐτῷ ὅμοιος πρὸς οὖν τοῦτο μονονουχὶ λέγει ὅτι μὴ γένοιτο ἡ γὰρ πίστις σου ἡ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καθαρὰ καὶ ἀκίβδηλος μένει εἶτα τὶ δὲ λέγω ὅτι οὐδὲν παραβλάπτῃ ἐκ τούτου καὶ ὅτι ἡ πίστις σου μένει ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καὶ μακαρισμὸν προξενεῖς σεαυτῷ ἐὰν διὰ τὴν ὠφέλειαν καὶ σωτηρίαν τοῦ ἀδελφοῦ οὐ τρώγῃς μακάριος γὰρ φησὶν ὁ μὴ κατακρίνων ἑαυτὸν ἐν ᾧ δοκιμάζει τοῦτ' ἔστιν ὁ ἔχων τὸ συνειδὸς αὐτοῦ μαρτυροῦν αὐτῷ οὐκ ἐν τούτῳ μόνον ἐν ᾧ διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ ἀδελφοῦ ἀπέχεται βρωμάτων ἀλλὰ καὶ ἁπλῶς ἐν παντὶ πράγματι ὃ ἂν διὰ δοκιμῆς ἀκριβοῦς κατανοήσῃ ὅτι ἀγαθον ἐστιν ἔπειτα πράττῃ αὐτὸ τὴν συνείδησιν ἔχων μαρτυροῦσαν μακάριος ἐστιν ὁ τοιοῦτος τοσοῦτον ἀπέχει τοῦ βλαβήν τινα ἕνεκα τούτου δέξασθαι
799	106v	Rom.14.22-Rom.14.23		ὁ δὲ διακρινόμενος	τοῦτο πάλιν πρὸς τὸν ὑγιαίνοντα τι γὰρ αὐτον ἐκβιάζηι φαγεῖν ουπως ἐστηριγμένον οὐκ οἶδας ὅτι ὁ διακρινόμενος εὰν φάγηι κατακέκριται ὅτι μὴ ἐσθίει ἐκ πίστεως ἂλλ ἐξ ἀνάγκης ἡ αἰδοῦς οὔτε γὰρ ἐπίστευσεν αὐτο καθαρὸν είναι καὶ οὕτως ἔφαγε τι οὖν αὐτῶι πρόφασις γίνῃ κατακρίσεως εἶτα λοιπὸν κατὰ ἀποφασιν λέγει ὅτι πᾶν ὁ ἄν τις ποιῆι οὐκ ἐκ πίστεως ἁμαρτάνει
800	106v	Rom.14.23-Rom.16.24		τῶι δὲ δυναμένωι	τῶι δεδυναμενων ὑμᾶς στηρίξαι δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν
801	106v	Rom.16.24		ὑμᾶς στηρίξαι	λοιπὸν επευχαται τοῖς ἀσθενέσιν ευχεις γὰρ εἶχον χρείαν μᾶλλον ἡ συμβουλῆς εἰπὼν δὲ στηρίξαι δηλοῖ ὅτι σαλεύονται εἶτα ἐπάγει καὶ τὸν τρόπον τοῦ στηριγμοῦ
801ex	106v	Rom.16.24	Οικου(μενιου)	κατὰ τὸ εὐαγγέλιον μου	ἵνα οὕτως ζῶσι φησιν ὡς τὸ εὐαγγέλιον διαγορεύει
803Pha	107r	Rom.16.24	Φ(ω)τ(ιου)	^*καὶ τὸ κήρυγμα Ἰησοῦ Χριστοῦ	Τὶ δὲ ἐστι τὸ κήρυγμα τοῦ Ἰησοῦ ἵνα γινώσκωσίν σε φησὶ καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἓν ἐσμεν καὶ ὡς ὁ Πέτρος φησὶν ὅτι αὐτος ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος καὶ ὅτι τὴν κρίσιν πᾶσαν ὁ υἱὸς ἔχει καὶ πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη ἡ βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος καὶ τὰ ὁμοία καὶ τὸ κήρυγμα Ἰησοῦ Χριστοῦ
803Phb	107r	Rom.16.24	τ(ο)υ αυτ(ου) ^*		Τὶς δὲ ἐστιν οὗτος ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ ἐξ ἀρχῆς μὲν συνὼν τῷ πατρὶ φανερωθεὶς δὲ νῦν πῶς δὲ φανερωθεὶς τοῦ μυστηρίου φησὶν ἀποκαλυφθέντος ἐν χρόνοις γὰρ αἰωνίοις τοῦτο σεσιγημένον ὑπῆρχε μόνῳ τῷ πατρὶ καὶ τῷ υἱῷ καὶ τῷ πνεύματι γινωσκόμενον νῦν δὲ τοῦ μυστηρίου ἀποκαλυφθέντος εἰς πάντα τὰ ἔθνη ἐφανερώθη ὁ Χριστὸς υἱὸς ὢν τοῦ θεοῦ καὶ θεὸς ὁμοούσιος ἀλλὰ πῶς ἐφανερώθη διὰ τῶν προφητῶν διὰ τῶν γραφῶν αὐτῶν καὶ πόθεν οὗτοι ἐλάλησαν καὶ ἔγραψαν ἐπιτάττοντος καὶ ἐμπνέοντος αὐτοῖς τοῦ παναγίου πνεύματος τοῦτο γὰρ αἰώνιον θεὸν καλεῖ τοῦτ' ἔστιν ἄχρονον τὶ οὖν τὸ ἔργον τῶν προφητικῶν γραφῶν ἃς διὰ τοῦ πνεύματος ἐλάλησαν γνωρισθῆναι τὸν Χριστὸν πᾶσιν ἔθνεσιν πῶς ὑπακουσάντων αὐτῶν τῇ πίστει διὰ τῶν εὐαγγελισαμένων αὐτοῖς ταύτην ὧν τὸ πλεῖστον μέρος ὁ τοῦ Παύλου δρόμος καὶ τὸ εὐαγγέλιον ἤνυσεν ἔχεις οὖν κἀνταῦθα τὴν τριάδα συναπτομένην διὰ μὲν τοῦ σοφῷ θεῷ τὸν πατέρα διὰ δὲ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δηλονότι τὸν υἱον διὰ δὲ τοῦ κατ' ἐπιταγὴν τοῦ αἰωνίου θεοῦ τοὺς προφήτας προφητεῦσαι τὸ ἅγιον πνεῦμα καὶ ὅρα τῆς ὑψηλῆς ὡς ἀληθῶς καὶ οὐρανοδρομου διανοίας Παύλου τὸ ὀξυωπὲς ἐπεὶ γὰρ ὡς ἐπίπαν τὸ μὲν σοφὸν εἶναι πνεῦμα οὐ προσίσταταί τισι τὸ δὲ ἄχρονον εἶναι προσίσταται τοῖς πολλοῖς ἤμειψε ταῦτα καὶ τὸ μὲν ὃ προὔστη ἄν τισιν εἰ μὴ Παῦλος ἐβοα τίθησιν ἐπὶ τοῦ πνεύματος αἰώνιον θεὸν καλῶν τὸ δὲ ὃ καὶ μὴ μαρτυροῦντος εὔληπτον νομίζειν ἐπὶ τοῦ πατρὸς τοῦτο τίθησι μηδὲν δεδιὼς ἐπὶ τοῦ πατρὸς σοφὸν ἀποκαλῶν οὐ γὰρ ἐδεδίει μή τις ἀφαιρήσῃ τῶν πολλῶν ἢ τὸ σοφὸν ἀπὸ τοῦ πνεύματος ἢ τὸ αἰώνιον ἀπὸ τοῦ πατρὸς τὸ αὐτὸ δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ υἱοῦ τὸ γὰρ χρόνοις αἰωνίοις καὶ τὸ φανερωθέντος τὸ ἄχρονον κηρύσσει τοῦ υἱοῦ περὶ ὃ προσκόπτειν ἔμελλον τινες τοῦτο προθεραπεύων ὥσπερ οὖν ῥηθέντος τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ πνεύματος αἰωνίου καὶ τὸν πατέρα αἰώνιον ἡ ἀκολουθία δίδωσι εννοεῖν οὕτω σοφοῦ ῥηθέντος τοῦ πατρὸς καὶ ὁ υἱὸς καὶ τὸ πνεῦμα εἰκοτως ἐν ἀρρήτῳ καὶ θεοπρεπεῖ σοφίᾳ νοηθεῖεν ἂν καὶ οὔτε τὸ αἰώνιον τοῦ πατρὸς ἀφαιρεθείη οὔτε τὸ σοφὸν τοῦ πνεύματος ἢ τοῦ υἱοῦ ἀποστερηθείη καὶ τὸ εἰπεῖν δὲ τὸν θεῖον Παῦλον ἐπὶ τοῦ πατρὸς ἐνταῦθα τῶι σοφῷ συνάψαντα τὸ μόνῳ τῆς ὡς ἀληθῶς ἦν τοῦ πνεύματος σοφίας καὶ τῆς ἐκεῖθεν χορηγουμένης Παύλῳ διανοίας ἐν τούτῳ γὰρ τέθεικε τὸ μόνῳ ἐν ᾧ πᾶσὶν ἐστι ἀναμφίβολον καὶ τοῖς λίαν φιλονείκοις ὅτι ὁ υἱὸς καὶ τὸ πνεῦμα οὐκ ἀπεστέρηται τούτου τὶ τοῦτο ποιήσας ἵνα καὶ ἐν οἷς ἂν ἑτέροις θεοπρεπέσι νοήμασι καὶ ὀνομασι τὸ μόνον ἐπισυναπτομενον ἀκούσῃς μὴ πρὸς ἀντιδιαστολὴν τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ πνεύματος τὴν φωνὴν ἐκλάβοις ἀλλὰ πρὸς ἀντιδιαστολὴν μὲν τῶν ἄλλων ἁπάντων ἕνωσιν δὲ καὶ συνάφειαν τῆς μοναρχικῆς τριάδος ὁ γὰρ ἐνταῦθα τοῦτο νοεῖν φανερῶς ὑποτιθεὶς καὶ ἐπὶ τῶν παραπλησίων τὴν αὐτὴν ὑποληψιν ἔχειν διακελεύεται ἤκουσας σοφὸν τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱὸν καὶ τὸ πνεῦμα συνεξάκουσον σοφὸν αἰώνιον εἶπον τὸν υἱὸν ἢ τὸ πνεῦμα καὶ τὸν πατέρα οὕτω μοι νοησον βασιλέα εἶπον τὸν πατέρα δυνατὸν ἐξουσιαστὴν καὶ τὸν υἱὸν καὶ τὸ πνεῦμα οὕτω σε δοξάζειν χρὴ μόνον εἶπον καλῶς ἵνα τῇ μοναδικῇ τριάδι συντηρήσω τὸ ἐξαίρετον οὐχ ἵνα σχίσας αὐτὴν ἀφαιρήσω τὸ ἀξίωμα μόνον ὅταν συνάψω τἄλλα πάντα διαστέλλω ἐκείνην δὲ μᾶλλον διὰ τοῦ μόνον ἑνοποιῶ τῆς φυσικῆς σχέσεως οὐ μερίζων τὸ ἀδιάστατον ἀλλὰ συσφίγγων ταῖς τῶν ἀκροατῶν διανοίαις τὴν ἑνοτητα
802	107r	Rom.16.24		καὶ τὸ κήρυγμα Ἰησοῦ Χριστοῦ	ὁ Χριστὸς αυτὰ ἐκήρυξέ φησιν οὐκοῦν οὐκ ἀνθρώπων οἱ νόμο τοῦ εὐαγγελίου ἂλλ αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ τὸ ἀξιοπιστον δὲ αὐτῶν δείκνυσιν ἀπό τε τοῦ κηρύγματος καὶ τοῦ ὀνόματος εὐαγγέλιον γὰρ λέγεται ποῖον δὲ τὸ κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ αὐτος ὁ Χριστός
803	107r	Rom.16.24		κατὰ ἀποκάλυψιν μυστηρίου	τοῦ δοθέντος φησι κατὰ ἀποκάλυψιν μυστηρίου ποίου τοῦ σεσιγημένου μὲν ἐν τοῖς προλαβοῦσι αἰωνίοις χρόνοις ὃ ἐστι πολλοῖς φανερωθέντος δέ νυν
803ex	107r	Rom.16.24	^*		σημαίνει δὲ τὸ είναι αὐτο πολλῆς τιμῆς δῶρον οὐ μόνον ἐκ τοῦ κηρύξαντος Χριστοῦ καὶ ἐκ τοῦ λέγεσθαι εὐαγγέλιον ἀλλὰ καὶ ἐκ τοῦ νυν ἡμῖν κατὰ δωρεὰν φανερωθῆναι εἰ καὶ ἦν προαιώνιον ἐξ ἀρχῆς γὰρ ἦν ὁ υἱος ἀλλά νυν ἐγνώσθη αγνοιυμενος τὸ πρίν
804	107v	Rom.16.24-Rom.16.25		διὰ τε γραφῶν	πως δέ φησιν ἐφανερώθη διὰ γραφῶν προφητικῶν οὕτως τοῦ πατρὸς ἐπιτάξαντος γενέσθαι ταύτηι δὲ τὸν ἄπιστον εἰς πίστιν προτρέπεται τι γὰρ φοβῆι εἰλικρινῶς αὐτῶι πιστεῦσαι οἱ προφῆται εἶπον ὁ θεὸς ἐνετείλατο
805	107v	Rom.16.25		εἰς υποακοην πίστεως	ὑπακοῆς γὰρ χρείαν ἔχει ἡ πίστις ἵνα μή τις περιεργαζηται διά τι νυν ἐφανερώθη καὶ διά τι πάλαι ἐσιγᾶτο
806	107v	Rom.16.25		εἰς πάντα τὰ ἔθνη	μὴ φοβοῦ φησιν οὐ σὺ μόνον πιστεύεις ἀλλὰ καὶ πᾶσα ἡ οἰκουμένη
807	107v	Rom.16.25-Rom.16.26		μόνωι σοφῶι θεῶι	πρὸς ἀντιδιατολην τῶν ψευδων ὑμῶν θεῶν οὐ τοῦ Χριστοῦ ἡ τοῦ πνεύματος μὴ γένοιτο
808	107v	Rom.16.26		διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ	γνωρισθέντος ἐν τοῖς ἔθνεσι διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὡς καὶ κηρύξαντος λοιπὸν διὰ μέσου τὸ μόνωι σοφῶι θεῶι ἡ δόξα
808exa	107v	Rom.16.26	^*		ἡ οὕτως τῶι δὲ δυναμένῳ ὑμᾶς στηρίξαι μόνωι σοφῶι θεῶι στηρίξαι δέ πως διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ δόξα φησιν εἰς τοὺς αἰῶνας
808exb	107v	Rom.16.26	Φ(ω)τ(ιου)	ὧι ἡ δόξα	τὸ ὧι παρέλκεται τὸ ὦ ἡ δόξα πρὸς τὰ τρία ἀκουστέον ὡς τὸ τῶι δὲ δυναμένῳ ἡμῖν στηρίξαι μόνωι σοφῶι θεῶι καὶ ὡς τὸ κατ' ἐπιταγὴν τοῦ αἰωνίου θεοῦ καὶ ὡς τὸ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τῆς τριάδος γὰρ διὰ τούτων δηλουμένης καὶ τῆι τριάδι τὴν δόξαν ἀνήνεγκεν
809	107v	Rom.16.26-Rom.15.1		ὀφείλομεν δὲ ἡμεῖς οἱ δυνατοί	πρὸς τοὺς ὑγιαίνοντας τρέπει τὸν λόγον διδάσκων δεῖν συγκαταβαίνειν τοῖς ἀσθενέσι χρεωστοῦμεν γὰρ τοῦτό φησιν ὅρα δέ πως εὐτελίζει τοὺς ἀσθενεῖς περὶ μὲν γὰρ τῶν ἄλλων φησιν οἱ δυνατοὶ περὶ δὲ τούτων τὰ ἀσθενήματα καὶ τῶν ἀδυνάτων καὶ τὸ βαστάζειν
810	107v	Rom.15.1		καὶ μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν	ἀλλὰ τῶι πλησίον διὰ τῆς συγκαταβάσεως
811	107v	Rom.15.1-Rom.15.2		ἕκαστος ἡμῶν τῶι πλησίον	δυνατὸς εἰ καὶ πιστὸς λαβέτω σου πεῖραν ὁ ἀσθενὴς διὰ συγκαταβάσεως δεῖ γὰρ ἕκαστον ἡμῶν τῶι πλησίον ἀρέσκειν ἂλλ ἐπειδὴ ἑνὶ ἀρέσκειν καὶ ἐπὶ κακῶι προσέθηκεν εἰς τὸ ἀγαθον πρὸς οἰκοδομὴν τοῦτο γὰρ ποιῶν οἰκοδομήσεις αὐτον καὶ διορθώσεις
812	107v	Rom.15.2-Rom.15.3		καὶ γὰρ ὁ Χριστός	εἰ ἠθέλησε φησιν ὁ Χριστὸς τὸ ἑαυτοῦ σκοπεῖν οὐκ ἂν ἔπαθεν εξην γὰρ αὐτῶι μηδὲ ὑβρισθῆναι ὰλλ οὐχ ἑαυτῶι ἤρεσεν οὐ δὲ τοῦ ἰδίου ἐφρόντισεν ἀλλὰ τοῦ ἡμέτερο συμφέροντος
812ex	107v	Rom.15.3	^*		διὸ τὸ ἑαυτοῦ παρεῖδε καὶ ὑβρίσθη καὶ πονηρὰν παρὰ πολλοῖς ἔλαβε δόξαν
813	107v	Rom.15.3		ἀλλὰ καθὼς γέγραπται	οὐδέν φησι ξένον ἂλλ οἱ ἐν τῆι παλαιᾶι ὀνειδίσαντες καὶ ὑβρίσαντές σε θεὲ πάτερ οὗτοι καὶ κατὰ τοῦ υἱοῦ σου ἐμοῦ ἦλθον
814	107v	Rom.15.3-Rom.15.4		ὅσα γὰρ προεγράφη	ταῦτά φησι πρὸς ἡμετέραν διδασκαλίαν γέγραπται ἵνα μὴ μιμώμεθα
815	107v	Rom.15.4		ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆς	ἵνα φησι παρακαλούμενοι ὑπο τῶν γραφῶν καὶ διὰ τῆς ἐκεῖ γεγραμμένης ὑπομονῆς νευρούμενοι μένωμεν εἰς τὴν ἐλπίδα τοῦ θεοῦ ἡ γὰρ ὑπομονὴ τῆς ἐλπίδος ἐστι κατάσκευαστικη καὶ ἡ ἐλπὶς πάλιν τῆς ὑπομονῆς
816	107v	Rom.15.4-Rom.15.5		ὁ δὲ θεὸς τῆς ὑπομονῆς	δείκνυσιν ὅτι μετὰ τῶν γραφῶν καὶ τῆς ἐξ αὐτῶν διδασκαλίας καὶ παρακλήσεως καὶ εὐχῶν χρεία πρὸς τὸ ἐπισπάσασθαι τὴν τοῦ θεοῦ βοήθειαν
817	107v	Rom.15.5		δώῃ ὑμῖν τὸ αὐτο φρονεῖν	ἀγάπην αὐτοῖς ἐπεύχεται ἂλλ ἐπειδὴ ἑνὶ καὶ ἐπὶ κακῶι ἀγάπη διαιρῶν ἐκείνης ταύτην ἐπάγει κατὰ Χριστὸν Ἰησοῦν
818	107v	Rom.15.5-Rom.15.6		ἵνα ὁμοθυμαδόν	τι δὲ τὸ ὄφελος τοῦ ἀγάπην ἔχειν καὶ τὸ αὐτο φρονεῖν μετ' ἀλλήλων αἴτιον φησι γίνεται τοῦ πάντας ὁμοθυμαδὸν μιᾶι ψυχῆι δοξάζειν τὸν θεόν
819	107v	Rom.15.6-Rom.15.7		διὸ προσλαμβάνεσθε	ἐπειδὴ ταῦτα οὕτως ἔχει φησι προσλαμβάνεσθε ἀλλήλους τουτέστι καταλλάσσεσθε ἑαυτοῖς καὶ πάλιν ἐν ὑποδείγματι τὸ Χριστὸν φέρει τοῦτο δὲ ποιοῦντες τὸν θεὸν δοξάσετε διὰ τῆς ἀγάπης
820	107v	Rom.15.7		εἰς δόξαν θεοῦ	τὸ ὑπερβατον προσλαμανεσθε αλληηλους εἰς δόξαν θεοῦ
821	107v	Rom.15.7-Rom.15.8		λέγω δὲ Χριστὸν Ἰησοῦν	οἷς ^*ἰουδαΐζουσιν ἐγκαλεὶ καί φησιν ὁ Χριστὸς ἐλθὼν συνέπραξε τῶι πατρὶ εἰς τὸ τὰς παρ' αὐτοῦ δοθείσας τοῖς ἀμφὶ τὸν Ἀβραὰμ ἐπαγγελίας εἰς πέρας ἐλθεῖν συνέπραξε δὲ τὸν νόμον ἅπαντα πληρώσας καὶ περιτμηθεὶς τοῦτο γὰρ λέγει περιτομῆς ἵνα καὶ ταύτηι βεβαιώσῃ καὶ πληρώσηι τὸν νόμον
821Ph	107v	Rom.15.8	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Λέγω γὰρ Χριστὸν Ἰησοῦν καὶ ἑξῆς οἷον πῶς προσελάβετο ὑμᾶς ὁ Χριστὸς οὕτω λέγω φησὶν τοὺς μὲν Ἰουδαίους περιτμηθεὶς καὶ χρηματίσας κατὰ σάρκα ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτῶν ἐξ οὗ ἀληθεῦσαί τε συνήργησε τὸν πατέρα καὶ τὰς ἐπαγγελίας ἐκπληρῶσαι ἵνα γὰρ μή τις εἴπῃ καὶ τὶς χρεία τοῦ προσληφθῆναι τοὺς Ἰουδαίους πάλαι τῷ πατρὶ προσῳκειωμένους ὄντας καὶ ἐπαγγελίας ἐκδεχομένους ἃς οὐχ οἷον τε ἦν μὴ ἐκβῆναι ἐπεὶ παναληθὴς ὁ ὑποσχομενος ταῦτα φησὶν ὅτι κἂν προελήφθησαν οἱ Ἰουδαῖοι κἂν ἐπαγγελίας ἐδέξαντο εἰ μὴ προσελάβετο αὐτοὺς ὁ υἱὸς σαρκωθεὶς καὶ περιτμηθεὶς οὔτε τῶν ἐπαγγελιῶν ἠξιώθησαν ἂν ἑαυτοὺς τῶν ἐντολῶν παραβάτας ἀπεργασάμενοι οὒτ' ἂν τὸ περὶ τὴν ἀλήθειαν ἄτρεπτον καὶ ἀμετάβλητον τοῦ πατρὸς εἰς συμφέρον αὐτοῖς ἐχρημάτιζε διὰ τῆς παραβάσεως παρεμποδίζουσι ταύτην ἀποβῆναι διὸ προσλαβόμενος αὐτοὺς καὶ περιτμηθεὶς καὶ τῇ τοῦ πατρὸς ἀληθείᾳ συνέπραξεν καὶ τὰς ἐπαγγελίας τελεσθῆναι καὶ βεβαιωθῆναι συνήργησεν ἀλλὰ τοὺς μὲν Ἰουδαίους οὕτω τε καὶ διὰ ταῦτα τὰ δὲ ἔθνη φησὶ διὰ τὶ προσελάβετο δι' ἄφατον ἔλεος καὶ τοῦ δοξασθῆναι μᾶλλον τὸν πατέρα εἰ γὰρ τὸ τὰς ἐπαγγελίας ἐκπληρῶσαι καὶ μὴ δόξα τισὶ διαψεύσασθαι τὸν πατέρα εἰς δόξαν αὐτοῦ συνετέλει τὸ μηδ' ὑποσχέσθαι μηδ' ἐπαγγείλασθαι ἀλλ' οὕτως ἀθροον χαρίσασθαι τὰ ὑπερφυῆ καὶ ἀνέλπιστα πῶς οὐχὶ εἰς ἄφατον δόξαν τοῦ πατρὸς συντελέσει
822Ph	107v	Rom.15.8	του αυτου ^*		ὁ Χριστὸς μόνος ἐπλήρωσε τὸν νόμον πάσας τὰς ἐντολὰς κατορθώσας ἀλλὰ καὶ Ἰουδαῖος ἦν κατὰ σάρκα τοῦτο γὰρ καὶ διὰ τῆς περιτομῆς δηλοῦται ἀλλὰ καὶ οἱ αὑτῷ υἱοθετηθέντες ὡς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ ἐπληθύνθησαν καὶ ὡς ἡ ἄμμος ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης ὥστε αὐτὸς καὶ τῷ πατρὶ συνήργησεν εἰς τὸ ἀληθεῦσαι καὶ εἰς τὸ τὰς πρὸς τὸν Ἀβραὰμ ἐπαγγελίας ἀποπληρωθῆναι καθορθώσας μὲν πᾶσαν ἐντολὴν εἰς Ἀβραὰμ δὲ σπέρμα λογισθεὶς πᾶσάν τε τὴν οἰκουμένην πληρώσας διὰ τῶν πιστῶν
821ex	108r	Rom.15.8		^*διάκονον γεγενῆσθαι	ἑνὶ καὶ οὕτως νοῆσαι διάκονος γέγονεν ὁ Χριστὸς τῶν Ἰουδαίων τοῦτ' ἐστιν ὑπὲρ τοῦ τοὺς Ἰουδαίους ἐν τος γενέσθαι τῶν ἐπαγγελιῶν ἵνα καὶ ὁ ταύτας ἐπαγγειλάμενος πατὴρ ἀληθεύσηι
822	108r	Rom.15.8
823	108r	Rom.15.8		εἰς τὸ βεβαιῶσαι	ὁ δέ γε νόμος οὐκ ἴσχυσαν αὐτὰς βεβαιῶσαι πως οὖν φησιν οὐκ ἄτοπον τὸν βεβαιώσαντα ἡμῶν τὰς ἐπαγγελίας ἃς ἔλαβον οἱ πατέρες Χριστὸν παρορᾶν καὶ τοῦ νόμου ἔχεσθαι τοῦ μὴ ἰσχύσαντος τὰς ἐπαγγελίας ἡμῖν φυλάξαι
824	108r	Rom.15.8-Rom.15.9		τὰ δὲ ἔθνη ὑπὲρ ελους	οἱ μὲν Ἰουδαῖοι κἂν ἐπαγγελίας ἦσαν δεξάμενοι εἰ καὶ μηδὲν ἐξ αὐτῶν ὠφελήθησαν εἰ μὴ Χριστὸς αὐτὰς ἐβεβαίωσεν ὑμεῖς δέ φησι τὰ ἔθνη ὑπὲρ μόνης φιλανθρωπίας ὀφείλετε δοξάζειν τὸν θεὸν ἐπειδὴ μή τε ἐπαγγελίας εἴχετε ἂλλ ἠλεήθητε τῆς χάριτος τὸ πᾶν ποιησάσης ὅσον οὖν φησιν ἠλεήθητε χάριτι Χριστοῦ τοσοῦτον ὀφειλέται ἐστε τοῦ θεοῦ εἰς τὸ βαστάζειν τοὺς ὀλιγοπίστους ἐξ Ἰουδαίων τοῦτο γὰρ δόξα θεοῦ ἡ ὁμόνοια ὑμῶν καὶ εἰρήνη διαλέγεται γὰρ τοῖς ἐξ ἐθνῶν πιστοῖς οἱ μάλιστα ἐπέκειντο τοῖς παρατηρουμένοις τὰ βρώματα
824ex	108r	Rom.15.9	Ιω(αννου) εις τ(ο) ολ(ον) χ(ω)ριον από τ(ου) λεγ(ω) δε Χ(ριστο)ν Ι(ησου)ν ^*		Ἐπαγγελία πρὸς τὸν Ἀβραὰμ ἦν γεγενημένη λέγουσα σοὶ δώσω τὴν γῆν καὶ ἐν τῷ σπέρματί σου εὐλογηθήσεται πάντα τὰ ἔθνη ἀλλ’ ἐγένοντο κολάσεως ὑπεύθυνοι μετὰ ταῦτα οἱ τοῦ σπέρματος Ἀβραὰμ ἅπαντες ὁ γὰρ νόμος ὀργὴν αὐτοῖς εἰργάζετο παραβαινουσι καὶ τῆς ἐπαγγελίας ἀπεστέρει λοιπὸν ἐκείνης τῆς τῶν πατέρων παραγενόμενος τοίνυν ὁ Υἱὸς συνέπραξε τῷ Πατρὶ εἰς τὸ τὰς ἐπαγγελίας ἀληθεῦσαι ἐκείνας πάντα γὰρ τὸν νόμον πληρώσας ἐν ᾧ καὶ περιτομὴ ἦν καὶ ταύτῃ καὶ διὰ τοῦ σταυροῦ ἀπαλλάξας τοὺς ἐπὶ τῇ παραβάσει οὐκ ἀφῆκεν διαπεσεῖν τὴν ἐπαγγελίαν ὅταν οὖν λέγη Διάκονον περιτομῆς τοῦτο λέγει ὅτι ἐλθὼν καὶ πάντα τὸν νόμον πληρώσας καὶ περιτμηθεὶς καὶ γενόμενος σπέρμα τοῦ Ἀβραὰμ ἔλυσεν τὴν κατάραν ἔπαυσεν τὴν ὀργὴν τοῦ Θεοῦ ἐπιτηδείους λοιπὸν ἐποίησεν τοὺς μέλλοντας δέχεσθαι τὴν ἐπαγγελίαν Ἵνα οὖν μὴ λέγωσιν οὗτοι οἱ ἐγκαλούμενοι Πῶς οὖν ὁ Χριστὸς περιετέμετο καὶ πάντα τὸν νόμον ἐφύλαξεν εἰ εἰς τοὐναντίον αὐτον περιτρέπει φησιν οὐ γὰρ ἵνα μείνη ὁ νόμος τοῦτο ἐποίησεν ἀλλ’ ἵνα αὐτὸν λύση καὶ ἀπαλλάξη τῆς ἐκείνου κατάρας εἶτα ἵνα μὴ τοῦτο φυσήση τὸυς ἐξ ἐθνῶν φησὶ τὰ δὲ ἔθνη ὑπὲρ ἐλέους δοξάσαι τὸν Θεὸν Ὃ δὲ λέγει τοιοῦτον ἐστιν οἱ μὲν ἐξ Ἰουδαίων κἂν ἐπαγγελίας εἶχον σὺ δὲ οὐδὲ τοῦτο ἀλλ’ ἀπὸ φιλανθρωπίας ἐσώθης μόνης εἰ καὶ τὰ μάλιστα οὐδὲ ἐκείνοις τι πλέον ἐγένετο ἀπὸ τῆς ἐπαγγελίας εἰ μὴ παρεγένετο ὁ Χριστὸς δόξα δὲ θεοῦ τὸ συνῆφθαι τὸ ὁμοθυμαδὸν εὐφημεῖν τὸ βαστάζειν τὸν ἀσθενέστερον
825	108r	Rom.15.9		διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαι σοι ἐν ἔθνεσι	τὴν μαρτυρίαν φέρει δεικνὺς ἐστι συνῆφθαι δεῖ τοὺς ἐξ Ἰουδαίων τοῖς ἔθνεσι
826	108v	Rom.15.9-Rom.15.12		καὶ ὁ ἀνιστάμενος ἄρχειν ἐθνῶν	τὸ Καὶ παρέλκεται ἵνα ἦι ἔσται ἡ ῥίζα τοῦ Ἰεσσαὶ ποία αυτὴ ὁ ἀνιστάμενος φησιν ἄρχειν ἐθνῶν
827	108v	Rom.15.12-Rom.15.13		ὁ δὲ θεὸς τῆς ἐλπίδος	πάλιν εἰς εὐχὴν ἦλθε λέγει δὲ ὁ θεός φησιν ἀπαλλάξει ὑμᾶς τῆς πρὸς ἀλλήλους μάχης καὶ τῆς ἔνθεν ἀθυμίας
829Ph	108v	Rom.15.13			Ὃ θεὸς τῆς ἐλπίδος ἐλπίδος ἐστὶ φησὶ θεὸς ὁ θεὸς ἡμῶν ὥστε καλῶς ἐπεύχομαι ὑμιν ἐλπίζω γὰρ ἐνεργῆσαι τὴν εὐχὴν ἂν αὐτοὶ μόνον βούλοισθε ἐν δὲ τῷ πιστεύειν χαρᾶς καὶ εἰρήνης τῆς κατὰ τοὺς λογισμοὺς πληρούμενοι ὅπερ ὑμῶν ὑπερεύχομαι ἐστὲ καὶ ἐν τῇ ἐλπίδι περισσεύοντες οἷον πλουτοῦντες καὶ δαψιλῶς διακείμενοι ταῦτα δὲ διὰ τῆς χάριτος καὶ δυνάμεως τοῦ παναγίου παραγίνεται πνεύματος
828	108v	Rom.15.13		ἐν τῶι πιστεύειν	τοῦτο γὰρ παρ' ἡμῶν εἰσενεκτέον τὴν πίστιν ἐκ δὴ τούτου ἔσται ἡμῖν τὸ πάντων αἴτιον τῶν ἀγαθῶν ἡ εἰς θεὸν ἐλπὶς ἦν μεθ' ὑπερβολῆς ἐπεύχεται εἰς τὸ περισσεύειν γάρ φησιν ὅπερ οὐκ ἄλλως ἔσται εἰ μὴ τῆι δυνάμει τοῦ πνεύματος ὁ τοίνυν τὸ πνεῦμα ἔχων τὰ πάντα ἔχει
829	108v	Rom.15.13-Rom.15.14		πέπεισμαι δὲ ἀδελφοὶ μου	οὐ δέομαί φησι παρ' ἑτέρων
830	108v	Rom.15.14		μεστοὶ ἐστε ἀγαθωσύνης	ἀγαθωσύνην καλεῖ τὴν ἀπηρτισμένην ἀρετὴν τὸ δὲ μεστοὶ ἐπιτάσεως ῥῆμα
831	108v	Rom.15.14		πεπληρωμένοι πάσης γνώσεως	τι γὰρ ὅτι φιλάδελφὸς μὲν ἐστι τις οὐ δυνάμενος δὲ εἰς δέον τῆι ἀγάπηι χρήσασθαι διὰ τοῦτό φησι πάσης γνώσεως
832	108v	Rom.15.14		δυνάμενοι καὶ ἄλλους	οὐ μόνον ουδεισθε φησι παραινέσεως ἀλλὰ καὶ ἄλλους διδάσκετε
833Pha	108v	Rom.15.14-Rom.15.15		τολμηρότερον δὲ ἔγραψα	τολμηρότερον ἀπὸ μέρους ἀντὶ τοῦ τρόπον τινὰ καὶ εἴ τις μὴ τὴν διάνοιαν ὅλην βλέπει ἀλλ' αὐτὰς τὰς λέξεις ἐκ μέρους πολυπραγμονεῖ γυμνώσας τὰς διανοίας εἴ τις οὖν ἐκ μέρους σκοπεῖ δόξει ἂν αὐτῷ σκληρότερόν με καὶ τραχύτερον ὑμῖν προσενεχθῆναι διὰ τῶν γραμμάτων ἀλλ' ἐγὼ ὡς ἐπαναμιμνήσκων ἔγραψα καὶ πάλιν ἀνάγκην εἶχον τοῦ γράφειν ὅτι χάρις μοι ἀπὸ θεοῦ ἐδοθη εἰς τὸ κηρύσσειν καὶ διδάσκειν τὰ ἔθνη λειτουργὸς γὰρ εἰμι Χριστοῦ οἷον ὑπουργὸς καὶ ὑπηρέτης καὶ τὶ ἐργάζῃ ἱερουργῶ φησὶ τὸ εὐαγγέλιον αὐτοῦ τοῦτ' ἔστι θυσίαν αὐτῷ ταύτην θύω τὸ εὐαγγέλιον αὐτοῦ καὶ πῶς ἐστι θύειν καὶ ἱερουργεῖν τὸ εὐαγγέλιον ἐκ τοῦ προσφέρειν αὐτῷ φησὶ τὰ δι' αὐτοῦ πιστεύοντα ἔθνη καὶ γίνεσθαι αὐτὰ εὐπροσδεκτα καὶ ἡγιασμένα ἐν πνεύματι ἁγίῳ ὥστε ὁ προσάγων τῇ πίστει τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἱερουργεῖ ἢ ἱερουργοῦντα ἀκουστέον ἁπλούστερον οἷον ἱερῶς ἐργαζομενον καὶ σπουδαίως ἀλλὰ μὴ ὡς ἔτυχε καὶ ἠμελημένως ἢ οὖν οὕτως ἢ μᾶλλον οὕτως ἐκληπτέον τολμηρότερον ἔγραψα ἐκ μέρους ὑμῖν καὶ ὡς ἐπαναμιμνήσκων γράψας ἡ γὰρ ἐπικειμένη μοι ἀνάγκη καὶ σφοδρότερον καὶ ἀκριβέστερον γράφειν ἀπαιτεῖ ἐγὼ δὲ ἐτολμησα καὶ τῆς ἀκριβείας καθυφεῖναι καὶ οὐχ ὡς διδάσκαλος γράφειν ἀλλὰ μετὰ πολλῆς φειδοῦς καὶ ὡς ἐπαναμιμνήσκων καίτοι χρεωστῶν καὶ ἀκριβέστερον καὶ σφοδρότερον εἰς τοῦτο γὰρ ὑπὸ τῆς χάριτος προκεχείρισμαι καὶ ἐν τούτῳ ὑπουργεῖν καὶ δουλεύειν τέταγμαι ὡσανεί τις ἔλεγεν ἴσως ἐν οἷς ἔγραψα καθηψάμην ὑμῶν καὶ ἔδοξα τισιν ὑμῶν σκληρότερον ὑμῖν προσενεχθῆναι ἐγὼ δὲ τοσούτῳ δέω τοῦτο ποιῆσαι ὅτι καὶ φοβοῦμαι μή πως οὕτω μετὰ πολλῆς φειδοῦς καὶ ὑποστολῆς γράψας καὶ εὐθύνας ὑφέξω ὡς τολμήσας ἔλαττον ἔργον διδασκάλου ποιῆσαι
833Phb	108v	Rom.15.15	^*		καὶ γὰρ μείζονα γράφειν καὶ πλείω ὡς τὸ διδάσκειν ἐμπεπιστευμένος χρεωστῶ νῦν δὲ ὡς φειδόμενος καὶ ὡς τολμηρον τι πράττων οὕτως ὑφειμένως ἔγραψα
833	108v	Rom.15.15		ἀδελφοί	ἔδει γὰρ αὐτοὺς κατασκωφθέντας ἱκανῶς καὶ λεᾶναι
833ex	108v	Rom.15.15		ὡς ἐπαναμιμνήσκων	ἠρέμα φησι πως ωσαν εἰ ἀναμνήσας τουτέστι μικρὸν ἀναμνήσας ἡ δὲ τοιαύτη σημασία τῶν λεξεων κολάζει τῶ μὴ καθόλου αὐτοὺς ἀναμεμνῆσθαι ὅθεν οὐδέ φησιν διδάσκων ἂλλ ἀναμιμνήσκων
834	108v	Rom.15.15		διὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν	οὐκ ἑνὸς ὁ πόνος φησιν ἀλλὰ χάρις ἐστι θεοῦ δείκνυσι δὲ ὅτι οὐ δὲ ἀναμνῆσαι ἂν ἐτόλμησεν εἰ μὴ τὰ ἔθνη ἐπεπίστευτο πολλὰ δὲ μετριάζει
835	108v	Rom.15.15-Rom.15.16		εἰς τὰ ἔθνη ἱερουργοῦντα	οὐκοῦν καὶ παρ' ὑμῶν δικαίως ανακουσθειην
836	108v	Rom.15.16		εὐπρόσδεκτος	τοιγαροῦν ἐμπιστευθεὶς ταύτην τὴν λειτουργίαν καὶ ἱερουργίαν σπουδὴν ἔχω εἰς ἔργον ἀγαγεῖν τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ἡ δὲ ἐστιν εὐπρόσδεκτον ὑμῶν γενέσθαι τὴν προσφοράν
837	108v	Rom.15.16		ἐν πνεύματι ἁγίωι	πως δ'ανεσεσθε εὐπρόσδεκτοι καὶ ἡγιασμένοι εἰ ἔχετέ φησι τὸ πνεῦμά πως δὲ τοῦτο παραγίνεται διὰ βίου ἀλήπτου ὡς οἵ γε μὴ ὀρθῶς βιοῦντες διώκουσιν τὸ ἅγιον πνεῦμα ἀφ' ἑαυτῶν
838	109r	Rom.15.16-Rom.15.17		^*ἔχω οὖν καύχησιν	καυχῶμαι τοιγαροῦν οὐκ ἐν εμαυτων οὐ δὲ ἐν σπουδῆι ἐμῆι ἂλλ ἐν Χριστῶι ἐν τοῖς πράγμασι τοῖς ἀνήκουσι καὶ διαφέρουσι τῶι πατρὶ ἄρα ἡ εἰς Χριστὸν πίστις τῶι πατρὶ διαφέρει
838Ph	109r	Rom.15.17	Φ(ω)τ(ιου) ^*		Τὶ οὖν σὺ ἐνεπιστεύθης τὴν τῶν ἐθνῶν προσφορὰν ναὶ φησὶ καὶ καυχήσασθαι δύναμαι ἐν οἷς εἰργασάμην ἐν αὐτοῖς ἡ δὲ καύχησίς μου οὐκ ἐν ἐμοὶ τοῦτ' ἔστιν οὐκ ἐν τῇ ἰσχύϊ ἢ τῇ δυνάμει τῇ ἐμῇ ἀλλ' ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καὶ γὰρ εἴ τι ἂν εἴπω καὶ καυχήσωμαι οὐδὲν ἄλλο τολμήσω λέγειν ἀλλ' ἢ ἅπερ ὁ Χριστὸς ἐν ἐμοι ̀κατειργάσατο εἰς τὸ ὑπακοῦσαι καὶ πιστεῦσαι τὰ ἔθνη τὶ οὖν κατειργάσατο λόγον εἰς τὸ κηρύττειν ἔδωκε σημεῖα καὶ τέρατα εἰς τὸ εὐεργετεῖν καὶ πείθειν ἐχορήγησε τέλος οὕτως ηὔξησε καὶ ἐπλάτυνε καὶ ἐστήριξε τὴν δι' ἐμοῦ κηρυττομένην πίστιν ὥστε ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ ἑξῆς τὴν πρώτην ἤνεγκε βλάστην καὶ πέριξ μέχρι τοῦ Ἰλλυρικοῦ διαριζωθῆναι καὶ διαφῦναι καὶ πληρῶσαι τὸ κήρυγμα τὴν τοσαύτην οἰκουμένην οὐκοῦν καλῶς καὶ ὑμῖν ἔγραψα καὶ ὑπέμνησα τῶν ἐν ἐκείνοις κατορθωθέντων θαρρεῖν καὶ περὶ ὑμᾶς ὑποτιθεμένων καὶ τὴν ἐξουσίαν καὶ ἄδειαν τοῦ νουθετεῖν μετὰ τοῦ πνεύματος ἐγγυωμένων
839	109r	Rom.15.17-Rom.15.18		οὐ γὰρ τολμήσω λαλεῖ	ἐπειδὴ εἶπεν ἔχω καύχημα προστίθησιν ὅτι οὐ κόμπος φησι ῥημάτων τὰ εἰρημένα οὐδὲν γὰρ εἰπεῖν τολμῶ τῶν μὴ παρὰ Χριστοῦ μοι παρασχεθέντων εἰς τὴν τῶν ἐθνῶν ἱερουργίαν καὶ ιναμου τὰ ἔθνη υπακουση ἀλλὰ καὶ σημείων ποιήσεις καὶ τεράτων ἐπιδείξεις μοι παρεσχέθησαν ἀνάγει γὰρ λοιπὸν ἑαυτὸν ἐπειδὴ σφόδρα ἐν τοῖς ἄνω ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν εἰπὼν τολμηρότερον ἔγραψα ὑμῖν ἵνα μὴ ὡς εὐτελοῦς ἀπόβλητος ὁ λόγος γένηται
840	109r	Rom.15.18		ὧν οὐ κατειργατο Χριστός	δείκνυσιν ὅτι οὐδὲν ἦν αὐτοῦ ἀλλὰ τὸ πᾶν Χριστοῦ
841	109r	Rom.15.18-Rom.15.19		ἐν δυνάμει πνεύματος	τὸ ἀξίωμα λέγει τοῦ ἁγίου πνεύματος ὅτι ταῦτα πεποίηκα φησι τῆι δυνάμει αὐτοῦ
842	109r	Rom.15.19		ώστε με ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ καὶ κύκλῳ	λοιπὸν ἡ ἀποδειξις τῶν εἰρημένων τῶν μαθητῶν τὸ πλῆθος διὰ τοῦτο δὲ εἶπε καὶ κύκλωι ἵνα μὴ τὴν κατευθειαν ὁδὸν ἐνθυμηθῇς ἀλλὰ πάντα τὰ πέριξ οὐκ εἶπε κηρύξαι ἂλλ ὁ μεῖζον ἦν πεπληρωκέναι
843	109r	Rom.15.19-Rom.15.20		οὕτως δὲ φιλοτιμούμενον	φιλοτιμία δέ μοι ἦν φησιν ἐκεῖ εὐαγγελίζεσθαι ἔνθα οὔπω ἦν ὀνομασθεὶς ὁ Χριστός τι δή ποτε ἵνα μή φησιν ἐπ' ἀλλότριον θεμέλιον οἰκοδομῶ
843ex	109r	Rom.15.20		οὐχ ὅπου ωνοασθη Χριστός	οὐχ ὡς ἀπευχόμενος τῶν λοιπῶν ἀποστόλων τὴν κοινωνίαν ἂλλ ὡς πλεονεκτικὸν καὶ ἄδικον κρινωντην τῶν ἀλλοτρίων ἔργων δόξαν ὑφαρπάζειν
844	109r	Rom.15.20		ἵνα μὴ επαλλοτριον	ἀλλότριον θεμέλιον φησι τὴν τῶν ἄλλων κηρύκων διδαχὴν ἀλλότριον δὲ οὐ διὰ τὸ ἂλλ οἷον τοῦ κηρύγματος ἀλλὰ κατὰ τὸν τοῦ μισθοῦ λόγον καὶ τοῦ καμάτου
845	109r	Rom.15.20-Rom.15.21		ἀλλὰ καθὰ γέγραπται	δείκνυσιν ὅτι τοῦτο ποιῶν καὶ προφητείαν ἐπλήρου
846	109r	Rom.15.21-Rom.15.22		διὸ καὶ ἐνεκοπτομην	τοῦ ἐν ἀρχῆι αὐτῶι εἰρημένου ὅτι πολλάκις προεθέμην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς νυν τὴν αἰτίαν ἀποδίδωσιν ὅτί φησιν ἡ πρὸς τὰ ἔθνη διδασκαλία ἐκώλυσε με
847	109r	Rom.15.22		τὰ πολλά	οἷον πολλάκις
848	109r	Rom.15.22-Rom.15.23		μηκέτι τόπον ἔχων	ὁρᾷς ὅτι οὐ τῆς αὐτῶν δόξης ἐφιέμενος ἔγραψεν οὐ δὲ ὡς ἂν εἴποι τις κολακεύων αὐτοὺς ὡς δυνάστας καὶ γὰρ μονονουχὶ τοῦτο γράφει ἐπειδὴ τὸ ἔργον πεπλήρωκα καὶ οὐδὲν ἔχω ποιῆσαι θέλω ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς
849	109r	Rom.15.23		ἐπιποθίαν δὲ ἔχων	ἵνα μὴ δόξῃ ἐξ ευτελιζειν αὐτοὺς γραφῶν ὅτι μηδὲν ἔχων ποιῆσαι ἔρχομαι πρὸς ὑμᾶς τὸν τῆς ἀγάπης ἀναπτύσσει λόγον
850	109r	Rom.15.23-Rom.15.24		ὡς εὰν πορεύωμαι εἰς τὴν Σπανίαν	να ^*μὴ πάλιν νομισθῇ κατὰ κολακείαν εἰρηκέναι τὸ ἐπιποθίαν ἔχων ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν κολάζει τὸ εἰρημένον λέγων ὅτι διὰ τοῦτο μάλιστα ἐλθεῖν θέλω ἵνα εἰς τὴν Σπανίαν ἀπέλθω
851	109r	Rom.15.24		καὶ ἀφ' ὑμῶν προπεμφθῆναι	εἶτα ἵνα μὴ λέγωσιν ὁδοῦ πάρεργον ἡμᾶς ποιῆι ἐπάγει τὸ ἀφ' ὑμῶν προπεμφθῆναι ἵνα πάλιν τὴν ἀγάπην ἐνδείξηται ἂλλ ἐπειδὴ οὐκ ἦν ἀξιόχρεων τοῦτο προστίθησι τὸ ἐμπλησθῶ ὅπερ πατρὸς ἦν μᾶλλον ἡ διδασκάλου
852	109r	Rom.15.24		ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ	οἷον ἐν μέρει οὐδεὶς γὰρ χρόνος τελείως φησιν ἐμπλῆσαί με δύναται τῆς ὑμῶν ἀγάπης
853	109r	Rom.15.24-Rom.15.25		νυνὶ δὲ πορεύομαι εἰς Ἱερουσαλήμ	ἐπειδὴ εἶπε μηκέτι τόπον ἔχων ἐν τοῖς κλίμασι τούτοις ἔρχομαι πρὸς ὑμᾶς ἔμελλε δὲ ἔτι βραδύνειν ἵνα μὴ κεχλευάσθαι νομίσωσι λέγει τὴν αἰτίαν τῆς ἔτι μελλήσεως
854	109v	Rom.15.25		διακονῶν τοῖς ἁγίοις	εἰ Παῦλος διάκονος ἐννόησον τὸ μέγιστον τοῦ πράγματος
855	109v	Rom.15.25-Rom.15.26		εὐδόκησαν γὰρ Μακεδονία	υ ^*μόνον τὴν αιτιαιν θέλει εἰπεῖν τῆς ἔτι μελλήσεως ἀλλὰ προτρέψασθαι αὐτοὺς ὁμοίως τοῖς ἄλλοις πέμψαι τοῖς ἐν Ἱερουσαλὴμ τοῦτο γὰρ βούλεται αὐτω τὸ εἰπεῖν καὶ τοὺς πέμποντας
856	109v	Rom.15.26		κοινωνίαν τινα	κοινωνίαν καλεῖ τὴν ἐλεημοσύνην καθὸ αὐτοὶ μὲν χρήματα οἱ δὲ ἅγιοι τὴν πρὸς θεὸν παρρησίαν συνεισφέρουσιν
857	109v	Rom.15.26		εἰς τοὺς πτωχοὺς τῶν ἁγίων	διπλὴ ἡ τῆς ἐπιδόσεως ἀνάγκη διά τε τὴν πενίαν καὶ διὰ τὴν ἀρετήν
858	109v	Rom.15.26-Rom.15.27		καὶ ὀφειλέται αὐτῶν εἰσιν	διά τι δὲ τοῦτο ποιεῖν εβουλευεσαντο ἴσασι φησι χρεωστοῦντες τοῦτο οὐκ ἄρα κατὰ ἐλεημοσύνην ἀλλὰ κατὰ χρέος πέμπουσιν
859	109v	Rom.15.27		εἰ γὰρ τοῖς πνευματικοῖς αὐτῶν	λοιπὸν λέγει πως εἰσιν αὐτῶν ὀφειλέται δι' αὐτούς φησιν μάλιστα ἦλθεν ὁ Χριστὸς περὶ γὰρ τῶν ἐκ περιτομῆς πιστῶν ὁ λόγος αὐτῶι καὶ αὐτῶν ἦν τὰ ἀγαθὰ καὶ αἱ ἐπαγγελίαι ὥσπερ οὖν τοῖς πνευματικὸς αὐτῶν ἐκοινώνησε τὰ ἔθνη οὕτω χρὴ αὐτοὺς καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς οὐκέτι δὲ λέγει κοινωνῆσαι ἀλλὰ λειτουργῆσαι ενταξει διακονῶν αὐτοὺς τιθεὶς τοῖς ἁγίοις φόρους τελούντων ὡς βασιλεῦσιν
860	109v	Rom.15.27-Rom.15.28		καὶ σφραγισάμενος αὐτοῖς	ὡς ἐν ἀσύλωι τόπωι καὶ ἀσφαλεῖ μέλλων ἀποτίθεσθαι καὶ γὰρ ἐν οὐρανοῖς ἔμελλεν ἀποτίθεσθαι φησιν καὶ σφραγισάμενος
861	109v	Rom.15.28		τὸν καρπὸν τοῦτον	καρπὸν καλεῖ τὴν ἐλεημοσύνην δεικνὺς κερδαίνοντα τὸν παρέχοντα
862	109v	Rom.15.28		εἰς τὴν Σπανίαν	πάλιν τῆς σπανιας μέμνηται δεικνὺς τὸ πρὸ τοὺς σπανίους φίλτρον
863	109v	Rom.15.28-Rom.15.29		οἶδα δὲ ὅτι ἐρχόμενος	τουτέστιν οἶδα ὅτι ἐρχόμενος πρὸς ὑμᾶς κομῶντας ὑμᾶς τοῖς ἀγαθοῖς εὑρήσω τὸ γὰρ ἐν πληρώματι εὐλογίας τοῦ εὐαγγελίου τὸ πάντων ἐντὸς είναι τῶν ἀγαθῶν σημαιναι
863ex	109v	Rom.15.29	Οικου(μενιου) ^*		ἡ οὕτως οἶδα ὅτι ἐρχόμενος πρὸς τὸ πληρῶσαι ὑμᾶς τῆς ἐκ τοῦ εὐαγγελίου εὐλογίας ἐλεύσομαι ὃ ἐστιν πρὸς ἀρετὴν καὶ πίστιν ἄλειψαί
864	109v	Rom.15.29-Rom.15.30		διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν	ὡς μὴ αὐτος ὧν ἀξιόχρεως πρὸς τὸ πεῖσαι διὰ τοῦ Χριστοῦ φησιν ὑμᾶς καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος παρακαλῶ ὅρα ὅτι υἱοῦ καὶ πνεύματος ἐμνήσθη οὐκέτι δὲ καὶ πατρὸς τοῦτο δὲ εἴρηται ἵνα ὅτε πατρὸς καὶ υἱοῦ μόνου μέμνηται μὴ θορυβηθῇς διά τι μὴ καὶ τοῦ πνεύματος ἐμνήσθη διαφόρως γὰρ τὴν ἁγίαν τίθησι τριάδα
865	109v	Rom.15.30		συναγωνίσασθαὶ μοι	μεγίστῃ ταπεινωοφροσύνη ὅ τι λέγει τῆς τούτων δεῖσθαι εὐχῆς
866	109v	Rom.15.30-Rom.15.31		ἵνα ῥυσθῶ	οὐκ εἶπεν ἵνα συμπλακῶ καὶ νικήσω αὐτοὺς ἀλλὰ ῥυσθῶ θεῖον νόμον πληρῶν ὅς φησιν εὔχεσθε μὴ ἐμπεσεῖν εἰς πειρασμόν
867	109v	Rom.15.31		ἀπὸ τῶν ἀπειθούντων	σημαίνει πονηρούς τινας καὶ λύκους μᾶλλον ἡ ἀνθρώπους ἐπιθησομένους αὐτῶι
868	109v	Rom.15.31		εὐπρόσδεκτος γένηται	καὶ ἵνα φησιν ἡ θυσία μου εὐπρόσδεκτος γένηται παρὰ θεῶι καὶ ἵνα καὶ αὐτοὶ μετὰ προθυμίας καὶ εὐχαριστίας δέξωνται τὰ ἀπ' ἐμοῦ
869	109v	Rom.15.31-Rom.15.32		ἵνα ἐν χαρὰ ἔλθω	εἰ γὰρ ῥυσθῶ φησιν ἐκ τῶν ἀπειθούντων καὶ ἡ διακονία μου εὐπρόσδεκτος γένηται ἐν χαρᾶι καὶ οὐκ ἐν ἀθυμίαι ἐλεύσομαι
870	109v	Rom.15.32		διὰ θελήματος θεοῦ	ὁ ἐξ ἀρχῆς εἶπε καί νυν λέγει εἴπως ἤδε ποτε εὐοδωθήσομαι ἐν τῶι θελήματι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς
871	109v	Rom.15.32		καὶ συναναπαύσωμαι ὑμῖν	ὁρᾷς αὐτοῦ τὸ ἄτυφον οὐ γὰρ εἶπε διδάξω ὑμᾶς ἡ κατεχήσω ἀλλὰ συναναπαύσομαι τουτέστιν ὑμεῖς ἐμοι διὰ τὴν διδασκαλίαν κἀγὼ ὑμῖν διὰ τὴν τῆς πίστεως ἐπίδοσιν
871Ph	109v	Rom.15.32	^*		ὅπερ κατ' ἀρχὰς ἔλεγε τοῦτο δὲ ἐστι συμπαρακληθῆναι διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως
872	109v	Rom.15.32-Rom.15.33		o δὲ θεὸς τῆς εἰρήνης	τοῦτο πανταχοῦ ἔθος εὐχὴν τιθέναι μετὰ τὴν παραίνεσιν
873	109v	Rom.15.33-Rom.16.1		Φοίβην τὴν ἀδελφήν	ὅρα διὰ πόσων αὐτὴν σεμνύνει τῶ πρώτης μεμνῆσθαι τῶ ἀδελφὴν καλέσαι τι δὲ ἴσον τοῦ είναι Παύλου ἀδελφήν
874	109v	Rom.16.1-Rom.16.2		προσδέξησθε ἐν κυρίῳ	διὰ ^*τὸν κύριον ἡ κατὰ κύριον καὶ ἀξίως τῶν ἁγίων ὃν τρόπον φησιν πρέπει ἁγίους δέχεσθαι διπλὴν δέδωκεν αὐτῆι θεραπείας ἀφορμὴν καὶ τὸ διὰ τὸν κύριον αὐτὴν δεχθηναι καὶ τὸ είναι αὐτὴν ἁγίαν
875	109v	Rom.16.2		καὶ παραστῆτε αὐτῆι	ὁρᾷς τὸ ἀνεπαχθὲς οὐκ εἶπεν ὅτι ἀπαλλάξατε αὐτὴν ἐκ τῶν ἐπικειμένων ἀλλὰ παραστῆτε τοῦτ' ἐστι τὰ παρ' ὑμῶν εἰσενέγκατε καὶ χεῖρα ὀρέξατε
876	109v	Rom.16.2		προστάτις πολλῶν	μέγας ὁ ἔπαινος καὶ ἱκανὸς αὐτοὺς προτρέψασθαι
877	109v	Rom.16.2		καὶ αὐτοῦ ἐμοῦ	τὸ μέγιστον ἐγκώμιον τελευταῖον τέθεικε μακαρία γὰρ ὄντως ηδυνηθεισα προστῆναι καὶ ἀναπαῦσαι τὴν ἁγίαν ψυχὴν Παύλου αὐτοῦ ἐμοῦ τουτέστι τοῦ ἀπόστολο τοῦ κήρυκος τοῦ διδασκάλου τῆς οἰκονουμένης
878	109v	Rom.16.2-Rom.16.3		καὶ Ἀκύλαν τοὺς συνεργοὺς μου	συνεργησαν φησιν ἐν διδαχῆι ἐν πειρασμοῖς ἐν κινδύνοις μέγας δὲ ὁ ἔπαινος
879	110r	Rom.16.3-Rom.16.4		^*ἀλλὰ καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι	ἡ διὰ τὴν διδασκαλίαν ἡ καὶ διὰ τὴν ἐκ τῶν χρημάτων εἰς αὐτοὺς συνεισφοράν
880	110r	Rom.16.4-Rom.16.5		καὶ τὴν κατ' οἶκον αὐτῶν	οὕτως δὲ ἦσαν εὐδόκιμοι ὅτι καὶ τὸν οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίαν ἐποίησαν ἡ ὅτι πανοικὶ ἦσαν πιστοὶ ὡς τὸν οἶκον λοιπὸν ἐκκλησίαν είναι
881	110r	Rom.16.5		Ἐπαίνετον τὸν ἀγαπητόν	μέγα τὸ είναι Παύλου ἀγαπητὸν τοῦ κρίσει καὶ οὐ πρὸς χάριν φιλεῖν εἰδότος ἀπαρχὴν δὲ αὐτον λέγει ἡ ὅτι πρῶτος ἐπίστευσεν ἡ ὅτι πλείονα πάντων εὐλάβειαν ἐπεδείκνυτο ἵνα δὲ μὴ νομίσῃς ὅτι ἐν κοσμικοῖς ἦν πράγμασιν ἀπαρχὴ προστίθησιν εἰς Χριστόν
882	110r	Rom.16.5-Rom.16.6		πολλὰ ἐκοπίασεν	δείκνυσιν ὅτι μετὰ τῆς διδασκαλίας καὶ ἕτερα κέκμηκεν εἰς αὐτούς
883	110r	Rom.16.6		εἰς ἡμᾶς	οὐ μόνον φησιν εἰς ἑαυτὴν ἐκοπίασεν ἵνα σωθῆι ἀλλὰ καὶ εἰς ἡμᾶς ἀπόστολο τάξιν πληροῦσα καὶ εὐαγγελιστοῦ πως οὖν εἶπε φησιν γυναικὶ δὲ διδάσκειν οὐκ ἐπιτρέπω τῆς ἐν τῶι μέσῳ καὶ κοινῷ προεδρίας αὐτὴν κωλύων καὶ τῆς ἐν βήματι καθέδρας οὐ τῆς τοῦ λόγου διδασκαλίας
884	110r	Rom.16.6-Rom.16.7		καὶ συναιχμαλώτους	μεῖζον ἐγκώμιον τὸ συναιχμαλώτους μου χαλεπώτερα γὰρ αἰχμαλώτων ἔπασχον διωκόμενοι ὑβριζόμενοι ἀδικούμενοι
885	110r	Rom.16.7		ἐπίσημοι	μέγα μὲν καὶ τὸ είναι ἀποστόλους τὸ δὲ καὶ ἐπισήμους ἐν αὐτοῖς μέγιστον
886	110r	Rom.16.7		οἱ καὶ πρὸ ἐμοῦ	ὅρα τὴν ἁγίαν ψυχὴν οὐκ ἐπαισχύνεται λέγων ὅτι πρὸ ἐμοῦ ἐπίστευσαν οὗτοι τῶι Χριστῶι
887	110r	Rom.16.7-Rom.16.8		Ἀμπλίαν τὸν ἀγαπητόν	μέγας ὁ ἔπαινος
888	110r	Rom.16.8-Rom.16.9		Οὐρβανὸν τὸν συνεργὸν ἡμῶν	τοῦτο μεῖζον ὅτι καὶ συνήργει ἐν τῆι διδασκαλίαι
889	110r	Rom.16.9-Rom.16.10		Ἀπελλῆν τὸν δόκιμον	οἷον ἂν επιληπτον
890	110r	Rom.16.10		τοὺς ἐκ τῶν Ἀριστοβούλου	ἴσως οὐκ ἦσαν ὡς οἱ πρῶτοι διὸ οὐδε ὀνομαστὶ αὐτῶν ἐμνήσθη
891	110r	Rom.16.10-Rom.16.11		τοὺς ὄντας ἐν κυρίωι	ἴσος πᾶσιν ὁ ἔπαινος ὅτι ἐν κυρίωι ἦσαν ὃ ἐστι πιστοί
891Ph	110r	Rom.16.11
892	110r	Rom.16.11-Rom.16.12		τὰς κοπιώσας ἐν κυρίωι	περὶ Μαρίας ἄνω ἔλεγεν ἥτις πολλὰ ἐκοπίασε ταύτας δὲ ἔτι κοπιώσας λέγει διὸ μείζων ὁ ἔπαινος
893	110r	Rom.16.12		Περσίδα τὴν ἀγαπητήν	αὕτη μείζων Τρυφαίνης καὶ Τρυφώσης ὅτί τε ἀγαπητῇ καὶ ὅτι πολλὰ ἐκοπίασεν
894	110r	Rom.16.12-Rom.16.13		Ῥοῦφον τὸν ἐκλεκτόν	διπλοῦν ἀγαθον τὸ καὶ τὸν υἱον ἀνεπίληπτον καὶ τὴν ματηρα ἐνάρετον τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ καὶ ἐμοῦ
895	110r	Rom.16.13-Rom.16.14		καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς ἀδελφούς	μέγα καὶ τούτοις τὸ είναι Παύλου ἀδελφούς
895Ph	110r	Rom.16.14-Rom.16.15		Φιλόλογον καὶ Ἰουλίαν	τὸν Φιλόλογον φασὶ πρῶτον ἐπίσκοπον γενέσθαι Σινώπης ὑπο Ἀνδρέου
896	110r	Rom.16.15		καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς πάντας ἁγίους	οἱ δὲ ἅγιοι οὐ μικρὸν αὐτοῖς τὸ ἐγκώμιον
897	110r	Rom.16.15-Rom.16.16		ἀσπάσασθε ἀλλήλους	νυν πάντας ἀναμὶξ τίθησιν ἵνα μή τις λύπη γένηται τοῖς μὴ ὀνομαστὶ μνημονευθεῖσιν
898	110r	Rom.16.16		ἐν φιλήματι ἁγίωι	ἑνὶ γὰρ καὶ μὴ ἁγίωι
899	110r	Rom.16.16		ἀσπάζονται ὑμᾶς	οὐκέτι τὸν δεῖνα ἡ τὸν δεῖνα ἂλλ ἐκοινοποίησεν αὐτοὺς τὸ ὑμᾶς εἰπών
900	110r	Rom.16.16-Rom.16.17		παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς ἀδελφοί	ξένον εἶδος συμβουλῆς ἱκέτου γὰρ ὑπέδυ πρόσωπον καὶ ἀδελφοὺς καλεῖ μετὰ πολλῆς τῆς τιμῆς
901	110r	Rom.16.17		σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας	ρευναν ^*φησι καταμανθανει δείκνυσι δὲ τὸ δολερὸν αὐτῶν καὶ ὅτι οὐ γίνονται κατάδηλὸ πονηροὶ ὄντες αυτὴ γὰρ μάλιστα ἐκκλησίας ἀνατροπὴ τὸ διηρησθαι ἀπ' ἀλλήλων
902	110r	Rom.16.17		καὶ τὰ σκάνδαλα	μετὰ γὰρ τὴν διχοστασίαν εἴσοδον εὑρίσκει τὰ σκάνδαλα
903	110r	Rom.16.17	^*		τι δὲ ἐστι τὰ σκάνδαλα ἑρμηνεύει αἱρέσεις φησι παρὰ τὴν διδαχὴν ἡμῶν ἐπεισιοῦσα
904	110r	Rom.16.17-Rom.16.18		ἀλλὰ τῆι ἑαυτῶν κοιλία	αἱ γὰρ αἱρέσεις πᾶσαι καὶ τὰ σκάνδαλα ἀπὸ τοῦ δουλεύειν πάθεσι καὶ γαστρὶ διοφησιν ὅτι οὐ δουλεύουσι τῶι Χριστῶι ἀλλὰ τῆι κοιλίαι δοκεῖ δὲ τοὺς ἐξ Ἰουδαίων αἰνίττεσθαι καὶ γὰρ Ἰουδαίων πάντες ὡς γαστριμάργων κατηγοροῦσιν
905	110r	Rom.16.18		διὰ τῆς χρηστολογίας	χρι ^*ῥημάτων ἡ θεραπεία φησιν ἡ δὲ διάνοια δολερὰ πρὸς ὑμᾶς καινὸν δὲ λέγει τρόπον ἀπάτης τὸ πρῶτον αὐτοὺς κολακεύειν
906	110r	Rom.16.18		τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων	οὐκ εἶπεν ὑμῶν ἀλλὰ τῶν ἀπλουστέρων
907	110r	Rom.16.18-Rom.16.19		ἡ γὰρ ἡμῶν ὑπακοή	καὶ ὅτι οὐχ ὑμᾶς ἀλλὰ τοὺς ἀκάκους ἐξαπατῶσι δῆλον ἔνθεν ὅτι ἡ ὑμῶν ὑπακοὴ καὶ πείθω εἰς πάντας ἦλθε πολλοὺς δὲ αὐτοῖς ἐφίστησι μάρτυρας ἵνα μὴ ἀναισχυντήσωσι πρὸς τὴν κακὴν διδακήν
908	110r	Rom.16.19		χαίρω οὖν τὸ ἐφ' ὑμῖν	τοῖς μὴ ἐξαπατωμένοις φησι
909	110r	Rom.16.19
909ex	110r	Rom.16.19		σοφοὺς μὲν είναι εἰς τὸ ἀγαθον	ουτεστι ^*φρονησεις μὲν κεχρῆσθαι εἰς τὸ μὴ ὑφ' ἑτέρων ἀδικεῖσθαι ἀκεραιότητι δὲ εἰς τὸ μὴ ἑτέροις ἐπιβουλεύειν
910	110r	Rom.16.19-Rom.16.20		ὁ δὲ θεὸς τῆς εἰρήνης	ἐπειδὴ ἦσαν διχοστασίαι τὸν τῆς εἰρήνης δοτῆρα ἐπικαλεῖται ἵνα παύσῃ τὰ σκάνδαλα
911	110r	Rom.16.20		συντρίψει	ὁ πολλῷ μεῖζον ἦν τοῦ ὑποτάξαι
912	110v	Rom.16.20		τὸν Σατανᾶν	οὐ μόνον φησι τοὺς τὰ σκάνδαλα παρεμβαλλοντας συντρίψει ἀλλὰ καὶ αὐτον τὸν στρατηγὸν αὐτῶν σατανᾶν ἐν τάχει φησιν ἐκ τοῦ χρόνου τὴν παραμυθίαν κατασκευάζων
913	110v	Rom.16.20		ἡ χάρις τοῦ κυρίου ἡμῶν	ἀνέμνησεν αὐτοὺς τῆς τοῦ θεοῦ χάριτος τῆς ἀεὶ σωσάσης εἰ δὲ ἐχθροὺς ὄντας ἔσωσε φησιν πολλῷ μᾶλλον νυν ὁρᾷς ὅτι μετὰ τῶν ἔργων καὶ χάριτος εἰς τὸ σωθῆναι δεόμεθα μετὰ γὰρ τὸ μαρτυρῆσαι αὐτοῖς ὑπακοὴν τότε τὴν χαρι ἐπηύξατο
914	110v	Rom.16.20-Rom.16.21		Τιμόθεος ὁ συνεργὸς μου	εἰ δὲ ἐγκώμιον τοῦ Τιμοθέου συνήργει δὲ αὐτῶι ἐν τῶι εὐαγγελίωι
915	110v	Rom.16.21		καὶ Σωσίπατρος οἱ συγγενεῖς	συγγενεῖς φησι τοὺς εικοτας κατὰ τὴν εὐσέβειαν
916	110v	Rom.16.21-Rom.16.22		Τέρτιος ὁ γράψας	ἀντὶ μεγάλου τέθεικεν ἐπαίνου τὸ είναι ὑπογραφέα Παύλου
917	110v	Rom.16.22-Rom.16.23		Γάϊος ὁ ξένος μου	τουτέστιν ὁ ξενοδοχοσμου καὶ πολὺς ὁ ἔπαινος ὅτι πᾶσαν αὐτος ξενοδοχει τὴν ἐκκλησίαν καὶ τὸν Παῦλον ὃς οὐκ ἂν ἁπλῶς παρ' αὐτῶι ἐξενίσθη
918	110v	Rom.16.23		ὁ οἰκονόμος τῆς πόλεως	τὴν ἀξίαν αὐτοῦ τέθεικεν ἵνα γνῷς ὅτι οὐ πλοῦτος οὐκ ἀξίωμα κώλυμα γίνεται τινι πρὸς τὸ ὀρθῶς βιοῦν ἡ πιστεύειν
919	110v	Rom.16.23-Rom.16.24		ἡ χάρις τοῦ κυρίου ἡμῶν	τῆς χάριτος μέμνηται τῶν εὐεργεσιῶν ὑπομιμνήσκων τοῦ Χριστοῦ
920	110v	Rom.16.24		μετὰ πάντων ὑμῶν ἀμήν	οὕτως ἄρχεσθαι ἀπὸ εὐχῆς καὶ οὕτως καταπαύειν τὸν λόγον προσήκει εἰς εὐχὴν ταύτην γὰρ θεμέλιον ταύτην ὅρον ἀεὶ ποιεῖν αὐτῶι φίλον